Als we met mensen over Eritrea praten, dan merken we vaak hoe moeilijk het is om je te realiseren wat het is om in een arm land te wonen. Als je zegt dat het modale inkomen zo tussen de € 35 en € 50 per maand ligt, dan is veelal de eerste reactie: "Ja, maar het leven kost daar ook niets." Als je foto's laat zien, dan valt het op dat de mensen er niet uitgehongerd uitzien, en vaak goed gekleed gaan. En de markt ligt vol met eten.
Het is een cliché, maar de werkelijkheid is gecompliceerder dan een oppervlakkige indruk. Als we uit onze eigen kennissenkring praten, dan hebben we het zeker niet over de allerarmsten. Onze kennissen zijn aan het werk in het onderwijs, in ziekenhuizen en als ambtenaren. Ze hebben een modaal inkomen.
Toch zie je al dat deze mensen op de grens leven. Vlees wordt er heel weinig gegeten en als het wordt gegeten, is men uiterst creatief in het benutten ervan. Een kip in Eritrea is namelijk duurder dan een kip in de Nederlandse supermarkt! En ook daar is het het goedkoopste vlees. Op feestdagen en als er belangrijk bezoek is, wordt er dus een kip geslacht. Volgens een vaste traditie wordt de kip in 12(!) delen verdeeld, waarbij het lekkerste deel voor de belangrijkste gast is of voor de heer des huizes. Er wordt niet verwacht dat je meer dan één stukje kip neemt. Door een pepersaus waar de kip in wordt klaargemaakt heb je ook genoeg aan dat ene stukje. Zo kun je redelijk lang genieten van die ene kip.
Saba koopt op straat een kip voor de kerst
Wel betaalbaar zijn meel en peulvruchten. Hiermee wordt het menu dagelijks gevuld. Fruit is onbetaalbaar (behalve dan de bananen die spotgoedkoop zijn).
Kleding is veelal slecht afgewerkt en relatief duur (Zeeman/Wibra prijzen). Als je goed kijkt, is veel kleding versleten en vallen de gaten er in. Omdat iedereen dat heeft, hoef je je er ook niet voor te schamen. Vaak hoor je van mensen dat ze hun kleding krijgen van familie of kennissen die in het buitenland wonen. Wij hebben zelf gemerkt hoe trots en blij men is met kleding die we meenemen.
Een goede vriend van ons is ruim in de 70 en hij is trots op zijn baan in het ziekenhuis. AOW ontbreekt, pensioen een onbekend gegeven. Hij werkt dus door zolang hij kan. Daarna hoopt hij dat zijn kinderen voor hem zorgen.
Er zijn ziekenhuizen, maar de meeste mensen kunnen de zorg niet betalen. De honoraria zijn relatief laag, maar de medicijnen hebben internationale prijzen. En dan kom je al snel op een maandsalaris voor een doosje pillen.
Veel mensen krijgen steun van de 3 miljoen in het buitenland wonende Eritreërs. De anderen hebben het moeilijk om te overleven. En dat geldt zeker ook voor de middenklasse.