Verhalen uit het verleden 1940-1945

Af en toe krijgen we persoonlijke herinneringen van mensen toegestuurd. Mensen willen hun verhaal kwijt of willen hun oorlogsherinneringen met anderen delen.

We zullen deze herinneringen publiceren op deze pagina. Het is dus geen aaneensluitend verhaal maar losse stukjes tekst.

Heeft u ook herinneringen die u met anderen wilt delen? Stuur ze dan op naar historiebellingwedde@gmail.com.

Ook reacties op geplaatste berichtje zijn welkom.

Brieven met oorlogsbelevenissen

Niet alle verhalen zijn even leuk om te lezen en soms twijfel je of je ze wel of niet moet publiceren. Zoals deze brieven over het bombardement in Bellingwolde en over de bevrijding van onze regio.  U vindt de documenten onderaan deze pagina als bestand.

Weggevoerde joden

Over de weggevoerde joden in de 2e wereldoorlog, vertelde mijn moeder wel eens. Zij was net 14 jaar oud geworden, toen de oorlog uitbrak. Familie Kosses met 4 dochters werd opgehaald, maar kwamen korte tijd later ook weer terug in Bellingwolde.

De vader was gewond aan het hoofd, maar had gedanst van blijdschap. Ze wilden of konden niet weg; niemand bood ze onderdak.

De dochters hadden rood en blond haar. Nadat ze voor de 2e keer waren opgepakt, waren ze voorgoed weg.

Een ander, ouder echtpaar pleegde zelfmoord dmv gif, vlak voor de deportatie.

Joods gezin Lieskemeer

Ergens achter in de Lethe of Lieskemeer, was een Joods gezin ondergedoken. 's Nacht ging één iemand wel naar buiten en werd daarbij opgepakt. Ook de overige gezinsleden én het gezin, dat onderdak aan hen bood, werd gedeporteerd.

N.S.B.

In een aantal families is wel een 'geheim' ; iemand die bij de NSB was of juist bij het verzet. Een NSB-er is volgens sommigen ook in Bellingwolde van straat geplukt en in Wedderbergen begraven.  Ik ben in Bergen-Belzen geweest een tijd geleden en je kunt het je niet voorstellen, dat die gruwelijke dingen daar zijn gebeurd. Iedereen zwijgt er liever over.

Neergestort Engels vliegtuig

Nu weer op veel plaatsen de bevrijding wordt gevierd, dacht ik aan een voorval waarover mijn moeder vertelde. Toen er tijdens de oorlog een vliegtuig neerstortte langs de Wymeersterweg, was mijn moeder ongeveer 16 jaar en ze woonde met haar ouders en broertje in die buurt. Met een groepje was ze bij het vliegtuig gaan kijken en ze troffen 2 lichamen aan. Één van de vliegeniers zat nog in zijn stoel vastgegespt, buiten het vliegtuig en de ander lag in een stuk plat gerold koren. Er bevond zich een "radio" op zijn rug.

Vrij snel werden ze door Duitsers weggestuurd en op afstand gehouden. Ze zagen hoe de soldaten naar identiteitspapieren zochten en deze vonden. Ze hoorden de namen Billy O'Toole en Dale von Sechen uitspreken. Bij de laatste werd tegen het lichaam geschopt onder het roepen van 'Du Verräter' - vanwege zijn Duitse achternaam. Het verhaal heeft indruk op me gemaakt en ik heb de namen altijd onthouden.

Vrijstelling van Rijwielvordering

In juli 1942 werd de Nederlandse bevolking door de Duitse bezetter bevolen herenrijwielen met gummibanden en volledige toebehoren in te leveren ten behoeve van de Wehrmacht. Degenen die voor de uitoefening van hun beroep een rijwiel nodig hadden, waren van de inleverplicht vrijgesteld. Hieronder vielen personen werkzaam in de landbouw, handwerkslieden, personen behorend bij de politie, brandweer en luchtbescherming en personen met een opsporingsbevoegdheid. Als kapper werd Pieter (Pietje) Luppens vrijgesteld van de verplichting tot inlevering van zijn herenrijwiel. Om zieken thuis te kunnen knippen en scheren was het rijwiel voor hem onmisbaar.

Arbeidsinzet (Arbeitseinsatz) 

Voor de Blitzkrieg van de Duitsers tegen de landen in West-Europa was het aantal soldaten van het normale Duitse leger toereikend. Na de aanval op de Sovjet-Unie in 1941 veranderde dit aanzienlijk. Het werd een lange strijd met honderden kilometers lange aanvoerlijnen. Het aantal soldaten was daarvoor lang niet voldoende. In 1941 en 1942 kwamen 1.800.000  nieuwe Duitse soldaten onder de wapenen. In de loop van de oorlog ontstaat er in Duitsland zo’n tekort aan arbeiders, dat werken in Duitsland verplicht wordt. Meer dan elf miljoen arbeiders uit de bezette gebieden in Europa moesten tijdens de oorlog werken in Duitsland, waaronder ongeveer 500.000 Nederlandse mannen.

Doordat er vanaf eind 1942 veel mannen gedwongen in Duitsland werkten waren er minder arbeiders in Nederland beschikbaar met negatieve gevolgen voor de Nederlandse economie.

Ook kwamen vrouwen van dwangarbeiders er alleen voor te staan en moesten voor inkomen en de kinderen zorgen.

In 1943 moeten alle Nederlandse mannen van 18 tot 35 jaar zich melden voor de 

Arbeidsinzet. Veel mannen willen dit niet. Ze duiken onder, of ze zorgen ervoor dat ze een vrijstelling krijgen wegens ziekte of onmisbaarheid.

Ook kapper Pieter (Pietje) Luppens verzocht te worden vrijgesteld wegens onmisbaarheid. 

Uit de in het Duits gevoerde correspondentie blijkt dat er een groot aantal van dergelijke verzoeken werden gedaan. Het lukte hem uiteindelijk, mede met hulp van de bekende huisarts

dokter Eggens, een vrijstelling te bemachtigen. Het was echter wel een vrijstelling tot nader order, maar zover is het gelukkig nooit gekomen.

Op de afbeelding klikken voor een vergroting

Anne ten Brink kwam nog een poststempel uit 1946 tegen, waarbij aandacht wordt gevraagd voor de wederopbouw na de oorlog.