Daltononderwijs biedt een manier om effectiever te werken. Op daltonscholen willen we het schoolse leren doelmatiger maken. Daarom is effectiviteit een kernwaarde. Effectiviteit vooronderstelt duidelijkheid over de onderwijsdoelen. Daltonscholen onderschrijven dat het onderwijs een brede functie heeft. Onderwijs behoort kinderen en jeugdigen niet alleen intellectueel, maar ook cultureel en moreel te vormen, zodat ze zelfredzaam en sociaal verantwoordelijk worden: geoefend in, gewend aan en voorbereid op leven, werken en samenleven.
Het daltononderwijs is gericht op een effectieve inzet van tijd, menskracht en middelen. Juist omwille van de effectiviteit geven daltonleraren leerlingen verantwoordelijkheid. Als leerlingen een taak krijgen, waar zij verantwoordelijkheid voor dragen en die ze in vrijheid zelf plannen en uitvoeren, dan is het onderwijs veel effectiever is dan stilzit- en luisteronderwijs. Daltononderwijs maakt van leerlingen als het ware 'ondernemers', die verantwoordelijkheid leren dragen voor het schoolwerk, hun eigen werk, dat ze in vrijheid en vaak samen met anderen, uitvoeren.