levensboom

Voor mensen die dicht bij de natuur leven is een boom een voor de hand liggend symbool voor leven, opbloeien, afsterven, opnieuw bloeien... Het ligt dan ook voor de hand dat het boomsymbool terug te vinden is in heel wat natuurgodsdiensten.

De boom nam een belangrijke plaats in, in de Keltische spiritualiteit, hij bracht voedsel, beschutting en hout. Hout van gewijde bomen had magische krachten en het universum werd door de Kelten afgebeeld als een boom.

De levensboom of boom des levens wordt beschreven in het bijbelboek Genesis in vers 2:9. Hij wordt genoemd als de boom die samen met de boom met de kennis van goed en kwaad door God werd geplant in de Hof van Eden (het aards paradijs) en waarvan de vruchten eeuwig leven geven. Nadat Adam en Eva van de boom van de kennis van goed en kwaad hadden gegeten, schrijft de Bijbel dat beiden werden verbannen om hen ervan te weerhouden om van de vruchten van de boom des levens te eten: "Toen dacht God, de Heer: Nu is de mens aan ons gelijk geworden, nu heeft hij kennis van goed en kwaad. Nu wil ik voorkomen dat hij ook vruchten van de levensboom plukt, want als hij die zou eten, zou hij eeuwig leven" (Gen 3:22). Volgens het Bijbelverhaal werden Adam en Eva zo dus gescheiden van de levensboom en sterfelijk gemaakt.

In het Nieuwe Testament (Openbaring van Johannes, 2:7, 22:2, 22:19) wordt deze verbanning gecompenseerd door het 'planten' van de nieuwe levensboom, Jezus, aan de kant van de mens. De levensboom wordt in verschillende voorbeelden van de sacrale geometrie weergegeven en vormt een centraal punt in de Kabbala (de mystieke studie van de Thora), waar deze wordt weergegeven als de sefirot.

Een levensboom brengt twaalf oogsten per jaar op. Elke maand werpt hij zijn vruchten af: zijn bladeren dienen tot genezing van de volkeren.

Zo is de levensboom een verchristelijkt symbool voor onsterfelijkheid (Oud Testament) of voor de verlossing (Nieuw Testament).

Vooral in Nederland komt de levensboom vaker voor als versiering van bovenlichten. Dikwijls, en zeker bij de recentere voorbeelden, gaat het hierbij om industrieel gefabriceerde gietijzeren vormen. De oudere voorbeelden zijn gesneden uit hout.