หน่วยที่ 7 เขตภูมิลักษณ์ภาคตะวันตก

ลักษณะภูมิอากาศ

     ลักษณะภูมิอากาศคล้ายคลึงกับภาคเหนือตอนล่าง และภาคกลางด้านตะวันตก แต่จะมีความแห้งแล้งมากกว่าเพราะมีเทือกเขาสูงเป็นแนวกำบังลม  ทำให้ลักษณะภูมิอากาศในฤดูร้อนและฤดูหนาวแตกต่างกันอย่างชัดเจน  เนื่องจากแนวเทือกเขาขวางกั้นทิศทางลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้ ก่อให้เกิดบริเวณ เขตเงาฝน หรือพื้นที่อับลม ซึ่งฝนจะตกด้านตะวันตกของเทือกเขามากกว่าด้านตะวันออก  

     ปัจจัยควบคุมลักษณะภูมิอากาศของภาคนี้ 

     1. ลมและมวลอากาศ  คือ ลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้  ลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือ และลมพายุ  เนื่องจากการขวางกั้นทิศทางลมของเทือกเขา   จึงทำให้ลมที่พัดผ่านอ่อนกำลังลง และกลายเป็นลมแล้งมีความชื้นน้อย  ปริมาณนำ้ฝนที่ได้รับส่วนใหญ่มาจากพายุที่ก่อตัวในอ่าวเบงกอลและทะเลจีนใต้

     2. การขวางกั้นของภูเขา  ทำให้ฝนที่มาจากลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้ถูกกั้นขวางโดยเทือกเขาทางด้านตะวันตกของภาค    พื้นที่บริเวณนี้จึงได้รับฝนน้อยเป็นพื้นที่อับฝน มีความแห้งแล้งมากที่สุดแห่งหนึ่งของประเทศ

     3. ลมพายุ  ลมพายุหมุนที่มีอิทธิพลต่อภูมิภาคนี้ส่วนใหญ่มาจากมหาสมุทรแปซิฟิก  ส่วนลมพายุที่มาจากอ่าวเบงกอลไม่ค่อยมีผลต่อภาคนี้มากนัก เนื่องจากจะถูกเทือกเขา๔นนธงชัย และเทือกเขาตะนาวศรีกั้นขวางจนอ่อนกำลังลง

ความสัมพันธ์ระหว่างสภาพแวดล้อมทางกายภาพ

กับการประกอบอาชีพ

       ภาคตะวันตกเป็นบริเวณแคบ ๆ ทางด้านตะวันตกของภาคกลาง ทอดตัวยาวขนานกับพรมแดนของพม่า เป็นภาคที่มีลักษณะเป็นสะพานเชื่อมระหว่างภาคเหนือและภาคใต้    ภาคตะวันตกมีลักษณะภูมิประเทศส่วนใหญ่เป็นภูเขาทั้งยุคใหม่และยุคเก่า ภูเขาเหล่านี้เป็นแหล่งทรัพยากรแร่ธาตุ ป่าไม้และต้นน้ำลำธาร    แต่ไม่เหมาะกับอาชีพเกษตรกรรม   นอกจากนี้ภูเขาในภาคนี้ยังวางตัวในแนวเหนือ-ใต้ เป็นการขวางทิศทางลมและความชื้นจากทะเลอันดามัน  ทำให้เกิดพื้นที่ด้านปลายลมที่มีปริมาณฝนน้อย   ซึ่งเป็นที่ราบลุ่มแม่น้ำและที่ราบชายฝั่งที่อยู่ทางด้านตะวันออกของภาค    การสร้างเขื่อนเพื่อการชลประทานในเขตภูเขาและมีระบบคูคลองชลประทานค่อนข้างทั่วถึง จึงทำให้บริเวณที่ราบเป็นเขตการเกษตรที่สำคัญทั้ง ๆ ที่อยู่ในเขตอับฝน

      การที่ภาคตะวันตกอยู่ไม่ไกลจากเมืองหลวง และมีน้ำตก เกาะ แก่ง อ่างเก็บน้ำ ชายทะเลน้ำตื้น และหาดทราย ซึ่งเป็นทิวทัศน์ที่สวยงาม  จึงเป็นสิ่งดึงดูดนักท่องเที่ยวเข้าสู่ภูมิภาคนี้เป็นจำนวนมาก

      สภาพแวดล้อมเหล่านี้ย่อมเป็นปัจจัยส่งเสริมการประกอบอาชีพของประชากร ดังนี้

      1. การเพาะปลูก  การที่ภาคนี้มีเขื่อนและอ่างเก็บน้ำหลายแห่ง การเพาะปลูกในภาคนี้จึงอาศัยน้ำจากระบบชลประทานเข้าช่วยมาก และมีลักษณะคล้ายคลึงกับภาคกลาง แต่ได้ผลผลิตไม่ค่อยมากนัก พืชสำคัญได้แก่  ข้าว  อ้อย  สับปะรด และมันสำปะหลัง

