ลูกโลกจำลอง

   ลูกโลกจําลอง

      ลูกโลกจําลอง   

        เปนสิ่งที่มนุษยสรางขึ้นเพื่อจําลองลักษณะของโลก  แสดงที่ตั้งอาณาเขต พรมแดนของประเทศตางๆ  ลูกโลกจําลองแสดงสิ่งตอไปนี้

1) รูปทรงของโลก   โลกมีรูปทรงกลมคลายผลสม  คือ  ตรงบริเวณขั้วโลกทั้งสองยุบราบลงเล็กนอยและปองตรงบริเวณศูนยสูตร  มีเสนผานศูนยกลางที่เสนศูนยสูตร ยาว 12,756 กิโลเมตร  และมีเสนผานศูนยกลางจากขั้วโลกเหนือถึงขั้วโลกใตยาว  12,714  กิโลเมตร  บนผิวโลกมีองคประกอบหลัก 2 สวน คือ สวนที่เปนพื้นนํ้า มีเนื้อที่รวมกัน 375 ลานตารางกิโลเมตร หรือ 2 ใน 3 สวน และสวนที่เปนแผนดิน มีเนื้อที่รวมกัน 150 ลานตารางกิโลเมตร หรือ 1 ใน 3 สวน  รวมแลวโลกมีเนื้อที่รวมประมาณ 525 ลานตารางกิโลเมตร  

          2) ขอมูลที่แสดงบนลูกโลกจําลอง  แบงไดเปน 2 แบบ ดังนี้

2.1)  ลูกโลกแสดงลักษณะผิวโลก  โดยแบงผิวโลกออกเปน  2  สวน คือ สวนที่เปนพื้นนํ้าจะแสดงดวยสีนํ้าเงินออน และสวนที่เปนแผนดิน ซึ่งไดแก

        รายละเอียดของทวีป ประเทศ ที่ตั้งของเมืองหลวงและเมืองสําคัญ

2.2)  สวนที่สมมติขึ้น  ลูกโลกจําลองจะแสดงเสนเมริเดียน ที่ลากจากขั้วโลกเหนือสูขั้วโลกใต  และเสนขนานที่ลากรอบโลกขนานกับเสนศูนยสูตร 

        เสนทั้งสองมีไวเพื่อบอกพิกัดภูมิศาสตรเปนคาของละติจูดและลองจิจูดของตําแหนงตางๆ ที่อยูบนพื้นผิวโลก

          รูปถายทางอากาศ

คือ รูปที่ไดจากการถายภาพทางอากาศ โดยผานเลนสกลองและฟลม หรือขอมูลเชิงเลข  ซึ่งถายดวยกลองที่นําไปในอากาศยาน รูปถายทางอากาศจะใหขอมูลที่คอนขางละเอียด นอกจากนี้ รูปถายทางอากาศมีการถายรูปซอนทับพื้นที่บนรูปที่ตอเนื่องกัน จึงสามารถดูเปนภาพสามมิติหรือทรวดทรงของผิวโลกได

          1) ประเภทของรูปถายทางอากาศ รูปถายทางอากาศ มี 2  ประเภทใหญๆ ตามลักษณะการถายรูป ดังนี้

1.1)  รูปถายทางอากาศแนวดิ่ง  เปนรูปที่ถายในแนวตั้งฉากกับผิวโลกและไมเห็นแนวขอบฟา

1.2)  รูปถายทางอากาศแนวเฉียง  เปนรูปถายที่เกิดจากการกําหนดแกนของกลองในลักษณะเฉียง แบงออกเปน 2 ชนิด คือ

(1)  รูปถายทางอากาศแนวเฉียงสูง ลักษณะรูปถายจะเห็นแนวขอบฟาเปนแนวกวางใหญ

(2)  รูปถายทางอากาศแนวเฉียงตํ่า เปนรูปถายทางอากาศที่ไมปรากฏเสนขอบฟ้า

รูปถายทางอากาศแนวเฉียงสูงและแนวเฉียงตํ่าใชแสดงภาพรวมของพื้นที่  แตมีมาตราสวนบนรูปถายทางอากาศแตกตางกัน  รูปถายทางอากาศแนวดิ่งมีมาตราสวนในรูปคอนขางคงที่ จึงเปนที่นิยมนํามาใชทําแผนที่

2) หลักการแปลความหมายจากรูปถายทางอากาศ มีหลักการ ดังนี้

2.1)  ความแตกตางของความเขมของสีวัตถุตางชนิดกัน  จะมีการสะทอนคลื่นแสงตางกัน เชน  ดินแหงที่ไมมีตนไมปกคลุมจะสะทอนคลื่นแสงมาก จึงมี

       สีขาว นํ้าดูดซับคลื่นแสงมากจะสะทอนคลื่นแสงนอย จึงมีสีดํา บอนํ้าตื้นหรือมีตะกอนมากจะสะทอนคลื่นแสงไดดีกวาบอนํ้าลึก หรือเปนนํ้าใส ปาไมแนนทึบจะสะทอนคลื่นแสงนอยกวาปาไมถูกทําลาย  ดังนั้น ปาไมแนนทึบจึงมีสีเขมกวาปาถูกทําลาย เปนตน

