اخبار صلح

به نقل از روزنامۀ واشنگتن پست خروج تمام نیروهای آمریکایی از افغانستان شش ماه دیگر اتفاق می افتد.

این روزنامه از زبان منابع آگاه گزارش می‌دهد که جو بایدن رییس‌جمهور ایالات متحده در ماه‌های آینده تمامی نیروهای آمریکایی را از افغانستان خارج خواهد کرد و این خروج نظامیان در آستانۀ بیستمین سالگرد حمله‌های۱۱ سپتمبر ۲۰۰۱ بر آمریکا تکمیل خواهد شد.

این در حالی است که جمهوری ترکیه، قطر و سازمان ملل متحد که به گونۀ مشترک میزبانان نشست استانبول‌ خواهند بود در یک اعلامیه گفته اند که این نشست در بیست ‌و چهارم آپریل برای ده روز برگزار خواهد شد.

به نقل از طلوع نیوز، استیفان دوژاریک، سخن‌گوی دبیرکل سازمان ملل متحد در یک نشست خبری امروز شنبه (۱۳ حوت) اعلام کرد که این سازمان آماده‌است تا طرف‌های درگیر در افغانستان را برای رسیدن به صلح در این کشور، همکاری نماید.

این مقام ملل متحد تأکید می‌وزد که این سازمان آماده‌است تا برای کمک به مردم افغانستان در صورتی که طرف‌های درگیر موافق باشند، نقش بازی کند. استیفان دوژاریک در این باره بیان داشت:«ما آماده استیم در صورتی درخواست نقش ملل متحد در این روند، طرفین را یاری رسانیم، نقش ما همیشه به حمایت از مردم افغانستان متمرکز خواهد بود.»

او گفت:«دبیرکل ملل متحد با امریکایی‌ها ، روس‌ها ، قطری‌ها و ترک‌ها و بسیاری از طرف‌های دیگر در ارتباط بوده‌است. ما احساس می‌کنیم که از نظر هماهنگی و حرکت رو به جلو برای کمک به طرف‌های افغان برای دستیابی به صلح به خاطر مردم افغانستان حرکت مثبتی از جانب جامعه بین المللی نیز وجود دارد.»

به نقل از بی بی سی، سخنگویان هیات‌های مذاکره کننده دولت و طالبان در "اعلامیه مشترک" در مورد تبادل آجندا (محورهای مذاکرات) و تاریخ دور بعدی مذاکرات در سال ۲۰۲۱ توافق کردند.

نادر نادری، عضو هیات مذاکره‌کننده افغانستان و محمدنعیم، سخنگوی هیات طالبان در توئیت‌هایی مشابه نوشته اند که "فهرست ابتدایی" موضوعات اجندا را مبادله کرده اند و "دو طرف توافق کردند که دور دوم مذاکرات به ۱۶ جدی (دی) سال روان ۱۳۹۹ برابر با ۵ جنوری ۲۰۲۱ آغاز گردد."

همچنین یک منبع شورای عالی مصالحه ملی افغانستان می‌‌گوید قرار است هیات مذاکره کننده صلح در دوحه برای بیست روز به رخصتی بروند. این منبع که نخواست نامش ذکر شود، گفت پیشنهاد وقفه یا رخصتی بیست روزه در گفتگوهای صلح از سوی دولت افغانستان مطرح شده است.

این موارد پیشنهادی از جانب هیات افغانستان شامل آتش بس و یا کاهش خشونت‌ها، جمع آوری سلاح از جنگجویان طالبان، حقوق و مشارکت سیاسی زنان و دریافت اجازه برای دولت و موسسات بین الملی در مناطقی که اکنون تحت تسلت طالبان است و برای ارایه خدمات صحی، کمک های بشردوستانه و خدمات آموزشی می‌شود که شامل این فهرست است.

به نقل از بی بی سی، مذاکره‌کنندگان افغانستان و گروه طالبان در قطر اعلام کرده‌اند که روی "شیوه کار مذاکرات بین‌الافغانی" به توافق رسیده‌اند و گفتگو روی آجندا آغاز می‌شود.

زلمی خلیلزاد، نماینده ویژه آمریکا برای صلح افغانستان هم در توییترش نوشته که "مذاکره کنندگان دولت افغانستان و طالبان برای گفتگو روی نقشه راه سیاسی و آتش بس همه جانبه روی یک سند سه صفحه‌‌ای حاوی اصول مذاکرات توافق کرده‌اند."

او افزوده: "مردم افغانستان حالا خواهان پیشرفت سریع در جهت یک نقشه راه سیاسی و آتش بس هستند. ما آرزوی آنها را می‌دانیم و از آن حمایت می‌کنیم."

عبدالله عبدالله، رئیس شورای عالی مصالحه افغانستان نیز در توییتر خود از این خبر استقبال کرده و آن را "گام بزرگ" برای پیشرفت در مذاکرات صلح خوانده است. آقای عبدالله گفته که از قطر برای میزبانی و دیگر حامیان روند صلح افغانستان تشکر می‌کند.

طالبان در واکنش به تاکید «جوزف بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بر عدم احیای «امارت اسلامی» در افغانستان اعلام کرد که دلیل تداوم جنگ افغانستان در دو دهه گذشته بخاطر این است که خارجی‌ها کوشش دارند نسخه‌های خویش را بر ملت افغانستان تحمیل کنند اما افغان‌ها بر ارزش‌های خویش اصرار دارند.

مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا پس از تعیین میزان کمک‌های اتحادیه اروپا به افغانستان هشدار داد که هرگونه تلاش برای احیای «امارت اسلامی» طالبان بر تعامل سیاسی و میزان کمک‌های تعهد شده به افغانستان تاثیر خواهد داشت.

طالبان افزود: تمام تلاش‌های تحمیل نسخه‌های بیگانگان ناکام شده و اکنون اجماع جهانی بر این است که باید به اراده‌ها، باورها و اعتقادات افغان‌ها ارج گذاشته شود. مردم افغانستان باید تصمیم بگیرند که می‌خواهند چه نظامی را در کشور خود ایجاد کنند و عنوان آن چه باشد و اظهارات اتحادیه اروپا در این باره را مداخله در امور داخلی افغانستان است.

به نقل از طلوع نیوز، بن‌بست پیش آمده در مذاکرات صلح درحه شکسته‌است و هیئت‌های مذاکره کنندۀ جمهوری اسلامی افغانستان و طالبان به توافق‌ دست یافته‌اند.

بربنیاد گفته‌های منابع، هیئت‎های مذاکره کننده، توافق کرده‌اند که توافق‌نامۀ امریکا و طالبان، موقف‌گیری‌های سازمان ملل در قبال صلح افغانستان، تعهد هیئت‌های مذاکره کننده و ارادۀ مردم افغانستان را اساس مذاکرات صلح قرار دهند.

عصوم ستانکزی، رییس هیئت مذاکره کنندۀ جمهوری اسلامی افغانستان و سلام رحیمی، مشاور رییس‌جمهور غنی از سه روز بدینسو در سفر اعلام نشده در کابل به‌سر می‌برند تا حمایت رییس‌جمهور غنی را از توافق میان هیئت‌ها در دوحه بدست آورند.

این توافق در پی سفر مایک پومپیو، وزیر خارجۀ ایالات متحدۀ امریکا به دوحه حاصل می‌شود. آقای پومپیو، روز گذشته در سفری به دوحه، با هیئت‌های مذاکره کنندۀ صلح جمهوری اسلامی افغانستان و طالبان دیدارهای جداگانه داشت.

به نقل از یورونیوز، مایک پومپیو، وزیرخارجۀ امریکا که به دوحه رفته‌است با اعضای هیئت‌های جمهوری اسلامی افغانستان و طالبان دیدار کرد.

به نقل از منابع در این دیدار دربارۀ روند صلح و کاهش خشونت‌ها گفت‌وگو شده‌است. دیدار آقای پمپئو با نمایندگان دولت افغانستان و طالبان همزمان با انفجارهای مرگ‌بار کابل انجام می‌شود. تا کنون دست‌کم ۸ نفر در این حملات کشته شده‌اند و احتمال می‌رود که شمار قربانیان به سرعت افزایش یابد.

سفر پومیپو در پی بن‌بست مذاکرات صلح میان هیئت‌های جمهوری اسلامی افغانستان و طالبان صورت می‌گیرد؛ گفت‌وگوهایی که پس از دو ماه تاکنون نتیجه‌یی در پی نداشته‌است.

به نقل از دویچه وله، وزارت دفاع ایالات متحده اعلام کرد که روند خروج نیروهای این کشور از افغانستان و شرق میانه را تسریع می کند. وزیر دفاع جدید این کشور گفته که "زمان آن است که سربازان به خانه برگردند."

کرستوفر میلر، به تازگی به عنوان وزیر دفاع ایالات متحده امریکا منصوب شده است. این مقام پنتاگون در نخستین اظهارات خود بر پایان جنگ ها و برگشت سربازان امریکایی به کشورشان تاکید کرده است. میلر روز شنبه گفت که او می تواند روند خروج نیروها از افغانستان و شرق میانه را تسریع بخشد.

هرچند ترامپ به فشارهایش برای برگشت نیروها به کشورشان ادامه داد و در یکی از تویت هایش ابراز کرد که می خواهد سربازان شان تا ۲۵ ماه دسامبر امسال یعنی "تا جشن کریسمس" برگردند، اما روبرت اوبریان، مشاور امنیت ملی دونالد ترامپ گفته که هدف این است که تا ماه فبروری رقم نیروهای شان [در افغانستان] به ۲۵۰۰ تن برسد.

به نقل از العربیه، عبدالله عبدالله رییس شورای عالی مصالحه ملی افغانستان شنبه 14 نوامبر در نشستی در هرات گفت که رهایی زندانیان طالبان بخشی از تلاش‌ها برای پایان جنگ در این کشور بود، اما متأسفانه نتیجه نداد.

پس از در حدود دو ماه رأی‌زنی‌های هیئت‌های مذاکره‌کننده دولت افغانستان و طالبان در دوحۀ قطر، عبدالله عبدالله گفت که در این مذاکرات هیچ پیشرفتی وجود ندارد.

عبدالله گفت که رهایی زندانیان طالبان به امید توقف جنگ و کاهش خشونت و آغاز مذاکرات صلح انجام شد اما متاسفانه نتیجه نداد.

به نقل از طلوع نیوز، یک عضو هیئت مذاکره‌کنندۀ جمهوری اسلامی افغانستان با طالبان می‌گوید که امیدوار است اختلاف‌ها برسر چگونگی ایجاد کارشیوۀ مذاکرات صلح تا چند روز آینده ازمیان برداشته شوند.

هیئت‌های دوطرف نزدیک به دو ماه است که در دوحه استند و روی ایجاد شیوه کار مذاکرات رسمی صلح رأی‌زنی دارند. اما به دلیل اختلاف‌ها دو طرف تاکنون به توافقی در این راستا دست نیافته‌اند.

فوزیه کوفی، عضو هیئت مذاکره کننده جمهوری اسلامی افغانستان اما می‌گوید که امیدواری‌هایی برای حل این اختلاف‌ها بوجود آمده‌اند: «طرحی را که بین هیئت جمهوری اسلامی افغانستان و طالبان است و مبدل می‌شود - کلمات علاوه می‌شود، کلمات تبدیل می‌شود – امیدواریم که تا چند روز آینده ما این مسله را حل کنیم.»

هند المفتاح التمیم، یک عضو پارلمان قطر می‌گوید که مذاکرات صلح افغانستان در مسیر مثبت به پیش می‌روند: «فکر می‌کنم که گفت‌وگوها در حال پیشرفت استند و فکر می‌کنم که باید دربارۀ نتیجۀ آینده مثبت باندیشیم؛ من به نتیجه آن اطمینان دارم.»

به نقل از طلوع نیوز، عمران خان نخست وزير پاكستان امروز دوشنبه در نشست دو روزه مجمع تجاری و سرمايه گذاری افغانستان- پاكستان گفت كه همه بخش‌های امنيتی این کشور در تلاش كاهش خشونت ها و تأمین آتش بس در افغانستان اند. او تاکید کرد که حاضر شدن طالبان را به روی میز گفتگوهای صلح نتیجه کوشش‌های اسلام آباد است.

آقای خان گفت که در چهل سال جنگ افغانستان پاکستان بیشتر از هر کشور دیگری آسیب دیده است و از همین رو ارتش و استخبارات پاکستان تلاش می ورزند تا خشونت ها در افغانستان کاهش یابند و آتش بس در این کشور برقرار شود.

آقای خان گفت: «ما می بینیم که در افغانستان هر روز مردم شهید می شوند. ما با دیدن آن ناراحت می شویم. به شما اطمینان می دهم که ما به گونه کامل تلاش می کنیم، حکومت ما، ارتش ما، نهاد استخباراتی ما، همه تلاش نهایی شان را می کنند تا به گونه یی در افغانستان خشونت ها کم شوند، آتش بس شود، و ثبات بیاید.»

به نقل از دویچه وله، گلبدین حکمتیار، رهبر حزب اسلامی افغانستان در یک نشست خبری در پاکستان گفته است تا هنگامی که خارجیان از افغانستان بیرون نشوند، تامین صلح ناممکن است. او همچنان تاکید کرده که حکومت کابل طرفدار تامین صلح نیست.

او در این سفر با عمران خان نخست وزیرپاکستان و سایر مقام های بلند پایه حکومت این کشور در باره چگونگی روند صلح افغانستان دیدار و گفتگو کرده است.

به نقل از بی بی سی، عبدالله عبدالله، رئیس شورای عالی مصالحه افغانستان می‌گوید بحث ایجاد حکومت موقت در کشورش به روند صلح کمکی نمی‌کند.

او گفت که نتایج گفت‌وگوهای صلح باید موضوعاتی پایدار باشد که صلح را در افغانستان تضمین کند. او مطرح شدن این موضوع را در مذاکرات فعلی صلح افغانستان که در دوحه قطر جریان دارد، نیز رد کرد و گفت که گفت‌وگوها اکنون در مراحل بسیار ابتدایی و روی کارشیوه و طرزالعمل مذاکرات است.

