2020 Een korte reis

De bij deze reis behorende foto's vind je door hier te klikken

Eribericht 1, 5 maart 2020

Sinds afgelopen zaterdag zijn we in Eritrea. De reis was voorspoedig. Zowel in Caïro als in Asmara werd onze temperatuur gemeten. Die bleek in orde. Hoeveel geluk we hadden merkten we pas later. Wegens het coronavirus werden alle Chinezen, Italianen, Fransen, Duitsers en Engelsen afgevoerd naar het ziekenhuis in de wijk Villagio voor een quarantaine van 14 dagen. De zo onschuldige vraag 'Where are you from?' had dus een stevige lading.

We werden weer opgewacht door de zusters en om 5 uur in de ochtend zaten we aan de koffie. Een uur later lagen we in bed met op de achtergrond een ontwakend Asmara.

Eritrea was een heel ander land dan ruim een jaar geleden. Toen was de grens open en waren er grote Ethiopische markten. Een zak met 100 kilo cement kostte plotseling bijna niets, terwijl het in geen jaren meer te koop was. Nu zijn de grenzen weer gesloten en is de prijs verzesvoudigd. De stemming is gedeprimeerd. Alles is duur. De terrasjes waren toen overvol. Nu is er plaats te over. Water is een probleem. Drinkwaterfabrieken zijn gesloten en in de wijken werkt de waterleiding niet meer. Er komen tankwagens met water langs. Het vullen van een ton met 200 liter kost meer dan 8 euro. In Nederland is dat tien keer de wc doortrekken. Hier is het voor wassen, koken, en de wc doorspoelen. Voor arme mensen is het bijna niet op te brengen.

Gisteren kwamen de tonnen aan met kleding en andere dingen die we vorig jaar in september hebben verstuurd . We konden direct kleding meenemen voor ons bezoek van woensdag aan het huis voor dakloze moeders.

Op woensdag gingen we er heen. Het bedelen is een groot probleem. De moeders laten de kinderen bedelen. Met een paar kinderen brengt dat aardig wat op. Per dag tussen de vijf en zes euro. Het is ruïneus voor de toekomst van de kinderen, maar zo ver reikt de blik van de ouders niet. In het huis wonen nu vast twee straatkinderen, jongetjes van naar schatting acht en tien jaar. Het zijn wezen die met bedelen probeerden te overleven. Nu gaan ze naar school en wonen in het huis. Moeders met baby's komen, betrekken een kamer, krijgen kleding en voeding en verdwijnen na een paar weken weer. Het bedelen trekt ze naar de straat. Elke ochtend om half zeven gaan de drie zusters die het huis runnen de stad in om kinderen en moeders mee te nemen. Ze kunnen zich wassen, schone kleren aantrekken en eten. Na het eten vertrekken ze bijna allemaal. Als de kinderen niet voldoende verdienen, volgt straf van de moeders.

Het is zwaar werk voor de zusters, met weinig korte-termijnresultaten.

Het is altijd wat abstract als je geld geeft. Nu zagen we de resultaten. De kinderen aten van de borden die we betaald hebben. Het eten was gekookt op het fornuis dat was betaald met de gift van Kringloopwinkel De Groene Ezel uit Heemskerk, die ook de rest van de keukeninrichting heeft geschonken. De bedden en de kasten in de opvangkamers hebben we ook betaald.

Morgen willen we een dorp bezoeken waar we voor een kleuterschool allerlei aanpassingen hebben gefinancierd. Dat betekent een lange reis van twee dagen op het platteland. We horen dat er veel roadblocks zijn. We hopen dat we worden doorgelaten.

Hoe het verder verloopt, vertellen we in het tweede Eribericht.

Groet uit een snikheet Eritrea,

Jonne en Albert

Eribericht 2, 8 maart 2020

Naar het platteland

Het dorp dat we bezoeken verdient de naam 'dorp' nauwelijks. Zo'n 50 tot 100 meter bij elkaar vandaan staan wat huizen. Soms vier muren en een plat dak van 4 x 4 meter. Soms echte huizen. Omdat het hier laaiend heet is, wonen veel mensen in een 'hidmo', een voor een deel ingegraven woning met een dak van hout en leem van soms een meter dik. Heerlijk koel. In het dorp is een Orthodoxe kerk en een basisschool.

