Japie van Baalen nieuwe Gildekoning van het Sint Willibrordusgilde te Alphen.
Afgelopen zaterdag, 29 september, was weer de gebruikelijke Staatsiedag bij het gilde aan het Lambertilaantje te Alphen. Een zeer gezellige dag met als hoogtepunt het koningschieten op de koningsvogel.
En zoals de traditie het wil, begint dit alles op vrijdagavond met het blazen vanaf de kerktoren om 20.00 uur precies. Nadat de bazuinblazers en proclamatielezer Jan Oomen boven in de toren waren aangekomen, wordt het gebruikelijke bazuingeschal ten gehore gebracht, gevolgd door het voorlezen van de proclamatie. In deze proclamatie wordt aangekondigd dat op zaterdag de Staatsiedag zal plaatsvinden en dat bij het opkomen van de zon de gildebroeders met roerende trom worden gewekt. Hierna snel naar beneden voor het in orde maken van de attributen. Om 22.00 uur gaat het gildehuis dicht en kan iedereen naar bed.
De volgende dag om 4.45 uur gaat de wekker. Vlug het uniform aan, een boterham eten met een kop koffie en daarna naar het gildepaard Naody. Gelukkig heeft ze geen last van een ochtend humeur en gaat ze braaf mee. Een beetje vreemd vindt ze het wel. Om 6.00 uur horen we de reveille vanaf de toren door de bazuinblazers. Na deze reveille kan het wekken van de gildebroeders en gildezusters beginnen.
Het wekken, met slaande trom en klinkende bazuin, verloopt vrij soepel, iedereen is vrij goed wakker te krijgen. Een enkele krantenbezorger kijkt maar vreemd op als hij dat gildegezelschap zo vroeg in de ochtend voorbij ziet trekken. Toen uiteindelijk iedereen gewekt was, gaan we voldaan naar het gildehuis terug voor ons welverdiende ontbijt compleet met eieren en spek.
Na het ontbijt kunnen we er weer tegen. De kerk wordt klaargemaakt voor de komende mis, en nog wat laatste details worden geregeld. Om 8.45 uur komen de eerste gildebroeders zich al melden voor de optocht naar de kerk. Om 9.00 uur kunnen we vertrekken voor het afhalen van Gildekeizer Cees Peijs, Gildekoning Richard van Es, onze Gildeheer Pastoor J. Paes en gildebroeders Eduard Goewie en Mark de Boer en gildezuster Jannie Wouters - Kleiren. Deze laatste drie zullen geïnstalleerd worden. Het is een hele tippel, zo’n 3 kilometer. Maar we zijn op tijd in de kerk. Na afloop van de eucharistieviering (opgeluisterd door het parochiekoor), worden Eduard Goewie, Mark de Boer en Jannie Wouters – Kleiren geïnstalleerd en volgt de hernieuwing van de eed van trouw aan het kerkelijk en wereldlijk gezag, gevolgd door een vendelhulde.
Hierna naar het gildehuis voor de welverdiende koffie. In het gildehuis is het al een drukte van belang. De hulpvaardige gildedames zijn al druk bezig alles voor de koffietafel gereed te maken. Hierdoor is het mogelijk dat we direct kunnen aanvallen. Als iedereen zijn koffie op heeft begint om 12.00 uur de jaarvergadering. In deze vergadering wordt Johan van den Broek gehuldigd met zijn 40-jarig lidmaatschap. Verder Krijgt Ere-Hoofdman Anton van Tilborg de speld van verdienste uitgereikt. Deze speld krijgt hij voor ruim 25 jaar Hoofdmanschap en zijn nog steeds tomeloze inzet voor het gilde.
Dan is het tijd om de kampioenen van het NBFS toernooi in het zonnetje te zetten. Jannie Wouter - Kleiren is er dit jaar in geslaagd kampioen te worden met standaardrijden. Johan van den Broek werd kampioen bij het vendelen in de vaandelklasse. En verder presteerde Wesley Hoefmans het om tweede te worden bij het bazuinblazen in de C klasse. Tevens promoveerde hij naar de B klasse. Allen nog van harte proficiat gewenst.
