യോഗശിഖോപനിഷത്ത്

യോഗജ്ഞാനേ യത്പദാപ്തിസാധനത്വേന വിശ്രുതേ .

തത്രൈപദം ബ്രഹ്മതത്ത്വം സ്വമാത്രമവശിഷ്യതേ ..

ഓം സഹ നാവവതു സഹ നൗ ഭുനക്തു സഹ വീര്യം കരവാവഹൈ .

തേജസ്വിനാവധീതമസ്തു മാ വിദ്വിഷാവഹൈ .. ഓം ശാന്തിഃ ശാന്തിഃ ശാന്തിഃ ..

സർവേ ജീവാഃ സുഖൈർദുഃഖൈർമായാജാലേന വേഷ്ടിതാഃ .

തേഷാം മുക്തിഃ കഥം ദേവ കൃപയാ വദ ശങ്കര .. 1..

സർവസിദ്ധികരം മാർഗം മായാജാലനികൃന്തനം .

ജന്മമൃത്യുജരാവ്യാധിനാശനം സുഖദം വദ .. 2..

ഇതി ഹിരണ്യഗർഭഃ പപ്രച്ഛ സ ഹോവാച മഹേശ്വരഃ .

നാനാമാർഗൈസ്തു ദുഷ്പ്രാപം കൈവല്യം പരമം പദം .. 3..

സിദ്ധിമാർഗേണ ലഭതേ നാന്യഥാ പദ്മസംഭവ .

പതിതാഃ ശാസ്ത്രജാലേഷു പ്രജ്ഞയാ തേന മോഹിതാഃ .. 4..

സ്വാത്മപ്രകാശരൂപം തത്കിം ശാസ്ത്രേണ പ്രകാശ്യതേ .

നിഷ്കലം നിർമലം ശാന്തം സർവാതീതം നിരാമയം .. 5..

തദേവ ജീവരൂപേണ പുണ്യപാപഫലൈർവൃതം .

പരമാത്മപദം നിത്യം തത്കഥം ജീവതാം ഗതം .. 6..

തത്ത്വാതീതം മഹാദേവ പ്രസാദാത്കഥയേശ്വര .

സർവഭാവപദാതീതം ജ്ഞാനരൂപം നിരഞ്ജനം .. 7..

വായുവത്സ്ഫുരിതം സ്വസ്മിംസ്തത്രാഹങ്കൃതിരുത്ഥിതാ .

പഞ്ചാത്മകമഭൂത്പിണ്ഡം ധാതുബദ്ധം ഗുണാത്മകം .. 8..

സുഖദുഃഖൈഃ സമായുക്തം ജീവഭാവനയാ കുരു .

തേന ജീവാമിധാ പ്രോക്താ വിശുദ്ധേ പരമാത്മനി .. 9..

കാമക്രോധഭയം ചാപി മോഹലോഭമഥോ രജഃ .

ജന്മ മൃത്യുശ്ച കാർപണ്യം ശോകസ്തന്ദ്രാ ക്ഷുധാ തൃഷാ .. 10..

തൃഷ്ണാ ലജ്ജാ ഭയം ദുഃഖം വിഷാദോ ഹർഷ ഏവ ച .

ഏഭിർദോഷൈർവിനിർമുക്തഃ സ ജീവഃ ശിവ ഉച്യതേ .. 11..

തസ്മാദ്ദോഷവിനാശാർഥമുപായം കഥയാമി തേ .

ജ്ഞാനം കേചിദ്വദന്ത്യത്ര കേവലം തന്ന സിദ്ധയേ .. 12..

യോഗഹീനം കഥം ജ്ഞാനം മോക്ഷദം ഭവതീഹ ഭോഃ .

യോഗോഽപി ജ്ഞാനഹീനസ്തു ന ക്ഷമോ മോക്ഷകർമണി .. 13..

തസ്മാജ്ജ്ഞാനം ച യോഗം ച മുമുക്ഷുർദൃഢമഭ്യസേത് .

ജ്ഞാനസ്വരൂപമേവാദൗ ജ്ഞേയം ജ്ഞാനൈകസാധനം .. 14..

അജ്ഞാനം കീദൃശം ചേതി പ്രവിചാര്യം മുമുക്ഷുണാ .

ജ്ഞാതം യേന നിജം രൂപം കൈവല്യം പരമം പദം .. 15..

അസൗ ദോഷൈർവിനിർമുക്തഃ കാമക്രോധഭയാദിഭിഃ .

സർവദോഷൈർവൃതോ ജീവഃ കഥം ജ്ഞാനേന മുച്യതേ .. 16..

സ്വാത്മരൂപം യഥാ ജ്ഞാനം പൂർണം തദ്വ്യാപകം തഥാ .