We bezoeken de kleuterschool die we al ondersteunen sinds de oprichting vijf jaar geleden. Vorig jaar gaven we geld voor een opslagtank voor water, een zonnedak waar de kinderen in de pauze kunnen schuilen en een speeltoestel voor de speelplaats. Eerder betaalden we al voor de aanleg van toiletten. Bij gebrek aan cement konden deze pas in het afgelopen jaar worden gebouwd. In het geheim vraag je je af of het allemaal wel goed komt, zo ergens midden in de bergen aan een onverharde hobbelweg. Maar toen we aankwamen, werden we onder het zonnedak toegezongen door zo'n 60 kinderen. In de regio zijn zes dorpen en dit is de enige kleuterschool. Kinderen komen van heinde en verre naar de school. Ze hebben inmiddels 130 leerlingen in twee schooljaren. Er is een door de overheid vastgesteld lesprogramma dat wordt gevolgd.

Behalve het zonnedak waren er twee toiletten met een grote septictank, de watertank en een wip voor de speelplaats. Alles was keurig schoon en in een prima staat. Het is mooi om te merken dat onze twijfels volkomen onterecht waren.

De zusters die de kleuterschool runnen, organiseren ook opleidingen in weven en naaien. De weefgetouwen hebben wij gefinancierd. Inmiddels zijn er tien vrouwen geslaagd. Zij kunnen nu zelfstandig in hun levensonderhoud voorzien. Er is een nieuwe groep van tien vrouwen gestart. Ook bij het huis met de weefgetouwen is een toilet geplaatst.

Een bijzonder bijeffect van deze acties is dat de overheid nu ook toiletten heeft gebouwd bij de basisschool in het dorp. Voordien deed ieder kind zijn behoefte op het land. Toiletten zijn belangrijk om een uitbraak van cholera te voorkomen.

Een heel bijzondere plaats heeft een oude zuster, die vele jaren heeft gewerkt als verpleegkundige. Uit de wijde omgeving komen mensen haar om hulp vragen. Ze heeft inmiddels zoveel mensen kunnen helpen dat haar naam staat als een huis. Ook nu lag er een kind in bed met problemen die in het ziekenhuis niet werden opgelost, maar de zuster kreeg hem hier weer koorts- en pijnvrij. We hebben voor haar een grote zak met verband en medicijnen uit Nederland mee kunnen nemen. 

In deze omgeving is nagenoeg iedereen Orthodox, de traditionele christelijke godsdienst. De katholieke zusters hebben zich hier onmisbaar gemaakt. Mensen komen dagelijks uit dankbaarheid eten en - heel belangrijk - water brengen.

HIV-moeders

De volgende dag, weer terug in Asmara, ontmoetten we vier moeders met HIV. De baby's worden gezond geboren, maar kunnen worden geïnfecteerd via borstvoeding.

De zusters hebben een ondersteuningsprogramma voor veel van deze vrouwen. Ze krijgen babymelkpoeder om het kind veilig op te laten groeien. Elke maand komen alle moeders bij elkaar om onderling ervaringen uit te wisselen en elkaar te steunen.

Wij kwamen met zes pakken melk, veel kleertjes en voor het programma een aanzienlijk bedrag om melkpoeder in te kopen.

Bijzonder is dat ze ondanks hun armoede elke maand een klein bedrag sparen om - met wat steun van de zusters - eens per jaar een uitstapje naar de zee te maken.

Het verkeerslicht

Soms kom je onverwacht komische zaken tegen. Zo werken al jaren de verkeerslichten in Asmara niet meer. Vorig jaar werd er plotseling op een kruispunt een verkeerslicht op solarenergie geplaatst. Iedereen bewonderde het en reed daarna gewoon door. Eén verkeerslicht in een stad met een paar honderdduizend inwoners werkt niet. Nu is het nog steeds een bezienswaardigheid, maar het knippert dag en nacht oranje.