آقای عبدالله همچنین تاکید کرد که در این مذاکرات باید توافق جامع صورت بگیرد که در آن نقشه راه و هدف نهایی و اصلی مشخص و واضح باشد که به باور او تعیین سرنوشت مردم از طریق رای آزاد مردم است.

به نقل از طلوع نیوز، در ادامۀ نبردها در ولایت هلمند، گروۀ طالبان در اعلامیه‌یی، نیروهای نیروهای امریکایی را به سرپیچی از توافق‌نامۀ این گروه با امریکا متهم می‌سازند.

در این اعلامیۀ طالبان که امروز نشر شد، آمده‌است که نیروهای امریکایی برخلاف توافق‌نامۀ صلح، درچند روز اخیر بخش‌های به گفتۀ این گروه غیرجنگی را در هلمند و چند ولایت دیگر بم‌باران کرده‌اند.

دراعلامیه هشدار داده شده‌است که مسؤولیت پیامد چنین بمباران بردوش امریکا خواهد بود: «به اساس پیمان دوحه، عسکرهای آمریکایی نمی‌توانند به‌جز مناطق جنگی و اثنای جنگ، دیگر جاها را بمباران کنند و کسی را هدف قرار دهند. اما در چند روز اخیر، طیارات آمریکایی مناطق نهرسراج، خوشکاوه، باباجی ولایت هلمند، ساحات مالگیر و بند برق ولسوالی گرشک و مناطق مختلف ولسوالی‌های سنگین، مارجه، ناوه و نادعلی را شب و روز بمباران کرده‌اند و هم‌چنان در فراه و بعضی ولایات دیگر نیز بمباران داشته‌اند، که تخلف علنی و صریح از پیمان دوحه می‌باشد.»

به نقل از طلوع نیوز، شماری از اعضای هیات مذاکره کننده جمهوری اسلامی افغانستان روز دوشنبه (۲۱میزان) می‌گویند که احتمال دارد اختلاف‌ها در باره شیوه مذاکرات میان افغانان دریکی دو روز آینده از میان برداشته شوند.

در همین حال منابعی در دوحه می‌گویند که زلمی خلیل‌زاد، فرستاده ویژه امریکا برای صلح افغانستان دیروز با هیات های مذاکره کننده صلح - دیدار کرده است و در هماهنگی با نماینده‌گان کشورهای پشتیبان صلح افغانستان تلاش دارد تا بن بست به میان آمده را بشکند.

غلام فاروق مجروح، عضو هیات مذاکره کننده جمهوری اسلامی افغانستان می گوید: "به احتمال بسیار قوی مذاکرات گروۀ تماس امشب از سر گرفته خواهد شد. تمام تلاش ما این است که اساس گذاری اجندا طوری تنظیم شود که مسیر مذاکرات را سهل‌تر بسازد."

خبرگزاری رویترز به نقل از سه منبع رسمی گزارش داد که هیأت‌های مذاکرات صلح دولت افغانستان و طالبان در دوحه قطر روی طرزالعمل کاری مذاکرات صلح به توافق رسیدند.

این منابع رسمی اضافه کردند، این طرزالعمل کاری دارای 19 ماده است که به همکاری مقام‌های آمریکایی حاصل شد و هیأت‌های مذاکرات صلح دولت افغانستان و طالبان مکلف هستند در جریان گفت‌وگوهای صلح این طرزالعمل را رعایت کنند.

مراسم افتتاح اولین دور مذاکرات صلح میان دولت افغانستان و طالبان سه هفته پیش در دوحه قطر برگزار شد و گروه‌های تماس هر دو طرف کارش را روی تهیه طرزالعمل کاری برای آغاز مذاکرات رسمی شروع کردند.

به نقل از بی بی سی، محمد اشرف غنی، رئیس جمهوری افغانستان پس از دیدار با تمیم حمد آل ثانی، امیر قطر در یک سخنرانی در مرکز مطالعات منازعه و مسایل بشردوستانه انستیتوی دوحه گفت "در هیچ جای افغانستان قدرت میراثی نیست" و هرنوع توافق صلح میان دولت و طالبان باید از سوی پارلمان و لویه جرگه افغانستان تائید شود.

آقای غنی که در دو روز گذشته در دوحه بسر برده، در این سخنرانی روی اهمیت صلح در کشورش صحبت کرد و گفت "بدون دیموکراسی مدیریت افغانستان ناممکن است."

او در همین حال در این سخنرانی به عوامل جنگ در افغانستان پرداخت و گفت جنگ افغانستان جنگ داخلی نیست. "این جنگ منطقه‌ای با ابعاد بین‌المللی و موج پنجم تروریسم است. ولی ما به هیات صلح خود اعتماد داریم."

به نقل از بی بی سی، "ارگ ریاست جمهوری افغانستان" اعلام کرده که محمد اشرف غنی، رئیس جمهوری این کشور صبح امروز همراه با یک هیأت عالی‌رتبه راهی کویت و قطر شده است.

قرار است آقای غنی ابتدا به منظور همدردی به خاطر درگذشت شیخ صباح‌الاحمد الجابر الصباح، امیر پیشین کویت به این کشور برود و پس از آن در یک سفر رسمی دو روزه عازم قطر شود.

آقای غنی در حالی به قطر می‌رود که گفتگوهای صلح افغانستان به دلیل اختلافات موجود میان هیأت‌های دو طرف بر سر طرزالعمل کاری مذاکرات با مشکل روبرو شده است.

به نقل از طلوع نیوز، رییس‌جمهور غنی می‌گوید که طالبان به‌جای کارگیری از شعارها، برنامه‌های خودشان را ارائه بدارند. آقای غنی که روز گذشته به ولایت پکتیکا رفته بود، هم‌چمنین بر کامیاب شدن مذاکرات صلح تأکید ورزید.

او در این باره گفت: «اگر طرحی ندارید و تنها شعارهای میان‌تهی می‌دهید، به این شعارها مردم فریب نمی‌خورند، بیایید افغانیت را بپذیرید، اسلامیت را بپذیرید.»

رییس جمهور گفت که پیام واضح من به طالبان این است که با خشونت به هدف نمی رسند و اگر آن را ادامه دهند، فردا در این خاک چگونه زندگی می کنند.

به نقل از بی بی سی،منابعی در هیأت مذاکره‌کننده دولت افغانستان تایید کرده‌اند که برخی کشورهای عضو گروه حامی صلح افغانستان برای رفع "اختلاف موجود میان هیات طالبان و دولت" دست به کار شده‌اند.

با آنکه حدود سه هفته از مراسم افتتاحیه مذاکرات صلح افغانستان گذشته اما دو طرف نتوانسته‌اند روی طرزالعمل کاری مذاکرات به توافق برسند. از یک هفته به این سو هم هیچ نشستی میان گروه تماس که وظیفه بحث روی طرزالعمل مذاکرات را دارد، برگزار نشده است.

در همین حال تلاش‌های دیپلوماتیک برای ازمیان برداشتن اختلاف‌‎ها میان هیئت مذاکره کننده آغاز شده‌اند. در تازه ترین رویداد، رییس هیئت مذاکره کننده جمهوری اسلامی افغانستان با نمایندۀ غیرنظامی ناتو دیدار و گفت وگو کرده‌است.

به نقل از طلوع نیوز، جنرال اسکات میلر، فرمانده نیروهای امریکایی و ناتو در افغانستان، در سفرش همراه با مقام‌های افغان به ولایت فاریاب، گفت که سطح خشونت ها بسیار بالا است و از طالبان خواست که خشونت‌های شان را کاهش دهند.

آقای میلر گفت: «ما در رابطه با خشونت ها گفتگو کردیم. ما در باره خشونت ها می دانیم و این واقعاً در باره نیروهای امنیتی افغان است که از مردم افغانستان محافظت می کنند. اما همه باید این را بدانیم که سطح خشونت ها بسیار بالا است و طالبان باید خشونت های شان را کاهش دهند.»

ایوب سالنگی معاون ریاست ارگان های محل، گفت: «این جا آمدیم تا طالان ما بدانند که ما همان قسمی که در مقابل شان به مبارزه و جنگ آماده هستیم، همان قسم از پروسه صلح حمایت می کنیم.»

به نقل از طلوع نیوز، عبدالله عبدالله، رییس شورای عالی مصالحۀ ملی با عمران خان، نخست‌وزیر پاکستان دیدار کرد. دفتر رسانه‌های شورای عالی مصالحۀ ملی می‌گوید که در این دیدار، دوطرف دربارۀ روند صلح افغانستان، تأمین ثبات در این کشور و روابط بازرگانی دو کشور گفت‌وگو کردند.

نخست‌وزیر پاکستان حمایت همه‌جانبۀ کشورش را از روند صلح افغانستان اعلام کرد و گفت که با تأمین صلح و ثبات در افغانستان، پاکستان بیشترین سود را خواهد برد: «عمران‌خان گفت که از کاهش خشونت و در ادامه، آتش‌بس پایدار و سراسری در افغانستان حمایت می‌کنند. او گفت که از طریق رسانه‌ها مشاهده کردیم که نخستین دور آتش‌بس، چگونه موجب شادمانی افغان‌ها گردید. بدترین سناریو برای مردم افغانستان، تداوم جنگ است.»

عبدالله عبدالله نیز گفته‌است که افزایش خشونت به روند صلح ضربه می‌زند: «جمهوری اسلامی افغانستان ارادۀ لازم برای موفقیت روند صلح دارد و از طرف مقابل نیز انتظار داریم که برای ختم جنگ و دست‌یابی به توافق صلح، حسن نیت‌شان را نشان دهند.»

به نقل از طلوع نیوز، عبدالله عبدالله، رییس شورای عالی مصالحۀ ملی بامداد امروز (دوشنبه، ۷ میزان) از بهر گفت‌‌وگوهای صلح افغانستان در یک سفر سه روزه به اسلام‌‎آباد، پایتخت پاکستان رفت.

در این سفر، معاونان شورای عالی مصالحۀ ملی و عمر داوودزی نمایندۀ ویژۀ رییس‎‌جمهور در امور پاکستان، هم آقای عبدالله را همراهی می‌‎کنند.

قرار است که در این سفر، عبدالله با عمران خان نخست وزیر پاکستان، عارف علوی رییس‌‌جمهور، شاه‌‌محمود قریشی، وزیر امور خارجه و شماری دیگری از مقام‌‎های پاکستانی دربارۀ روند صلح افغانستان دیدار و گفت‌‏‎وگو کند.

نمایندۀ ویژۀ رییس‌‎جمهور در امور پاکستان می‎‌گوید که هئیت افغانی فردا با عمران خان، دیدار خواهد کرد.

د بي بي سي په حواله، په افغانستان کې د سولې لپاره د بهرنیو چارو وزارت ځانګړي استازي زلمي خلیلزاد وویل ، ځینې نه غواړي په افغانستان کې روانه جګړه د سیاسي هوکړه لیک له لارې پای ته ورسیږي.

د پنجشنبې پر ورځ د متحده ایالاتو د سولې انسټیټیوټ سره ځانګړې مرکه کې ښاغلي خلیلزاد وویل، دوحه کې روانو بین الافغاني مذاکراتو کې ښکېلو غاړو پخپله نه غوښتل چې کوم بهرنی لوری دې هم دې خبرو کې ناست وي.

زلمي خلیلزاد خبرداری ورکړی چې دې خبرو کې د بریا هېڅ‌ تضمین نشته،‌ ځکه د ښکېلو غاړو ترمنځ بې باوري او خپګان ډېر دی.

به نقل از طلوع نیوز، گروه‌های تماس هیئت‌های مذاکره کننده صلح، روز چهارشنبه برای از میان برداشتن این اختلافات دو بار با هم نشستند، اما هر دو نشست بی‌نتیجه پایان یافتند.

محمدنعیم، سخن‌گوی دفتر سیاسی طالبان در قطر می‌گوید که برای رسیدن به یک توافق نهایی، رأی زنی‌ها ادامه خواهند یافت؛ اما منابعی از هیئت مذاکره کننده جمهوری اسلامی افغانستان می‌گویند که طالبان بر پذیرفته شدن خواست‌های شان در طرزالعمل تأکید می‌ورزند و هیچ‌گونه انعطافی، نشان نمی‌دهند.

خواست طالبان برای پذیرش فقه حنفی همچون یگانه منبع تصمیم‌گیری و تأکید این گروه بر اصل شمردن توافق‌نامه امریکا با طالبان، مسایل اختلافی در طرزالعمل مذاکرات صلح افغانستان استند.

د طلوع نیوز په حواله،ولسمشر غني، د ملګرو ملتونو د رامنځته کېدو ۷۵ مې کالیزې انلاین غونډه کې وویل د افغانستان خلک په یو وخت کې بېلابېلو ننګونو سره مخامخ دی. هغه زیاته کړې چې هېواد کې اوربند زموږ لومړيتوب دی.

ده وړاندې وویل:«که څه هم چې موږ افغانستان کې د ناورین له څو عواملو سره هم مهاله مخامخ یوو، خو اوربند زموږ لپاره یو روښانه او فوري لومړيتوب دی. د تاوتریخوالي پایته رسېدل له هرڅه ډېر پرمختګ لپاره زمینه برابروي.»

ولسمشر غني د ملګرو ملتونو سازمان له غړو وغوښتل چې د افغانستان خلکو سره مرسته وکړي څو هېواد یې متحد او ډیموکراټیک وي، داسې هېواد چې په د ولسمشر په وینا، د ۱۹ کلو لاسته راوړنې وساتلی شي.

به نقل از طلوع نیوز، محمد اشرف غنی، رییس‌جمهور افغانستان دوشنبه شب در بیانیه‌یی به مناسبت بزرگداشت از هفتاد و پنجمین سالگرد تأسیس سازمان ملل بر نقش مهم کثرت‌گرایی به ویژه سازمان ملل متحد برای رسیده‌گی به چالش‌هایی که افغانستان و جامعه بین المللی با آن روبرو است، تأکید کرد.

