Luchtfoto van het perceel.

STOP 14 - WIELEN VAN BOMEN

Hier zie je bomen van verschillende soorten aangeplant in cirkels (‘wielen’).  

In 2017 werd hier het Geerbos, ook wel het UGent klimaatbos genoemd, aangeplant. De site is 2,7 hectare groot en telde ongeveer 4400 boompjes bij aanplant. Bomen van verschillende soorten werden in zogenaamde ‘wielen’ aangeplant in verschillende dichtheden, om zo de effecten van diversiteit én densiteit op boomgroei en koolstofopslag te kunnen onderzoeken. Het onderzoek is nog volop lopende. 

 

Veel bossen worden beheerd als plantages van één boomsoort (monoculturen), om zo gemakkelijk hout te produceren. Gemengde bossen, waarin meer boomsoorten samengroeien, zouden evenwel interessanter kunnen zijn voor bijvoorbeeld de biodiversiteit, recreatie en bescherming van het milieu. In experimentele aanplantingen onderzoeken wetenschappers of - en hoe - gemengde bossen verschillen van monoculturen. Het Geerbos is er zo één van. De term ‘klimaatbos’ werd gekozen omdat dit bos een deel van de CO2-uitstoot van de UGent opnieuw vastlegt. Hoeveel CO2 precies, en welke invloed boomsoortenmenging en boomsoortendichtheid hierop heeft, is één van de onderzoeksvragen.  

TWIG = TREE WHEELS IN GEERBOS

Hoe hebben we dit onderzocht en wat leren we hieruit?  

Tree Wheels In Geerbos, afgekort TWIG, is een klimaatbos aangeplant door de UGent. Er werd gekozen voor deze locatie omdat de nieuwe aanplant zo grenst aan een oud Ferrarisbos, het is namelijk zeer zinvol om oude, bestaande bossen uit te breiden. Voor het aanleggen van dit nieuw bos werd gebruik gemaakt van een bijzonder design, namelijk de ‘Nelder wheels’. De ‘wielen’ zijn een statistisch ontwerp dat in 1962 werd uitgevonden door de Britse statisticus John Nelder. Oorspronkelijk werden de wielen gebruikt om de opbrengst van groenten te onderzoeken, maar in deze experimentele aanplant wordt de invloed van zowel de boomsoortendiversiteit als de -densiteit op de groei en bijgevolg de koolstofopslag onderzocht.  

 

Er zijn 22 proefvlakken of ‘wielen’ aangeplant met per ‘wiel’ 1, 2 of 3 boomsoorten. Elk ‘wiel’ is een cirkel bestaande uit 31 ‘spaken’ en 6 ‘schillen’. Van buiten naar binnen toe zal de densiteit of dichtheid toenemen. Zo bedraagt de plantdichtheid in het centrum 3000 bomen/hectare, terwijl dit aan de buitenrand slechts 1000 bomen/hectare is. In totaal werden vier boomsoorten aangeplant - beuk, zomereik, gewone esdoorn en zoete kers – die allen verschillende ecologische kenmerken hebben. Zo is beuk een schaduwboomsoort, terwijl zomereik en zoete kers lichtboomsoorten zijn (zie figuur hieronder). 


Voor het planten werd een bodemonderzoek uitgevoerd om de aanvangssituatie van het terrein te kennen zodat in de toekomst steeds kan vergeleken worden met de oorspronkelijke situatie. Op die manier kunnen veranderingen bv. op vlak van koolstofopslag onderzocht worden. Daarnaast was het bodemonderzoek ook belangrijk voor het ontwerp van het experiment: hoe uniform is de bodem? De samenstelling van de bodem heeft namelijk ook een sterke invloed op de boomsoortenkeuze. De eerste jaren na het planten werd de uitval, hoogte en diameter van de bomen opgemeten om zo inzicht te krijgen in de overleving van de boompjes, maar ook om evoluties in boomgroei te onderzoeken en een inschatting te kunnen maken van de koolstofstock van de jonge bosaanplant. Daarnaast werden er temperatuursensoren geplaats bij verschillende densiteiten om het verschil in microklimaat te onderzoeken. De resultaten die uit dit onderzoek gaan komen, zullen inzichten geven voor het design van toekomstige bosaanplantingen.  

 

TWIG is onderdeel van TreeDivNet, een internationaal netwerk van boomsoortendiversiteitsexperimenten. Wereldwijd werden experimentele plantages geplant om te onderzoeken hoe het functioneren van een bos beïnvloed wordt door de diversiteit van het bos. 

Plannetje van de 22 Nelder Wheels en de aangeplante boomsoorten met hun karakteristieken. 

Meer lezen?

Om thuis te lezen!

Link naar het artikel: Nog geen publicaties beschikbaar 

 

Link naar het project: https://treedivbelgium.ugent.be/pl_twig.html 

https://treedivnet.ugent.be/ExpTWIG.html 


Link naar publicatie: Tree diversity reduces variability in sapling survival under drought - Blondeel - 2024 - Journal of Ecology - Wiley Online Library 

 

 

Contactgegevens onderzoeker: Op te vragen via het Secretariaat van vakgroep Omgeving (Bio-ingenieurswetenschappen, UGent): secretariaat.bw20@ugent.be