In het volgende Eribericht zullen we verslag doen van onze trip naar Keren, waar we met steun van de kringloopwinkel KOOK uit Alkmaar de keukeninrichting van de cursussen voor gezond koken hebben gefinancierd.

Eribericht 3, 13 maart 2020

Onze laatste trip buiten Asmara ging naar Keren, de tweede stad van het land. Een prachtige tocht met mooie vergezichten over een rampzalig slechte weg. Opvallend was, dat er heel weinig verkeer was. Een indicatie dat de economie niet echt op gang komt.

We wilden de resultaten bekijken van de opleiding in gezond koken in het Woman Promotion Center in Keren. De complete keukeninrichting kon worden betaald door een schenking van Kringloopwinkel KOOK uit Alkmaar. We hebben het geld vorig jaar gestuurd, maar daarna niets meer gehoord. Dan is het maar het beste om er heen te gaan en te vragen of we een les mee mochten maken. Zoals gewoonlijk liep alles anders dan gepland.

Nietsvermoedend liepen we op de afgesproken tijd naar het Woman Promotion Center waar ruim vijftig (!) vrouwen en meisjes ons stonden op te wachten. Allemaal applaudisserend. We werden een zaal ingeleid met mooie plastic stoelen. (Gekocht van het geld van KOOK). Er stond ook een enorm fornuis, waarin koekjes stonden te bakken. Wij namen plaats voor de 'klas'. De leidster van de groep vertelde dat de cursus een enorm succes was. Elke middag komt er een groep, zodat er nu 43 leerlingen zijn. Een van de leerlingen kwam heel verlegen naar voren en overhandigde een welkomstgeschenk. Een papieren koker met hierop genaaid: WELCOME. Er werd een koffieceremonie gehouden. Verse koffie werd gebrand en in een grote koffiepot gekookt. Even later was er voor alle aanwezigen koffie. De koekjes kwamen uit de oven en twee leerlingen gingen rond met een witte koksmuts op. Jonne vertelde over onze komst naar Eritrea en hoe we proberen te helpen. Hierna kregen we een met de hand geborduurde sprei voor op ons bed. Na afloop kregen we een rondleiding met de gelegenheid om alle spullen die waren gekocht te fotograferen.

Ons verhaal wordt misschien eentonig, maar ook deze donatie was goed terechtgekomen.

Ons tweede plan was om door te reizen naar Halhal, een stadje zo'n 40 kilometer verder. Een groep vrouwen maakt daar kleding met breimachines. Van de vijf machines werkt er nog maar één. Aan ons de vraag om te helpen de boel weer op gang te krijgen. Onze vraag om een travel permit werd afgewezen. De zusters uit Halhal kwamen naar Keren. Bij het kantoor van het ministerie gingen ze pleiten. Ze moesten een vergunning geven, want Albert was een technicus die was gespecialiseerd in breimachines. (wat niet waar is) En hij weet ook alles over computers. (wat ook niet waar is). De ambtenaren hadden alle begrip en zeiden dat we maar snel terug naar Asmara moesten om een travel permit te vragen. Om een lang verhaal kort te maken: We kwamen er niet in. Tussen Keren en Halhal zijn vier roadblocks, dus hopen om ongemerkt er heen te gaan, had geen zin. Eén zuster ging hierop alleen naar de stad en maakte foto's. Morgen komt iemand uit Halhal om ons bij te praten. We zijn benieuwd.

We helpen bij de communicatie tussen het Liliane Fonds en de zusters die met gehandicapte kinderen werken. We ervaren nu hoe moeilijk de communicatie verloopt. Via email en WhatsApp hebben we een week geleden vier documenten toegestuurd gekregen. Inmiddels is het gelukt om er drie te downloaden. Maar niet getreurd, we hebben nog een week.

