1242
Γεννιέται ο Γεώργιος Παχυμέρης (1242-1310), διάκονος, λόγιος και καθηγητής στην Πατριαρχική Ακαδημία. Γνωστός για το ιστορικό του έργο, θα ενδιαφέρεται όμως περισσότερο για τα Μαθηματικά και την Μουσική.
~~~~ ~~~~ ~~~~
O βαcιλεύς αυτοκράτωρ Ιωάννης Γ' Δούκας Βατάτζης εκστρατεύει προσωπικά στην ευρωπαϊκή Ρωμανία, και νικάει τον βαcιλέα της Θεσσαλονίκης, Ιωάννη Δούκα Κομνηνό, γιο του Θεοδώρου και ανηψιό του Μανουήλ, τον οποίο και αναγκάζει να παραιτηθεί από την διεκδίκηση της αυτοκρατορικής ιδιότητας, και ν'αρκεστεί στο αξίωμα του δεσπότη (που μέχρι αυτήν την εποχή σήμαινε τον μη - εξ αίματος διάδοχο αυτοκράτορα) υποτελούς στην δική του αυθεντία. Κατά την διάρκεια των επιχειρήσεων ο αυτοκράτωρ Ιωάννης Γ' έχει εξασφαλίσει την ουδετερότητα του ξαδέλφου του αντιπάλου του, του Μιχαήλ Β' Αγγέλου Δούκα Κομνηνού που από την Άρτα ηγεμονεύει σε Ήπειρο, Αλβανία και Αιτωλία. Ως σύζυγος της Θεοδώρας Πετραλίφαινας, αρχόντισσας από την Μικρασία, ενδέχεται ο Μιχαήλ Β' να έχει ήδη αναγνωριστεί και αυτός δεcπότης, αξίωμα που σίγουρα θα φέρει από το 1246 και μετά.
Στην εκστρατεία προσάρτησης του ευρωπαϊκού τομέα της Ρωμανίας, ο Ιωάννης Γ' ακολουθάται από μια σειρά στρατηγών που κατάγονται από οίκους Δυνατών:
ο πρωτοβεστιάριος ( = πρωθυπουργός) Αλέξιος Ραούλ (από τον ξένης προέλευσης οίκο Ραούλ, θα προέλθουν οι Ράλληδες),
ο μέγας δομέστικος Ανδρόνικος Παλαιολόγος και
ο γαμπρός αυτού Νικηφόρος Ταρχανειώτης,
ο Δημήτριος Τορνίκης (οι Τορνίκιοι αποτελούν επιφανή ιβηρικό, δηλαδή γεωργιανικό, οίκο που διαπρέπει στην Ρωμανία, όπου προσφέρουν στην Αυτοκρατορία, π.χ. ιδρύοντας την Μονή των Ιβήρων, στον Άθω), και
ο Ιωάννης Πετραλείφας (με γενάρχη τον Ιταλο-Νορμαννό κύρι του Καϊάτσο & της Αλίφας, Πέτρο, που θ'αυτομολήσει προς τις αυτοκρατορικές δυνάμεις, την εποχή της Α' Σταυροφορίας. Η Άννα Κομνηνή μας βεβαιώνει στην Αλεξιάδα της ότι αυτός ο Πέτρος της Αλίφας ήταν «άνθρωπος ονομαστός στον πόλεμο, που παρέμεινε σταθερά πιστός στον Αυτοκράτορα»)
~~~~ ~~~~ ~~~~
Ο Μογγόλος πολέμαρχος της Λευκής Ορδής, και κληρονόμος των ορδών του Ζότσι, Μπατού Χαν, εξαπολύει τους ιππείς του εναντίον της Κουμανίας (σημ. Ρουμανία & Ουκρανία), της Βουλγαρίας του τσάρου Κάλιμαν Ασέν Α' (1241-46) και της Σερβίας του Στεφάνου Δ΄ Βλάντισλαβ (1234-1243), όμως τελικά αποσύρει τους στρατούς του από την Ανατολική Ευρώπη, εξαιτίας δυναστικής διαμάχης που προκύπτει στην πρωτεύουσά των Μογγόλων, Καρακορούμ, λόγω του θανάτου του θείου του, μεγάλου χάνου Ογκατάι. Οπότε ο Μπέλος Δ΄ επιστρέφει στην Ουγγαρία και αναλαμβάνει την ανοικοδόμηση της χώρας του. Αντίθετα η Λαντζαυρα (Μακριά Αυλή, η Βουλγαρία του οίκου Ασάν) εισέρχεται σε περίοδο μεγάλης αναταραχής, λόγω αδιάκοπων δυναστικών εριδών, που εξασθενούν το κράτος και προκαλούν κοινωνική αστάθεια.
~~~~ ~~~~ ~~~~
Το Νόβγκοροντ δεν μαστίζεται από δυναστικές έριδες, όπως τα υπόλοιπα ρωσικά κράτη, αφού κυβερνάται από κοινού από τις επιφανέστερες οικογένειες, με ολιγαρχικό τρόπο που όμως εξασφαλίζει ειρήνη και προκοπή. Επίσης, έχει υποταχτεί οικειοθελώς στους Μογγόλους, χωρίς να χρειαστεί να εξαναγκαστεί γι΄αυτό από ορδές βάναυσων Τατάρων ιππέων. Οπότε, παρά τον υπέρογκο φόρο υποτέλειας που πληρώνει στους Μογγόλους, η Δημοκρατία του Νόβγκοροντ παραμένει πλούσια, άρα κι ελκυστικός προορισμός για λεηλασία και κατάκτηση.
Έτσι, με την μάχη του Πάγου, πάνω στην παγωμένη επιφάνεια της λίμνης Πεϊπους, ο διάδοχος του μεγάλου ηγεμόνος του Βλάντιμιρ, κι επιφανής υπόδουλος των Μογγόλων, ο Αλέξανδρος Νέφσκι, συντρίβει μια στρατιά Λιβονών Αδελφών του Ξίφους, κλάδου των Τευτόνων Ιπποτών που, μεταξύ άλλων, κινούνταν για να υποδουλώσει αυτήν την τόσο ευημερούσα Δημοκρατία του Νόβγκοροντ. Σύντομα οι Τεύτονες Ιππότες θα παραιτηθούν από την προσπάθεια κατάκτησης των Απίστων και των Αιρετικών πέραν από τις Βαλτικές Χώρες.