കാമക്രോധാദിദോഷാണാം സ്വരൂപാന്നാസ്തി ഭിന്നതാ .. 17..

പശ്ചാത്തസ്യ വിധിഃ കിംനു നിഷേധോഽപി കഥം ഭവേത് .

വിവേകീ സർവദാ മുക്തഃ സംസാരഭ്രമവർജിതഃ .. 18..

പരിപൂർണം സ്വരൂപം തത്സത്യം കമലസംഭവ .

സകലം നിഷ്കലം ചൈവ പൂർണത്വാച്ച തദേവ ഹി .. 19..

കലിനാ സ്ഫൂർതിരൂപേണ സംസാരഭ്രമതാം ഗതം .

നിഷ്കലം നിർമലം സാക്ഷാത്സകലം ഗഗനോപമം .. 20..

ഉത്പത്തിസ്ഥിതിസംഹാരസ്ഫൂർതിജ്ഞാനവിവർജിതം .

ഏതദ്രൂപം സമായാതഃ സ കഥം മോഹസാഗരേ .. 21..

നിമജ്ജതി മഹാബാഹോ ത്യക്ത്വാ വിദ്യാം പുനഃ പുനഃ .

സുഖദുഃഖാദിമോഹേഷു യഥാ സംസാരിണാം സ്ഥിതിഃ .. 22..

തഥാ ജ്ഞാനീ യദാ തിഷ്ഠേദ്വാസനാവാസിതസ്തദാ .

തയോർനാസ്തി വിശേഷോഽത്ര സമാ സംസാരഭാവനാ .. 23..

ജ്ഞാനം ചേദീദൃശം ജ്ഞാതമജ്ഞാനം കീദൃശം പുനഃ .

ജ്ഞാനനിഷ്ഠോ വിരക്തോഽപി ധർമജ്ഞോ വിജിതേന്ദ്രിയഃ .. 24..

വിനാ ദേഹേന യോഗേന ന മോക്ഷം ലഭതേ വിധേ .

അപക്വാഃ പരിപക്വാശ്ച ദേഹിനോ ദ്വിവിധാഃ സ്മൃതാഃ .. 25..

അപക്വാ യോഗഹീനാസ്തു പക്വാ യോഗേന ദേഹിനഃ .

സർവോ യോഗാഗ്നിനാ ദേഹോ ഹ്യജഡഃ ശോകവർജിതഃ .. 26..

ജഡസ്തു പാർഥിവോ ജ്ഞേയോ ഹ്യപക്വോ ദുഃഖദോ ഭവേത് .

ധ്യാനസ്ഥോഽസൗ തഥാപ്യേവമിന്ദ്രിയൈർവിവശോ ഭവേത് .. 27..

താനി ഗാഢം നിയമ്യാപി തഥാപ്യന്യൈഃ പ്രബാധ്യതേ .

ശീതോഷ്ണസുഖദുഃഖാദ്യൈർവ്യാധിഭിർമാനസൈസ്തഥാ .. 28..

അന്യൈർനാനാവിധൈർജീവൈഃ ശസ്ത്രാഗ്നിജലമാരുതൈഃ .

ശരീരം പീഡ്യതേ തൈസ്തൈശ്ചിത്തം സങ്ക്ഷുഭ്യതേ തതഃ .. 29..

തഥാ പ്രാണവിപത്തൗ തു ക്ഷോഭമായാതി മാരുതഃ .

തതോ ദുഃഖശതൈർവ്യാപത്ം ചിത്തം ക്ഷുബ്ധം ഭവേന്നൃണാം .. 30..

ദേഹാവസാനസമയേ ചിത്തേ യദ്യദ്വിഭാവയേത് .

തത്തദേവ ഭവേജ്ജീവ ഇത്യേവം ജന്മകാരണം .. 31..

ദേഹാന്തേ കിം ഭവേജ്ജന്മ തന്ന ജാനന്തി മാനവാഃ .

തസ്മാജ്ജ്ഞാനം ച വൈരാഗ്യം ജീവസ്യ കേവലം ശ്രമഃ .. 32..

പിപീലികാ യഥാ ലഗ്നാ ദേഹേ ധ്യാനാദ്വിമുച്യതേ .

അസൗ കിം വൃശ്ചികൈർദ്രഷ്ടോ ദേഹാന്തേ വാ കഥം സുഖീ .. 33..

തസ്മാന്മൂഢാ ന ജാനന്തി മിഥ്യാതർകേണ വേഷ്ടിതാഃ .

അഹങ്കൃതിര്യദാ യസ്യ നഷ്ടാ ഭവതി തസ്യ വൈ .. 34..

ദേഹസ്ത്വപി ഭവേന്നഷ്ടോ വ്യാധയശ്ചാസ്യ കിം പുനഃ .

