** अर्पणपत्रिका **

- गुरुवर्य श्री. म. माटे यांच्या स्मृतीस -

आपणच प्रथम मला इहवादी दृष्टीने

विचार करण्यास शिकविले.

इहवादी शासन

‘धर्मनिरपेक्षतावाद’ हा आजच्या राजकारणात कळीचा मुद्दा बनलेला आहे, किंबहुना राजकारण्यांनी हेतुपुरस्सर ‘सेक्युलर' या शब्दाचा सोयिस्कर अर्थ काढून तो तसा बनविला आहे. ‘सर्वधर्मसमभाव’ हा सेक्युलॅरिझमचा केवळ एक भाग आहे, त्यात विज्ञाननिष्ठा, बुद्धिनिष्ठा, विवेकनिष्ठा, व्यक्तिस्वातंत्र्य, पारलौकिक धर्माची सामाजिक, राजकीय व्यवहारांतून फारकत करणे (याचाच खरा अर्थ धर्मनिरपेक्षता) इ. अनेक गोष्टी अपेक्षित असतात. त्या सर्व विसरून तद्दन जातीयवाद, प्रादेशिकतावाद, पंथवाद, फुटीरतावाद यांचा क्षुद्र स्वार्थासाठी वापर करणारे कुटिल राजकारणी ‘सेक्युलर' म्हणून मिरविताना आपल्याला नेहमी दिसतात. डॉ. पु. ग. सहस्रबुद्धे यांचा हा ग्रंथ अशा राजकारण्यांच्या आणि त्यांना निवडून देणाऱ्या जनतेच्या डोळ्यांत झणझणीत अंजन घातल्यावाचून राहणार नाही!

स्वातंत्र्यवीर सावरकर हे भारतातील सर्वांत बदनाम नेते. त्यांनी केवळ अल्पसंख्यांकांचा अनुनय करणाऱ्यांवर कठोर टीका करून त्या दोघांचा पर्दाफाश केला म्हणून भल्याभल्या आदरणीय लेखकांनीही त्यांची जातीयवादी म्हणून संभावना केली. हिंदूंनी सैन्यात भरती व्हावे म्हणून त्यांनी अखंड प्रचार केल्यामुळे तर आचार्य अत्र्यांसारख्या अनेकांनी त्यांना ब्रिटिशांचे हस्तकही ठरविले! भारताच्या स्वातंत्र्यासाठी संपूर्ण आयुष्याचा होम करून झाल्यावर त्याच स्वतंत्र भारताच्या सरकारने गांधीजींच्या खुनाच्या खटल्यात त्यांना गोवून - तेही कोणताही सबळ पुरावा नसताना - त्यांना आयुष्यातून उठविण्याचा प्रयत्न केला! असे हे मृत्युंजय सावरकर कसे कट्टर विज्ञाननिष्ठ, बुद्धिनिष्ठ, विवेकनिष्ठ, कमालीचे तर्कनिष्ठ आणि म्हणूनच सर्वश्रेष्ठ भारतीय इहवादी नेते होते ते या ग्रंथात डॉ. पु. ग. सहस्रबुद्ध्यांनी प्रभावीपणे दाखवून दिले आहे; हे या ग्रंथाचे सर्वांत मोठे वैशिष्ट्य होय! सावरकरांचा हिंदुत्ववाद म्हणजेच खरा कसा इहवाद होता हे समजून घेणे आज प्रत्येक सुशिक्षित नागरिकाचे कर्तव्य आहे आणि त्यासाठी त्यांनी या ग्रंथाचा अभ्यास करणे अवश्य आहे.