ตามรอยสมเด็จพระนเรศวรมหาราช

เราเคยเรียนรู้มาจากหนังสือเรียนว่า

สมเด็จพระนเรศวรมหาราชทรงข้ามแม่น้ำสะโตงหลังประกาศอิสรภาพที่เมืองแครง แต่เราเคยสงสัยบ้างหรือไม่ว่า พระองค์ทรงข้ามอย่างไร ข้ามตรงจุดไหน... เรื่องนี้ท่านมุ้ยก็เคยสงสัย และเมื่อท่านจะสร้างภาพยนตร์เรื่อง "ตำนานสมเด็จพระนเรศวรมหาราช" ท่านก็ต้องแก้ความสงสัย และวิธีที่จะแก้ข้อสงสัยก็คือการเดินทางไปยังสถานที่จริง ไปดู ไปเทียบกับเอกสาร ไปหาหลักฐาน เปรียบเทียบแม้กระทั่งภาพถ่ายทางอากาศ

เราเคยรับรู้มาจากหนังสือเรียนว่า

สมเด็จพระนเรศวรมหาราชทรงตีไก่ชนะพระมหาอุปราชา แต่เราเคยสงสัยบ้างหรือไม่ว่า ไก่ของพระองค์นั้นเป็นอย่างไร เรื่องนี้ท่านมุ้ยก็เคยสงสัย และท่านก็แก้ข้อสงสัยด้วยการสืบทาน ค้นคว้า ซึ่งการสืบค้นของท่าน ทำให้รู้ว่าการตีไก่ไม่ใช่เรื่องของเอเซียเท่านั้น แต่ยุโรปโบราณก็มีการตีไก่ ทั้งในอังกฤษ สหรัฐอเมริกา และฝรั่งเศส หรือสัญลักษณ์ไก่ของฝรั่งเศสจะมีที่มาอย่างนี้

และข้อสงสัยอีกตั้งมากมายหลายเรื่องที่เกี่ยวเนื่องกับพระราชประวัติขององค์สมเด็จพระนเรศวรมหาราช ที่ทำให้ท่านมุ้ยต้องออกเดินทางศึกษาค้นคว้า เพื่อนำมาเป็นข้อมูลในการสร้างภาพยนตร์ และดอกผลของการเดินทางครั้งนั้น ก็ได้กลายมาเป็นหนังสือเล่มนี้ ซึ่งทำให้เราสามารถมองเห็นภาพแห่งประวัติศาสตร์ ในมิติที่ใกล้เคียงกับความเป็นจริงครั้งอดีตมากที่สุด

ตามรอยสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ไม่ใช่หนังสือตำราประวัติศาสตร์

แต่กลับทำให้นักวิชาการต้องหันมามองประวัติศาสตร์ด้วยมุมมองใหม่กันอีกครั้ง

หนังสือเล่มนี้เสมือนเป็นบันทึกการเดินทางของหม่อมเจ้าชาตรีเฉลิม ยุคล หรือ "ท่านมุ้ย" ในการตามรอยพระราชประวัติของมหาราชพระองค์หนึ่งของประวัติศาสตร์ชาติไทย