رییس‌جمهور غنی از جامعه جهانی خواست تا مردم افغانستان را در راستای حفاظت از دست آوردهای نزده سال اخیر یاری کند. رییس‌جمهور در این بیانیه گفت که برقراری یک آتش‌بس فوری در کشور مهم‌ترین اولویت حکومت افغانستان و مردم است.

«هرچند ما در افغانستان به گونۀ همزمان با چندین عامل بحران روبر استیم، ولی برقراری آتش‌بس برای ما یک اولویت روشن و فوری است. ختم هرچه عاجل خشونت‌ها بیش از هرچیزی دیگر، فرصت پیشرفت برای ما فراهم خواهد ساخت.»

به نقل از بی بی سی، بیش از یک هفته از آغاز مذاکرات صلح افغانستان میان دولت و طالبان در دوحه قطر گذشته است. ولی دو طرف تاکنون درباره طرزالعمل مذاکرات به توافق کامل نرسیده‌اند.

هیات مذاکره کننده دولت می‌گوید تلاش دارد تا تفاوت دیدگاه‌ها با هیأت طالبان درباره "طرزالعمل مذاکرات" حل شود. دو هیات مذاکره کننده یک گروه تماس را ایجاد کرده اند تا بر موارد ابتدایی توافق شده و به نشست عمومی دو هیات ارائه کنند.

گفته می‌شود هیات طالبان مذهب حنفی را به عنوان مبنای مذاکرات صلح در صحبت‌های ابتدایی گروه‌های تماس در دوحه مطرح کرده‌اند. هیات افغانستان بر ارزش‌های قانون اساسی افغانستان تاکید دارند.

به نقل از طلوع نیوز، عبدالله عبدالله، رییس شورای عالی مصالحۀ ملی، مذاکرات میان افغانان را در قطر مذاکرات دشوار می‌داند و می‌گوید که هیئت جمهوری اسلامی افغانستان در این مذاکرات با موضوعاتی روبه‌رو خواهد شد که باید تصمیم‌های سختی را بگیرد.

عبدالله در این باره گفت: «نمی‌گویم که این گفت‌وگوها بسیار ساده خواهند بود؛ این گفت‌وگو ها بسیار دشوار خواهند بود. با بسیاری از موضوعاتی روبه‌رو خواهیم شد که ما را به گرفتن تصمیم‌های سختی روبه‌رو خواهند ساخت. اما هیئت جمهوری اسلامی افغانستان در قطر با حمایت دولت و سیاست‌‎گران افغانستان رفته‌اند.»

هیئت‌های جمهوری اسلامی افغانستان و طالبان از روز شنبه – ۲۲ سنبله – تاکنون در دوحه به‌ سر می‌برند و سرگرم رأی‌زنی دربارۀ آغاز رسمی گفت‌وگوهای صلح هستند. چگونگی نظام آینده، برقراری آتش‌بس، حقوق اقلیت‌ها، آزادی بیان و رسانه‌ها، حقوق زنان و دیگر دست‌آوردهای دو دهه اخیر از موضوعات اصلی هستند که به گفتۀ منابع در مذاکرات صلح روی آن‌ها بحث خواهند شد.

د بي بي سي په حواله، په دوحه کې د افغان دولت مرکچي پلاوي او طالبانو منلې ده چې د دې ډلې او د افغان دولت د مرکچي پلاوي ترمنځ نن سې شنبه عمومي مخامخ غونډه ترسره شوه. په دې ناسته کې د دواړو پلاو مشرانو خپلې ویناوې واورولې او د خبرو پر مهال یې د زغم سپارښتنه کړې ده.

د طالبانو د سیاسي دفتر ویاند ډاکټر محمد نعیم وایي، اوس به د دواړو خواو د (تماس ډلې) خپلونو کارونو ته دوام ورکوي او د خبرو طرزالعمل او مهاوېش به ټاکي.

ډاکټر نعیم پر خپله ټویټر پاڼه لیکلي: "د یادونې ده چې دناستو د طرزالعمل په اکثره مواردو توافق شوی او کومه برخه یې پاتې ده په ناسته کې د دواړو ټیمونو لخوا دوه-دوه کسان دارتباط او تماس لپاره وټاکل شول. دواړو مشرانو په ناستو کې د خبرو پر مهال د زغم او تحمل سپارښتنه وکړه ".

به نقل از بی بی سی، در اولین دور مذاکرات صلح میان هیات‌های مذاکره‌کننده دولت افغانستان و طالبان در دوحه "توافقاتی" درباره دستورالعمل‌های مذاکرات صورت گرفته است. روسای هر دو هیات در جریان مباحثات به "شکیبایی و بردباری" در بین طرفین تاکید کردند.

نادر نادری، سخنگوی هیات مذاکره کننده افغانستان و محمدنعیم، سخنگوی طالبان در توئیت‌های مشابه به طور همزمان خبر دادند که در اولین نشست مذاکرات صلح میان دو هیات که عصر امروز سه‌شنبه (۲۵ سنبله/شهریور) در دوحه برگزار شد، در اکثر موارد طرزالعمل‌های مذاکرات توافق صورت گرفته است.

روز گذشته گروه تماس دو طرف در مورد طرزالعمل و‌ اصول کاری این نشست بحث کردند، نتایج آن را در نشست امروز ارایه شد. در دو نشستی که در روزهای گذشته میان دو گروه تماس صورت گرفته دستکم ۲۲ مورد طرزالعمل فهرست شده است.

به نقل از طلوع نیوز، مقام‌های افغان به شمول عبدالله عبدالله، رییس شورای عالی مصالحه ملی و محمد حنیف اتمر، نامزد وزیر امور خارجه یک‌شنبه شب (۲۳ سنبله) از قطر برگشتند.

این هیئت بلند پایه از بهر شرکت در نشست آغاز مذاکرات میان افغانان، به دوحه رفته بود. آقای عبدالله روز گذشته در یک نشست خبری در دوحه، پایتخت قطر اعلام کرد که طالبان کم از کم آتش‌بس بشری را برای گفت‌وگوهای صلح، اعلام کنند.

معصوم ستانکزی، رییس هیئت مذاکره کنندۀ جمهوری اسلامی نیز در این نشست خبری گفت که هم‌زمان با ادامۀ جنگ، ادامۀ گفت‌وگوهای صلح، منطقی نیست. نشست میان گروه‌های تماس امروز هم برگزار خواهد شد.

به نقل از طلوع نیوز، برگزاری نشست آغازین مذاکرات میان افغانان و حضور نخستین‌بار طالبان در چنین نشستی، پرسش‌هایی را دربارۀ نوع دیدگاۀ طالبان نسبت به جنگ، صلح و آیندۀ افغانستان بوجود آورده‌است.

بیشتر اعضای هئیت طالبان، مذاکرات را یک دست‌‎آورد می‌دانند و شماری هم به نتایج این مذاکرات خوشبین هستند؛ اما دربارۀ نظام کنونی و آیندۀ کشور سخنان گوناگونی می‌گویند. کسانی از آنان بر تغییر کامل نظام تأکید می‌ورزند، اما کسانی هم بدین باور اند که دربارۀ نظام آیندۀ کشور، همه نماینده‌گان طرف‌های مذاکره‌کننده باید تبادل و توافق نظر داشته باشند.

محمد سهیل شاهین، عضو هیئت مذاکره‌کنندۀ طالبان در این باره گفت: «به مردم پیام دارم که ما افغانان به این مرحله رسیدیم که با هم بنشینیم و این یک پیشرفت بزرگ است.»

خیرالله خیرخواه، عضو هیئت مذاکره‌کنندۀ طالبان یکی از آن‌ها است: «ملت افغانستان کسانی را که نماینده‌گان‌شان تعیین کرده‌اند، آنان می‌توانند که ترتیب کنند که به چه ترتیب استقرار [نظام] افغانستان باید قائم شود.»

به نقل از دویچه وله، سرانجام پس از چند ماه تأخیر امروز شنبه گفتگوهای مستقیم صلح میان حکومت افغانستان و طالبان در دوحه آغاز شد. در مراسم گشایش این مذاکرات مقام های بلند پایه بسیاری از کشور های جهان و نهاد های کمک کننده نیز حضور داشتند.

امروز شنبه ۱۳ ماه سپتمبر سال ۲۰۲۰ میلادی دوحه پایتخت قطر میزبان نشست صلح میان نمایندگان حکومت افغانستان و طالبان است. نشست تاریخی و سرنوشت سازی که چشم میلیون ها افغان تشنه به صلح به آن دوخته شده است.

گفتگو های مستقیم نمایندگان حکومت افغانستان و طالبان به گونه رسمی در مراسمی با حضور عبدالله عبدالله رئیس شورای عالی مصالحه ملی ، ‌مایک پومپئو وزیر خارجه ایالات متحده امریکا، شیخ محمد بن عبدالرحمان ثانی وزیر خارجه قطر، ملا عبدالغنی برادر معاون سیاسی طالبان و هیئت همراه شان گشایش یافت. شماری از مقام های بلند پایه بسیاری از کشور های جهان و نهاد های کمک کننده از طریق آنلاین در این نشست سخنرانی کردند.

عبدالله عبدالله، رئیس شورای عالی مصالحه ملی در مراسم افتتاحیه این گفتگو ها گفت: «ما با نیت نیک به اینجا آمده ایم تا به خونریزی چهل ساله پایان بدهیم.» عبدالله عبدالله در این سخنرانی اشاره کرد که قانون اساسی افغانستان، مردم سالاری، انتخابات، ‌آزادی بیان، حقوق زنان، ‌حقوق اقلیت ها، حاکمیت قانون، حقوق مدنی و حقوق بشر از دست آورد های بزرگ مردم افغانستان اند که باید حفظ شود.

د بي بي سي په حواله، له څو میاشتو ځنډ او خنډ وروسته شنبه د سپتمبر پر دولسمه نېټه د قطر پلازمېنه دوحه کې د افغان دولتي پلاوي او طالبانو تر منځ د سولې مخامخ خبرې پیل شوې.

د دې مذاکراتو پرانیستونکې غونډه کې ګڼو نړیوالو چارواکو ګډون درلود، او د امریکا بهرنیو چارو وزیر مایک پومپیو قطر ته د روانېدو پر مهال دا خبرې 'تاریخي ' وبللې.

دې بین الافغاني خبرو کې د افغان دولت ۱۹ کسیز مرکچي پلاوي مشري معصوم ستانکزی او د طالبانو د ۲۱ کسیز پلاوي مشري عبدالحکیم حقاني کوي. بل لور ته په قطر کې د طالبانو د سیاسي دفتر نوي ویاند ډاکټر محمد نعیم بي بي سي ته د عمومي اوربند په اړه د یوې پوښتنې په ځواب کې وویل، 'په یوه مناسب وخت به یې په اړه وغږېږي. '

عبدالله عبدالله د بین الافغاني خبرو پرانیستغونډې ته وینا کې وویل: ''موږ هیله من یو چې بشري اوربند رامنځ ته شي، بېخبناوې رامنځ ته شي چې ټول افغانان ګټه ترې واخیستلی شي. ټول افغانان دې سولې ته یوموټی شي. موږ د ملي پخلاینې لپاره ژمن یو، په تېر اختر کې مو دا ثابته کړه او اوربند مو ومانه، موږ درې ځله اوربند وکړ. ''

به نقل از طلوع نیوز، گروه طالبان می‌گویند که قرار است نشست آغازین مذاکرات میان افغانان به تاریخ ۲۲ ماه جاری هجری خورشیدی (شنبه) در قطر برگزار شود.

محمد نعیم وردگ، سخن‌گوی هیات گفت‌وگوکننده‌ی طالبان در تویترش نگاشته‌است که طالبان آماده‌اند که بربنیاد توافق صلح این گروه با امریکا به روز شنبه در این مذاکرات حاضر شوند.

‏در همین حال، ارگ ریاست‌جمهوری می‌گوید که هیات مذاکره کننده جمهوری اسلامی افغانستان فردا به دوحه می‌رود. ‏در خبرنامه ارگ آمده‌است که در مراسم افتتاحیه آغاز مذاکرات عبدالله عبدالله، رئیس شورای عالی مصالحه ملی، محمد حنیف اتمر ، سرپرست وزارت امور خارجه، عبدالسلام رحیمی، نماینده ویژه رئیس جمهور در امور صلح و ‏سید سعادت منصور نادری، وزیر دولت در امور صلح نیز به نمایندگی از دولت جمهوری اسلامی افغانستان، اشتراک خواهند کرد.

د بي بي سي په حواله، د امریکا ولسمشر ډونلد ټرمپ وايي، د افغانانو خپلمنځي خبرو پرانیسته کې به د دغه هېواد د بهرنیو چارو وزیر مایک پمپیو هم ګډون وکړي.

افغان حکومت او طالبانو دواړو منلې، چې د افغانانو تر منځ به د سولې خبرو پرانیست غونډه د شنبې په ورځ د قطر په پلازمېنه دوحه کې پیل شي.

ډونلډ ټرمپ د چارشنبې په ورځ په سپینه ماڼۍ کې د دې خبرو په هکله وویل، مایک پمپیو هم دې خبروکې برخه اخلي: "ډېر ویاړ سره اعلانوم چې د بهرنېو چارو وزیر مایک پمپیو به د بین الافغاني خبرو د پيل لپاره نن دوحې ته په تاریخي سفر ځي . مونږ هغوی سره له ښایسته ډېر وخته په خبرو کې یو."

د بي بي سي په حواله، افغان ولسمشر محمد اشرف غني وایي، له طالبانو سره سولې ته چمتو دی،‌ خو دا ځل به تاریخ نه تکرارېږي او سوله به د افغانستان د اوسني نظام د ړنګېدو په معنا نه وي.

