Excel Çözücü

Üç ürünlü atölye problemin çözümünü bu kez de Excel çözücü ile deneyin. İlk örnek problem için çözücüyü nasıl kullanacağınızı göstermiştik. Eliniz alışsın diye bir de bu problem için deneyin, ama bu kez "Basit LP" çözüm yöntemini tercih edecek ve bir sonraki sayfada inceleyeceğiniz duyarlılık analizini de Excel çözücüye yaptıracaksınız.

Çözüm adımlarında problem sunumunda verilen katsayıları hangi hücrelere koyacağınız ve formülleri hangi hücrelere yazacağınız size kalmıştır. Biz daha önce gösterdiğimiz tabloyu -araya birim kârlar için bir sütun ekleyerek- aynen yapıştırdık ve size bu tablonun bir kopyasını oluşturup çözümü orada yapmayı göstereceğiz:

Excel programının özelleştirme seçeneklerine gidip, sonuçlar yerine formüllerin gösterilmesini sağladık. Siz formüller yerine sonuçları göreceksiniz. Anlayacağınız gibi, "üretim" etiketli hücrenin altında ürünlerin üretim sayıları var. Bunlar değişkenlerin ilk değerlerini (her biri 0'dan başlayacak) içeren kutular. "kâr" etiketli sütundaki hücreler bu üretim sayılarının "birim kâr" etiketli hücrelerdeki değerlerin karşılıklı çarpımlarını içeriyor. Tezgahlara karşılık gelen sütun hücrelerinde ise yine üretim sayılarıyla tezgahların parça başı kullanım saatlerinin karşılıklı çarpımları var.

Dikkat etmişseniz, bu kutulardaki formüllerde sağa kopyalama sırasında değişmesin diye sütun referansı $ sembolüyle sabitlenmiş.

Gözünüz dolar görmüşken hatırlatalım: kâr sütunundaki sonuçların para birimi biçimlendirmesiyle sunulmasını sağlayın.

Çözücü formunu açtığınızda toplam kâr değerinin hesaplandığı C12 hücresini maksimize edilecek hedef hücre olarak seçin. Çözücü yöntemi olarak da şimdiden "Basit LP" seçeneğini tercih edin:

Çözücünün bu nedef hücreyi maksimize etmek için değiştireceği hücreler de üretim miktarlarını içeren B9:B11 hücre aralığı olacaktır:

Kısıtları eklerken de, her tezgahın toplam kullanım saatini hesaplayan D12:F12 aralığındaki hücre değerlerinin kullanım limitlerini içeren D6:F6 aralığındaki değerlerden küçük veya onlara eşit olmasını zorunlu kılan kısıt formüllerini ekleyin. Aşağıda bunun taşlayıcı tezgahı için yapılışını gösterdik:

Bu son kısıtı da ekleyip, "Tamam" düğmesini tıkladığınızda çözücü formu tüm parametreleri eksiksiz, çözüme hazır bekliyordur. "Çöz" etiketli düğmeyi tıklayın:

Çözücü kısıtları sağlayan bir optimal (LP yöntemi kullandırdığınız için tam optimal) çözüm bulduğunu bildiren bir mesaj kutusuyla karşınıza geldiğinde "Duyarlılık Raporu" istemeyi de unutmayın. Bu raporu analiz etmeyi bir sonraki sayfada öğreneceksiniz.

Excel çözücünün üretim sayıları x₁ , x₂ ve x₃ için bulduğu sonuçlar elle ve simplex hesaplayıcı ile bulduklarınızın aynısıdır. Excel çözücü boşluk değişkeni x₄ değerini göstermiyor, ama delici tezgahının toplam kullanım saatinin limitten 12,5 olmasına bakaraksanız görürsünüz ki aslında o değerin de sonuçlarda saklıdır.