ความแตกต่างทางเศรษฐกิจ

ประเทศต่างๆ มีความเจริญทางเศรษฐกิจแตกต่างกัน เป็นเพราะมนุษย์ดำเนินกิจกรรมทางเศรษฐกิจทั้งด้านเกษตรกรรมและอุตสาหกรรมได้เหมาะสมสอดคล้องกับสภาพแวดล้อมของประเทศ

1. ปัจจัยที่ทำให้เกิดความแตกต่างทางเศรษฐกิจ

ปัจจัยที่ทำให้เกิดความแตกต่างทางเศรษฐกิจ มีดังนี้

1) ภูมิประเทศ เป็นลักษณะที่ปรากฏบนผิวโลกเป็นรูปแบบต่างๆ เช่น แม่น้ำภูเขา ที่ราบ ที่ราบสูง เป็นต้น ประเทศส่วนใหญ่ที่มีเศรษฐกิจดี ประชากรมักตั้งถิ่นฐานบริเวณที่เป็นที่ราบลุ่มแม่น้ำอันมีดินตะกอนทับถมซึ่งมีธาตุอาหารอุดมสมบูรณ์เหมาะกับกิจกรรมเพาะปลูก

2) ภูมิอากาศ เปน็ สภาพดินฟา้ อากาศซึ่งประกอบดว้ ยแสงแดด อุณหภูมิ นํ้าฝนความชื้น ความกดอากาศและลม ในเขตอากาศร้อนอุณหภูมิจะสูงกว่าในเขตอบอุ่นและเขตหนาว นอกจากนี้ยังมีความเข้มของแสงแดดอันเป็นปัจจัยในการเจริญเติบโตของพืชและสัตว์บริเวณที่มีฝนตกมากหรือมีน้ำใต้ดินจะสามารถเพาะปลูกและเลี้ยงสัตว์ได้ ลมที่พัดไม่แรงมากจะช่วยในการผสมเกสรและกระจายพันธุ์พืช ทำให้ประเทศที่อยู่ในลักษณะภูมิอากาศแตกต่างกันมีความเจริญทางเศรษฐกิจต่างกัน

3) ทรัพยากรธรรมชาติ ทรัพยากรธรรมชาติที่สำคัญมี 4 ประเภท ได้แก่

(1) ทรัพยากรดิน ดินที่มีอินทรียวัตถุ ไม่แน่นทึบเกินไปจะช่วยให้พืชเจริญเติบโตได้ดีเหมาะแก่การเพาะปลูก บริเวณที่ดินสลายตัวมากจากหินปูนกลายเป็นดินขาวสามารถนำมาใช้เป็นวัตถุดิบ ในการอุตสาหกรรมซีเมนต์ได้

(2) ทรัพยากรน้ำ ประเทศที่มีแหล่งน้ำกระจายอยู่ทั่วไปจะช่วยให้สามารถประกอบกิจกรรมทางเกษตรกรรมและอุตสาหกรรมได้ดี

(3) ทรัพยากรป่าไม้ ช่วยให้มีแหล่งต้นน้ำลำธาร มีความชุ่มชื้นป้องกันอุทกภัยได้ส่วนเนื้อไม้ใช้เป็นวัตถุดิบในการผลิตเฟอร์นิเจอร์และอื่นๆ ได้

(4) ทรัพยากรแร่ ถ้าเป็นแร่ก็นำไปใช้ในอุตสาหกรรมหนักประเภทต่างๆ ได้ เช่น

แร่โลหะ นำไปใช้เป็นวัตถุดิบในอุตสาหกรรมเคมี ใช้ทำปุ๋ย ทำวัสดุก่อสร้าง

แร่รัตนชาติ นำไปใช้เป็นเครื่องประดับราคาค่อนข้างสูง

แร่เชื้อเพลิง นำไปใช้เป็นแหล่งพลังงานที่สำคัญ มีทั้งที่อยู่บนบกและในทะเล

4) การเมืองการปกครอง ประเทศที่ปกครองโดยเสรี มักจะเปิดโอกาสให้ประชาชนตัดสินใจดำเนินกิจกรรมทางเศรษฐกิจตามความสามารถและโอกาส โดยอาศัยกลไกราคาเป็นปัจจัยในการเลือกตัดสินใจ เกิดการแข่งขันกันเต็มที่ในการผลิต รายได้ของบุคคลย่อมแตกต่างกันไปตามความสามารถและโอกาสของแต่ละคน ส่วนประเทศที่ปกครองระบอบคอมมิวนิสต์ รัฐเป็นผู้ดำเนินการผลิตซื้อขายแลกเปลี่ยนสินค้าและบริการ ประชาชนมีรายได้จากค่าแรงเท่านั้น สำหรับประเทศที่ปกครองแบบสังคมนิยม ประชาชนดำเนินกิจกรรมทางเศรษฐกิจทั้งเกษตรกรรมและอุตสาหกรรมขนาดย่อมโดยควบคุมการผลิตขนาดใหญ่ ทำให้ประชาชนมีฐานะไม่แตกต่างกันมากนัก

5) ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี ประเทศที่ดำเนินกิจกรรมทางเศรษฐกิจได้โดยเสรีจะเกิดการแข่งขันอย่างเต็มที่ ใช้ความสามารถ ความคิดริเริ่ม มีการลงทุนและพัฒนาเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการผลิต มีสินค้าใหม่ๆ และมีสินค้าคุณภาพดี และสามารถลดการทำลายสภาพแวดล้อมได้

6) ประชากร ประเทศที่มีประชากรเพิ่มอย่างรวดเร็ว ทำให้เกิดการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม เพราะมีความต้องการในการบริโภคในประเทศมาก พืชผลที่ผลิตได้ภายในประเทศมีปริมาณลดลงไม่เพียงพอกับการส่งออกทำให้ประเทศขาดรายได้ ขาดดุลการค้าและดุลชำระเงิน สุขภาพอนามัยของประชากรไม่ดีเพราะขาดอาหาร มีการว่างงานมากขึ้น และการอพยพย้ายถิ่นจากชนบทสู่เมืองมีสูงขึ้น ประเทศที่มีลักษณะเช่นนี้มักเป็นประเทศด้อยพัฒนาค่อนข้างยากจน