نوموړي ویلي، 'د نظام ړنګېدل د سولې پلان برخه نه ده، د نظام ساتنه او د سیاسي حل تګلاره چې د افغانستان ټول په نظام کې شرکت وکړي، د حکومت هدف دی او پوره کېږي به. '

ولسمشر غني پنجشنبه کابل کې د مارشال فهیم د ملي دفاع پوهنتون فارغینو ته په وینا کې ټینګار وکړ چې د افغانستان امنیتي ځواکونه د نظام او د جمهوریت ساتونکي‌ دي او پر سر به یې معامله نه کېږي.

د طلوع نیوز په حواله، ولسمشرۍ ماڼۍ وايي د طالبانو دا ادعا چې ګواکې د دوی سل بندیان د دغې ډلې د ورکړل شوي نوملړ پر بنسټ نه دي ازاد شوي ناسمه ده، او د طالب بندیانو د خلاصون بهیر د دغې ډلې د نوملړ پربنسټ پای ته رسېدلی دی.

د ولسمشر ویاند صدیق صدیقي څرګنده کړه:«دم ګړۍ د طالبانو له نوملړه هېڅ بندي له افغان حکومت سره پاتې نه دی او موږ تمه دا ده چې طالبان د افغانانو ترمنځ خبرو اترو لپاره چمتووالی ونیسي.»

له دې ټولو سره سره رویټرز خبري سرچینې د ځینو امریکايي چارواکو له قوله راپور ورکړی چې، ټاکل شوې د امریکا ولسمشر په نږدې راتلونکو ورځو کې په افغانستان کې د امږیکايي ځواکونو شمېر نور هم راکم کړي.

د دويچه ويله پښتو، طالبان ادعا کوي چې تر اوسه پورې د دغې ډلې د بندیانو د خوشې کیدو بهیر نه دی بشپړ شوی او د دې بهیر تر بشپړیدو وروسته، د خبرو اترو پیل ته چمتو دي. خو افغان حکومت ټینګار کوي چې په دې برخه کې یي خپل ټول مسئولیتونه ترسره کړي.

د سولې د بین الافغاني خبرو اترو د ژر پيلیدو له پاره د کوښښونو سربیره تر اوسه پورې هم د مذاکراتو د پيل نیټه نه ده معلومه شوې. په دې وروستیو کې طالبانو اعلان کړی دی چې تر اوسه پورې د دې ډلې د بندیانو د آزادیدو بهیر نه دی بشپړ شوی.

په قطر کې د طالبانو د سیاسي دفتر نوي ویاند محمد نعیم وردګ په خپل تویتر کې لیکلي دي: «تر اوسه پورې د اسلامي امارت د بندیانو د آزادیدو پروسه نه ده بشپړه شوې او په دې اړه کار روان دی.»

د طلوع نیوز په حواله، ښاغلي صالح د دې پوښتنې په ځواب کې چې ایا امریکا به د افغانستان له خاورې ووځي وویل:«امریکا له افغانستانه نه وځي. دا ورته اسټراټېژیکو او جیوسټراټېژیک کټو، اقتصادي، سترو سیمه یزو مسایلو بحث دی. نه بهر کېږي، ولې شي؟ دلته بیه نه پرې کوي. دلته مرګ ژوبله نه ورکوي. لګښت یې ډېر کم شوی، امریکایان د ملي پوځ د وسایطو په رغولو یو مېلیارد ډالر لګوي، موږ حاضر یوو چې هغه په سل مېلیونو کې ترسره کړو.»

هغه وویل:«یوه نقشه ده چې موږ یې لرو او یوه نقشه ده چې طالبان یې لري. موږ له دې فریضې سره نه ځو چې حتماً به طالبان زما حل لار مني او د طالبانو حل لار موږ منو، خو دلته چې کله زه وایم نظام دې وساتل شي، د دې نظام معنا پوهنه ده، اقتصاد دی. وګورئ طالبانو تر ننه له جګړې پرته د دوی د اقتصاد په اړه دوه پاڼې په مانېفسټ کې شامل نه دي.»

خبریال نظري پریاني هم وویل:«سولې ته رسېدل، سیاسي هوډ ته اړتیا لري. د حکومت په ګډون تراوسه هېڅ لوري، سولې ته د رسېدو لپاره هغه لازمي هوډ نه دی ښودلی او دا د بې اعتمادۍ وروستۍ حد څرګندوي.»

د طلوع نیوز په حواله، افغان حکومت وايي چې د افغانستان اسلامي جمهوریت او طالب ډلې ترمنځ د سولې خبرو اترو پیل - چې ټاکل وې په دغو ورځو کې پیل شي - د طالب پلاوي د نه چمتووالي له امله ځنډ سره مخ شوی دی.

د ملي روغې جوړې عالي شورا وايي چې د افغانستان اسلامي جمهوریت مرکچي پلاوی وروستی شوی او د طالب پلاوي د چمتووالي وروستي کېدو ته په تمه دي. ټاکل شوې وه چې دوه ورځې مخکې د افغانستان اسلامي جمهوریت مرکچي پلاوی قطر ته سفر وکړي؛ خو تراوسه دا سفر نه دی شوی او څرګنده نه ده چې کله به دا پلاویق قطر ته ولاړ شي.

خو په قطر کې د طالبانو ډلې د سیاسي دفتر ویاند سهیل شاهین وایي چې د ملا عبدالغني برادر په مشرۍ د طالبانو پلاوي د شنبې په سهار له اسلام آباد نه دوحې ته رسېدلی دی او د خبرو د پېلېدو د وخت د مشخص کېدو لپاره سلامشورې روانې دي.

د طلوع نیوز په حواله، د ملي امنیت شورا دفتر وايي د بندیانو د ازادۍ بهیر پایته رسېدلی او باید د سولې خبرې پیل شي. یاد دفتر یوه ټویټ کې نن(پنجشنبې د وږي په ۱۳مه نېټه) همداراز زیاته کړې چې زموږ کمانډو ځواکونو او طالب بندیان ازاد شوي او یوازې هغه طالبان بند کې پاتې دي چې په تړاو یې نړیوال غبرګونونه شته دي.

د امنیت شورا زیاتوي چې د پاتې طالب بندیانو ازادولو په موخه ډیپلوماټیکي هڅې رواني دي. په همدې حال کې طالبانو ته نېږدې سرچینې وايي چې د ۵زرو طالب بندیانو د ازادولو بهیر بشپړ شوی او یوازې ۷ تنه چې په تړاو یې استرالیا و فرانسه ملاحظه لري پاتې دي.

دغه سرچینې وايي چې ټاکل شوې یاد اووه تنه جنجالي بندیان قطر ته ولېږدول شي. په همدې حال کې له طالبانو سره د سولې مرکچې پلاوي مشر، معصوم ستانکزي ژر تر ژره د سولې خبرو له پیله خبر ورکړی.

د طلوع نیوز په حواله، د ملي پخلاینې شورا ویاند فریدون خوځون نن چهارشنبې (د وږي په ۱۲مه) وویل چې د افغانانو ترمنځ خبرو اترو په وړاندې ټول خنډو لرې کړل شوي دي.

د هغه وینا، ټاکل شوې ډېر ژر د طالب بندیانو بهیر پای ته ورسېږي او وروسته مذاکرات پيل شي. د طالبانو د ۳۲۰ ناندریزو بندیانو د خلاصون په لړ کې، نن د کندهار ځايي چاروکي وايي چې د دغې ډلې اته بندیان د دغه ولایت له بندخونو ازاد کړل شول.

د لانجمنو طالب بندیانو په خوشې کېدو کې له درېیو اونیو ځنډ وروسته دغه طالب بندیان اوس اوس په کندهار کې د افغان حکومت له بند خونې خوشې شوې دي. د کندهار له بندخونې ازاد کړل شوی طالب شېر محمد وايي:«موږ ته دې الله پاک د وطن د جوړېدو، د یوه ښه اسلامی نظام د جوړېدو توفیق راکړي.»

د طلوع نیوز په حواله، د ملي پخلاینې د عالي شورا د مشر له خوا د دې شورا د غړو په اړه د ولسمشر غني د فرمان له ردېدو وروسته پخواني ولسمشر حامد کرزي د دغې شورا د رییس عبدالله عبدالله له دې پرېکړې چې د ملي پخلاینې شورا غړي به له سیاسي مشرانو، مشرانو او له مدني ټولنو سره تر مشورې وروسته وټاکل شوي هرکلی کوي.

ښاغلي کرزي په یوې اعلامیه کې ویلي چې د سولې عالي شورا د غړو ټاکنه به له هراړخیزو مشورو وروسته د سولې بهیر لپاره اغېزناک وي. د پخواني ولسمشر سلاکار شهزاده مسعود وویل:«پخوانی ولسمشر تل په هڅه کې دی چې مذاکرات پیل شي، د سولې بهیر چټکتیا پیدا کړي. پر ملي حاکمیت یې تل فکر کړی، څومره چې مشورې زیاتې شي د خلکو په خیر دي او هڅه دې وشي چې دولتي نه وي.»

دا سیاستوالان وايي چې د ملي روغې جوړې د عالي شورا په نوملړ کې باید بدلونونه راشي او په دغه نوملړ کې باید د ځينو سیاسي څېرو؛ مخورو او ځوانانو نومونه هم شامل کړای شي.

د طلوع نیوز په حواله، د ملي روغې جوړې عالي شورا د جوړښت په هکله د ولسمشر غني فرمان د ځينو سیاسي څېرو او هغو کسانو له پراخ غبرګون سره مخ شوی دی چې نومونه یې د دغې شورا د غړو په نوملړ کې دي.

له دې ډلې پخوانی ولسمشر حامد کزی چې نوم یې د دغې شورا د غړو د نوملړ په سر کې دی، وايي چې په هېڅ حکومتي جوړښت کې به ونډه وا نه خلي.

د حکمتیار په مشرۍ د حزب اسلامي مرستیال حفیظ الرحمان نقي په دې اړه وویل:«جوړښت او د یوې ځواکمنې عالي شورا رامنځته کېدل چې دولتي ماهیت او ماموریت ونه لري د افغانانو ترمنځ د خبرو اترو لپاره یو بنسټيز او ګټور اصل دی.»

د بشري حقونو د خپلواک کمېسیون رییسه شهرزاد اکبر څرګندوي:«د سولې په تړاو هېڅ بنسټ جوړښت چې د افغانستان اسلامي جمهوریت له خوا رامنځته شوی د هغه په مشرۍ کې یوه مېرمن نشته او زما لپاره ډېر د اندېښمنونکې ده.»

د بي بي سي په حواله، په قطر کې د طالبانو سیاسي دفتر د افغانانو خپلمنځي خبرو لپاره د خپل ۲۱ کسیز پلاوي نومونه اعلان کړل. په دوی کې ډېر د طالبانو د مشرتابه شورا غړي او نورو یې د طالبانو واکمنۍ کې پر لوړو دندو کار کړی دی.

د طالبانو دې ۲۱ کسیز پلاوي کې دیارلس کسان د دې ډلې د مشرتابه شورا غړي دي او دا ښيي چې دا پلاوی به خبرو کې ډېر واک ولري. افغان حکومت لا د مخه خپل پلاوی اعلان کړی چې د بېلابېلو سیاسي ډلو، مېرمنو او مدني ټولنو استازي پکې شامل دي او مشري یې معصوم ستانکزی کوي.

که څه طالبانو د خبرو لپاره پلاوی اعلان کړ، خو په غړو کې یې د طالبانو د پلاوي ټول کسان قطر ته نه دي تللي او ټاکلې چې لومړنۍ خبرې به دوحه کې کېږي. ښاغلي عباس ستانکزي له بي بي سي سره خبرو کې له ګاونډیو هېوادونو او قطر وغوښتل چې دوحې ته یې د پاتې کسانو ورتګ کې مرسته وکړي:"موږ له ګاونډیو هېوادونو او کوربه هېواد هیله کوو، چې د کسانو راوستلو او د دوی ویزو او اقامو کې او لوجسټیک امکاناتو برابرول کې پوره مرسته وکړي.

د طلوع نیوز په حواله، اسلام اباد د ملاعبدالغني برادر په مشرۍ له طالب پلاوي چې پاکستان ته تللی، غوښتي دي چې ژر تر ژره د افغانانو ترمنځ خبرو اترو ته حاضر شي.

د طالبانو یوه شپږ کسیز پلاوي د سې شنبې په ماښام د پاکستان له بهرنیو چارو وزیر، د پوځ د استخباراتو له مشر او همداراز د افغانستان لپاره د دغه هېواد له ځانګړي استازي سره وکتل. د پاکستان بهرنیو چارو وزارت وايي، په دې لیدنه کې د افغانانو تر منځ د خبرو پر ژر پیلېدو ټینګار شوی دی.

د پاکستان د بهرنیو چارو وزیر شاه محمود قریشي زیاتوي:«زه لا هم هیله من یم چې یوه حل لار به پیدا شي او زه پر دې پوه شوم چې د هغو زړونه او ذهنونه د خبرو لپاره چمتو دي او غواړي چې یوه لار پرانېستل شي.»

د طلوع نیوز په حواله، د پاکستان د بهرنیو چارو وزیر شاه محمود قریشي د ملا عبدالغني برادر په مشرۍ د طالبانو له شپږ کسیز پلاوي سره نن ماښام «سې شنبې د وږي په ۴مه»ولیدل.

د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت د دغه هېواد خبریالانو ته ویلي دي چې د افغانانو ترمنځ د خبرو پیل به د بهرنیو چارو وزیر او ملا عبدالغني برادر ترمنځ یو له مهمو بحثونو وي.

خو د پاکستان له لوري د طالبانو بلنه د افغان حکومت له غبرګونونو سره مخ شوې ده؛ د هېواد د بهرنیو چارو وزارت وایي چې د طالبانو ډلې د سفرونو د محدودېدو؛ د وسلو د بندیز او د مالي سرچینو د کنګل کېدو په تړاو به د پاکستان د سند د عملي کېدو څرنګوالی په کره توګه تعقیب کړي.

