หน่วยที่ 5 เขตภูมิลักษณ์ภาคกลาง

ความสัมพันธ์ระหว่างสภาพแวดล้อมทางกายภาพ

กับการประกอบอาชีพ

         ภาคกลางมีภูมิประเทศเป็นที่ราบกว้างขวางที่สุดของประเทศ มีโครงสร้างทางธรณีวิทยาเป็นดินที่เกิดจากการทับถมของตะกอนแม่น้ำ  ซึ่งเป็นลักษณะทางธรณีวิทยาที่มีทรัพยากรแร่ธาตุอยู่น้อย แต่เป็นดินที่อุดมสมบูรณ์

         แม่น้ำในภาคกลางซึ่งมีต้นกำเนิดมาจากภูเขาในภาคเหนือไหลงลงสู่ที่ราบจะมีความกว้างเพิ่มขึ้นและไหลช้าลง มีการสร้างเขื่อนและขุดคลองชลประทานขึ้นใช้อย่างทั่วถึง จึงมีแม่น้ำที่อุดมสมบูรณ์ทั้งๆ ที่มีฝนตกน้อยกว่าหลายภาค  ภาคกลางจึงเหมาะแก่การทำเกษตรกรรม

         นอกจากนี้ การที่ภาคกลางมีพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นที่ราบและตั้งอยู่ตอนกลางของประเทศ จึงเหมาะแก่การตั้งถื่นฐานที่อยู่อาศัย เป็นศูนย์กลางความเจริญทั้งทางเศรษฐกิจ สังคม และอำนาจการปกครอง

         อาชีพหลักของประชากรในภาคกลาง ได้แก่ การเพาะปลูก การเลี้ยงสัตว์  การประมง  การอุตสาหกรรม  การค้าและบริการ

      หลายพื้นที่ของภาคกลางมีลักษณะภูมิประเทศเป็นภูเขาโดด ๆ  เช่น  ในเขตจังหวัดนครสวรรค์ ลพบุรี และด้านตะวันตกของจังหวัดพิษณุโลก  ซึ่งสันนิษฐานว่าในอดีตเคยเป็นเกาะที่ถูกล้อมรอบด้วยทะเล เมื่อมีการเปลี่ยนแปลงทางธรณีวิทยายกตัวสูงขึ้นเหนือระดับน้ำทะเล ทำให้เกาะกลายเป็นภูเขาโดดๆ  ลักษณะภูมิประเทศภาคกลาง  แบ่งได้เป็น 4 เขต ดังนี้

        1. เขตที่ราบภาคกลางตอนบน

            ที่ราบภาคกลางตอนบน ได้แก่ บริเวณตั้งแต่จังหวัดนครสวรรค์ขึ้นไปถึงจังหวัดสุโขทัย  ประมาณ 2 ใน 3 ของพื้นที่ มีลักษณะภูมิประเทศสูงๆ ต่ำๆ คล้ายลูกคลื่น ที่ราบดังกล่าวนี้เกิดจากการกัดเซาะของแม่น้ำ ทำให้พื้นดินสึกกร่อนจนกลายเป็นที่ราบลูกระนาด โดยมีภูเขาโดดๆ และเนินเตี้ยๆ อยูปะปน

        2. เขตที่ราบภาคกลางตอนล่าง

            ที่ราบภาคกลางตอนล่าง ได้แก่ บริเวณใต้จังหวัดนครสวรรค์ลงมาจนถึงอ่าวไทย เป็นที่ราบดินตะกอนที่เกิดจากการกระทำของแม่น้ำเจ้าพระยา ท่าจีน และแม่น้ำแม่กลอง พัดพาเอาตะกอนมาทับถมกันสูงขึ้นจนเปลี่ยนสภาพจากทะเลกลายมาเป็นที่ราบดินตะกอนใหม่ เรียกบริเวณนี้ว่า ที่ราบดินดอนสามเหลี่ยมปากแม่น้ำเจ้าพระยา หรือ ทุ่งเจ้าพระยา

        3. เขตที่ราบชายขอบด้านทิศตะวันออก

            ที่ราบชายขอบด้านทิศตะวันออก ได้แก่ บริเวณพื้นที่ของจังหวัดเพชรบูรณ์ ลพบุรี สระบุรี และนครนายก  เขตนี้มีเทือกเขาเพชรบูรณ์ ที่ทอดตัวในแนวเหนือ-ใต้  พื้นที่บริเวณนี้เป็นที่ราบสลับกับเนินเขาเตี้ยๆ ซึ่งสึกกร่อนมาจากหินปูน หินดินดาน และหินชนวน จึงทำให้ดินแถบนี้เป็นสีเทาดำ

        4. เขตที่ราบชายด้านทิศตะวันตก 

            เขตที่ราบชายด้านทิศตะวันตก ได้แก่ บริเวณที่ราบเชิงเขาแคบๆ ทางตะวันตกของจังหวัดกำแพงเพชร อุทัยธานี ชัยนาท สุพรรณบุรี และนครปฐม   บริเวณนี้เป็นที่ราบที่เกิดจากการทับถมของตะกอนเชิงเขาของเทือกเขาถนนธงชัยและเทือกเขาตะนาวศรี  มีลักษณะเป็นที่ราบขั้นบันได ลาดเอียงจากทางตะวันตกลงไปทางตะวันออกและทางใต้

แหล่งข้อมูลศึกษาค้นคว้าเพิ่มเติม

                        https://th.wikipedia.org/wiki/ภาคกลาง