      2. การเลี้ยงสัตว์  ภาคตะวันตกเป็นแหล่งเลี้ยงสัตว์เพื่อการค้า    ด้วยปัจจัยสำคัญหลายประการ     ได้แก่  สภาพภูมิประเทศเป็นที่สูงทีมีอากาศแบบทุ่งหญ้าสะวันนาอันกว้างขวาง  มีที่ราบใกล้ชายฝั่งทะเลและลุ่มแม่น้ำ ที่ตั้งอยู่ใกล้กรุงเทพฯ ซึ่งเป็นตลาดสำคัญ  สัตว์เลี้ยงที่สำคัญ ได้แก่  สุกร  เป็ด  ไก่ และโค  แหล่งเลี้ยงสัตว์อยู่บริเวณจังหวัดราชบุรี  เพชรบุรี และกาญจนบุรี

      3. การประมง  มีทั้งประมงน้ำเค็มบริเวณชายฝั่งทะเลอ่าวไทยแถบจังหวัดเพชรบุรีและประจวบคีรีขันธ์ และประมงน้ำจืด แถบพื้นที่ราบลุ่มที่มีแม่น้ำไหลผ่าน

      4. การอุตสาหกรรม   เป็นอุตสาหกรรมการแปรรูปวัตถุดิบในท้องถิ่น ซึ่งส่วนใหญ่ได้มาจากผลผลิตทางการเกษตร  เช่น  อุตสาหกรรมน้ำตาล  อุตสาหกรรมแปรรูปอาหารทะเล และผลไม้กระป๋อง และอุตสาหกรรมเครื่องปั้นดินเผา  เป็นต้น

      5. การค้าและบริการ  ภาคตะวันตกมีชายแดนติดกับพม่า จึงมีการค้าชายแดน

กับเพื่อนบ้านหลายจุด  การมีสภาพภูมิประเทศที่เหมาะสมทั้งที่เป็นภูเขา น้ำตก และชายทะเล   จึงทำให้มีแหล่งท่องเที่ยวที่เป็นนิยมอยู่มากมายหลายแห่ง  

ปัญหาและผลกระทบความสัมพันธ์ระหว่างประชากรกับสิ่งแวดล้อม

       1. ปัญหาการทำลายทรัพยากรธรรมชาติ  โดยเฉพาะการตัดไม้ทำลายและรุกล้ำทำลายแหล่งต้นน้ำลำธาร ยังผลให้สภาพแวดล้อมส่วนอื่นถูกทำลายด้วย

     2. ปัญหาการคมนาคม  สภาพภูมิประเทศส่วนใหญ่เป็นภูเขาสูง ไม่อำนวยต่อการพัฒนาการคมนาคม  จึงทำให้เป็นอุปสรรคในการติดต่อและการพัฒนาทางเศรษฐกิจด้านอื่นๆ 

     3. ปัญหามลพิษ  ปัญหามลพิษโดยน้ำเน่าเสียในแม่น้ำแม่กลอง  ทั้งนี้เนื่อง

จากโรงงานอุสาหกรรมและที่อยู่อาศัยของประชากรปล่อยของเสียลงในแม่น้ำลำคลอง 

     4. ปัญหาชายแดน  การลักลอบเข้าเมืองและการหนีภาษี เพราะเป็นเขตติดต่อกับประเทศพม่าและเป็นพื้นที่ทุรกันดาร  การคมนาคมไม่สะดวกยากต่อการปราบปรามและป้องกัน 

     5. ปัญหาส่งเสริมการท่องเที่ยว  ภาคนี้ยังมีแหล่งท่องเที่ยวอีกมากมายที่ยังไม่ได้พัฒนาทั้งนี้เพราะปัญหาการคมนาคม

  คำขวัญประจำจังหวัดภาคตะวันตก  

คำขวัญประจำจังหวัดบ่งชี้ถึงภูมิลักษณ์และอัตลักษณ์  วิถีชีวิตของประชากรในแต่ละจังหวัดได้เป็นอย่างดี  จังหวัดในภาคตะวันตก  มีคำชวัญประจำจังหวัด  ดังนี้

                        คำขวัญประจำจังหวัด 

    https://th.wikipedia.org/wiki/คำขวัญประจำจังหวัด

พื้นที่ราบในเขตจังหวัดกาญจนบุรี

(ภาพจาก http://www.holidaythai.com/)

        2.2 เขตที่ราบชายฝั่งทะเล  บริเวณนี้ตั้งแต่ตอนเหนือของจังหวัดเพชรบุรีเลียบชายฝั่งทะเลลงไปจนสุดเขตจังหวัดประจวบคีรีขันธ์  เป็นที่ราบแคบๆ ยาวๆ

เกิดจากการกระทำของคลื่น  ซึ่งเป็น ที่ราบชายฝั่งทะเลยกตัว