ജലാഗ്നിശസ്ത്രഖാതാദിബാധാ കസ്യ ഭവിഷ്യതി .. 35..

യദാ യദാ പരിക്ഷീണാ പുഷ്ടാ ചാഹങ്കൃതിർഭവേത് .

തമനേനാസ്യ നശ്യന്തി പ്രവർതന്തേ രുഗാദയഃ .. 36..

കാരണേന വിനാ കാര്യം ന കദാചന വിദ്യതേ .

അഹങ്കാരം വിനാ തദ്വദ്ദേഹേ ദുഃഖം കഥം ഭവേത് .. 37..

ശരീരേണ ജിതാഃ സർവേ ശരീരം യോഗിഭിർജിതം .

തത്കഥം കുരുതേ തേഷാം സുഖദുഃഖാദികം ഫലം .. 38..

ഇന്ദ്രിയാണി മനോ ബുദ്ധിഃ കാമക്രോധാദികം ജിതം .

തേനൈവ വിജിതം സർവം നാസൗ കേനാപി ബാധ്യതേ .. 39..

മഹാഭൂതാനി തത്ത്വാനി സംഹൃതാനി ക്രമേണ ച .

സപ്തധാതുമയോ ദേഹോ ദഗ്ധാ യോഗാഗ്നിനാ ശനൈഃ .. 40..

ദേവൈരപി ന ലക്ഷ്യേത യോഗിദേഹോ മഹാബലഃ .

ഭേദബന്ധവിനിർമുക്തോ നാനാശക്തിധരഃ പരഃ .. 41..

യഥാകാശസ്തഥാ ദേഹ ആകാശാദപി നിർമലഃ .

സൂക്ഷ്മാത്സൂക്ഷ്മതരോ ദൃശ്യഃ സ്ഥൂലാത്സ്ഥൂലോ ജഡാജ്ജഡഃ .. 42..

ഇച്ഛാരൂപോ ഹി യോഗീന്ദ്രഃ സ്വതന്ത്രസ്ത്വജരാമരഃ .

ക്രീഡതേ ത്രിഷു ലോകേഷു ലീലയാ യത്രകുത്രചിത് .. 43..

അചിന്ത്യശക്തിമാന്യോഗീ നാനാരൂപാണി ധാരയേത് .

സംഹരേച്ച പുനസ്താനി സ്വേച്ഛയാ വിജിതേന്ദ്രിയഃ .. 44..

നാസൗ മരണമാപ്നോതി പുനര്യോഗബലേന തു .

ഹഠേന മൃത ഏവാസൗ മൃതസ്യ മരണം കുതഃ .. 45..

മരണം യത്ര സർവേഷാം തത്രാസൗ പരിജീവതി .

യത്ര ജീവന്തി മൂഢാസ്തു തത്രാസൗ മൃത ഏവ വൈ .. 46..

കർതവ്യം നൈവ തസ്യാസ്തി കൃതേനാസൗ ന ലിപ്യതേ .

ജീവന്മുക്തഃ സദാ സ്വച്ഛഃ സർവദോഷവിവർജിതഃ .. 47..

വിരക്താ ജ്ഞാനിനശ്ചാന്യേ ദേഹേന വിജിതാഃ സദാ .

തേ കഥം യോഗിഭിസ്തുല്യാ മാംസപിണ്ഡാഃ കുദേഹിനഃ .. 48..

ദേഹാന്തേ ജ്ഞാനിഭിഃ പുണ്യാത്പാപാച്ച ഫലമാപ്യതേ .

ഈദൃശം തു ഭവേത്തത്തദ്ഭുക്ത്വാ ജ്ഞാനീ പുനർഭവേത് .. 49..

പശ്ചാത്പുണ്യേന ലഭതേ സിദ്ധേന സഹ സംഗതിം .

തതഃ സിദ്ധസ്യ കൃപയാ യോഗീ ഭവതി നാന്യഥാ .. 50..

തതോ നശ്യതി സംസാരോ നാന്യഥാ ശിവഭാഷിതം .

യോഗേന രഹിതം ജ്ഞാനം ന മോക്ഷായ ഭവേദ്വിധേ .. 51..

ജ്ഞാനേനൈവ വിനാ യോഗോ ന സിദ്ധ്യതി കദാചന .

ജന്മാന്തരൈശ്ച ബഹുഭിര്യോഗോ ജ്ഞാനേന ലഭ്യതേ .. 52..

ജ്ഞാനം തു ജന്മനൈകേന യോഗാദേവ പ്രജായതേ .

തസ്മായോഗാത്പരതരോ നാസ്തി മാർഗസ്തു മോക്ഷദഃ .. 53..

പ്രവിചാര്യ ചിരം ജ്ഞാനം മുക്തോഽഹമിതി മന്യതേ .

