2016: Een bewogen reis

De bij dit verslag behorende foto's vind je door hier te klikken. Als je op een foto klikt, zie je het bijbehorende onderschrift.

Eribericht 1

11 november 2016

We zijn al weer ruim een week in Eritrea en er is al weer veel gebeurd. Jammer genoeg hebben we niet veel positiefs te melden. Het land gaat elk jaar weer achteruit. We begonnen in de hoofdstad Asmara. Hier was nog wel elektra, maar alleen 's nachts. Overdag draaien bij de winkels de generatoren om elektra te hebben. De mensen die we spreken zijn somber. De prijzen vliegen omhoog en de lonen blijven hetzelfde. Voor een glas jus 'd orange betalen we 85 Nacfa, zo'n € 5,10. Een rol toiletpapier kost € 2,40. De meeste mensen verdienen amper één euro per dag. Er zijn veel bedelaars en iedereen heeft het moeilijk.

Voor het eerst werken de stoplichten in de hoofdstraat niet meer.

Ook voor ons is het duur. De eerste dagen sliepen we in een hotel. $ 79 per nacht. Gelukkig kunnen we nu gebruik maken van het huis van onze  Eritrese 'familie' in Nederland. Daar is solar zodat we gelukkig 's avonds licht hebben.

De controle op alles en iedereen is verscherpt. Op het vliegveld lange wachtrijen omdat alle bagage wordt gecontroleerd. Wij mochten echter zonder controle door.

Maandag vertrokken we naar de stad Keren. En daar heb je een travel permit voor nodig. Vrijdag dus naar het Ministerie van Toerisme. Daar was de volgende tegenvaller. We mogen niet meer met de bus, maar moeten met een taxi. Kosten enkele reis 2500 Nacfa, € 150. Dit geldt nu voor alle toeristen. De reis zelf was weer prachtig door de steile bergen langs diep afgronden. Je voelt je erg klein. 

Voor we Keren binnenreden was er een roadblock. Onze paspoorten en permits werden gecontroleerd. We konden door. In het hotel werden onze paspoorten en permits opnieuw gecheckt. We kozen een kamer en wilden gaan rusten. Helaas: we moesten direct naar het hoofdbureau van politie. Maar waar is dat te vinden in het donker? In Keren was al dagen geen elektra. Uiteindelijk ging de manager van het hotel mee. Op het bureau moesten we lang wachten. Daarna volgde controle van paspoorten en permits plus antwoord op allerlei vragen, zoals naar ons adres in Holland, wat de man vervolgens niet kon opschrijven. Deze controle is geheel nieuw voor ons.

Na een goede nacht gingen we naar de St. George Clinic. We werden weer met alle egards ontvangen. In het laboratorium kregen we de dringende vraag om laboratoriumtests voor denguekoorts. Er zijn heel veel gevallen op dit moment. Trots konden we zeggen dat er dozen vol klaar stonden in Eritrea. We hebben ze twee maanden geleden al gestuurd. Hetzelfde gold voor hepatitis A, speciaal voor kinderen. Onze mededeling dat bij hetzelfde transport een ultra sound scanner was aangekomen, werd met gejuich ontvangen. Het apparaat in het enige staatsziekenhuis in Keren heeft het begeven en het is hard nodig voor de zwangere vrouwen. Ze worden nu allemaal naar 'onze' kliniek verwezen en het apparaat daar hangt met plakbandjes aan elkaar met nauwelijks beeld op de monitor.

Na een middag familiebezoek kregen we de volgende ochtend zelf bezoek van een familie die we buiten de stichting om hebben geholpen met een groot probleem (voor hun, niet voor ons). Vader, moeder en vier kinderen kwamen met allemaal cadeaus, traditionele gevlochte matten e.d.. En toen als klap op de vuurpijl kregen we een geit. Eigenlijk veel te duur voor deze straatarme familie, maar ja, weigeren is absoluut een grote belediging. We hebben dus maar hartelijk bedankt, maar nu zijn we ineens de trotse eigenaren van een echte geit. Toen ik aan een Eritrese vrouw vroeg hoe we hem mee konden nemen naar Nederland was het antwoord heel helder: In stukken in de vriezer. We hebben besloten de zusters te vragen om hem aan een arme familie te schenken. De geit is in de auto meegekomen naar Asmara en wacht nu bij de zusters op een nieuwe eigenaar.

