η τριακοστή τρίτη (33η) δυναστεία της Αιγύπτου:

ελληνικός ιστότοπος για την πτολεμαϊκή Αίγυπτο

οίκος των Λαγιδών ή Πτολεμαίωv (από Livivs.org)

οίκος των Λαγιδών ή Πτολεμαίωv (από Πανεπιστήμιο του Σικάγο)

επιγαμίες της 33ης Δυναστείας, δηλαδή του οίκου των Λαγιδών

δυναστείες της Αιγύπτου (συνοπτικά, αλλά παραστατικά)

δυναστείες της Αιγύπτου (με συνδέσμους για ορισμένους φαραώ)

Σελευκίδες

η αίγλη του Ελληνισμού

Μακεδόνες

Αντίπατρος

στρατηγός του Φιλίππου Β΄ και του Αλεξάνδρου Γ΄, επίτροπος της Μακεδονίας και, ύστερα από τον θάνατο του Αλεξάνδρου Γ΄, επιμελητής αυτοκράτωρ (323-319). Παιδιά του ήταν ο βίαιος Κάσσανδρος ([315] 305-297), η Ευρυδίκη και η Θεσσαλονίκη...

Απάμα ή Αρτακάμα

κόρη του Πέρση αξιωματούχου Φαρναβάζου, και 2^η σύζυγος του Πτολεμαίου του Λάγου. Παντρεύτηκαν χωρίς επιτυχία, στα πλαίσια των γάμων μεταξύ Μακεδόνων και Περσών αρίστων, που οργάνωσε ο Αλέξανδρος Γ΄ στα Σούσα.

Αρσινόη Β΄

κόρη του Πτολεμαίου Α΄ του Λάγου και της Βερενίκης Α΄.

Διαχρονικά, οι Πτολεμαίοι πάντα έχουν μια ροπή προς τον εκφαυλισμό, με περιβόητα πρώιμα παραδείγματα τον Πτολεμαίο Κεραυνό, την Αρσινόη [Β'], ακόμα και τον ίδιο τον Πτολεμαίο τον Λάγου, ως ληστή του σώματος του εκλιπόντος βασιλιά Αλεξάνδρου από το ανάκτορο του Ναβουχοδονόσορα Β' στην Βαβυλώνα, δήθεν κομίζοντάς το στις Αιγές, αλλά στην πραγματικότητα κρύβοντάς το στην Μέμφιδα, μέχρι την ολοκλήρωση περικαλλούς μαυσωλείου, του Σήματος, μέσα σε οχυρωμένο μαχαλά της Αλεξανδρείας, το Σώμα! Η συστηματική ενδογαμία -«ινα μη χαθούν και τα ευγενή αίματα»- αποβλακώνει χειρότερα τους Πτολεμαίους, καθιστώντας τους, σε «Αψβούργους της Αρχαιότητας», ήδη από τα χρόνια του Πτολεμαίου Δ΄ Φιλοπάτωρος (221-205), και μετά.

Θα παντρευτεί τον Λυσίμαχο {300/299}, αλλά και τους αδελφούς της, Πτολεμαίο Κεραυνό {281/280}, και Πτολεμαίο Β' τον Φιλάδελφο {το 275}...

Αρσινόη Γ΄

δολοφονείται από τον σύζυγό της, τον άμετρο Πτολεμαίο Δ΄ τον Φιλοπάτορα, έπειτα από συνωμοσία αξιωματούχων και της Αθηναίας εταίρας Αγαθοκλείας.

Αρσινόη Δ΄

Διαδέχεται τον Πτολεμαίο ΙΒ΄ τον Αυλητή (Πτολεμαῖος Νέος Διόνυσος Θεός Φιλοπάτωρ, Θεός Φιλάδελφος, 80-58, 58-55, 55-51 π.Χ) μαζί με τον αδελφό και σύζυγό της, Πτολεμαίο ΙΓ΄ (Πτολεμαῖος Θεός Φιλοπάτωρ, 51-47 π.Χ). Ως επικεφαλής των αιγυπτιακών δυνάμεων αντιστέκεται στις λεγεώνες του Ιουλίου Καίσαρος για 5 μήνες, κατά την διάρκεια του Αλεξανδρινού Πολέμου, όταν θα καεί σημαντικό τμήμα από την περίφημη Βιβλιοθήκη, που έχει οργανωθεί από το εξοχότατο πανεπιστημιακό και ερευνητικό ίδρυμα της χώρας και του Ελληνισμού, δηλαδή το Μουσείο. Η Αρσινόη Δ΄ ηττήθηκε, διαπομπεύτηκε στον θρίαμβο του Καίσαρος στην Ρώμη και αφέθηκε ελεύθερη, μόνο για να εκτελεστεί αργότερα από τον Μάρκο Αντώνιο, κατ’απαίτηση της ονομαστής αδελφής της, της Κλεοπάτρας Ζ'.