കിമസൗ മനനാദേവ മുക്തോ ഭവതി തത്ക്ഷണാത് .. 54..

പശ്ചാജ്ജന്മശന്താന്തരൈര്യോഗാദേവ വിമുച്യതേ .

ന തഥാ ഭവതോ യോഗാജ്ജന്മമൃത്യൂ പുനഃ പുനഃ .. 55..

പ്രാണാപാനസമായോഗാച്ചന്ദ്രസൂര്യൈകതാ ഭവേത് .

സപ്തധാതുമയം ദേഹമഗ്നിനാ രഞ്ജയേദ്ധ്രുവം .. 56..

വ്യാധയസ്തസ്യ നശ്യന്തി ച്ഛേദഖാതാദികാസ്തഥാ ,

തദാസൗ പരമാകാശരൂപോ ദേഹ്യവതിഷ്ഠതി .. 57..

കിം പുനർബഹുനോക്തേന മരണം നാസ്തി തസ്യ വൈ .

ദേഹീവ ദൃശ്യതേ ലോകേ ദഗ്ധകർപൂരവത്സ്വയം .. 58..

ചിത്തം പ്രാണേന സംബദ്ധം സർവജീവേഷു സംസ്ഥിതം .

രജ്ജ്വാ യദ്വത്സുസംബദ്ധഃ പക്ഷീ തദ്വദിദം മനഃ .. 59..

നാനാവിധൈർവിചാരൈസ്തു ന ബാധ്യം ജായതേ മനഃ .

തസ്മാത്തസ്യ ജയോപായഃ പ്രാണ ഏവ ഹി നാന്യഥാ .. 60..

തർകൈർജൽപൈഃ ശാസ്ത്രജാലൈര്യുക്തിഭിർമന്ത്രഭേഷജൈഃ .

ന വശോ ജായതേ പ്രാണഃ സിദ്ധോപായം വിനാ വിധേ .. 61..

ഉപായം തമവിജ്ഞായ യോഗമാർഗേ പ്രവർതതേ .

ഖണ്ഡജ്ഞാനേന സഹസാ ജായതേ ക്ലേശവത്തരഃ .. 62..

യോ ജിത്വാ പവനം മോഹാദ്യോഗമിച്ഛതി യോഗിനാം .

സോഽപക്വം കുംഭമാരുഹ്യ സാഗരം തർതുമിച്ഛതി .. 63..

യസ്യ പ്രാണോ വിലീനോഽന്തഃ സാധകേ ജീവിതേ സതി .

പിണ്ഡോ ന പതിതസ്തസ്യ ചിത്തം ദോഷൈഃ പ്രബാധതേ .. 64..

ശുദ്ധേ ചേതസി തസ്യൈവ സ്വാത്മജ്ഞാനം പ്രകാശതേ .

തസ്മാജ്ജ്ഞാനം ഭവേദ്യോഗാജ്ജന്മനൈകേന പദ്മജ .. 65..

തസ്മാദ്യോഗം തമേവാദൗ സാധകോ നിത്യമഭ്യസേത് .

മുമുക്ഷുഭിഃ പ്രാണജയഃ കർതവ്യോ മോക്ഷഹേതവേ .. 66..

യോഗാത്പരതരം പുണ്യം യോഗാത്പരതരം ശിവം .

യോഗാത്പരതരം സൂക്ഷ്മം യോഗാത്പരതരം നഹി .. 67..

യോഽപാനപ്രാണയോരൈക്യം സ്വരജോരേതസോസ്തഥാ .

സൂര്യാചന്ദ്രമസോര്യോഗോ ജീവാത്മപരമാത്മനോഃ .. 68..

ഏവം തു ദ്വന്ദ്വജാലസ്യ സംയോഗോ യോഗ ഉച്യതേ .

അഥ യോഗശിഖാം വക്ഷ്യേ സർവജ്ഞാനേഷു ചോത്തമാം .. 69..

യദാനുധ്യായതേ മന്ത്രം ഗാത്രകമ്പോഽഥ ജായതേ .

ആസനം പദ്മകം ബദ്ധ്വാ യച്ചാന്യദപി രോചതേ .. 70..

നാസാഗ്രേ ദൃഷ്ടിമാരോപ്യ ഹസ്തപാദൗ ച സംയതൗ .

മനഃ സർവത്ര സംഗൃഹ്യ ഓങ്കാരം തത്ര ചിന്തയേത് .. 71..

ധ്യായതേ സതതം പ്രാജ്ഞോ ഹൃത്കൃത്വാ പരമേശ്വരം .

ഏകസ്തംഭേ നവദ്വാരേ ത്രിസ്ഥൂണേ പഞ്ചദൈവതേ .. 72..

ഈദൃശേ തു ശരീരേ വാ മതിമാന്നോപലക്ഷയേത് .

