مردم سیل زده پروان متحیرند که به کدامین درد ناله کنند؟ مردمی که زنده مانده اند از یک سو غم شهادت عزیزان شان آنها را آزار می دهد، از سوی دیگر امید دارند که اقارب شان زیر آوارها و گِل ولای هنوز زنده باشند، زندگی برای سیل زدگان متوقف شده است. مرگ اقارب، خانه های ویران شده، ترس از سیل دیگر یا آینده نامشخص دردهای مردم پروان است که ما آنها را درک کرده نمی توانیم.

اخبار و تصاویری که از سیل پروان در شبکه های مجازی منتشر شده بی شک قلب هر افغان را به درد می آورد اما همه می دانیم که ترس اصلی مردم پروان این است که از شنبه ی آینده دیگر کسی به یاد آنها نمی باشد و فراموش خواهند شد. آن وقت مجبور شوند که زمستان سرد را در خیمه ها سپری کنند و هیچ کسی دست آنها را نگیرد. اما در همین زمان هستند کسانی که برای رضا خدا و با کمال میل، صداقت و امانت برای مردم پروان خدمت می کنند.

گروه رضاکاران افغانستان کارزاری را جهت جمع آوری کمک به سیل زدگان اخیر به راه انداخته اند. گروه رضاکاران در کابل خیمه هایی برپا کرده و هر یک از شهروندان کابل در حد توان خویش در این روزها کمک هایی از جمله لباس، فرش و... را جهت کمک به آسیب زدگان پروان پیشکش می کنند. خیمه های جمع آوری امداد تا چهارشنبه نیز ادامه دارد.

خبرنگار مقشوش در این باره با رضاکاری در ولایت پروان مصاحبه کرده است. عابد شاه عابد که در این چند روز در عمق فاجعه حضور داشته و با مردم غم شریکی کرده و در حد توان خدمت فیزیکی می نماید. آقای عابد و دیگران کمک هایی را که رضاکاران از شهرهای دیگر جمع آوری کرده اند را در میان مردم پروان تقسیم می کنند.

_آقای عابد، چقدر بین واقعیت وضعیت فعلی پروان با آنچه در رسانه ها از آن صحبت می کنند تفاوت وجود دارد؟ خسارت های پروان در چه حدی است؟

در نیمه های شب چهارشنبه، باران شدیدی بارید و سیلی سهمناک در محله هایی از پروان جاری شد و از خانواده هایی زیادی قربانی گرفت و خسارت زیادی به بار آورد. ما از رسانه های افغانستان و آنهایی که در فیسبوک از خسارات وحشتناک سیل عکس و فیلم منتشر کردند و درد مردم پروان را انعکاس دادند، تشکر می کنیم اما خاطرنشان باید کرد که عمق فاجعه در ولایت پروان بیشتر از آنی است که رسانه ها آن را گزارش داده اند. به دلیل که در چهار محله ای که سیلاب جاری شده و مناطقی مثل منطقه 12 شهر چاریکار، منطقه نهم شهر چاریکار، شهرک احمد شاه مسعود و منطقه یازدهم شهر چاریکار را نام برد که عمق فاجعه زیاد است.

اگر هر ساحه را از نزدیک با چشم مشاهده نمایید و به منطقه بعدی بروید، می بینید که ساحه ی دیگر خسارات بیشتری متحمل شده است. رسانه ها تمام ویرانی ها را نشان نداده اند و شاید نتوانسته اند از محله های دیگر گزارش تهیه کنند.

مردم آسیب دیده را می توان به چند دسته تقسیم کرد چرا که سطح آسیب و نیاز عاجل به کمک برای هر خانواده متفاوت است.

دسته اول، بیش از صد خانواده که هم آسیب مالی دیده و هم اعضای خانواده را کلا از دست داده اند. مثلا در یک خانواده ده نفری فقط یکی باقی مانده است. خانواده دیگری را مثال می زنم که دو نفر از اهالی خانواده در خانه نبودند، بزرگ مردی که در خانه بوده و سیل او را تا جایی دور برده است. از همین خانواده تا به حال جنازه شش نفر یافته و شش قبر کنار هم برای آنها کنده شده است. هنوز اجساد پسر بچه و سه دختر دیگر این خانواده از زیر آوار بیرون نشده و تیم نجات در حال کار هست تا آنها را بیابد. این خانواده ها هم به دلداری نیاز دارند و هم اینکه در شب دوم فاجعه همین خانواده ای که از آن صحبت کردم، پول نداشتند تا با کرایه ماشینی به خانه اقارب خویش بروند.

دسته دوم خانواده هایی است که به سرپناه موقت، وسایل زندگی، مصارف اولیه و پول برای بازسازی خانه خویش نیاز دارند. بیش از 200 خانواده علاوه بر ویرانی ها و خسارات، اعضای خانواده شان نیز زخمی شده و به کمک های بیشتر صحی نیاز دارند. به چندین خانواده از این گروه رفتم و کمک هایی که دوستان رضاکار فرستاده بودند را برایشان دادم. آن خانواده ها به ما گفتند که ما در خانه زخمی هایی داریم و آنها را وارسی می کنیم اما تا به حال کدام کمکی از طرف نهادهای ملی و بین المللی به دست ما نرسیده است.