We zijn nu bijna twee weken bezig en we hebben nog geen tijd gehad om de stad in te gaan. We willen ook nog het enige museum van Asmara bezoeken. We zijn wel gezellig bij de buurvrouw op de koffie geweest en daar hoort in Eritrea lekker eten bij.

Op de terugweg naar huis namen we een taxi in de stad. Ons koffertje moest in de kofferbak. Tot onze verbazing lag er al een Kalasjnikov. Met een stalen gezicht zette de taxichauffeur het koffertje er naast. Zo iets zie ik in Haarlem nog niet gebeuren.

We gaan nu proberen een weekje vakantie te houden, maar je weet nooit wat er gebeurt. We zijn tenslotte in Eritrea. 

Eribericht 4 16 maart 2020

We zijn weer thuis. Vrijdag hoorden we dat de Eritrese regering het plan had opgevat om het land in verband met de coronacrisis af te sluiten van de buitenwereld. Waarschijnlijk zou het afgelopen weekend het laatste vliegtuig vertrekken. We gingen direct naar het kantoor van de vliegmaatschappij en konden nog op het nippertje mee. in de nacht van zaterdag op zondag vertrokken we om drie uur uit Asmara. Zondagmiddag om drie uur kwamen we thuis.

We hebben nog uitgebreid gesproken met de mensen van het centrum waar met breimachines wordt gewerkt. Onderdelen die defect waren bleken tweedehands nog te koop op de markt. Hiervoor hebben we direct geld vrijgemaakt. We hebben ook geld toegezegd om een deskundige uit Asmara te laten komen om de defecte machines te bekijken en een begroting te maken om het centrum weer aan de gang te helpen. Op basis van de begroting besluiten we verder over ondersteuning.

Ook kregen we de 'speeltuin' van Halhal te zien op foto's. Tja, een schommel zonder schommels en draaimolen met een gebroken as. En verder .... niets. Ook hier is nog veel werk te verzetten. Door ons plotselinge vertrek konden we geen begroting maken of toezeggingen doen. Dat moet dan maar digitaal worden geregeld.

Op de terugweg uit Keren zagen we allerlei kleine hutjes bij de huizen. Het blijkt dat de overheid iedereen verplicht om een toilet bij het huis te bouwen. Op zich een uitstekende maatregel. Alle uitwerpselen op het land leiden tot ziekten. Bovendien hangt er in de krottenbuurten een enorme stank, zoals we vorig jaar mochten ervaren. Het is alleen wat moeilijk voor arme mensen, dat er geen steun is. Er wordt een regel afgekondigd en daar moet men maar aan voldoen.

De laatste dagen gebeurden er weer wat opmerkelijke dingen. Plotseling werd het mistig, maar het bleef heet. We hadden steeds meer dorst. Onze oplossing was: 'smog'. Overal de geur van brandend hout voor de kookstelletjes. Toch maar even geïnformeerd. We hadden het mis. Er was een zandstorm uit de Sahara komen overwaaien. De zandkorrels waren zo klein, dat er niets in je mond knarste. Het was gewoon mist. Maar als je je neus snoot was het resultaat donkerbruin. Op straat verschenen steeds meer mensen met mondkapjes en dat had helemaal niets met corona te maken.

Het afscheid van de zusters was hartelijk. Voor ons was er pizza en wijn. We kregen cadeaus, waaronder handgeborduurde kleedjes.

Tenslotte de douane op het vliegveld. Per ongeluk hadden we nog een fles water bij ons. In Nederland wordt dit gewoon afgepakt. In Eritrea zijn ze vriendelijker. De fles werd uit de bagage gehaald en de veiligheidsbeambte vroeg vriendelijk of ik een flinke slok wilde nemen. Toen ik dat deed en zei dat het heerlijk was, kreeg ik als beloning een brede glimlach en mocht de fles mee het vliegtuig in.

Het is jammer dat ons vakantieweekje niet doorging, maar onze beloning was de zekerheid weer naar huis te kunnen, met als bonus een lekkere harde en warme douche in eigen huis en een heerlijk eigen bed.

Albert en Jonne