د بي بي سي په حواله، د افغانستان د ملي مصالحې د عالي شورا مشر عبدالله عبدالله د افغانانو ترمنځ د خپل منځي خبرو د پیل پر وړاندې د پرتو خنډونو د له منځه وړلو غوښتنه کړې. ښاغلي‌ عبدالله نن دوشنبه پر خپله ټوېټر پاڼه لیکلي چې د بندیانو د تبادلې بهیر دې بشپړ او بین الافغاني‌ خبرې دې سملاسي پیل شي.‌

ښاغلی عبدالله په داسې حال کې دا څرګندونې کوي‌ چې افغان حکومت او طالبان دواړه د خپلو پاتې بندیانو د خلاصون غوښتنه کوي.‌

طالبان ټینګار کوي‌ چې د حکومت په بند کې د دوی پاتې ۴۰۰ بندیان باید ټول خوشي شي. افغان حکومت د مشورتي لویې جرګې له سپارښتنې سره سم له دې ډلې تر اوسه اتیا تنه خوشي کړي،‌ خو پاتې کسان لا هم نه دي خوشي‌ شوي.‌

د بي بي سي په حواله، په قطر کې د طالبانو د سیاسي دفتر ویاند سهیل شاهین وایي، د دې ډلې مرستیال او د سیاسي دفتر مشر ملا برادر له یوه مل پلاوي سره پاکستان ته په سفر روان شوی دی. طالبان وایي، د دوی پلاوی د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت په بلنه دې هېواد ته روان شوی دی.

ښاغلي شاهین پر خپله ټوېټر پاڼه لیکلي، طالب پلاوی به په دې سفر کې له پاکستاني چارواکو سره د افغان سولې پر بهیر، په پاکستان کې د افغان کډوالو پر ستونزو او د دواړو هېوادونو ترمنځ د خلکو تګ راتګ او د سوداګرۍ لپاره د اسانتیاو پر برابرولو خبرې کوي.

ښاغلی شاهین وایي، د کورونا وېروس له کبله د طالبانو د سیاسي دفتر غړو د سیمې او نړۍ هېوادونو ته خپل سفرونه ځنډولي وو، خو اوس دا لړۍ بیا پیل شوې ده. افغان حکومت تر دې دمه پاکستان ته د طالب پلاوي ددې وروستي سفر په اړه څه نه دي ویلي.

د طلوع نیوز په حواله، د افغان سولې بهیر لپاره د امریکا متحده ایالاتو ځانګړی استازی، زلمی خلیلزاد وايي چې د سولې بهیر او خبرو ځنډولو لپاره هېڅ مشروع دلیل نشته.

ښاغلي خلیلزاد (نن جمعه د زمري په ۳۱ مه نېټه) پر خپلې ټویټر پاڼې د پوهنې وزارت د علمي شورا د مشر، عبدالباقي امین له وژنې دوې ورځې ورسوته لیکلي دي چې د سولې یو ژمن فعال و او هغو کسانو وژلی چې غواړي د افغانستان سوله ټکنۍ او وځنډوي.

د افغان سولې لپاره د امریکا ځانګړي استازي زلمي خلیلزاد، د پوهنې وزارت د علمي شورا د مشر وژنه غندلې. خلیلزاد وایي، ډاکټر امین ته تر ټولو ښه درناوی دادی چې ټول ښکېل لوري، تاوتریخوالی کم او پر سوله د افغانانو خپلمنځۍ خبرې پیل کړي.

د طلوع نیوز په حواله، په افغان حکومت کې سرچینې وايي تر هغې چې د افغانستان ۲۲ ګومانډويي ځواکونه چې د طالبانو په بند کې دي، ازاد نه شي؛ د طالبانو ۳۲۰ لانجمن بندیان به هم ازاد نه شي.

د ۴۰۰ لانجمنو طالب بندیانو په هکله د ولسمشر د فرمان له صادرېدو نهه ورځې تېرېږي - خو له دې منځه د هغوی یوازې ۸۰ تنه ازاد شوي او وروسته بیا د هغوی د خلاصون بهیر درول شوی دی.

سرچینې وايي چې د شپږو طالب بندیانو د خوشې کولو په تړاو د استرالیا او فرانسې رسمي ملاحظات له یوې خوا او د طالبانو له بنده د ټولو دولتي سرتېرو پر خلاصون د افغان حکومت ټینګار له بلې خوا هغه خنډونه دي چې، د افغانانو تر منځ د خبرو د پیلېدو کره وخت یې له ابهام سره مخ کړی دی.

د طلوع نیوز په حواله، ولسمشر غني ګواښ کوي که چېرې نړۍ د افغانستان د خلکو له برخلیک سره معامله وکړي، د کابل د رد له ځواب سره به مخ شي. ولسمشر غني وايي د سولې په بهیر کې به د جمهوریت د نظام او دولتي ځواکونو پر سر د معاملې لپاره د نړیوالې ټولنې فشارونو ته به تسلیم نه شي.

ولسمشر اشرف غني وویل:«موږ معاملې ته حاضر نه یوو او که چېرې نړۍ وغوښتله په وړاندې یې درېږو او نه ورته وایوو.» خو د طالبانو ۳۲۰ نورو بندیانو په خوشي کېدو کې ځنډ او د افغانانو ترمنځ خبرو ناڅرګند برخلیک د هېواد د سیاستوالو له نیوکو سره مخ شوی دی.

په اسلام آباد کې د افغانستان پخوانی سفیر حضرت عمر زاخېلوال په دې اړه وویل:«درې سفیران د شپږو بندیانو په اړه درېږي او مخالفت کوي، اوس حکومت باید ځواب ورکړي چې ایا د خلکو غږ ورته مهم دی او یا هم دوه یا درې سفیرانو غږ؟»

د طلوع نیوز په حواله، د افغان سولې لپاره د امریکا متحده ایالاتو ځانګړي استازي، زلمي خلیلزاد ژر تر ژره د افغانانو ترمنځ د سولې خبرو پر پیلېدو ټینګار کړی دی.

هغه نن(یکشنبې د زمري په ۲۶مه نېټه) پر ټویټر پاڼې ليکلي دي چې د سولې مرکچي پلاوي پر غړې، فوزیې کوفي برید غندلی او ویلي یې دي چې د افغانانو ترمنځ د سولې خبرې باید ژر تر ژر پیل شي.

دا په داسې حال کې ده چې افغان حکومت د زمري په ۱۷مه نېټه سولې مشورتي لویې جرګې په رابللو سره د طالبانو د ۴۰۰ زندانیانو ازادولو سره هوکړه وکړه. د امریکا او طالبانو ترمنځ د سولې هوکړې له مخې ټاکل شوې وه چې افغان حکومت ۵ زره طالب بندیان ازاد کړي، خو وروسته بیا په دغه ډله کې پر ۴ سوو بندیانو اختلافونه راپورته شول.

د طلوع نیوز په حواله، ولسمشر غني په واشنګټن پوسټ کې یوې مقاله کې ګواښ کوي چې له طالبانو سره د سولې خبرو ناکامېدل غوراوی نه دی او داسې مرګونې بیه به ولري چې د افغانستان خلک او نړیواله ټولنه به یې د پرې کولو وس ونه لري.

نوموړي همدارز د سولې د مشورتي لویې جرګې له لوري د څلور سوه طالب بندیانو د خوشي کېدو پرېکړه، تر ټولو ستر ګواښ بللی چې د افغانستان خلکو سولې ته د رسېدو لپاره منلی دی.

خو ولسمشر واشنګټن پوسټ ته د خپلې مقالې به بله برخه کې لیکلي دي: «طالبان باید د ننني افغانستان واقعیت ومني. طالبان باید له موږ سره کار وکړي چې د افغانستان د خلکو د تېرو نولسو کلونو لاسته راوړنې وساتل شي او پراختیا ومومي؛ دا هغه لاسته راوړنې دي چې ګټه به یې هغو زرګونه طالب جنګیالیو، کډوالو او بېرته راستنېدونکو ته ورسېږي چې باید ژر تر ژره له ټولنې سره یو ځای شي.»

د طلوع نیوز په حواله، افغان ولسمشر اشرف غني د پنجشنبې پر ماښام د امریکا د بهرنیو اړیکو شورا په کوربتوب په یوه وېډیويي کنفرانس کې وویل چې طالبان د سولې لپاره باید خپله ژمنه په ډاګه کړي او د افغانستان خلکو په یوه غږ د حکومت د سولې له پروګرامه ملاتړ وکړ او له طالبانو یې وغوښتل چې له جګړې او تاوتریخوالي لاس واخلي او یوه سوله ییزه لار ومني.

ولسمشر غني په دغې یوې ویډیويي غونډه کې د اوربند ټينګښت، د جګړې د پای ته رسولو لپاره د سیاسي اډانې جوړول، له نشه يي توکو سره مبارزه او د ترهګرۍ له منځه وړل، له طالبانو سره د افغانستان د اسلامي جمهوریت د مرکچي پلاوي لومړیتوبنونه بولي؛ خو وایي چې واک ته د رسېدو لپاره به د طالبانو هڅه خلکو ته د منلو نه وي .

ولسمشر اشرف غني وویل:«د فبروي له نهه ویشتمې یعنې له طالبانو سره د امریکا له هوکړه لیک وروسته، بنسټيزه موضوع د شخړې دوام دی. ۱۲ زرو ۲۷۹ تنو پوځيانو او ملکیانو ته مرګ ژوبله اوښتې ده.

د طلوع نیوز په حواله، افغان حکومت د پنجشنبې په ورځ د ۸۰ طالب بندیانو له ازادولو سره د دغې ډلې د لانجمنو بندیانو د ازادولو بهیر چې ویل کېږي د افغانانو ترمنځ د خبرو د پیل په وړاندې خنډ دی، پيل شو.

د ملي امنیت شورا دفتر په یوه ټویټ کې لیکلي دي چې دغه ۸۰ تنه بندیان د هغو ۴۰۰ بندیانو له ډلې دي چې د مشورتي لویې جرګې تېره اوونۍ د هغوی خلاصون تایید کړ او ولسمشر غني له هغې یوه ورځ وروسته د هغوی د ازادولو فرمان لاسلیک کړ.

تمه کېږي چې د دغو بندیانو د ازادولو بهیر له بشپړېدو وروسته، د افغانانو ترمنځ مذاکرات پیل شي. که څه هم حکومت وايي چې د طالبانو د ۴۰۰ بندیانو له ډلې ۱۵۶ تنه په اعدام محکوم دي، طلوع نیوز داسې سند ترلاسه کړی، د دې ښودنه کوي چې یوازې د څرخي پله او بګرام په بندخونو کې ۱۲۲ طالب بندیان چې پر اعدام محکوم دي ساتل کېږي.

د طلوع نیوز په حواله، له طالبانو سره د افغانستان اسلامي جمهوریت د مرکچي پلاوي ځینې غړي وايي چې دغه پلاوی به د افغانانو تر منځ د خبرو د پیل لپاره پنجشنبې قطر ته لاړ شي.

هېوادوال تمه لري چې له طالبانو سره د سولې خبرې په پټه نه، بلکې په یوې پرانیستې فضا کې ترسره کړي. د دغه پلاوي غړي وايي، دوی یوه مهم پړاو ته دننه شوي او اړتیا ده چې، سولې ته د رسېدو لپاره ټول لوري نرمښت وښيي.

د افغانستان اسلامي جمهوریت د مرکچي پلاوي غړی عبدالحفیظ منصوري په دې اړه وویل:«که چېرې طالبان دا چې د افغانستان په راتلوونکي کې یو مثبت رول ولوبوي، د افغانستان په اداره کې ونډه ولري، بالاخره په راتلوونکو ټاکنو کې دوی نوماند ولري، د افغانستان پارلمان ته دې راشي، ولایتي بنسټونو ته دې راشي، هغوی باید د اوربند او د جګړې پرېکون ته فکر وکړي.»

د افغانستان اسلامي جمهوریت د مرکچي پلاوي غړې فوزیه کوفي هم څرګندوي:«د افغانستان خلک باید ډاډ ولري چې ټول هغه موردونه او مسایل چې د دوی د اندېښنې په توګه مطرح کېږي، د هغوی د معقولو او مشروع غوښتنو په توګه به مطرح شي، مرکچي پلاوی دې ته متوجې دی.»

د دويچه ويله پښتو، طالبانو د دوشنبې په ورځ ويلي دي چې د پاتو زندانيانو د آزاديدو د بهير تر بشپړيدو وروسته په يوه اوونۍ کې له افغان حکومت سره خبرو اترو ته چمتو دي. خليلزاد هم ويلي دي چې بين الافغاني خبرې به راتلونکې اوونۍ په قطر کې پيل شي.

په قطر کې د وسله والو طالبانو د سياسي دفتر وياند سهيل شاهين د فرانسې خبري آژانس ته ويلي: «زموږ دريځ روښانه دی که چیرې پاتې زندانيان آزاد شي نو موږ چمتو يوو په يوه اوونۍ کې بين الافغاني خبرې پيل کړو.» هغه زياته کړه چې د خبرو لومړی پړاو به د قطر په پلازمينه دوحه کې درسره شي.

د سولې مشورتي لویې جرگې د يکشنبې په ورځ د طالبانو د پاتو ۴۰۰ زندانيانو د آزادولو پريکړه وکړه. په دې توگه د بين الافغاني خبرو اترو د پېليدو په لار کې پروت ستر خنډ له منځه يوړل شو.

د طلوع نیوز په حواله، ولسمشر غني د ۴۰۰ طالب بندیانو د ازادولو فرمان د سولې مشورتي لویې جرګې له پرېکړې یوه ورځ وروسته لاسلیک کړ.

ولسمشر غني د ۴۰۰ طالب بندیانو او همدارنګه د هېواد د امنیتي او دفاعي ځواکونو د خلاصون لپاره دوه جلا فرمانونه لاسلیک کړي دي.

