SU CONTU DE SU LIZU
(Lilium candidum, gen. Liliflora, fam. Liliacee)
Su Lizu est una pranta pitica e de tottu s’annu. Bogada unu frore canu cun d’unu fragu folte, e froridi dae maggiu a lampadas. Est una pranta chi ’enit dae sas campagnas de sa Siria e de sa Palestina. Oe però s’agat in totta s’Europa.
Sos Gregos naraint chi fudi istadu generadu dae sa Mama Manna. Una die dae sas titas de Era nachi hait bessidu tantu latte chi custu in palte haiat fattu sa Istrada de sa Pazza (via Lattea) in su chelu e in palte sos Lizos in sa terra. Su Lizu fuit sagradu a Giunone e a Afrodite e, po cussu, rappresentait sa magestade ei sa fecundidade. Finamentas sa este de Zeus beniat ornada de Lizos.
In sa Bibbia, secundu su Cantigu de sos Cantigos, s’Isposu narat a s’Isposa: “Comente unu Lizu in mesu de sos baldos, gasi s’ammorada mia in mesu a sas pizzinnas” (2,2).
In su Evangeliu Zesu Cristu presentat su Lizu comente simbulu de sa Fide in sa Provvidenzia de su Babbu chi istat in sos chelos: “Osservade comente creschen sos lizos de sos campos, no trabaglian e no filan. Eppuru bos naro chi nemmancu Salomone, con tottu sa gloria sua, bestiat comente uno de issoro” (Mt 6, 28-29).
In sas Annunsiasiones de sos pintores cristianos, s’Anghilu offerit unu Lizu a Nostra Signora nandeli: “Deus ti Salvet Maria… Su Segnore est cun tegus…” (Lc 1,28-31). Sos pintores usain su Lizu pro rappresentare s’Elessione ei sa Puresa. E po cussu beniat posto a medas Santos comente S. Antoni de Padua, S. Clara, S. Caterina e S. Luisi.
Po esser puru simbulu de prosperidade, su Lizu beniat seberadu dae sos res, su primmu est istadu Luisi VII de Franza, po lu ponnere comente emblema de sa rensia.