ആദിത്യമണ്ഡലാകാരം രശ്മിജ്വാലാസമാകുലം .. 73..

തസ്യ മധ്യഗതം വഹ്നിം പ്രജ്വലേദ്ദീപവർതിവത് .

ദീപശിഖാ തു യാ മാത്രാ സാ മാത്രാ പരമേശ്വരേ .. 74..

ഭിന്ദന്തി യോഗിനഃ സൂര്യം യോഗാഭ്യാസേന വൈ പുനഃ .

ദ്വിതീയം സുഷുമ്നാദ്വാരം പരിശുഭ്രം സമർപിതം .. 75..

കപാലസമ്പുടം പീത്വാ തതഃ പശ്യതി തത്പദം .

അഥ ന ധ്യായതേ ജന്തുരാലസ്യാച്ച പ്രമാദതഃ .. 76..

യദി ത്രികാലമാഗച്ഛേത്സ ഗച്ഛേത്പുണ്യസമ്പദം .

പുണ്യമേതത്സമാസാദ്യ സങ്ക്ഷിപ്യ കഥിതം മയാ .. 77..

ലബ്ധയോഗോഽഥ ബുദ്ധ്യേത പ്രസന്നം പരമേശ്വരം .

ജന്മാന്തരസഹസ്രേഷു യദാ ക്ഷീണം തു കിൽബിഷം .. 78..

തദാ പശ്യതി യോഗേന സംസാരോച്ഛേദനം മഹത് .

അധുനാ സമ്പ്രവക്ഷ്യാമി യോഗാഭ്യാസസ്യ ലക്ഷണം .. 79..

മരുജ്ജയോ യസ്യ സിദ്ധഃ സേവയേത്തം ഗുരും സദാ .

ഗുരുവസ്ത്രപ്രസാദേന കുര്യാത്പ്രാണജയം ബുധഃ .. 80..

വിതസ്തിപ്രമിതം ദൈർഘ്യം ചതുരംഗുലവിസ്തൃതം .

മൃദുലം ധവലം പ്രോക്തം വേഷ്ടനാംബരലക്ഷണം .. 81..

നിരുധ്യ മാരുതം ഗാഢം ശക്തിചാലനയുക്തിതഃ .

അഷ്ടധാ കുണ്ഡലീഭൂതാമൃജ്വീം കുര്യാത്തു കുണ്ഡലീം .. 82..

പായോരാകുഞ്ചനം കുര്യാത്കുണ്ഡലീം ചാലയേത്തദാ .

മൃത്യുചക്രഗതസ്യാപി തസ്യ മൃത്യുഭയം കുതഃ .. 83..

ഏതദേവ പരം ഗുഹ്യം കഥിതം തു മയാ തവ .

വജ്രാസനഗതോ നിത്യമൂർധ്വാകുഞ്ചനമഭ്യസേത് .. 84..

വായുനാ ജ്വലിതോ വഹ്നിഃ കുണ്ഡലീമനിശം ദഹേത് .

സന്തപ്താ സാഗ്നിനാ ജീവശക്തിസ്ത്രൈലോക്യമോഹിനീ .. 85..

പ്രവിശേച്ചന്ദ്രതുണ്ഡേ തു സുഷുമ്നാവദനാന്തരേ .

വായുനാ വഹ്നിനാ സാർധം ബ്രഹ്മഗ്രന്ഥിം ഭിനത്തി സാ .. 86..

വിഷ്ണുഗ്രന്ഥിം തതോ ഭിത്ത്വാ രുദ്രഗ്രന്ഥൗ ച തിഷ്ഠതി .

തതസ്തു കുംഭകൈർഗാഢം പൂരയിത്വാ പുനഃപുനഃ .. 87..

അഥാഭ്യസേത്സൂര്യഭേദമുജ്ജായീം ചാപി ശീതലീം .

ഭസ്ത്രാം ച സഹിതോ നാമ സ്യാച്ചതുഷ്ടയകുംഭകഃ .. 88..

ബന്ധത്രയേണ സംയുക്തഃ കേവലപ്രാപ്തികാരകഃ .

അഥാസ്യ ലക്ഷണം സമ്യക്കഥയാമി സമാസതഃ .. 89..

ഏകാകിനാ സമുപഗമ്യ വിവിക്തദേശം

പ്രാണാദിരൂപമമൃതം പരമാർഥതത്ത്വം .

ലഘ്വാശിനാ ധൃതിമതാ പരിഭാവിതവ്യം

സംസാരരോഗഹരമൗഷധമദ്വിതീയം .. 90..

സൂര്യനാഡ്യാ സമാകൃഷ്യ വായുമഭ്യാസയോഗിനാ .

വിധിവത്കുംഭകം കൃത്വാ രേചയേച്ഛ്രീതരശ്മിനാ .. 91..