دا په داسې حال کې ده چې د سولې مشورتي لویې جرګې د یکشنبې په ورځ د یوه پرېکړه لیک له خپرولو سره د ۴۰۰ طالب بندیانو ازادول تایید کړل. دغه پرېکړه لیک ۲۵ بندونه لري چې تېره ورځ د ولسمشر غني، پخواني ولسمشر حامدکرزي او د هېواد د ځينو نورو سیاسي څېرو په حضور کې قرایت شو.

د طلوع نیوز په حواله، د افغان حکومت په بند کې د ۴۰۰ طالب بندیانو د ازادولو په تړاو د رایې ورکړې په تړاو د سولې مشورتي لویه جرګې د یادو بندیانو د ازادول تایید کړل.

دغه بند کې راغلي:« جرګه د مذاکراتو د پیل پر وړاندې د شته خنډونو د لیري کولو، د وینو له تویدو د مخنیوي او همداراز د وګړو د مصلحت او خیر لپاره د طالبانو د ۴۰۰ بندیانو د خوشې کېدو نظر تاییدوي.»

په دې تړاو پرېکړه لیک کې راغلي دي:«که چېرې د بندیانو ترمنځ بهرني وګړي شامل وي د بهرني بندیانو له هېوادونو د ضمانت له اخیسو سره خپلو اړوندو هېوادونو ته وسپارل شي.» د یادې جرګې پریکړه لیک همداراز هېواد کې د سولې له تامینه هرکلی کړی:« د مشورتي لویې جرګې غړي د تل پاته او با عزته سولې ته د رسیدو لپاره د سولې له پهیر څخه چې هېواد کې د سولې او ثبات لامل شي هرکلي کوي.»

به نقل از بی بی سی، مایک اسپر، وزیر دفاع آمریکا گفته که این کشور نیروهایش را در افغانستان به کمتر از پنج هزار نفر کاهش خواهد داد.

وزیر دفاع آمریکا زمانی از کاهش نیروها سخن می‌گوید که قبل از این دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا گفته بود، درباره کاهش نیروها تا حدود چهار هزار کار می‌کند. براساس اعلام مقام‌های آمریکایی اکنون حدود هشت هزار و ۶۰۰ سرباز آمریکایی در افغانستان حضور دارند.

زلمی خلیلزاد، فرستاده ویژه آمریکا برای صلح افغانستان ۲۴ سرطان/ تیر گفته بود که نیروهای آمریکایی مطابق به توافقنامه صلح با گروه طالبان از ۵ پایگاه در افغانستان خارج شده‌اند و شمار نیروهای آمریکایی در این کشور کاهش قابل ملاحظه ای یافته است.

د طلوع نیوز په حواله، د سولې مشورتي لویه جرګه چې نن جمعه پيل شوه له غبرګونونو سره مخامخ شوې ده ، ځینې د دغې جرګې ترسراوی په هېواد کې د سولې لپاره مهم ګڼي خو ځينې نور بیا په دې باور دي چې حکومت د دغې جرګې له جوړېدو سره د خلک سترګو ته خاورې شیندي.

دا جرګه چې نن پيل شوه، ټاکل شوې تر دوه نورو ورځو دوام وکړي. د دغې جرګې ګډونوال، حکومت ته مشوره ورکوي چې ایا ۴۰۰ طالب بندیان به له بنده ازاد شي او که نه.

د امریکا د بهرنیو چارو وزارت په اعلامیه کې د دغه هېواد د بهرنیو چارو د وزیر له خولې راغلي دي چې طالبانو ژمنه کړې ده چې د دې ډلې د څلور سوه بندیانو له خوشي کېدو وروسته به د افغانانو تر منځ خبرې پېل شي او تاوتریخوالی به کم شي.

د افغان سولې لپاره د امریکا متحده ایالتونو ځانګړی استازی وایي چې که د لویې جرګې غړي د پاتې طالب بندیانو له خوشي کېدو سره هوکړه وکړي؛ امریکا به یې ترڅنګ ودرېږي.

د بي بي سي په حواله، وسلوالو طالبانو ویلي، د راتلونکې جمعې پر ورځ په کابل کې ترسره کېدونکې مشورتي لویه جرګه قانوني حیثیت نه لري او د افغان ولس استازیتوب هم نه کوي. خو د افغانستان حکومت وايي، د سولې راتلو او تاوتریخوالي کمېدو لپاره په بیړه د مشورتي لویې جرګې جوړېدل اړین وو، چې د طالبانو د پاتې بندیانو د برخلیک په اړه بحث وشي.

طالبان وایي، امکان لري چې افغان حکومت له دې مشورتي لویې جرګې نه د سولې او د افغان ولس د هیلو پر ضد ګټه پورته کړي. دا ډله همدا راز وایي چې یاده جرګه قانوني حیثیت نه لري، ځکه چې، د دوی په وینا، پخپله افغان حکومت قانوني حیثیت نه لري.

د دغې جرګې د جوړوونکي کمېسیون غړي معصوم ستانکزي خبریالانو ته وویل، د طالبانو دغه ۴۰۰ پاتې بندیان په ۵ کتګوریو وېشل شوي، چې د خوشي کولو واک یې له ولسمشر سره هم نه شته.

د دويچه ويله پښتو،د امریکا متحده ایالاتو د بهرنیو چارو وزیر مایک پمپیو او په دوحه کې د طالبانو د سیاسي دفتر مشر ملا بردار د یوه ویډیویي کنفرانس له لارې د افغانستان د سولې د بهیر پر وضعیت غږیدلي دي. دغه خبره د طالبانو د دفتر ویاند کړې ده.

د رویټرز خبري آژانس په وینا د قطر په پلازمېنه دوحه کې د طالبانو د دفتر ویاند سهیل شاهین د ټویټر په یوه پیغام کې لیکلي دي چې په دغه ویډیويي کنفرانس کې د طالب بندیانو د خلاصون په موضوع هم بحث شوی دی. افغان حکومت د پاتې شا او خوا ۴۰۰ بندیانو د برخلیک په هکله لویه جرګه رابللې.

د یاد خبري آژانس د رپوټ له مخې طالبانو تر اوسه حکومت ته منسوب شا او خوا ۱۰۰۰ بندیان آزاد کړي دي او افغان حکومت بیا د متحده ایالاتو د فشار له کبله ۴۶۰۰ بندیان آزاد کړي دي چې نومونه یې د طالبانو له لوري په وړاندې شوي لېست کې وو.

دا په داسې حال کې ده چې افغان ولسمشر د پاتې ۴۰۰ بندیانو چې نومونه یې په لېست کې د آزادیدو پر وړاندې مقاومت کوي. افغان حکومت وایي چې دغه کسان په جدي جرمونو کې ښکیل دي.

د طلوع نیوز په حواله، ولسمشرۍ ماڼۍ وايي چې د ۴۰۰ جنجالي طالب بندیانو په اړه به د حکومت لویه جرګه تر راتلوونکو څلورو ورځو جوړه شي.

د ولسمشر ویاند وايي چې په دې جرګه کې به د مخکنۍ مشورتي لویې جرګې غړي چې درې زره او ۲۰۰ تنه غړي یې لرل؛ ګډون وکړي او د ۴۰۰ هغو طالب بندیانو د خوشي کېدو په تړاو به چې د افغان حکومت په باور په درنو جرمونو لکه قتل او د نشه يي توکو د قاچاق په تور بندي دي او د افغان حکومت په تور نوملړ کې دي؛ پرېکړه وکړي.

له دې ټولو سره سره د سولې د بهیر د مشرۍ او د لویې جرګېړد جوړېدو په چاره کې د ملي مصالحې د عالي شور څنډې ته پاتې کېدو او دغه راز د سولې په چارو کې د دولت د وزارت په تړاو د عبدالله عبدالله او ولسمشر غني ترمنځ اختلافونو نیوکې راپارولې دي.

تر اوسه حکومت د لویې جرګې د جوړېدو د څرنګوالي دا جزیات نه دي خپاره کړي چې دا جرګه به څو کمېټې ولري او څو ورځې به دوام کوي؛ لا څرګنده نه ده چې د دې جرګې مشري به د چا پرغاړه وي.

د طلوع نیوز په حواله، د ملي امنیت شورا دفتر تېرو دوو ورځو کې د حکومت لخوا د ۳۱۷ نورو طالب بندیانو له ازادولو خبر ورکوي. یاد دفتر پر ټویټر پانې نن(یکشنبې د زمري په ۱۲مه نېټه) لیکلي دي چې دغه بندیان په پروان او نورو ولایتوو کې ازاد شوې.

دا په داسې حال کې ده چې حکومت د کابو څلور سوه طالب بندیانو ازادولو پر سر اختلافونه لري او وايي چې د دغو شمېر کسانو پرځای چې طالبانو یې نومونه ورکړي او درانه جرمونه لري، حکومت به یې پر ځای ۵۰۰ نور طالب بندیان ازاد کړي.

ولسمشر غني د اختر په مناسبت په خپله وینا کې د طالبانو له خوا د اروبند د اعلان په بدل کې د نېک اقدام په توګه د طالبانو ۵۰۰ نورو بندیانو د ازادو په اړه خبر ورکړ او وې ویل چې د هغوی د ازادولو بهیر به د اختر په څلورمه بشپړ شي.

د طلوع نیوز په حواله، ولسمشر غني د اختر په مناسبت په خپله وینا کې د طالبانو له خوا د اروبند د اعلان په بدل کې د نېک اقدام په توګه د طالبانو ۵۰۰ نورو بندیانو د ازادو په اړه خبر ورکړ او وې ویل چې د هغوی د ازادولو بهیر به د اختر په څلورمه بشپړ شي.

د ښاغلي غني په وینا د دغو ازاد شویو کسانو سره، د طالبانو د ازاد شویو کسانو شمېر به پنځه زره او ۱۰۰ تنو ته ورسېږي. ولسمشر په خپله وینا کې اعلان وکړ چې تراوسه حکومت څلور زره او ۶۰۰ تنه طالب بندیان ازاد کړي خو هغه د اساسي قانون او د جزا قانون پر بنسټ د ۴۰۰ نورو بندیانو د ازادولو واک نه لري.

ښاغلي غني وویل:«د طالبانو له خوا په وړاندې کړل شوي نوملړ کې ۴۰۰ تنه بندیان دي چې د هغوی د خلاصون په اړه د افغانستان ولسمشر د اساسي قانون او د جزا قانون پر بنسټ واک نه لري. خو دا په دې مانا نه ده چې موږ د دغو ټولو بندیانو د ازادولو په اړه منفي ځواب ورکړو. زه باید له ملت سره مشوره وکړم او د نوموړو ۴۰۰ بندیانو په اړه، مشورتي جرګه رابولم، چې د خلکو د استازو د مشورو پربنسټ، موږ په دې اړه پرېکړه وکړو. هغه له ملي شورا وغوښتل چې د لویې جرګې د جوړېدو له امله د اوړي له رخصتۍ تېر شي او بېرته کابل ته راشي.»

د بي بي سي په حواله، طالبانو پر خپلو وسلوالو غږ کړی چې د لوی اختر په دریو ورځو کې پر مقابل لوري هېڅ برید ونکړي، خو که پر دوی برید وشو نو بیا دې کلک ځواب ورکړي. د طالبانو له دې اعلان لږ ساعت وروسته افغان حکومت هم له خپل لوري د اختر دریو ورځو کې د اوربند اعلان وکړ.

د افغان ولسمشر محمد اشرف غني ویاند صدیق صدیقي پر خپله ټوېټر پانه لیکلي: "د افغانستان اسلامي جمهوري دولت د نېکمرغه لوی اختر په ورځو کې د طالبانو ډلې د درې ورځني اوربند د اعلان هرکلی کوي د اوربند اعلان یو مهم ګام دی، اما د افغانستان خلک د افغانستان اسلامي جمهوري دولت او د طالبانو ډلې ترمنځ د دوامدار اوربند او د سولې مذاکراتو د پیلولو غوښتونکي دي ".

د اوربند په تړاو د طالبانو اعلامیه کې راغلي، دا پرېکړه یې د دې لپاره کړې چې هېوادوال د لوی اختر ورځې په ارامه فضا کې کې تېرې کړي.

به نقل از بی بی سی فارسی، طالبان در بیانیه‌ای "سه روز آتش‌بس" اعلام کرده است. این گروه گفته است که این آتش‌بس به مناسبت عید قربان اعلام شده است.

در اعلامیه گروه طالبان آمده است که "به همه مجاهدین امارت اسلامی هدایت داده می شود که در سه روز و شب عید مبارک اضحی از طرف خود هیچ نوع عملیات را علیه دشمن اجرا نکنند".

در اعلامیه طالبان گفته شده است که اگر نیروهای دولتی در این مدت به مناطق تحت کنترل آنها حمله کنند در آنصورت طالبان نیز واکنش "شدید" نشان بدهند.

در همین حال ارگ ریاست جمهوری افغانستان از اعلام آتش بس سه روزه از سوی گروه طالبان استقبال کرده است. صدیق صدیقی، سخنگوی ارگ ریسات جمهوری افغانستان، در توییتر خود نوشته است که " آتش بس یک گام مهم است". آقای صدیقی اما افزوده ا ست که مردم افغانستان خواستار یک آتش بس دوامدار و آغاز مذکرات مستقیم صلح میان دولت و طالبان میباشند.

طلوع نیوز په حواله، د طالبانو ډلې سیاسي مرستیال، ملا عبدالغني برادر خبرداری ورکړی چې که امریکايي ځواکونه پروخت له افغانستانه ونه وځي، نو دوی به اړینې پرېکړې وکړي.

د طالبانو دغه چارواکی د افغانانو ترمنځ د خبرو لپاره د پنځو زرو طالب بندیانو ازادول شرط بولي او پرې ټینګار کوي. ده ټینګار کړی دی چې د هوکړې له مخې باید د بندیانو د ازادولو بهیر مخې ته ولاړ شي.

