การเขียนอัลกอริทึมด้วยผังงาน

ผังงาน (Flow Chart) คือ การใช้ภาพสัญลักษณ์เพื่อแสดงลำดับขั้นตอนการทำงานของอัลกอริทึม หรือ การทำงานต่างๆ ตั้งแต่เริ่มต้นจนจบการทำงานให้ได้ผลลัพธ์ที่ต้องการ

ในการเขียนโปรแกรมคอมพิวเตอร์สามารถใช้พลังงานเพื่อช่วยลำดับแนวคิดในการเขียนการเขียนผังงานโปรแกรม เรียกว่า หางานโปรแกรม (Program flowchart) ซึ่งเป็นวิธีที่นิยมใช้เพราะทำให้เข้าใจการทำงานของโปรแกรมได้อย่างง่ายกว่าการอธิบายด้วยข้อความ เมื่อมีข้อผิดพลาดจะสามารถดูจากหางานทำให้การแก้ไขหรือปรับปรุงโปรแกรมทำได้ง่ายขึ้น ซึ่งสัญลักษณ์ที่ใช้ในการเขียนผังงานบางส่วน ดังนี้

รูปแบบการเขียนผังงาน

การเขียนผังงานจะเขียนในลักษณะบนลงล่าง หรือซ้ายไปขวา โดยมีรูปแบบการเขียนผังงาน 3 ลักษณะ ดังนี้

    1. เรียงลำดับ(Sequence) คือการเขียนผังงานแบบเรียงลำดับจากบนลงล่างหรือจากซ้ายไปขวา เป็นรูปแบบที่ง่ายที่สุด เนื่องจากมีการทำงานที่เรียงลำดับไปทีละลำดับ โดยไม่มีทางเลือกหรือการทำซ้ำใดๆ

    2. เลือกกระทำ/เงื่อนไข (Selection/ Condition) คือ การเขียนผังงานในลักษณะการนำข้อมูลไปเปรียบเทียบเพื่อเลือกกระทำ หากเปรียบเทียบแล้วข้อมูลเป็นจริงจะกระทำกระบวนการหนึ่ง หากเป็นเท็จจะกระทำอีกกระบวนการหนึ่ง แต่ถ้าหากการเปรียบเทียบหรือเงื่อนไขมีความซับซ้อนจำเป็นต้องใช้เงื่อนไขหลายชั้นเพื่อให้ครอบคลุมการเปรียบเทียบ

    3. ทำซ้ำ(Loop) คือ การเขียนผังงานในลักษณะที่มีการกระทำกระบวนการซ้ำหลายครั้งขึ้นอยู่กับเงื่อนไขที่กำหนด

การเขียนอัลกอริทึมด้วยผังงาน

หลักการเขียนผังงานจะอ้างอิงจากกระบวนการทางคอมพิวเตอร์ 3 กระบวนการได้แก่ การรับข้อมูล(Input) การประมวลผล(Process) การแสดงผลลัพธ์(Output) โดยการเขียนผังงานที่ดีควรมีลักษณะการเขียนดังนี้

  • ใช้สัญลักษณ์ที่เป็นสัญลักษณ์มาตรฐาน

  • เขียนทิศทางการทำงานจากบนลงล่างหรือจากซ้ายไปขวา โดยมีหัวลูกศรกำกับทิศทางเสมอ

  • จุดเริ่มต้นและจุดสิ้นสุดควรมีเพียงจุดเดียว

  • การเขียนคำอธิบายโดยเขียนภายในสัญลักษณ์ โดยใช้ข้อความที่กระชับ ชัดเจน และเข้าใจง่าย

ประโยชน์ของผังงาน

  1. ทำให้เข้าใจ แล้วแยกแยะปัญหาได้ง่าย

  2. แสดงลำดับการทำงาน

  3. หาข้อผิดพลาดได้ง่าย

  4. ทำความเข้าใจโปรแกรมได้

  5. ไม่ขึ้นกับภาษาใดภาษาหนึ่ง

ข้อมูลอ้างอิง: ณัฏฐ์ โอธนาทรัพ และคณะ. 2562. การออกแบบและการเขียนอัลกอริทึม. ใน ดร.ฉัททวุฒิ พืชผล(บรรณาธิการ), เทคโนโลยี(วิทยาการคำนวณ) ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1(13-15). บริษัทอักษรเจริญทัศน์ อจท. จำกัด 142 ถนนตะนาว เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร 10200