Types motivatie

Motivatie: de basics

Volgens de Zelf-Determinatie Theorie (Deci & Ryan, 2000) kunnen we verschillende types motivatie onderscheiden.

Een eerste type is externe motivatie of het ervaren van een externe druk. Dit omvat het uitvoeren van gedrag om negatieve gevolgen te vermijden (bv. niet meer op kot mogen, teleurgestelde ouders) of om positieve gevolgen te verkrijgen (bv. een nieuwe smartphone als beloning). Een tweede type is geïntrojecteerde motivatie wat overeenkomt met een interne druk. Studenten leggen soms de lat voor zichzelf zodanig hoog om te vermijden dat ze zich schuldig (bv. ouders betalen voor studies) of beschaamd (bv. herexamens is voor "domme" studenten) zouden voelen. Deze studenten zijn vaak perfectionistisch ingesteld en kunnen faalangst ontwikkelen. Deze twee types motivatie vormen samen gecontroleerde motivatie of ook "moetivatie".

Een derde type motivatie is geïdentificeerde motivatie. Dit is aanwezig wanneer studenten inzien waarom studeren persoonlijk relevant is. Studenten kunnen zich identficeren met het persoonlijke belang of de waarde van hun gedrag. Een vierde type wordt intrinsieke motivatie genoemd. Dit type motivatie is aanwezig wanneer studenten spontaan geboeid zijn of uitgedaagd worden door het studiemateriaal. Hun intrinsieke interesse zorgt ervoor dat ze spontaan gaan studeren. Deze twee types vormen samen autonome motivatie of "goesting".

In de Zelf-Determinatie Theorie hanteert men tot slot de term amotivatie om een gebrek aan motivatie weer te geven. In het geval van amotivatie vertonen studenten weinig tot geen intentie om te participeren in de les en zijn ze nauwelijks betrokken bij wat er gebeurt.

Schematisch overzicht van de verschillende types motivatie volgens de Zelf-Determinatie Theorie (Ryan & Deci, 2000; Vansteenkiste & Soenens, 2015)

Op basis van onderzoek kan beargumenteerd worden dat amotivatie en gecontroleerde motivatie minder wenselijke types van motivatie zijn, terwijl autonome motivatie aan te bevelen is. In de realiteit vertoont een student echter zelden slechts één type motivatie. Vaak zijn meerdere motivatietypes op hetzelfde moment bij een persoon aanwezig. Dit is onder meer het geval wanneer een student een interessant stuk lesstof aan het leren is (intrinsieke motivatie) en terwijl van zijn ouders te horen krijgt dat hij bij slechte resultaten onverbiddelijk moet stoppen met zijn studie (extrinsieke motivatie). Voor meer informatie over waarom het goed is om te streven naar meer autonome motivatie bij studenten, klik hier. Benieuwd naar wat de voedingsbodem van autonome motivatie bij studenten is, klik hier.

Literatuurtips