د طالبانو د ډلې سیاسي مرستیال راتلونکي احتمالي حکومت کې د ولسمشر غني او د مخالفو د افغانانو ترمنځ د خبرو مخالفانو ونډې په تړاو ویلي دي چې هوکړې ته له رسېدو وروسته هېواد ته خدمت د ټولو خلکو حق دی.

ملابرادر په داسې حال کې له افغانستانه پر وخت د امریکايي ځواکونو نه وتو په تړاو خبرداری ورکوي، چې یاد هېواد افغانستان کې په څلورو ولایتونو کې له څلورو پوځي اډو د خپلو سرتېرو له ویستو هم خبر ورکړی وو.

د طلوع نیوز په حواله، ولسمشر غني نیمروز ولایت ته په خپل سفر کې وايي چې افغان حکومت به له طالبانو سره د سولې خبرې له پیاوړي دریځه پیل کړي.

ولسشر نن سهار (یکشنبې د زمري په ۵مه) د هغه څه په موخه چې ولسمشرۍ ماڼۍ یې د نیمروز ولایت د امنیتي او سیاسي وضعیت څېړل او د کمال خان بند د جوړېدو د کار لیدل بولي دغه ولایت ته ولاړ.

ښاغلي غني چې د دغه ولایت خلکو ته وینا کوله ټينګار وکړ چې امنیتي او دفاعي ځواکونه د سولې په خبرو کې به د معاملې وړ نه وي. او همدارنګه جمهوریت له طالبانو سره د سولې په خبرو کې سره کرښه ده او هېڅکله به پرې معامله ونه شي.

افغان ولسمشر اشرف غني په دې اړه وویل:«ان شاالله څلور میاشتې وروسته به د کمال خان بند کانال به ډک وي او له دې وروسته به تل ډک وي.»

د طلوع نیوز په حواله، د افغانانو ترمنځ د خبرو د پیل لپاره د طالبانو د مشروط چمتووالي له اعلان وروسته، افغان حکومت له ځنډ پرته د طالبانو له خوا د تاوتریخوالي د کموالي غوښتنه کوي.

د سولې په چارو کې د دولت وزارت وايي چې حکومت او د افغانستان د اسلامي جمهوري مرکچي پلاوی چمتو دي، خو د افغانانو ترمنځ د خبرو له پيل مخکې او د بندیانو د ازادولو بهیر له پای وروسته تاوتریخوالی کم شي.

په قطر کې د طالبانو د سیاسي دفتر ویاند د پنجشنبې په ورځ پر خپله ټویټرپاڼه لیکلي چې، دغه ډله چمتو ده چې تر لوی اختره د دولت پاتې بندیان هم خوشې کړي؛ خو دولت هم باید له ورکړ شوي نوملړ سره سم پاتې طالب بندیان خوشې کړي چې د افغانانو تر منځ خبرې پیل شي.

د بندیانو د ازادولو بهیر د نه بشپړېدو او په هېواد کې د تاوتریخوالي د کچې لوړ پاتې کېدل هغه دوه عاملونه دي چې د افغانانو ترمنځ د خبرو پيل یې له ځنډ سره مخ کړی دی - چې ټاکل شوې وه په دوحه کې پيل شي.

تراوسه د افغانانو ترمنځ د خبرو اترو د پيل نېټه نه ده روښانه شوې، خو له دې مخکې ولسمشر غني ویلي دي چې ټاکل شوې ده په دې اړه لومړنۍ غونډې د قطر په دوحه کې ترسره شي.

د طلوع نیوز په حواله، په قطر کې د طالبانو د سیاسي دفتر مشرتابه غړی شهاب الدین دلاور افغان حکومت د افغانانو ترمنځ د خبرو په پيل کې پر ځنډ او د جګړې د دوام مسوول ګڼي.

د طالبانو د قطر دفتر یو بل غړی هم وايي چې د بندیانو د خلاصون بهیر باید وروستی شي او خبرې له یوه ټول ګډونه پلاوي سره پیل شي.

په دوحه کې د طالبانو د سیاسي دفتر د پلاوي غړی شهاب الدین دلاور وايي:«د تېرو څلورو میاشتو د ټولو خونړیو ضیمه واري د کابل ادارې ته راجع دي؛ د دې لپاره د مارچ په ۱۵مه باید زموږ پنځه زره بندیان ازاد کړي وای او موږ چمتو وو چې د هغوی زر بندیان په لسو ورځو کې ازاد کړو.»

په قطر کې د طالبانو د سیاسي دفتر ځينو غړو په آنلاین توګه د ځينو سیاسي څېرو پوښتنو ته ځوابونه ورکړل. په پروګرام کې له سولې وروسته د نظام، د ښځو د حقونو په تېره بیا د هغوی د زده کړې د حق او ټاکنو په تړاو هم خبرې وشوې.

د طلوع نیوز په حواله، د طالبانو د مشرتابه شورا ځينو غړو له نوم اخیستو پرته د اسوشېټډ پرس خبري اژانس ته تایید کړې چې د دې ډلې د مشرتابه شورا د څلور غړو نومونه هم په دوحه کې د طالبانو د مرکچي پلاوي په شل کسیز نوملړ کې شامل شوي دي.

د طالبانو د دغو غړو په وینا، د طالبانو مرکچي پلاوی ۲۰ تنه غړي لري. له دې وړاندې د طالبانو د پخواني مشر ملاعمر زوی ملا یعقوب د طالبانو نظامي مسوول ټاکل شوی دی. دا بلونونه له بېلابېلو لید لورو سره مخامخ شوي دي.

د طالبانو پخوانی قومندان سید اکبر آغا وايي:«شیخ عبدالحکیم صاحب، نور محمد ثاقب او ملاشیرین اخوند او مولي کبیر هغه کسان دي چې ټاکل شوي دي.» دا بدلون د بین الافغاني خبرو د ترسره کېدو په درشل کې رامنځته شوی دی.

له طالبانو سره د خبرولپاره د افغانستان د اسلامي جمهوریت د مرکچي پلاوي غړی فاروق مجروح وویل:«طالبان دې ښه نیت څرګند کړي او افغانستان ته د سولې راوستو لپاره خپل هوډ دې وښي. د افغانستان اسلامي جمهوري د مذاکراتو د پیل لپاره هېڅ ډول ستونزه نه لري.»

به نقل آسوشیتدپرس، طالبان در آستانه مذاکرات بین الافغانی صلح تغییرات گسترده ای در ساختار نظامی و سیاسی خود ایجاد کرده اند. این گروه تیمی ۲۰ نفره را برای مذاکرات تشکیل داده و پسر موسس طالبان را به حیث رئیس جبهه نظامی تعیین کرده اند.

ملا محمد یعقوب، پسر ۳۰ ساله ملا محمد عمر بنیانگذار و رهبر متوفی طالبان به عنوان رئیس "جبهه نظامی متحد جدید" گماشته شده است؛ کسی که می خواهد با شهرت پدرش سازش ناپذیری را به میدان جنگ آورد.

سران طالبان به این خبرگزاری گفته اند که اضافه شدن چهار عضو شورای رهبری این گروه به تیم مذاکره کننده ۲۰ نفری شان نیز قابل توجه است. تیم مذاکره کننده تازه تقویت شده طالبان شامل عبدالحکیم، رئیس عدلیه فعلی طالبان و مولوی ثاقب وزیر عدلیه رژیم سابق طالبان است که از محرمان آخوندزاده به شمار می روند. این یکی از مهمترین تغییرات در گروه طالبان به منظور برگزاری مذاکرات صلح بین الافغانی است که انتظار می رود به دادن جنگ طولانی در افغانستان پایان بدهد.

آنها گفته اند که این تغییر کاربردی، تحت نظارت ملا هیبت الله آخونزاده، رهبر فعلی طالبان ایجاد شده تا کنترولش بر قدرت نظامی و سیاسی این گروه بیشتر گردد. این مسئولان طالبان به شرط ناشناس ماندن شان این اطلاعات را ارائه کرده اند؛ زیرا اجازه ندارند در مورد مسائل داخلی طالبان صحبت کنند.

به نقل از آسوشیتد پرس، وزیر خارجه آلمان در گفتگو با همتای افغان اش گفته که کشورش آماده است گفتگوهای بین الافغانی صلح را میزبانی کند. همزمان وزارت خارجه افغانستان می گوید که دور مقدماتی این گفتگوها در دوحه پایتخت قطر برگزار می شوند.

گران هیواد، سخنگوی وزارت خارجه افغانستان نوشته که آلمان پیشنهاد میزبانی مذاکرات بین الافغانی صلح را داده است. این موضوع در تماس تلفنی هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان با حنیف اتمر، سرپرست وزارت خارجه افغانستان مطرح شده است.

وزارت خارجه افغانستان در توییترش نوشته که "وزیر خارجه آلمان از طالبان انتظار دارد که هرچه سریعتر سطح خشونت ها را کاهش داده و روند مذاکرات بین الافغانی آغاز گردد".

آلمان همچنان خواهان تداوم همکاری های منطقه ای برای حمایت از روند صلح افغانستان شده است. به نقل از سرپرست وزارت خارجه افغانستان، دست کم ۱۲ کشور اعلام آمادگی کرده اند که مذاکرات بین الافغانی صلح را میزبانی کنند.

د بي بي سي په حواله، د امریکا د پوځ د مرکزي قومندانۍ قوماندان وايي هېواد به یې افغانستان کې د سولې پرمختګ او امنیت لپاره ملاتړ ته دوام ورکړي. جنرال کېنېت مېکنیزي دا څرګندونې نن سې شنبه په کابل کې له افغان ولسمشر محمد اشرف غني سره په کتنه کړې کړې دي.

افغان ولسمشر محمد اشرف غني یو ځل بیا دې کتنه کې ټېنګار کړی چې طالبان باید له جګړې او تاوتریخوالي لاس واخلي.

بل لور ته وسله وال طالبان وايي، له پنځو اډو د امریکايي سرتیرو له وتلو پرته د دوحې تړون نورې برخې په بشپړه توګه نه دي عملي شوي او په کار ده چې دا تړون بشپړ عملي شي. خو امریکایي چارواکي افغانستان کې د طالبانو وروستیو بریدونو ته په اشارې وایي، روان تاوتریخوالی د طالبانو د ژمنو سره په ټکر کې دی.

په ورته وخت کې افغان حکومت وایي وسله والو طالبانو د دوحې تړون سره سم عمل نه دی کړی او پر افغان ځواکونو یې بریدونه پراخ کړي او ګڼ شمېر ملکي وګړي یې وژلي دي.

د طلوع نیوز په حواله، ځينو سیاستوالو د دوشنبې په ورځ (د چنګاښ په ۲۳مه) وویل چې د ملي مصالحې عالي شورا مشر عبدالله عبدالله تراوسه نه دی توانېدلی چې خپله دنده په سمه توګه ترسره کړي.

د سیاسي هوکړې پر بنسټ، د مصالحې عالي شورا د ښاغلي عبدالله د ټاکنیز پړاو د دوه مرستیالانو په ګډون، باید پنځه مرستیالان ولري؛ خو تراوسه د ښاغلي عبدالله درې نورو مرستیالان لا معلوم نه دي.

د تازه حکومت د جوړېدو لپاره سیاسي هوکړه نږدې دوه میاشتې مخکې د ولسمشر غني او د ملي مصالحې د عالي شورا د مشر عبدالله عبدالله تر منځ لاسلیک شوه. د دغې هوکړې له مخې، ښاغلی عبدالله د سولې په برخه کې تر نورو ډېر رول او واک لري. د سولې چارو مشري او همداراز د دندو تثبیت او تصویب د ملي مصالحې د عالي شورا د مشر له واکونو او دندو څخه دي.

د افغانستان د ملي پیوستون نهضت مشر سید اسحاق ګیلاني وویل:«ټول کار یا د بهرنیو چارو وزارت کوي او یا هم د ملي امنیت ریاست یا بالاخره د ملي امنیت شورا کوي په دې منځ کې د ډاکټر صاحب عبدالله دنده نامعلومه ده چې د هغه دنده څه ده.»

د ولسي جرګې غړی عبدالرووف شپون په دې اړه څرګنده کړه:«ډاکټر صاحب عبدالله ته وایم چې ته خلکو ته ځواب ویونکی یې، تراوسه چې موږ وینوو او یو ثبوت وړاندې کړئ او ووایئ چې د سولې لپاره مو څه کړي؟ د سولې لپاره مو هېڅ کار نه دی کړی یوازې د خپلو شخصي ګټو لپاره ښکېل یې.»

د طلوع نیوز په حواله، د ملي مصالحې عالي شورا رییس عبدالله عبدالله وايي چې د افغانانو ترمنځ د مذاکرې د پيل لپاره اړتیا ده چې د ۵۰۰۰ طالب بندیانو د ازادېدو بهیر پای ته ورسېږي.

ښاعلي عبدالله چې په کابل کې له سولې د ملاتړ نړیوالې غونډې په پای کې وینا کوله زیاته کړه، چې د افغانانو ترمنځ لومړنۍ غونډه به د طالبانو پنځه زره او د دولت زرو بندیانو د ازادېدو بهیر له پای یوه اوونۍ وورسته په دوحه کې جوړه شي.

د مصالې عالي شورا رییس عبدالله عبدالله وویل:«موږ به ۵ زره شمېر ته ورسېږو. ما په دې اړه له ولسمشر غني سره خبرې کړي او تر دې مخکې مې له هغه سره په جزییاتو هم خبرې کړې دي. دا د هغه پړاو یوه برخه ده چې اوس موږ په کې یوو، او دا د اعتماد جوړونې لپاره د موکې برابرول دي او باید له دې پړاوه بل پړاو ته چې د ګډون پړاو دی ولاړ شو؛ خو په دې منځ کې د تاوتریخوالي دوام د منلو وړ نه دی، د دغه تاوتریخوالي ډېری برخه د طالبانو له لوري ترسره کېږي.»