دسته سوم به وسایل زندگی، کمک مالی برای پاکسازی خانه، بازسازی دیوار و سقف نیاز دارند. بیش از 1000 خانواده هستند که در خانه شان مثلا یک دیوار تخریب شده، اگر دو خانه داشته اند یکی را سیل برده و دیگری با ریگ و شن پر شده است. به لوازم خانه نیاز دارند چرا که همه از بین رفته است.

دسته چهارم به کمک های اولیه برای پاکسازی نیاز دارند. خانه هایشان خراب نشده اما زیر آوار گیر کرده؛ سنگ و گِل همراه با سیل به خانه هایشان آمده است. چندین هزار خانواده این چنین وضعی دارند. مواد خوراکی که در خانه بوده کلا از بین رفته و به مواد اولیه نیاز داریم.

_ در حالی که خزان نزدیک است، مردم به چه کمک هایی نیاز دارند؟

حالا ماه سنبله هست. این مردم با ناملایمات زندگی دست و پنجه نرم می کنند و بیشتر افرادی که آسیب دیده اند، افرادی بودند که با عاید روزانه ای که می گرفتند خانه خود را جور کرده اند. حالا آنها با مشکلات عظیمی روبه رو هستند. اگر دولت افغانستان و حکومت محلی توجه ی لازم را برایشان نداشته باشد با آینده بدی رو به رو خواهند شد. آنهایی که خانه شان آسیب دیده شاید بتوانند یکی دو شب به خانه دوستان بروند و بعد مجبور می شوند که بر سر همان خانه ی ویران شده خیمه بزنند.

ملت سیل زده پروان نیاز به کمک های مالی دارند تا زندگی خود را تامین و بازسازی کنند. از سوی دیگر تشویش زیادی دارند و هیچ شبی خواب به چشم مردم نمی آید. مردم آسیب دیده به روان پزشک نیز نیاز جدی دارند تا این شوکی که دیده اند را فراموش سازند. مردم حالت روحی و روانی خوبی ندارند.

مردم به آب صحی نیاز دارند و کلا آب صحی در ولایت پروان یافت نمی شود مگر کدام خانه ای که در آن چاه عمیق داشته باشند. در شهر چاریکار آب صحی وجود ندارد. کانال آبی که از پروان عبور می کند، حالا گِلی شده و قابل استفاده نیست.

-کدام کاری برای پیشگیری از سیل شده بود؟ آیا حکومت محلی و مردم از احتمال وقوع سیل ناآگاه بودند؟

قبل از سیل هیچ اطلاعیه از سمت اداره هوانوردی افغانستان داده نشده بود. مردم هم بیشتر در خواب بودند. وقتی که سیل جاری شد افرادی که آگاه شده بودند کدام وسیله نبوده که با آن به بقیه خبر بدهند. عده ای فیر شلیک کرده اند و به این شکل بعضی ها را خبردار کردند.

مردمی که جان سالم برده اند، در خطر بزرگی هستند و ممکن است که سیل هایی دیگری هم در کار باشد. هواشناسی اعلام کرده که تا پنجشنبه در پروان بارندگی خواهد بود اما هنوز معلوم نیست که چه زمانی این اتفاق می افتد. اگر مردم را به جای امن انتقال ندهند، ممکن که فاجعه بزرگتری خدای نکرده اتفاق بیافتد.

بیش از یک ماه قبل سیلی در پروان اتفاق افتاد و هر چند خسارت آن سیل بسیار کمتر از سیل چهارشنبه بود اما بر زمین های زراعی و.. آسیب بدی زد و خانه هایی که در مسیر سیلاب بودند هم خسارات جزیی دیدند. در بعضی از مناطقی که سیل چهارشنبه شب اتفاق افتاد از سالها قبل مسیر گذر سیلابی بوده که از بالای کوه ها جریان داشته است. از یک سو نبود توجه از حکومت محلی که جلوی ساخت و ساز در مسیر سیلاب را بگیرد و از سوی دیگر فقر باعث شده که مردم در همین منطقه خانه برای خود بسازند، در نتیجه فاجعه این سیل را عمیق تر کرده است. هر چند سالهاست که چنین سیلی در پروان نیامده بود.

بعد از سیل قبلی حکومت محلی کدام کار و فعالیت جدی برای جلوگیری از سیل بعدی نکرد. حکومت محلی حتی خانواده هایی که در مسیر سیل قبلی بوده اند را به جای دیگر انتقال نداد. هنوز هم در محله 12، 8 و 6 چاریکار توجه لازم صورت نگرفته است.

احمد سهیل احمدی 1/9/20