Αιγυπτιώτες πολεμιστές με θυρεούς, ήτοι τις ελληνικές εκδοχές της κελτικού και ρωμαϊκού τύπου ασπίδας, σκούτον/scutum

Βερενίκη Α΄

Μακεδόνισσα, κόρη του Λάγου και της Αντιγόνης. Όταν απεβίωσε ο σύζυγός της Φίλιππος της Κυρηναϊκής, η χηρεύσασα Βερενίκη νυμφεύεται τον διοικητή της Αιγύπτου και ετεροθαλή αδελφό της, Πτολεμαίο τον Σωτήρα, γιο του Λάγου και της Αρσινόης. Έτσι ο Πτολεμαίος ισχυροποιείται αισθητά σε σχέση με τους Διαδόχους στρατηγούς της Ασίας, αφού αποκτά πρόσβαση στο εδραιωμένο, και ως επί το πλείστον ελληνικό, έμψυχο δυναμικό της Κυρηναϊκής, αλλά και των ελληνικών χωρών που διατηρούν επαφές με την Κυρηναϊκή, όπως η Σικελία, η Κρήτη και οι Νότιες Σποράδες (από Ρόδο μέχρι Σάμο).

Βερενίκη B΄

κόρη του Μάγα και της Απάμας Β', και σύζυγος του Πτολεμαίου Γ' του Ευεργέτου. Κουρεύει την θρυλική «κόμη» της, και την αφιερώνει στην θεά Αφροδίτη, ενώ προσεύχεται για την ασφαλή επιστροφή του ανδρός της από την εκστρατεία του στην Ασία, σε μια ιδιοφυή δημοσιοσχετίστικη επίδειξη που εκτινάσσεται στα ουράνια από τον αστρονόμο του Μουσείου, Κόνωνα τον Σάμιον, που ονομάζει έναν αστερισμό «Κόμη της Βερενίκης» ή «Πλόκαμος της Βερενίκης».

Αφροδίτη και Έρως,

σε σφραγιδόλιθο του 1ου αι μ.Χ.

Βερενίκη Δ΄

Οι Αλεξανδρινοί στασίασαν το 58, εκδίωξαν τον Πτολεμαίο ΙΒ΄ τον Αυλητή και παρέδωσαν την αρχή στην Κλεοπάτρα Τρύφαινα και στην διάδοχο Βερενίκη. Όμως το 55 ο Αυλητής επιστρέφει με την βοήθεια των Ρωμαίων κι εκτελεί την κόρη του.

Ιούβας Β΄

βασιλεύς των Μαυριτανών, πελάτης (= εξαρτώμενος) της Ρώμης, σύζυγος της Κλεοπάτρας Σελήνης Β', και γαμπρός της Κλεοπάτρας της Ζ΄ της Φιλοπάτωρος, της τελευταίας κυβερνώσας φαραώ.