ഉദരേ ബഹുരോഗഘ്നം ക്രിമിദോഷം നിഹന്തി ച .

മുഹുർമുഹുരിദം കാര്യം സൂര്യഭേദമുദാഹൃതം .. 92..

നാഡീഭ്യാം വായുമാകൃഷ്യ കുണ്ഡല്യാഃ പാർശ്വയോഃ ക്ഷിപേത് .

ധാരയേദുദരേ പശ്ചാദ്രേചയേദിഡയാ സുധീഃ .. 93..

കണ്ഠേ കഫാദി ദോഷഘ്നം ശരീരാഗ്നിവിവർധനം .

നാഡീജലാപഹം ധാതുഗതദോഷവിനാശനം .. 94..

ഗച്ഛതസ്തിഷ്ഠതഃ കാര്യമുജ്ജായാഖ്യം തു കുംഭകം .

മുഖേന വായും സംഗൃഹ്യ ഘ്രാണരന്ധ്രേണ രേചയേത് .. 95..

ശീതലീകരണം ചേദം ഹന്തി പിത്തം ക്ഷുധാം തൃഷം .

സ്തനയോരഥ ഭസ്ത്രേവ ലോഹകാരസ്യ വേഗതഃ .. 96..

രേച്യേത്പൂരയേദ്വായുമാശ്രമം ദേഹഗം ധിയാ .

യഥാ ശ്രമോ ഭവേദ്ദേഹേ തഥാ സൂര്യേണ പൂരയേത് .. 97..

കണ്ഠസങ്കോചനം കൃത്വാ പുനശ്ചന്ദ്രേണ രേചയേത് .

വാതപിത്തശ്ലേഷ്മഹരം ശരീരാഗ്നിവിവർധനം .. 98..

കുണ്ഡലീബോധകം വക്ത്രദോഷഘ്നം ശുഭദം സുഖം .

ബ്രഹ്മനാഡീമുഖാന്തസ്ഥകഫാദ്യർഗലനാശനം .. 99..

സമ്യഗ്ബന്ധുസമുദ്ഭൂതം ഗ്രന്ഥിത്രയവിഭേദകം .

വിശേഷേണൈവ കർതവ്യം ഭസ്ത്രാഖ്യം കുംഭകം ത്വിദം .. 100..

ബന്ധത്രയമഥേദാനീം പ്രവക്ഷ്യാമി യഥാക്രമം .

നിത്യം കൃതേന തേനാസൗ വായോർജയമവാപ്നുയാത് .. 101..

ചതുർണാമപി ഭേദാനാം കുംഭകേ സമുപസ്ഥിതേ .

ബന്ധത്രയമിദം കാര്യം വക്ഷ്യമാണം മയഹി തത് .. 102..

പ്രഥമോ മൂലബന്ധസ്തു ദ്വിതീയോഡ്ഡീയനാഭിധഃ .

ജാലന്ധാരസ്തൃതീയസ്തു ലക്ഷണം കഥയാമ്യഹം .. 103..

ഗുദം പാർഷ്ണ്യാ തു സമ്പീഡ്യ പായുമാകുഞ്ചലേദ്ബലാത് .

വാരംവാരം യഥാ ചോർധ്വം സമായാതി സമീരണഃ .. 104..

പ്രാണാപാനൗ നാദബിന്ദൂ മൂലബന്ധേന ചൈകതാം .

ഗത്വാ യോഗസ്യ സംസിദ്ധിം യച്ഛതോ നാത്ര സംശയഃ .. 105..

കുംഭകാന്തേ രേചകാദൗ കർതവ്യസ്തൂഡ്ഡിയാനകഃ .

ബന്ധോ യേന സുഷുമ്നായാം പ്രാണസ്തൂഡ്ഡീയതേ യതഃ .. 106

തസ്മാദുഡ്ഡീയനാഖ്യോഽയം യോഗിഭിഃ സമുദാഹൃതഃ .

ഉഡ്ഡിയാനം തു സഹജം ഗുരുണാ കഥിതം സദാ .. 107..

അഭ്യസേത്തദതന്ദ്രസ്തു വൃദ്ധോഽപി തരുണോ ഭവേത് .

നാഭേരൂർധ്വമധശ്ചാപി ത്രാണം കുര്യാത്പ്രയത്നതഃ .. 108..

ഷാണ്മാസമഭ്യസേന്മൃത്യും ജയത്യേവ ന സംശയഃ .

പൂരകാന്തേ തു കർതവ്യോ ബന്ധോ ജാലന്ധരാഭിധഃ .. 109..

കണ്ഠസങ്കോചരൂപോഽസൗ വായുർമാർഗനിരോധകഃ .