Hierna worden de prijzen van de zomerverschietingen uitgereikt door Schuttersleider Ad van Gorp. Direct na het uitreiken van de schuttersprijzen, volgt de koningstoespraak van Gildekoning Richard van Es. Hierin zegt hij er van genoten te hebben koning te zijn en dankt hij vooral zijn lopertjes Inge en Anja Oomen. Zijn koningsschild heeft hij met Opening Schietseizoen al aangeboden aan het gilde. Het is een werkelijk prachtig schild, dat tot in lengte van dagen aan zijn koningschap zal herinneren. Na de koningtoespraak komt het moment van bezinning, namelijk het altijd lange verhaal van de Deken-Schrijver: Het jaarverslag. Na een klein kwartiertje luisteren wordt de koningsvogel, gemaakt door Jan Oomen, aangeboden die bij het koningschieten zal worden gebruikt. Dit keer is het geen bijzondere creatie maar een vogel zoals die vroeger ook gemaakt werd. Maar des al niet ten min, een mooie vogel die doet denken aan vroeger tijden. Tevens heeft Jan er een zeer mooie standaard bij gemaakt, waarop de vogel kan worden tentoongesteld. Jan vermeld erbij dat, als de vogel goed bevalt, hij bereid is de komende jaren de vogel te maken. Waarvoor dank.
Na al dat gepraat wordt het tijd voor de koffietafel met soep, boterhammen met beleg, krentenbrood, een pasteitje en een eitje. De soep en het pasteitje zijn zoals gewoonlijk weer gemaakt door Frank Rommes, hiervoor onze welgemeende dank, het was heerlijk.
Dan om 14.15 uur weer de kerktoren op om het koningschieten op de vogel aan te kondigen. Na het gebruikelijke bazuingeschal vanaf de toren, worden de reglementen voorgelezen door de Opperdeken. De traditie wil nu dat de notabelen opgehaald worden op de pastorie. Na een kleine vendelhulde bij de pastorie, worden de notabelen meegenomen naar het gildehuis. Daar aangekomen wordt de boom ´gevrijd´ door er met het gehele gilde driemaal omheen te trekken.
Na dit korte intermezzo wordt de vogel op de boom geplaatst, waarna de notabelen (Pastoor, Loko-burgemeester, Gildekoning, Gildekeizer en Opperdeken) een drietal schoten mogen lossen op de vogel. De vogel kan er nog niet af omdat deze met een borgpen vastzit.
Na deze schoten is alles gereed om het koningschieten te laten beginnen. De bogen worden door de schutters, die een gooi willen doen naar de titel van Gildekoning, klaargemaakt. Een Gildekoning is de belangrijkste persoon binnen het gilde die het gilde naar buiten toe vertegenwoordigt. Na afloop van het koningschap is de koning verplicht een zilveren schild te schenken aan het gilde dat getuigt van zijn koningschap.
Al met al zijn er uiteindelijk 14 leden die serieus aan het koningschieten deelnemen. Het wordt een spannende strijd met een vogel die goed omhoog wil. En dit klopt. Zo rond 17.00 uur lost Japie van Baalen het verlossende schot, waardoor de vogel, van zijn standvastige paal valt. Onder luid gejuich valt de vogel neer en wordt Japie van Baalen Gildekoning. Japie proficiat met het koningschap!
Om het geheel nog procedureel af te ronden wordt er door de bazuinblazers vanaf de kerktoren een signaal geblazen ten teken dat er een nieuwe koning is. Daarna vindt de handwassing plaats, wordt de koningsbreuk door oud-koning Richard van Es bij Japie van Baalen omgehangen en wordt Japie geëerd met erewijn en een vendelhulde. Hierna loopt de nieuwe koning over het moedervaandel het gildehuis binnen. Een eer die alleen de nieuwe koning te beurt komt. Aansluitend vindt de receptie plaats en kan iedereen Japie feliciteren.
Natuurlijk hebben we van dit alles stevige honger gekregen. En om die te stillen vallen we met zijn allen op het koningsbuffet aan. Uiteraard nadat de nieuwe koning dit geopend heeft.
Om de dag nog verder af te ronden feesten we nog tot in de kleine uurtjes. En zo komt er dan een einde aan een lange maar mooie Staatsiedag.