หน่วยที่ 4 การทำข้อมูลให้เป็นภาพและการสื่อสารด้วยข้อมูล
กระบวนการทำข้อมูลให้เป็นภาพ เป็นการจัดการหรือแปลงข้อมูลให้อยู่ในรูปของแผนภาพ แผนภูมิหรือกราฟที่เหมาะสมกับชุดข้อมูลที่ต้องการนำเสนอ โดยสามารถเลือกใช้ตัวแปรในการมองเห็นที่ทำให้ผู้รับสารเข้าใจถูกต้อง ตรงประเด็น ชัดเจน และดึงดูดความสนใจ
จุดประสงค์
1. อธิบายวิธีการทำข้อมูลให้เป็นภาพ
2. ทำข้อมูลให้เป็นภาพและนำเสนอได้อย่างเหมาะสม
การถ่ายทอดข้อมูลหรือการสื่อสารจากแหล่งข้อมูลไปยังผู้รับสารนั้น บางครั้งเป็นเรื่องที่ทำได้ยาก เนื่องจากข้อมูลมีปริมาณมาก หรืออยู่ในรูปแบบที่ไม่สามารถทำความเข้าใจได้ง่าย ด้วยเหตุนี้ การสื่อสารระหว่างบุคคล จำเป็นที่จะต้องจัดรูปแบบของข้อมูล และนำข้อมูลไปแสดงในบริบทที่เหมาะสม เพื่อให้ผู้รับสารเข้าใจ หรือมองเห็นประเด็นสำคัญที่ต้องการสื่อสารภายใต้ข้อมูลนั้น จึงต้องมีการทำข้อมูลให้เป็นภาพ เพื่อช่วยตอบคำถาม ช่วยในการตัดสินใจ ช่วยให้มองเห็นข้อมูลในบริบทที่เหมาะสม ช่วยค้นหารูปแบบ รวมทั้งช่วยสนับสนุนคำพูดหรือการเล่าเรื่องราวที่มีอยู่ในข้อมูลชุดนั้น ๆ
ตัวอย่างการนำเสนอข้อมูลในตารางแสดงประเทศที่มีจำนวนประชากรสูงสุด 20 อันดับแรกของโลก จากตาราง จะเห็นได้ว่าประเทศจีนและอินเดียมีประชากรมากกว่าประเทศอื่น ๆ อย่างเห็นได้ชัด โดยสังเกตจากจำนวนหลักของตัวเลขที่มีมากกว่าประเทศสหรัฐอเมริกาซึ่งเป็นประเทศที่มีประชากรเป็นอันดับ 3
อ้างอิงข้อมูลมาจาก https://worldpopulationreview.com/
วันที่ 10 เมษายน 2563
ข้อมูลในตารางนี้ จะเปรียบเทียบได้เฉพาะจำนวยประชากร แต่ถ้าต้องการสื่อถึงการกระจายตัวของประชาการตามภูมิภาคต่างๆ จะต้องนำข้อมูลนี้ไปรวมกับบริบททางภูมิศาสตร์
จากรูปประชากรโลกมากว่ากึ่งหนึ่งอาศัยอยู่ภายในวงกลมซึ่งครอบคลุมจีน อินเดีย และอินโดนีเซีย แม้ว่าการนำเสนอด้วยภาพนี้จะขาดรายละเอียด เช่น จำนวนประชากรของแต่ละประเทศ แต่เป็นการนำข้อมูลมาอยู่ในบริบทด้านภูมิศาสตร์ และเน้นจุดสนใจไปยังความหนาแน่นของประชากร ทำให้รู้ถึงการกระจายตัวของประชากรโลก และดึงดูดความสนใจได้อย่างดี
(https://worldpopulationreview.com/ )
ถ้าเปรียบเทียบระหว่างตารางข้อมูลและรูปภาพจะเห็นได้ว่า การนำเสนอข้อมูลในรูปแบบตาราง ถึงแม้จะเป็นการให้รายละเอียดของข้อมูลทั้งหมดแก่ผู้รับสาร แต่ผู้รับสารอาจจะไม่ได้รับสิ่งที่เราต้องการจะสื่อ ทำให้ขาดความสนใจ ดังนั้น เรานิยมนำเสนอข้อมูลโดยการทำให้เห็นเป็นภาพ เพื่อให้สื่อสารได้ตรงประเด็นและน่าสนใจ
กิจกรรมที่ 4.1 การสื่อสารด้วยข้อมูล
ให้นักเรียนพิจารณาคำถาม แล้วตอบคำถามต่อไปนี้
1. สิ่งใดคือประโยชน์ที่สำคัญที่สุดของการนำเสนอข้อมูลด้วยภาพ
ก. แสดงรายละเอียดของข้อมูลได้อย่างครบถ้วน
🌟 ข. มองเห็นมุมมองของผู้นำเสนอได้ตรงตามต้องการ
ค. นำเสนอข้อมูลที่มีปริมาณมากได้โดยใช้พื้นที่น้อย