കണ്ഠമാകുഞ്ച്യ ഹൃദയേ സ്ഥാപയേദ്ദൃഢമിച്ഛയാ .. 110..

ബന്ധോ ജാലന്ധരാഖ്യോഽയമമൃതാപ്യായകാരകഃ .

അധസ്താത്കുഞ്ചനേനാശു കണ്ഠസങ്കോചനേ കൃതേ .. 111..

മധ്യേ പശ്ചിമതാനേന സ്യാത്പ്രാണോ ബ്രഹ്മനാഡിഗഃ .

വജ്രാസനസ്ഥിതോ യോഗീ ചാലയിത്വാ തു കുണ്ഡലീം .. 112..

കുര്യാദനന്തരം ഭസ്ത്രീം കുണ്ഡലീമാശു ബോധയേത് .

ഭിദ്യന്തേ ഗ്രന്ഥയോ വംശേ തപ്തലോഹശലാകയാ .. 113..

തഥൈവ പൃഷ്ഠവംശഃ സ്യാദ്ഗ്രന്ഥിഭേദസ്തു വായുനാ .

പിപീലികായാം ലഗ്നായാം കണ്ഡൂസ്തത്ര പ്രവർതതേ .. 114..

സുഷുമ്നായാം തഥാഭ്യാസാത്സതതം വായുനാ ഭവേത് .

രുദ്രഗ്രന്ഥിം തതോ ഭിത്ത്വാ തതോ യാതി ശിവാത്മകം .. 115..

ചന്ദ്രസൂര്യൗ സമൗ കൃത്വാ തയോര്യോഗഃ പ്രവർതതേ .

ഗുണത്രയമതീതം സ്യാദ്ഗ്രന്ഥിത്രയവിഭേദനാത് .. 116..

ശിവശക്തിസമായോഗേ ജായതേ പരമാ സ്ഥിതിഃ .

യഥാ കരീ കരേണൈവ പാനീയം പ്രപിബേത്സദാ .. 117..

സുഷുമ്നാവജ്രനാലേന പവമാനം ഗ്രസേത്തഥാ .

വജ്രദണ്ഡസമുദ്ഭൂതാ മണയശ്ചൈകവിംശതിഃ .. 118..

സുഷുമ്നായാം സ്ഥിതഃ സർവേ സൂത്രേ മണിഗണാ ഇവ .

മോക്ഷമാർഗേ പ്രതിഷ്ഠാനാത്സുഷുമ്നാ വിശ്വരൂപിണീ .. 119..

യഥൈവ നിശ്ചിതഃ കാലശ്ചന്ദ്രസൂര്യനിബന്ധനാത് .

ആപൂര്യ കുംഭിതോ വായുർബഹിർനോ യാതി സാധകേ .. 120..

പുനഃപുനസ്തദ്വദേവ പശ്ചിമദ്വാരലക്ഷണം .

പൂരിതസ്തു സ തദ്ദ്വാരൈരീഷത്കുംഭകതാം ഗതഃ .. 121..

പ്രവിശേത്സർവഗാത്രേഷു വായുഃ പശ്ചിമമാർഗതഃ .

രേചിതഃ ക്ഷീണതാം യാതി പൂരിതഃ പോഷയേത്തതഃ .. 122..

യത്രൈവ ജാതം സകലേവരം മന-

സ്തത്രൈവ ലീനം കുരുതേ സ യോഗാത് .

സ ഏവ മുക്തോ നിരഹങ്കൃതിഃ സുഖീ

മൂഢാ ന ജാനന്തി ഹി പിണ്ഡപാതിനഃ .. 123..

ചിത്തം വിനിഷ്ടം യദി ഭാസിതം സ്യാ-

ത്തത്ര പ്രതീതോ മരുതോഽപി നാശഃ .

ന ചേദ്യദി സ്യാന്ന തു തസ്യ ശാസ്ത്രം

നാത്മപ്രതീതിർന ഗുരുർന മോക്ഷഃ .. 124..

ജലൂകാ രുധിരം യദ്വദ്ബലാദാകർഷതി സ്വയം .

ബ്രഹ്മനാഡീ തഥാ ധാതൂൻസന്തതാഭ്യാസയോഗതഃ .. 125..

അനേനാഭ്യാസയോഗേന നിത്യമാസനബന്ധതഃ .

ചിത്തം വിലീനതാമേതി ബിന്ദുർനോ യാത്യധസ്തഥാ .. 126..

രേചകം പൂരകം മുക്ത്വാ വായുനാ സ്ഥീയതേ സ്ഥിരം .

നാനാ നാദാഃ പ്രവർതന്തേ സംസ്രവേച്ചന്ദ്രമണ്ഡലം .. 127..

നശ്യന്തി ക്ഷുത്പിപാസാദ്യാഃ സർവദോഷാസ്തതസ്തദാ .

