จริยธรรมในการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ

จรรยาบรรณ คือ ประมวลความประพฤติที่ผู้ประกอบอาชีพการงาน จรรยาบรรณในการใช้งานเทคโนโลยีสารสนเทศมีดังนี้

• ไม่ใช้คอมพิวเตอร์เพื่อการก่ออาชญากรรมหรือละเมิดสิทธิผู้อื่น

• ไม่ใช้คอมพิวเตอร์รบกวนผู้อื่น

• ไม่ทำการสอดแนม แก้ไข หรือเปิดดูไฟล์เอกสารของผู้อื่นก่อนได้รับอนุญาต

• ไม่ใช้คอมพิวเตอร์ในการโจรกรรมข้อมูลข่าวสาร

• ไม่ใช้คอมพิวเตอร์สร้างหลักฐานเท็จ

• ไม่ใช้คอมพิวเตอร์ในการคัดลอกโปรแกรมที่มีลิขสิทธิ์

• ไม่ใช้คอมพิวเตอร์ในการละเมิดการใช้ทรัพยากรคอมพิวเตอร์โดยตนเองไม่มีสิทธิ์

• ไม่ใช้คอมพิวเตอร์เพื่อนำเอาผลงานของผู้อื่นมาเป็นของตนเอง

• คำนึงถึงผลของการกระทำที่จะเกิดขึ้นต่อสังคม

• ใช้คอมพิวเตอร์โดยเคารพกฎระเบียบ กติกา มารยาท

คือ ชุดสัญญาอนุญาตแบบเปิดกว้าง หรือสัญญาอนุญาตให้ใช้งานที่ร่วมกันเป็นชุด โดยมีความเกี่ยวข้องกับสิ่งต่อไปนี้

1. ลิขสิทธิ์ (Copyright) คือสิทธิ์ของผู้สร้าง โดยศิษย์นี้จะรวมไปถึงชิ้นงาน หรือวิธีการซึ่งหลังจากมีการเผยแพร่แล้ว ลิขสิทธิ์จะตกเป็นของผู้สร้างโดยอัตโนมัติ

2. สิทธิบัตร (Patent) คุ้มครอง กระบวนการในการสร้างสรรค์ผลงาน สิทธิบัตรต่างจากลิขสิทธิ์ตรงที่ต้องยื่นขอจดสิทธิบัตรไปยังกรมทรัพย์สินทางปัญญา มีขั้นตอนด้านเอกสารและค่าใช้จ่ายเกิดขึ้น

3. ทรัพย์สินทางปัญญา (Intellectual Property) ซึ่งครอบคลุม ลิขสิทธิ์ สิทธิบัตร เครื่องหมายการค้า(Trademark) และความลับทางการค้า(Trade Secret) เป็นต้น

ปัจจุบันประเทศส่วนมากจะใช้ระบบกฎหมายทางด้านทรัพย์สินทางปัญญาตามสนธิสัญญากรุงเบิร์น ซึ่งรวมไปถึงประเทศไทยด้วย ตามสนธิสัญญากรุงเบิร์นนั้น ลิขสิทธิ์จะต้องเป็นของผู้สร้างโดยทันทีที่เผยแพร่ผลงานนั้นออกไป ความเป็นเจ้าของลิขสิทธิ์เกิดขึ้นโดยอัตโนมัติในทางกฎหมายและศิษย์นี้สามารถส่งต่อให้กับผู้อื่นได้ หากต้องการนำผลงานนั้นไปใช้งานต่อ ต้องขออนุญาตเจ้าของผลงาน

เครือข่ายครีเอทีฟคอมมอนส์ (Creative Commons: CC) ได้สนับสนุนการใช้สัญญาอนุญาตครีเอทีฟคอมมอนส์ เผยแพร่แนวคิดนวัตกรรมเสรี และได้รณรงค์ให้สังคมไทยใช้สัญญาอนุญาตครีเอทีฟคอมมอนส์ให้เหมาะสมกับงานสร้างสรรค์ “สัญญาอนุญาตครีเอทีฟคอมมอนส์จัดทำขึ้นเพื่อให้เจ้าของผลงานอันมีลิขสิทธิ์ สามารถเปิดให้สาธารณะนำงานของตนไปใช้ได้ โดยไม่ต้องขออนุญาต เพียงต้องทำตามเงื่อนไขที่กำหนดไว้ เช่น อ้างอิงที่มา ไม่ใช้เพื่อการค้า หรือคงต้นฉบับไม่ดัดแปลง การใช้สัญญาอนุญาตครีเอทีฟคอมมอนส์ไม่ใช่การสละลิขสิทธิ์หรืออาทิตย์งานเป็นสาธารณสมบัติ เจ้าของงานยังเป็นผู้ถือครองลิขสิทธิ์ของงานนั้นเหมือนเดิม หากผู้ที่นำผลงานของเจ้าของงานไปใช้โดยผิดเงื่อนไข เจ้าของงานสามารถฟ้องร้องและบังคับผู้ที่ทำผิดได้ตามที่กฎหมายลิขสิทธิ์คุ้มครอง ซึ่งประเทศไทยได้รับรองกฎหมายนี้แล้ว” ( cc.ac.th)