De drukkerij

De Biblia Sacra is geprint in Plantin’s Officina Plantiniana, in Antwerpen. Deze werd opgericht rond 1520. Hij nam een jongeman genaamd Jan Moerentorf, ook wel bekend als Jan Morurentorf of Jan Moretus, aan om te helpen in de drukkerij. Jan trouwt later met Plantin’s tweede dochter en neemt de drukkerij over na Plantin’s dood. Het bedrijf, dat momenteel te bezichtigen is als het Museum Plantin-Moretus, bleef in de familie tot ver in de 19e eeuw.

De drukkerij had vele verschillende kleine letter-stempels. Deze werden gemakt door een mix van lood, tin en antimoon in een vorm van een letter in spiegelbeeld te gieten.[1] Occiciana Plantina had vele soorten letters, net als men nu vele verschillende lettertypes kan kiezen in Word. Het lettertype dat voor de Biblia Sacra is gebruikt is Gothic Script, een Textualis variant van Blackletter. De titels en de Voor-Reden zijn gedrukt in een Roman lettertype, waarschijnlijk het equivalent van het lettertype Garamond, wat door Plantin is uitgevonden.[2]


Wanneer een pagina gedrukt moest worden, werden ze op de juiste volgorde in een houten schuifplank geschoven. Daarna werd er inkt, gemaakt van olie en roet op de letters gedaan, waarna de hele plank voorzichtig op het – licht vochtige – papier werd gedrukt. De letters werden opnieuw voorzien van inkt, en daarna opnieuw op een stuk papier gedrukt. Dit werd herhaald totdat er precies zo veel pagina’s met deze specifieke tekst als boeken in deze druk waren.

Daarna werden de letters omgewisseld voor de volgende tekst, en zo voort. Van iedere pagina werd slechts 1/4e bedrukt met 1 tekst. De stukken papier waren, namelijk vier keer zo groot als het boek zelf. Ieder stuk papier kon, dus, met 8 pagina’s aan tekst bedrukt worden: vier op de voorkant en vier op de achterkant. Dit werd later, door de drukker, door de helft gevouwen. De pagina’s werden dan losgesneden. De drukker moest dus goed opletten welke tekst waar op de pagina werd gedrukt, zodat de pagina’s in het boek, wanneer het gebonden was, op de juiste volgorde liggen.


bronnen

[1] Werner, Sarah. Studying Early Printed Books, 1450-1800: A Practical Guide. Hoboken, NJ: Wiley Blackwell, 2019.


[2] "Hoogtepunten.” Museum Plantin Moretus. https://www.museumplantinmoretus.be/nl/content/hoogtepunten.


Afbeeldingen:

Hoole, Charles. Printing - Typographia. 1659. Joh. Amos Comme Visible world. Or, a picture and nomenclature of all the chief things that are in the world; and of mens employments therein. https://www.proquest.com/eebo/pagelevelimage/2248573899?accountid=11219&imgSeq=1.


Verder lezen?

Imhof, Dirk. Christophe Plantin’s Correspondence: Perspectives on Life and Work as a Publisher in 16th-Century Europe. Gent, Belgium: Academia Press, 2020.