Windwijzers
Windhaan, Paal, huis Auman, 1769
Een windhaan of weerhaan is een windwijzer in de vorm van een haan. Sommige torenhanen zitten op een windkruis en/ of metalen bol.
Ze worden vooral geplaatst op de spits van kerktorens. De haan is traditioneel het attribuut van de apostel Petrus als verwijzing naar diens verloochening van Jezus en zijn berouw daarover (Marcus 14:72). Na dit voorval verkondigde Petrus volgens de overlevering het christelijke geloof tot aan zijn dood. In die betekenis staat het dier ook vaak afgebeeld op biechtstoelen.
Andere verklaringen zeggen dat de haan alle kanten uit wijst, en dat gelovigen ook anderen in elke windrichting moeten bekeren, maar ook zou het je manen om niet met alle winden mee te draaien maar net als Petrus je verdere leven het christelijke geloof trouw te volgen.
De haan is ook als symbool voor Christus gebruikt: net als de haan met zijn kraaien het einde van de nacht en het begin van de dag verkondigt en de mensen wakker maakt, zo overwint Christus volgens deze interpretatie de nacht van zonde en dood en wekt de mensen op tot het christelijk geloof en het eeuwige leven.
De oudst bekende verwijzing naar een windhaan stamt uit de 9e eeuw. Bisschop Rampertus van Brescia liet in het jaar 820 een bronzen haan gieten en op de toren van de kerk San Faustino Maggiore plaatsen.
Toch wijst niet op alle torenspitsen de haan aan waar de wind vandaan komt. Zo staat bijvoorbeeld op de Martinitoren in de stad Groningen een paard. De Kloosterkerk in Assen heeft een bazuinblazende engel op de torenspits.
Fotovoorbeelden uit diverse landen.
Op Lutherse kerken staat doorgaans een zwaan, die verwijst naar de theoloog Johannes Hus (Hus betekende in zijn landstaal: gans). In Praag werd hij in 1415 wegens vermeende ketterijen op de brandstapel gebracht. Hij zou toen uitgeroepen hebben: "Jullie verbranden een gans, maar er zal een zwaan uit zijn as herrijzen". Deze uitspraak zou een eeuw later (1517) in verband worden gebracht met Maarten Luther en zo werd de zwaan het herkenningsteken van de Lutherse kerk.
naar Wikipedia.