2.2)  ขนาดและรูปราง  เชน  สนามฟุตบอลรูปสี่เหลี่ยมผืนผาขนาดใหญ เปนตน

2.3)  เนื้อภาพและรูปแบบ เชน ปาไมธรรมชาติจะมีเรือนยอด เปนจุดเล็กบางใหญบาง มีระดับสูงตํ่า และเรียงไมเปนระเบียบ  สวนปาปลูกจะมีเรือนยอดสูงใกลเคียงกันและเรียงเปนระเบียบ เปนตน

2.4)  ความสูงและเงา ในกรณีที่วัตถุมีความสูง เชน ตนไมสูง ตึกสูง เปนตน เมื่อถายรูปทางอากาศในระดับไมสูงมาก และเปนชวงเวลาเชา หรือเวลาบายจะมีเงา  ทําใหชวยในการแปลความหมายไดดี

2.5)  ตําแหนงและความสัมพันธ เชน เรือในแมนํ้า เรือในทะเล รถยนตบนถนนตางแสดงตําแหนงความสัมพันธซึ่งกันและกัน เปนตน

2.6)  ขอมูลประกอบ เชน  ใชแผนที่การใชที่ดิน  แผนที่ปาไมประกอบการแปลความหมายดานการใชที่ดินและปาไม เปนตน

2.7)  การตรวจสอบขอมูลผูแปลจะตองมีความรูที่จะนําองคประกอบมาผสมผสานกัน การตรวจสอบขอมูลภาคสนามจะชวยใหการแปลความหมายถูกตองแมนยํามาก แตรูปถายทางอากาศที่ถายในชวงปที่แตกตางกันจะชวยทําใหเห็นลักษณะการใชที่ดินที่มีการเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา ทั้งโดยกิจกรรมของมนุษยและตามสภาพธรรมชาติ

3) ประโยชนของรูปถายทางอากาศ มีดังนี้

                   1.  การสํารวจและทําแผนที่ภูมิประเทศ  

2.  การใชในกิจการทหารและความมั่นคงของประเทศ  

3.  การสํารวจและติดตามการเปลี่ยนแปลงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม  

4.  การสํารวจและติดตามการเปลี่ยนแปลงพื้นทีี่การใชที่ดิน  

5.  การวางผังเมืองและการสํารวจแหลงโบราณคดี  

6.  การสํารวจและการติดตามดานยุทธศาสตรและความมั่นคงของชาติ

       ภาพจากดาวเทียม

       ดาวเทียม คือ วัตถุที่มนุษยสรางขึ้นเลียนแบบดาวบริวารของดาวเคราะห เพื่อใหโคจรรอบโลก  มีอุปกรณสําหรับเก็บรวบรวมขอมูลเกี่ยวกับอวกาศและถายทอดขอ มูลนั้นมายังโลก  ดาวเทียมที่โคจรรอบโลกใชเปนอุปกรณโทรคมนาคมดวย เชน ถายทอดคลื่นวิทยุและโทรทัศนขามทวีป หรือใชในการบันทึกทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งที่มนุษยสรางขึ้นทั้งบนแผนดินและผืนนํ้า

       ขอมูลจากดาวเทียม เปนสัญญาณตัวเลขที่ไดรับ ณ สถานีรับสัญญาณดาวเทียมภาคพื้นดิน  เมื่อสถานีรับสัญญาณภาคพื้นดินไดรับขอมูลตัวเลขที่สงมาแลว จึงแปลงตัวเลขออกเปนภาพอีกครั้งหนึ่ง ซึ่งเรียกวา  ภาพจากดาวเทียม ที่นําไปแปลความหมายตอไปได   ในระบบคอมพิวเตอรสามารถนําขอมูลตัวเลขมาวิเคราะหเชิงสถิติเพื่อจัดกลุมขอมูลใหม   ซึ่งเปนการแปลความหมายอีกรูปแบบหนึ่งได้

         ชนิดของดาวเทียม   แบงออกได ดังนี้

        1. ดาวเทียมอุตุนิยมวิทยา  บันทึกขอมูลดานอุตุนิยมวิทยา ดาวเทียมบางดวงจะโคจรรอบโลกในอัตราเร็วเทากับการหมุนของโลกและอยูในแนวตะวันออก-ตะวันตกเสมอ เชน ดาวเทียม GMS ดาวเทียม GOES  เปนตน จะมีการบันทึกขอมูลภูมิอากาศเกือบตลอดเวลา จึงเปนประโยชนมากในการพยากรณอากาศและการเตือนภัย

        2. ดาวเทียมสมุทรศาสตร  บันทึกขอมูลสมุทรศาสตร  เชน ดาวเทียม SEASAT   จะบันทึกขอมูลดานสมุทรศาสตร และดาวเทียม MOS (Marine Observation Satellite)  เปนตน