ง. ดึงดูความสนใจผู้อ่านให้มาดูภาพที่นำเสนอ
2. ข้อใดกล่าวไม่ถูกต้อง
ก. แผนภูมิแท่งสามารถนำเสนอในแนวตั้งหรือแนวนอนก็ได้
ข. กราฟเส้นเหมาะจะใช้ในการพยากรณ์ข้อมูลในอนาคต
🌟 ค. แผนภูมิวงกลมใช้แสดงสัดส่วนของข้อมูล 2 หัวข้อที่สนใจ
ง. แผนภาพการกระจายเหมาะกับการแสดงความสัมพันธ์ของข้อมูล 2 ชุด
3. ข้อใดไม่ใช่ปัจจัยที่นำมาใช้เพื่อเลือกรูปแบบการนำเสนอ
ก. วัตถุประสงค์ของการนำเสนอ
🌟 ข. ความรู้ความเข้าใจในการนำเสนอ
ค. สภาพแวดล้อมของการนำเสนอ
ง. ประเภทของสารสนเทศที่จะนำเสนอ
4. ข้อใดถูกต้องเกี่ยวกับการเลือกใช้แผนภาพ
ก. แผนภูมิวงกลมควรทำเป็น 3 มิติเพื่อความสวยงาม
ข. แผนภูมิแท่งสามารถใช้ในการแสดงสัดส่วนร้อยละได้ดี
🌟 ค. กราฟเส้นแสดงการเปลี่ยนแปลงของข้อมูลได้ดี
ง. แผนภาพการกระจายเหมาะสำหรับการแสดงข้อมูลที่มีปริมาณน้อย
5. ข้อใดควรทำในการนำเสนอข้อมูล
ก. กราฟแท่งใช้แกน y ที่ไม่เริ่มจากศูนย์เพื่อให้ค่าของข้อมูลดูต่างกันมาก ๆ
ข. ใช้แผนภูมิวงกลมสามมิติโดยนำข้อมูลสัดส่วนที่เราสนใจไว้ด้านหน้าเพื่อให้เห็นว่าข้อมูลมีปริมาณมาก
ค. ใช้ขนาดของรูปมีขนาดใหญ่กว่ามากๆ แทนข้อมูลที่มากกว่าเพียงเล็กน้อย เพื่อให้เห็นความแตกต่างชัดเจน
🌟 ง. ใช้แผนภาพการกระจายแสดงข้อมูลให้เห็นว่าตัวแปรสองตัวไม่มีแนวโน้มที่จะแปรผกผันกัน
6. แสดงมิติของการเปลี่ยนแปลงได้ดี โดยใช้พื้นที่แสดงข้อมูลแต่ละรายการน้อยกว่าแผนภูมิแท่ง ทำให้เสนอจำนวนรายการข้อมูลได้มากกว่า หมายถึงแผนภูมิใด
ก. แผนภาพการกระจาย (Scatter Plot)
ข. แผนภูมิรูปวงกลมโดนัท
ค. แผนภูมิรูปวงกลม (Pie Chart)
🌟 ง. กราฟเส้น (Line Graph)
7. แสดงความแตกต่างในเชิงปริมาณได้ชัดเจน ใช้แสดงปริมาณข้อมูลแต่ละส่วน หมายถึงแผนภูมิใด
ก. แผนภาพการกระจาย (Scatter Plot)
🌟 ข. แผนภูมิแท่ง (Bar Chart)
ค. แผนภูมิรูปวงกลม (Pie Chart)
ง. กราฟเส้น (Line Graph)
8. แสดงการกระจายของข้อมูล การเปรียบเทียบได้ดี รวมถึงทำให้เห็นแนวโน้มของความสัมพันธ์ของข้อมูล 2 ประเภทที่สนใจได้ หมายถึงแผนภูมิใด
🌟 ก. แผนภาพการกระจาย (Scatter Plot)
ข. แผนภูมิแท่ง (Bar Chart)
ค. แผนภูมิรูปวงกลม (Pie Chart)
ง. กราฟเส้น (Line Graph)
9. การแบ่งออกเป็นสัดส่วนตามจำนวนข้อมูล ซึ่งควรเป็นจำนวนข้อมูลที่มีจำนวนกลุ่มไม่มากนัก หมายถึงแผนภูมิใด
ก. แผนภาพการกระจาย (Scatter Plot)
ข. แผนภูมิแท่ง (Bar Chart)
🌟 ค. แผนภูมิรูปวงกลม (Pie Chart)
ง. กราฟเส้น (Line Graph)
10. เหตุการณ์ใดเป็นการสื่อสารและทำผลลัพธ์ให้เป็นภาพ เพื่อถ่ายทอดเรื่องราวให้ผู้อื่นเข้าใจ
ก. สมบัติเก็บรวบรวมข้อมูลการจัดส่งสินค้าในทุกๆ เดือนของปีที่ผ่านมา
ข. สมจิตรพบข้อมูลว่าในช่วงเทศกาลวันสำคัญต่างๆ มีการส่งสินค้าเพิ่มขึ้น
🌟 ค. สมชายสรุปผลการวิเคราะห์ข้อมูล เพื่อวางแผนในการบริหารจัดการในการขนส่งสินค้า
ง. สมใจวางแผนการบริหารการจ้างพนักงานขนส่งในปีถัดไป