Inmiddels zijn we weer terug in Asmara. Bij de roadblock wilden ze zelfs onze papieren niet zien. Wel stond er een bus, die helemaal leeg werd gehaald. Iedereen werd gecheckt en alle plekken waar iemand zich kan verstoppen werden leeggehaald. Kennelijk is men op zoek naar gedeserteerde soldaten of jongeren die weg willen.

We hebben besloten om ons aan de regels te houden. De controle is op dit moment te strikt.

Eribericht 2

19 november 2016

Om met de geit te beginnen, we hebben via via een arme familie gevonden, die blij is gemaakt met het dier. Het is een moeder met vijf kinderen. Haar man zit in het leger. Ze moet zich voortbewegen in een rolstoel. We weten niet of ze het beest gaat houden om te fokken en de melk te gebruiken of dat het direct wordt geconsumeerd. Ze was enorm dankbaar.

We hebben in Keren nog twee vrouwen thuis bezocht die de weefcursus achter de rug hadden. Nu kunnen ze hun gezin onderhouden met de verkoop van hun weefproducten. Als je bij die mensen thuis komt, sta je versteld van de armoede. En dan klagen wij over het uitvallen van de elektriciteit in Asmara. En ondanks hun beperkte mogelijkheden kregen we een mooie sjaal. Het resultaat van zeker een week werken. Weigeren is geen optie. Ze zijn dankbaar dat we het mogelijk hebben gemaakt om een weefgetouw en een opleiding te krijgen. We lossen het op door onopvallend wat bankbiljetten achter te laten.

Intussen is ook het leven moeilijker geworden voor de mensen die niet tot de allerarmsten behoren. Brood is op de bon. Twee kadetjes per dag per persoon. De prijs is door de overheid laag vastgesteld, 1,5 Nacfa, zo'n 9 eurocent. Daarnaast is meel, spijsolie, petroleum en suiker op de bon. En dat zijn dan alleen nog de dingen die we zeker weten. Medicijnen zijn in het hele land niet meer te vinden. Zelfs paracetamol is compleet uitverkocht.

Wij kunnen zelf nergens brood kopen. Gelukkig hebben we veel vrienden die ons helpen.

In Mai Temenai, de wijk waar we het huis mogen gebruiken van onze Nederlandse Eritrese 'familie'  is de hele maand nog geen druppel water uit de kraan gekomen. Gelukkig stonden er drie volle vaten van elk 200 liter op ons te wachten, maar daar zijn er al twee van leeg, hoe zuinig we ook proberen te zijn. Elektra is er soms alleen 's nachts. Genoeg om onze batterijen op te laden. Het huis heeft een eenvoudige solar, dus we hebben 's avonds wel licht.

Er zijn ook dingen die we meemaken die we hier niet kunnen beschrijven, maar die ons erg aangrijpen. Voor iedereen hier is het leven hard.

We bezochten een weeshuis waar kinderen worden opgevangen waarvan de moeder bij de bevalling is overleden. Altijd weer vertederend om al die kleintjes mee te maken. Soms moeten ze van heel ver komen. Het resultaat zagen we: Twee baby's van ongeveer een maand oud en zwaar ondervoed. Armpjes en beentjes als luciferhoutjes. Zo zie je ze op de televisie bij een hongersnood, maar 'life' is het toch wel wat anders. Gelukkig zagen de anderen er prima uit, en de jonge babies knappen wel weer op met babymelk.

Op de bedjes lagen de lakens die Margaret, de zus van Jonne met haar vriendin heeft genaaid. De leiding van het huis was erg gelukkig met de sterilisatietabletten die we voor ze hebben gekregen vanuit een Engelse groep mensen die ons ondersteunt.

Het weeshuis is nu bezig met het maken van luierbroekjes, keurig in model gemaakt van stof met plastic ertussen. De sluiting werkt met knoop en knoopsgat, en dat wordt allemaal met de hand gedaan, voor zeker honderd broekjes. We hebben ze beloofd klittenband op te sturen.

Positief nieuws is dat in het hele land de regen goed is geweest en er veel wordt geoogst. In de dorpen wordt het graan op de doorgaande weg gelegd zodat de passerende auto's het kaf van het koren scheiden. Daarna moet het graan gemalen worden. Dat is nu moeilijk zonder elektra.

In een dorp bij Dekemhare bezochten we een Woman Promotion Centre, waar zes vrouwen een weefopleiding krijgen. De resultaten zijn bijzonder goed, ze maken prachtige netsela's (grote sjaals). Ze zijn bijna klaar met hun opleiding. We willen proberen om ook voor een nieuwe groep weefgetouwen aan te schaffen. Ook hier kregen we weer mooie geschenken en hebben we weer wat geld achtergelaten. Het is begrijpelijk dat de mensen dankbaar zijn, maar we zijn steeds weer ongemakkelijk als je ziet wat we krijgen en hoe arm die mensen zelf zijn.

