Het leven van een omhulsel
De orgelkas van het Maarschalkerweerdorgel in de O.L.V. basiliek te Zwolle
De orgelkas van het Maarschalkerweerdorgel in de O.L.V. basiliek te Zwolle
De orgelkas van het Maarschalkerweerdorgel heeft een bewogen leven gehad. Het orgel is gebouwd door de beroemde Michael Maarschalkerweerd aan het einde van de negentiende eeuw, maar de oorspronkelijke orgelkas is veel ouder en dateert uit 1697. Deze kas hoorde bij het zogeheten Brunswickorgel, gebouwd door Nicolaus Brunswick, dat in de Observantenkirche in Münster stond. Deze kerk was toentertijd onderdeel van het Franciscaner Observantenklooster. Het orgel was in gebruik tot de Franse Revolutie uitbrak in 1789 met daaropvolgend de Napoleontische oorlogen tussen 1803 en 1815. Toen de Franse militairen het klooster innamen om er barakken in te bouwen, werd in 1811 het klooster met de kerk opgeheven. Het Brunswickorgel werd samen met de orgelkas verkocht aan de Onze-Lieve-Vrouwe-ten-Hemelopneming basiliek in Zwolle. Sinds de constructie van de orgelkas is het veelvoudig gebruikt, uit elkaar gehaald, hergebruikt, gerenoveerd en aangepast. Wat is er allemaal gebeurd? Laten we bij het begin beginnen.
Es, Liesbeth van. “Maarschalkerweerdorgel.” https://www.basiliekzwolle.nl/maarschalkerweerdorgel.
Geisberg, Max. Bau- und Kunstdenkmäler von Westfalen. Die Stadt Münster. Die Kirchen und Kapellen der Stadt ausser dem Dom. Vol. 6. Bd 41. Münster: Aschendorffse Verlagsbuchhandlung, 1941.
Gierveld, A.J. and J. Brink. Inleiding tot de Orgelbouw. Zaandam: Gereformeerde Organisten
Vereniging, 1979.
Hendrikmann, A.J. and H.J. Bach. De Onze Lieve Vrouwebasiliek in Zwolle (sinds 1399): Geschiedenis in Vogelvlucht. Zwolle: Waanders, 2002.
Keilholtz, Gerard. Orgelgeschiedenis van de Onze Lieve Vrouwekerk te Zwolle. 6th ed. Zwolle: Parochie, Thomas a Kempis, 2006.
Kerkarchief van de Onze Lieve Vrouwekerk te Zwolle, 1120. Historisch Centrum Overijssel
(HCO), Zwolle.
Peeters, Flor and Maarten Albert Vente. De Orgelkunst in de Nederlanden van de 16de tot de 18de Eeuw. Antwerpen: Mercatorfonds, 1971.
Rensing, Theodor. “Zur Kunstgeschichte der Observantenkirche in Münster.” In: Westfalen vol.
20 (1935), 131-135.
Reuter, Rudolf. Orgeln in Westfalen. Inventar historischer Orgeln in Westfalen und Lippe. Kassel: Bärenreiter-Verlag, 1965.
Wullink, H.C.J. “De Negentiende Eeuwse Orgelgeschiedenis van de Onze Lieve Vrouwekerk te
Zwolle.” In: Bulletin van de Stichting Drents-Overijsselse Kerken vol. 12 (1994).
OVER DIT ARTIKEL
Auteur: Eva Waterbolk (e.p.waterbolk@student.rug.nl)
Datum van publicatie: 5 november 2021