        3. ดาวเทียมสํารวจแผนดิน  บันทึกขอมูลของผิวโลก จึงมีการนํามาใชประโยชนมากมาย เชน  ดาวเทียมธีออส THEOS เพื่อสํารวจทรัพยากรดวงแรกของไทย  สวนดาวเทียม LANDSAT เป็นของสหรัฐอเมริกา ดาวเทียม SPOT ของฝรั่งเศส  ดาวเทียม ERS ของกลุมประเทศยุโรป ดาวเทียม RADARSAT ของแคนาดา เปนตน

        4. ดาวเทียมสื่อสาร  เพื่อการติดตอสื่อสารและโทรคมนาคม เชน การรับสงสัญญาณโทรศัพท  โทรสาร  ภาพโทรทัศน  ขอมูลขาวสารต่างๆ เปนตน  ดาวเทียมสื่อ

สารเปนดาวเทียมคางฟา อยูคงที่บนท้องฟ้าตลอดเวลา  หลายประเทศมีดาวเทียมสื่อสารภายในของตนเอง เชน ไทยมีดาวเทียมไทยคม ญี่ปุนมีดาวเทียมซากุระ ฝรั่งเศสมีดาวเทียมยูริ  สหรัฐอเมริกามีดาวเทียมเวสดาร แคนาดามีดาวเทียมแอนิค เปนตน

        5. ดาวเทียมเพื่อกําหนดตําแหนงบนพื้นโลก เปนดาวเทียมที่ใชในการสํารวจหาตําแหนงของวัตถุบนพื้นโลก  ซึ่งสามารถนํามาใชประโยชนไดหลายดาน  เชน  เปนเครื่องมือนํารองยานพาหนะตางๆ จากที่หนึ่งไปสูอีกที่หนึ่ง การกําหนดตําแหนงเพื่อวางแผนกอสรางระบบสาธารณูปโภค การหาตําแหนงของสถานที่ที่ตองการเดินทางไปโดยใชระยะทางที่สั้นที่สุด เปนตน

        6. ดาวเทียมเพื่อกิจการทหาร  ใชในภารกิจของทหาร  ถายภาพจารกรรมความลับของขาศึกศึกษาแนวพรมแดน  กําหนดเปาโจมตีทางทหาร  ดาวเทียมทหารมักจะเปนความลับของทุกประเทศ และดาวเทียมทั่วไปก็อาจมีการติดตั้งอุปกรณพิเศษเสริมเพื่อใชงานทางทหาร เชน การใชดาวเทียมสื่อสารในการติดตอระหวางกองทัพกับฐานทัพ การใชดาวเทียมอุตุนิยมวิทยาในการสํารวจอากาศที่เหมาะสมสําหรับการปฏิบัติการทางทหาร เปนตน

การแปลความหมายภาพจากดาวเทียม 

1. ในกรณีที่พิมพขอมูลเปนภาพพิมพ อาจจะเปนภาพขาว - ดํา  หรือภาพสี จะแปลความหมายโดยใชวิธีเดียวกับการแปลความหมายจากรูปถายทางอากาศ

2. ในกรณีที่เปนขอมูลตัวเลข ขอมูลตัวเลขที่ไดจากดาวเทียมจะถูกแปลงเปนภาพอีกครั้งหนึ่ง โดยใชเครื่องคอมพิวเตอรที่มีโปรแกรมเฉพาะ ในการแปลความหมาย อาจจะใหเครื่องคอมพิวเตอรและโปรแกรมชวยจัดกลุมขอมูลตามหลักสถิติ  แลวจึงกําหนดกลุมขอมูลตามวัตถุประสงคตอไป

ประโยชนของขอมูลจากดาวเทียม  

1. ดานการจัดการทรัพยากรและสิ่งแวดลอม  นำข้อมูลมาใช้ในการศึกษาและวางแผนอยางเป็นระบบ  เชน การจัดการฟื้นฟูสภาพปา  การจัดดูแลพื้นที่ป่าชายเลนและประมงชายฝั่ง  เป็นต้น

2. ดานการทําแผนที่ขอมูลจากดาวเทียมสามารถนํามาสรางเปนแผนที่เฉพาะเรื่อง เชน แผนที่ธรณีวิทยา แผนที่ดิน เปนตน

          3. ดานอุตุนิยมวิทยาขอมูลจากดาวเทียมสามารถนํามาใชในการติดตามลักษณะอากาศในชวงเวลาตลอด 24 ชั่วโมง ทําใหการพยากรณอากาศมีความถูก

ตองแมนยําและทันเหตุการณ์ 

          ขอมูลจากดาวเทียมมีประโยชนอยางยิ่งในการปองกันและเตือนภัยพิบัติ  ลดความสูญเสียที่จะเกิดขึ้นจากสภาพอากาศที่เปลี่ยนแปลง เชน การเกิดฝนฟาคะนอง

การเคลื่อนตัวของพายุ การเกิดนํ้าทวม เปนตน ทําใหสามารถวางแผนการชวยเหลือและฟนฟูไดอยางเหมาะสม