In hetzelfde dorp is sinds anderhalf jaar een kleuterschool. Een Eritrese familie heeft het huis dat ze hebben geërfd gratis voor acht jaar ter beschikking gesteld. Twee kleine klassen en toch direct al 98 kinderen. Leuk was het om te zien dat er grif gebruik gemaakt werd van het speelgoed dat onze kleinkinderen niet meer gebruiken.

Nu nog een paar dagen werken voor de stichting en dan hebben we nog wat vrije dagen om in de hoofdstad door te brengen.

Eribericht 3

25 november 2016

Zo nog even een bericht uit Eritrea. Maandagnacht vertrekken we weer naar huis.

We wonen midden in een woonwijk. Eenvoudige huizen met soms - gelukkig bij ons - een eenvoudige solarinstallatie, zodat we 's avonds licht hebben. Elektra is er alleen 's nachts en dan nog niet altijd. Bij een van de buren die we al lang kennen, stonden banken buiten en was het een drukte van belang. Het is dan niet beleefd om zomaar langs te lopen. Wij dus naar binnen, waar het vol zat en geanimeerd werd gekletst. We begroetten Gergish en haar man, waarna we op zoek gingen naar mensen die Engels spreken. Toen hoorden we pas dat de schoonmoeder van Gergish was overleden. Dus gingen we opnieuw naar Gergish en haar man, nu om te condoleren. We kregen meteen thee en er werd al eten klaargemaakt. Omdat we al gegeten hadden weigerden we het eten beleefd. Na de thee gingen we naar huis. 

Op de compound van het huis dat we mogen gebruiken wonen ook twee zusjes uit Keren, die hier in Asmara studeren. Van het weekend was hun moeder over en kwam familie langs. Toen wij er ook nog bijkwamen werd er verse Eritrese koffie gebrand en op de traditionele manier klaargemaakt. Ondertussen werd er veel gekletst en werden Nederlandse en Eritrese gewoonten vergeleken. Na alle activiteiten voor onze stichting even een gezellig middagje nietsdoen.

Op verzoek van ISEE, een organisatie in Urk, gingen we op bezoek bij een blindenschool in Asmara, het enige blindeninternaat van het land. In het verleden heeft ISEE deze school gesteund. De directeur herinnerde zich de organisatie nog goed. De man is er al 35 jaar directeur. Het was een gedenkwaardig bezoek. Heel veel lesmateriaal is door de docenten zelf gemaakt. Alle schoolboeken en leesboeken worden door de school zelf omgezet in braille. We kwamen in de klassen, waar vanaf groep 1 ook Engels wordt onderwezen. Bijzonder om een jongetje van een jaar of tien een Engels verhaal voor te horen lezen vanuit zijn brailleboek. De directeur vertelde dat ze in het internaat alleen op het niveau van de lagere school les geven. Door specifieke vaardigheden aan te leren kunnen de kinderen hierna aansluiten bij het voortgezet onderwijs. De school blijft ze wel steunen met braille en andere aanpassingen. Diverse leerlingen hebben de afgelopen jaren een universitaire graad behaald, onder ander in rechten en geschiedenis. Uiteraard gingen we niet weg zonder een wensenlijstje van dingen waar de school om zit te springen. Bijvoorbeeld zo iets eenvoudigs als papier waar brailleschrift in kan worden geprint.

De laatste dagen vullen zich met afscheidsbezoeken. Ook komt iedereen nog even langs met een pakje voor familie in Nederland. Zolang het niet te groot en te zwaar is, is dat natuurlijk geen probleem. Zo eindigt deze reis weer rustig. Uit ervaring weten we dat het uitwerken thuis weer een hele klus is. De komende maanden zijn we wel bezig. Maar dat is geen probleem. Gedurende zo'n reis door Eritrea zie je direct de effecten van je werk. En die zijn niet mis. In het weeshuis gaat het goed met de kinderen, mede dankzij de melk en de lakens,  de luiers en alle andere dingen die we hebben opgestuurd. In de klinieken zien we van alles terug dat we hebben betaald, zoals de solarverlichting, maar ook de medicijnen, die elders in het land niet te krijgen zijn, worden hier nog verstrekt. Je ziet veel ellende, maar je ziet ook dat de inzet, met alle hulp van de mensen in Nederland, direct effect heeft en dat maakt je toch ook een beetje trots.

Jonne en Albert