د بهرنیو چارو وزارت ویاند ګران هېواد له سولې د ملاتړ نړیوالې غونډې په اړه وايي:«د افغان سولې په اړه له مشورتي غونډو ستاینه وکړه او پر هغو پرېکړو او تصمیمونو چې د دغې اوونۍ په لړ کې په سیمه ییزه غونډه کې د افغان سولې په موخه جوړه شوې وه ملاتړ وکړ.»

د بي بي سي په حواله، طالبانو له امریکا غوښتي چې د بندیانو د خلاصون لپاره په افغان حکومت فشار واچوي او خبرداری یې ورکړی دی که یې د بندیانو له لېست سره سم ټول بندیان نه پرېښودل شي بین الافغاني خبرې نه پیلیږي.

طالبانو دا ګواښ له هغه وروسته وکړ چې افغان حکومت اعلان وکړ د طالبانو شپږ سوه بندیان د حکومت په ټکو د هغوی د دوسیو له امله نه پرېږدي.

په قطر کې د طالبانو د سیاسي دفتر غړي مولوي شهاب الدین دلاور، ویاند سهیل شاهین او د دې د فتر نورو غړو پرون( د جولای ۷) برتانیا او اروپا کې میشتو یو شمېر افغانانو او خبریالانو سره ویډیويي غونډه کې دا خبرې کړې دي.

ښاغلي دلاور افغان حکومت تورن کړ چې د خپل منځي اختلافونو له امله غواړي بین الافغاني خبرې وځنډوي. تردې دمه افغان حکومت د طالبانو له څلورو زرو او دې ډلې له اوو سوو زیات حکومتي بندیان خوشي کړي دي.

د طلوع نیوز په حواله، یوه سرچینه طلوع نیوز ته وايي چې طالبانو افغان حکومت ته د ازادولو په موخه د ۵۹۲ تنو بندیانو تازه نوملړ سپارلی دی.

سرچینه زیاتوي چې د ۵ زرو طالب بندیانو له ډلې پاتې ۵۹۲ تنه به د تازه نوملړ له مخې ازاد کړی شي. دا په داسې حال کې ده چې مخکې له دې افغان حکومت له طالبانو سره د یاد شمېر بندیانو ازادولو پر سر اختلاف درلود.

هېواد کې اوربند او افغانانو ترمنځ د سولې خبرو پیل په موخه د امریکا او طالبانو هوکړې له مخې ټاکل شوې وه ۵ زره طالب بندیان چې د افغان حکومت په بند کې دي، ازاد کړی شوې وی چې تر اوسه افغان حکومت یې له ډلې ۴۱۹ تنه ازاد کړي دي. همداراز د هوکړې له مخې طالبان هم اړ وو چې د افغان حکومت دوه زره کسان چې له دوی سره وو، ازاد کړي وی، خو تر اوسه طالبانو یوازې ۷۳۷ بندیان ازاد کړي دي.

د دويچه ويله پښتو، ولسمشر غني د څو هيوادونو له استازو سره د يو لړ کنفرانسونو په جوړولو غواړي چي له طالبانو سره د سولي د خبرو په موخه يوه نړيواله اجماع جوړه کړي.

د افغانستان د بهرنيو چارو وزارت وياند گران هيواد ويلي دي چي د دغو کنفرانسونو هدف له طالبانو سره د سولي د خبرو په موخه د يوې سيمه ايزي او نړيوالي «اجماع» جوړول دي.

د افغانستان حکومت ويلي چي په دغه کنفرانس کي به د امريکا متحده ايالاتو، روسيې، پاکستان، هندوستان، ايران، چين، مصر او قطر هيوادونو او ملگرو ملتونو استازي هم گډون ولري.خو تر دغه کنفرانس لږ مخکي د جمهوررئيس غني وياند طالبان د بريدونو په ډيريدو ملامت کړل.

افغان چارواکو ويلي دي چي د هغي موافقې له مخي چي طالبانو له امريکا متحده ايالاتو سره کړې ده چي پکښې د ۵۰۰۰ طالب بنديانو آزادېدل شامل دي، حکومت تر اوسه پورې د طالبانو ۴۰۰۰ بنديان آزاد کړي دي.

د بي بي سي په حواله، افغان حکومت وايي، د هغو پنځه زره طالبان زندانیانو له ډلې چې ټاکل شوې ده د امریکا او طالبانو ترمنځ د هوکړې له مخې خوشي شي، نږدې شپږ سوه زندانیان نه خوشې کوي. د افغانستان د زندانونو چارو د تنظیم ادارې مشر دغه خبرې د پارلمان دفاعي او امنیتي کمېسیون ته کړې دي.

دا په داسې حال کې ده چې د بین الافغاني خبرو د پيل لپاره د پوره ۵۰۰۰ طالب زندانیانو او د طالبانو له لورې د ۱۰۰۰ تنه حکومتي زندانیانو خوشې کول د یوه شرط په توګه وړاندې شوي دي.

د افغان چارواکو د دې اعلان په غبرګون کې د وسلوالو طالبانو ویاند ذبیح الله مجاهد بي بي سي ته وویل، حکومت له تېرو څلورو میاشتو راهیسې د بندیانو د خلاصون په لاره کې پلمې جوړوي.

نوموړی وایي، د بندیانو د خلاصون لپاره د دوحې تړون معیار دی او تر هغې چې ټول بندیان خوشي شوي نه وي، بین الافغاني مذاکرات نه پیلېږي او دا چاره د جګړې د دوام لامل کېږي.

به نقل از خبرنامه طالبان (صدای جهاد) ، خلیزاد نماینده ویژه امریکا برای صلح افغانستان با ملا برادر معاون سیاسی طالبان، مبنی بر آغاز گفتگوهای بین الافغانی گفتگو کرده است. خلیلزاد می گوید که هرگونه تآخیر در مذاکرات به مخربین روند صلح فرصت می دهد.

زمان اندکی برای آغاز گفتگوهای بین الافغانی میان حکومت افغانستان و طالبان باقی مانده است، اما به نظر می رسد که هنوز هم اختلافات میان دو طرف در باره چگونگی رهایی زندانیان و کاهش خشونت ها حل نشده است.

در این نشست بر پروسه صلح، رهایی هرچه زودتر زندانیان، آغاز مذاکرات بین الافغانی و مسائل مربوط بحث و تبادل نظر صورت گرفت.

همچنان به هدف رفاه اقتصادی، بازسازی و پیشرفت افغانستان، با آدم بولر در مورد پلان ها وطرحه های اقتصادی وی که به خاطر کشورهای منطقه در نظر دارد گفتگو انجام شد. در این نشست نماینده خاص کشور قطر بخاطر افغانستان، آقای داکتر مطلق القحطانی هم حضور داشت.

د بي بي سي په حواله، په افغان حکومت کې یوې سرچینې چې نه یې غوښتل نوم یې واخیستل شي بي بي سي ته ویلي، د افغان حکومت او طالبانو ترمنځ د خبرو لومړی پړاو به په راتلونکو څو ورځو کې قطر کې پیل شي. دغه سرچینه وايي له هغه مخکې به یو زیات شمېر طالب بندیان خوشې شي.

ویل کېږي چې په افغانستان کې دننه په سیاسي ناستو کې په راتلونکو ورځو کې د حکومت او طالبانو ترمنځ د خبرو د پیل بحثونه هم تاوده دي. د سولې په چارو کې د افغان دولت وزارت ویانده ناجیه انوري وايي د دغو خبرو د پیل، ځای او وخت ټاکلو لپاره هڅې روانې دي.

له دې رپوټونو سره هم مهاله د افغانستان د ملي امنیت شورا وايي لسګونه تنه طالب بندیان نن او پرون په بېلابېلو ولایتونو کې له زندانونه خوشې شوي دي. د اړوند مسؤلینو په وینا دغه بهیر به تر هغه روان وي چې د خوشې شویو طالب بندیانو شمېر تر درې زرو تنو ورسیږي. دوی وايي د خوشې کولو بهیر پیچلی دی، له همدې کبله د دواړو خواوو تخنیکي ډلو ترمنځ بحثونه روان دي.

د بي بي سي په حواله، په داسې مهال چې د افغان حکومت او طالبانو ځانګړې ډله کابل کې د زندانیانو د خوشي کولو پروسه څاري، د افغانستان د سولې چارو وزارت وایي، د بین الافغاني مذاکراتو لپاره د ځای او وخت پر ټاکلو هم بحثونه روان دي.

قطر کې د طالبانو د دفتر ویاند سهیل شاهین ټوېټ کې لیکلي چې د دې ډلې مرستیال مشر او ور سره پلاوی د افغان سولې لپاره د امریکا ځانګړي استازي زلمي خلیلزاد او جنرال مېلر سره د بندیانو پر خلاصون او د سولې پر خبرو غږېدلي دي.

"په دې کتنه کې دواړه لوریو د نورو موضوعاتو ترڅنګ د بندیانو د چټک خلاصون او د بین الافغاني مذاکراتو د پیل په باره کې خبرې وکړې. "

طالبانو څو وارې ټینګار کړی که امریکا سره د شوي تړون له مخې پنځه زره زندانیان یې خوشي نه شي، دوی بین الافغاني مذاکرات نه کوي.

د بي بي سي په حواله، په افغانستان کې د ملګرو ملتونو ځانګړې استازې ډېبورا لاینز د طالبانو له مرستیال او د سیاسي دفتر له مشر ملا برادر اخوند سره په دوحه کې کتلې دي.

د یوناما پر ټویټر یوه بیان کې دا غونډه لومړنۍ او صمیمانه بلل شوې، چې په ترڅ کې یې مېرمن لاینز د داسې یوې عادلانه سولې ته د اړتیا خبره کړې چې د ښځو، ځوانانو او لږکیو په ګډون ټول افغانان په کې برخه ولري.

یوناما دا نه دي ویلي چې دا کتنه څه وخت شوې، خو یوه ورځ وړاندې په قطر کې د طالبانو د سیاسي دفتر ویاند سهیل شهیل له ملا برادر اخوند سره د افغانستان لپاره د پاکستان د ځانګړي استازي محمد صادق خان د لېدنې خبره کړې ده. ښاغلي شاهین ویلي، د پاکستان له استازي سره دې غونډه کې پر راتلونکې بین الافغانی خبرو او د سولې په اړه خبرې شوې دي.

صادق خان په دې وروستیو کې د پاکستان د لومړي وزیر عمران خان له خوا ټاکل شوی او لومړی سفر یې څو وړاندې کابل ته وو چې د دغه هېواد د پوځ د لوی درستیز جنرال قمر جاوید باجوه په مشرۍ د یوه پلاوي په ترکیب کې تللی وو.

به نقل از دویچه وله، شورای عالی مصالحه افغانستان می گوید که با آغاز نشست بین الافغانی در قطر مخالفتی ندارد. عنایت الله بابر فرهمند، معاون نخست این شورا به دویچه وله گفت که همه ۵۰۰۰ زندانی طالبان پیش از آغاز نشست بین الافغانی، آزاد خواهند شد.

تلاش ها برای برگزاری نشست بین الافغانی صلح در این روزها بیشتر شده است. اخیرا مقام های بین المللی از جمله از امریکا، پاکستان و قطر با مقام های افغان دیدار کردند. عنایت الله بابر فرهمند معاون نخست شورای عالی مصالحه در یک گفتگوی ویژه به دویچه وله گفت که محور این دیدارها را تعیین زمان و مکان گفتگوهای بین الافغانی تشکیل می داد.

او می گوید قرار است تا پایان این هفته زمان و مکان گفتگوهای صلح بین الافغانی رسماً اعلام شود. وی افزود: «دولت افغانستان و شورای عالی مصالحه در تفاهم با کشورهای حامی و کمک کننده پروسه صلح و همچنین کشورهای همسایه... تلاش دارند تا تاریخ مشخصی و مکان مشخصی را بخاطر آغاز مذاکرات تعیین کنیم. من مطمئن هستم که تا ختم هفته جاری مشخص و این مذاکرات آغاز خواهند شد.»

این درحالی است که سهیل شاهین، سخنگوی دفتر سیاسی طالبان در دوحه به رویترز گفته است که «نخستین نشست بین‌الافغانی در دوحه برگزار خواهد شد.» همچنین صدیق صدیقی، سخنگوی رئیس جمهور افغانستان در صفحه تویتر نوشته است که روی برگزاری نخستین نشست در دوحه توافق شده است، اما روی مکان همیشگی این مذاکرات توافقی صورت نگرفته است.

به نقل از طلوع نیوز، قرار است گفت‌وگوهای میان افغانان در قطر برگزار شوند.در همین حال حکومت افغانستان از تمامی آماده‌گی‌ها برای شرکت در نشست میان افغانان اطمینان می‌دهد. منابع نزدیک به طالبان می‌گویند که توافق‌های نخستین نشان می‌دهند که قرار است گفت‌وگوهای میان افغانان در قطر برگزار شود.

هرچند این منابع از زمان مشخص برگزاری این نشست چیزی نمی‌گویند اما تاکید می‌ورزند که توافق شده‌است تا پیش از برگزاری این نشست پنج هزار زندانی طالبان از بند حکومت افغانستان رها شوند. سید اکبر آغا، فرماندۀ پیشین طالبان گفت: «به احتمال بسیار قوی گفت‌وگوها در قطر برگزار می‌شوند و امریکاییان هم به این باور هستند که باید پیش از این گفت‌وگوها پنج هزار زندانی طالبان رها شوند.»

حکومت افغانستان می‌گوید که کابل آماده شرکت در گفت‌وگوهای میان افغانان است. صدیق صدیقی، سخن‌گوی رییس‌جمهور اظهار داشت: «حکومت افغانستان گام‌های مهم را در این پروسه برداشته است و هیئت گفت‌وگوکننده آمادۀ گفت‌وگوها هستند.» طالبان گفته‌اند که آغاز گفت‌وگوهای میان افغانان به رهایی پنج هزار زندانی این گروه وابسته‌است.