Κλεοπάτρα Α' Σύρα,

κόρη του Αντιόχου Γ' του Μέγα, σύζυγος του Πτολεμαίου Ε' του Επιφανούς

Κλεοπάτρα Β' Ίσις,

κόρη του Πτολεμαίου Ε' του Επιφανούς και της Κλεοπάτρας της Σύρας, αδελφή και σύζυγος των Πτολεμαίου Στ' Φιλομήτορος και Πτολεμαίου Η' Φύσκονος («Β' Ευεργέτης»). Διεκδικεί με πάθος την εξουσία των φαραώ. Ανάμεσα στις εισβολές του Αντιόχου Δ' Επιφανούς στην χώρα του Νείλου (170 & 168, με την δεύτερη να ματαιώνεται κατ'απαίτησιν της Ρώμης), τα αδέλφια ξεφεύγουν σε ανοικτή ενδοδυναστική διαμάχη. Η Ίσιδα θα έρθει σε παράδοξο συμβιβασμό με τους Πτολεμαίους αδελφούς της, και συγκεκριμένα θεσπίζει καθεστώς τριπλής συγκυβέρνησης (169-164)! Η συγκυβέρνηση λήγει ύστερα από δουλόφρονον επίσκεψη του Φύσκονος στην Ρώμη το 164, και σχετικό αίτημα για εξουδετέρωση των αδελφιών του, η οποία και υλοποιείται ως προς την συμμετοχή τους στην διακυβέρνηση. Ικετευτική επίσκεψη του Φιλομήτορος στην Ρώμη το 163 π.Χ, αποκαθιστά την Ίσιδα και τον Φιλομήτορα, τριχοτομώντας γεωγραφικά την εξουσία των τριών Λαγιδών. Με την νέα ρύθμιση, ο Πτολεμαίος Η' ο Φύσκων (= Φούσκας, δηλ. Χοντρός) αναγκάζεται να αρκεστεί με την Κυρηναϊκή, ενώ φοβούμενος πια για την ζωή του, συντάσσει διαθήκη που αφήνει την Αίγυπτο στην διάθεση της ρωμαϊκής Συγκλήτου (η πρώτη του είδους), διασφαλίζοντας έτσι το ότι δεν θα φονευτεί με ..αδελφική πρωτοβουλία. Ύστερα από πλείστες άλλες αδελφομαχίες, η Ίσιδα καθίσταται αποκλειστική βασίλισσα της Αιγύπτου (130-127), αλλά τελικά εκδιώκεται και αυτή, βρίσκοντας καταφύγιο στην Συρία, στην αυλή του γαμπρού της, Δημητρίου Β' Νικάτορος (146-139, 129-126 π.Χ) και της κόρης της, Κλεοπάτρας Θεάς (125-121 π.Χ).

Κλεοπάτρα Ζ' Φιλοπάτωρ,

ο τελευταίος γόνος του οίκου των Λαγιδών, ή Πτολεμαίων, που βασίλεψε ως φαραώ στην Αίγυπτο, και μάλιστα με βλέψεις για ευρύτερη ηγεμονία ανά την επικράτεια της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας.. .

η σύρραξη των Μάρκου Αντωνίου και Κλεοπάτρας, εναντίον του Οκταβίου

Μενέλαος

αδελφός του Πτολεμαίου Σωτήρος. Ναύαρχος του αιγυπτιακού στόλου που ηττήθηκε από τον Δημήτριο τον Πολιορκητή στην μάχη της Σαλαμίνος, στην Κύπρο, το 306 πΧ.

Πτολεμαίος Α΄ Λάγου, ο Σωτήρ ([323] 306 – 282 )

Μακεδόνας (ή Εορδός), που διορίστηκε διοικητής της Αιγύπτου από τον ίδιο τον απελευθερωτή της Αιγύπτου, τον βασιλέα των Μακεδόνων, Αλέξανδρο Γ'.

Όταν το 323 π.Χ απεβίωσε ο Αλέξανδρος [Γ΄ βασιλεύς Μακεδόνων, προστάτης των Ιερών και ηγεμών, στρατηγός αυτοκράτωρ Ελλήνων, φαραώ Σετεπενρε-μερυαμουν, κύριος των τεσσάρων περάτων, βασιλεύς βασιλέων / ξαγιαθιγια ξαγιαθιγιανάμ] στην όψιμη έδρα της αυτοκρατορίας, Βαβυλώνα, ο Πτολεμαίος ο Λάγου επεμβαίνει στην ανακομιδή προς την Μακεδονία του μουμιοποιημένου λειψάνου του εκλιπόντος.

Βασικά το κλέβει, στο ύψος της Δαμασκού και το μεταφέρει στην Μέμφιδα. Αργότερα επί Πτολεμαίου Β' Φιλαδέλφου η σωρός μεταφέρεται στην «πόλη του Αλεξάνδρου», την περίλαμπρη Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου που εγκαινιάζεται μόλις το 313, και δέχεται την σωρό του μεγάλου στρατηλάτη το 280 (αναφέρει ο Παυσανίας, 2ος αι μ.Χ)! Έτσι, τους κατοπινούς αιώνες, στην φημισμένη παραλιακή συνοικία, Σώμα, θα ορθώνεται το Σήμα, το μεγαλοπρεπές μαυσωλείο του Αλεξάνδρου και των Λαγιδών, που μάλλον χτίζεται το 215 από τον Πτολεμαίο Δ' Φιλοπάτορα (αναφέρει ο Ζηνόβιος, 2ος αι μ.Χ). Έχει καταγραφεί ότι τον Αλέξανδρο, τον έβλεπαν πίσω από γυάλα, αρκετά χρόνια μετά, όπως τον Βλάντιμιρ Λένιν στην Κόκκινη Πλατεία της σοβιετικής Μόσχας, αν και οι επισκέψεις πρέπει να ήταν μόνο για επιφανείς και για ..VIPs.

Αποσπώντας έτσι αυθαίρετα την μεγαλοπρεπή νεκρική πομπή από το έργο της ανακομιδής της βασιλικής σωρού στις Αιγές (σημ. Βεργίνα, όπου και οι τάφοι των Αργεαδών, μεταξύ των οποίων και του Φιλίππου Β'), ο πανούργος Πτολεμαίος κερδίζει αξιοσημείωτη αίγλη μεταξύ των πολυάριθμων Διαδόχων, αν και η πραγματική ισχυροποίηση της θέσης του, επέρχεται μέσω του γάμου του με την χήρα του διοικητή της Κυρηναϊκής, την Βερενίκη, επίσης κόρη του Λάγου. Με αυτόν τον τρόπο ο Πτολεμαίος αποκτά πρόσβαση στο εδραιωμένο, και ως επί το πλείστον ελληνικό, έμψυχο δυναμικό της Κυρηναϊκής, αλλά και των ελληνικών χωρών που διατηρούν επαφές με την Κυρηναϊκή, όπως οι μεγαλόνησοι Κρήτη και Σικελία. Έτσι, ο Πτολεμαίος Α' αποκτά δημογραφικό προβάδισμα σε σχέση με τους στρατηγούς της Ασίας που όταν δεν αναλώνονται στις μεταξύ τους διενέξεις, όχι μόνο πασχίζουν να προσελκύσουν αποίκους από τον Ελλαδικό χώρο, αλλά κι εκλιπαρούν τους ήδη υπάρχοντες να μην εγκαταλείψουν τις εστίες τους.

Οπότε, όταν το 306 ο Αντίγονος ο Μονόφθαλμος και ο γιος του, Δημήτριος ο Πολιορκητής, αυτοανακηρύσσονται “βασιλείς”, απαρνούμενοι την κηδεμονία του κυριάρχου της Μακεδονίας, του απαίσιου του Κασσάνδρου, ο Πτολεμαίος ο Λάγου αισθάνεται εξίσου ανεξάρτητος και ισχυρός ώστε να ισχυριστεί το ίδιο και για τον εαυτό του. Το αυτό ισχυρίζεται και ο ίδιος ο Κάσσανδρος, ο οποίος όμως έχει ήδη φονεύσει οιονδήποτε συγγενεύει με τον Αλέξανδρο, μεταξύ των οποίων την μάνα Ολυμπιάδα (+316 π.Χ), όπως και την Περσίδα σύζυγο Ρωξάνη με τον γιο τους Αλέξανδρο Δ' (+310 π.Χ), τους οποίους τους είχε κατ'ανάκτορον περιορισμό, στην Αμφίπολη.

Πτολεμαίος Κεραυνός

Γιος της Ευρυδίκης και του Λάγου, δηλαδή ετεροθαλής αδελφός του Πτολεμαίου Α΄ του Σωτήρος. Υπήρξε περιβόητος για την δολιότητά του. Διεκδικώντας τον θρόνο του βασιλέως των Μακεδόνων ανακατεύτηκε στις διενέξεις των διαδόχων στον Ελλαδικό χώρο, όπου δολοφονεί αυτόν που τελικά επικρατεί στην Μακεδονία, τον Σέλευκο τον Νικάτορα (281).

~ ο Φάρος της Αλεξάνδρειας ~

ο λαμπρός ουρανοξύστης, που ήδη από την Αρχαιότητα

είχε καταχωρηθεί ως Θαύμα της ανθρώπινης δημιουργίας.

Πτολεμαίος Β΄ Φιλάδελφος (285 – 246)

Γιος του Πτολεμαίου Α΄ του Σωτήρος. Στην εποχή του η Αίγυπτος αναδεικνύεται ως το πλουσιότερο κράτος της Μεσογείου. Επιπλέον, καθίσταται χώρα ιδιαιτέρως ισχυρή και ακμαία. Η επιδίωξη κοινωνικής δικαιοσύνης φέρνει ευημερία και στον λαό, ο οποίος πολλαπλασιάζεται διαρκώς, χωρίς όμως αυτό να έχει αντίκτυπο στην γενική ευδαιμονία. Μέσω του σπουδαιότερου ακαδημαϊκού ιδρύματος στον κόσμο, του Μουσείου και της περίφημης Βιβλιοθήκης του, η πρωτεύουσα Αλεξάνδρεια καθίσταται διεθνές κέντρο μάθησης.