സ്വരൂപേ സച്ചിദാനന്ദേ സ്ഥിതിമാപ്നോതി കേവലം .. 128..

കഥിതം തു തവ പ്രീത്യാ ഹ്യേതദഭ്യാസലക്ഷണം .

മന്ത്രോ ലയോ ഹഠോ രാജയോഗോഽന്തർഭൂമികാഃ ക്രമാത് .. 129..

ഏക ഏവ ചതുർധാഽയം മഹായോഗോഽഭിധീയതേ .

ഹകാരേണ ബഹിര്യാതി സകാരേണ വിശേത്പുനഃ .. 130..

ഹംസഹംസേതി മന്ത്രോഽയം സർവൈർജീവശ്ച ജപ്യതേ .

ഗുരുവാക്യാത്സുഷുമ്നായാം വിപരീതോ ഭവേജ്ജപഃ .. 131..

സോഽഹംസോഽഹമിതി പ്രോക്തോ മന്ത്രയോഗഃ സ ഉച്യതേ .

പ്രതീതിർമന്ത്രയോഗാച്ച ജായതേ പശ്ചിമേ പഥി .. 132..

ഹകാരേണ തു സൂര്യഃ സ്യാത്സകാരേണേന്ദുരുച്യതേ .

സൂര്യാചന്ദ്രമസോരൈക്യം ഹഠ ഇത്യഭിധീയതേ .. 133..

ഹഠേന ഗ്രസ്യതേ ജാഡ്യം സർവദോഷസമുദ്ഭവം .

ക്ഷേത്രജ്ഞഃ പരമാത്മാ ച തയോരൈക്യം യദാ ഭവേത് .. 134..

തദൈക്യേ സാധിതേ ബ്രഹ്മംശ്ചിത്തം യാതി വിലീനതാം .

പവനഃ സ്ഥൈര്യമായാതി ലയയോഗോദയേ സതി .. 135..

ലയാത്സമ്പ്രാപ്യതേ സൗഖ്യം സ്വാത്മാനദം പരം പദം .

യോനിമധ്യേ മഹാക്ഷേത്രേ ജപാബന്ധൂകസംനിഭം .. 136..

രജോ വസതി ജന്തൂനാം ദേവീതത്ത്വം സമാവൃതം .

രജസോ രേതസോ യോഗാദ്രാജയോഗ ഇതി സ്മൃതഃ .. 137..

അണിമാദിപദം പ്രാപ്യ രാജതേ രാജയോഗതഃ .

പ്രാണാപാനസമായോഗോ ജ്ഞേയം യോഗചതുഷ്ടയം .. 138..

സങ്ക്ഷേപാത്കഥിതം ബ്രഹ്മന്നാന്യഥാ ശിവഭാഷിതം .

ക്രമേണ പ്രാപ്യതേ പ്രാപ്യമഭ്യാസാദേവ നാന്യഥാ .. 139..

ഏകേനൈവ ശരീരേണ യോഗാഭ്യാസാച്ഛനൈഃശനൈഃ .

ചിരാത്സമ്പ്രാപ്യതേ മുക്തിർമർകടക്രമ ഏവ സഃ .. 140..

യോഗസിദ്ധിം വിനാ ദേഹഃ പ്രമാദാദ്യദി നശ്യതി .

പൂർവവാസനയാ യുക്തഃ ശരീരം ചാന്യദാപ്നുയാത് .. 141..

തതഃ പുണ്യവശാത്സിദ്ധോ ഗുരുണാ സഹ സംഗതഃ .

പശ്ചിമദ്വാരമാർഗേണ ജായതേ ത്വരിതം ഫലം .. 142..

പൂർവജന്മകൃതാഭ്യാസാത്സത്ത്വരം ഫലമശ്നുതേ .

ഏതദേവ ഹി വിജ്ഞേയം തത്കാകമതമുച്യതേ .. 143..

നാസ്തി കാകമതാദന്യദഭ്യാസാഖ്യമതഃ പരം .

തേനൈവ പ്രാപ്യതേ മുക്തിർനാന്യഥാ ശിവഭാഷിതം .. 144..

ഹഠയോഗക്രമാത്കാഷ്ഠാസഹജീവലയാദികം .

നാകൃതം മോക്ഷമാർഗം സ്യാത്പ്രസിദ്ധാം പശ്ചിമം വിനാ .. 145..

ആദൗ രോഗാഃ പ്രണശ്യന്തി പശ്ചാജ്ജാഡ്യം ശരീരജം .

തതഃ സമരസോ ഭൂത്വാ ചന്ദ്രോ വർഷത്യനാരതം .. 146..

ധാതൂംശ്ച സംഗ്രഹേദ്വഹ്നിഃ പവനേന സമന്തതഃ .

നാനാ നാദാഃ പ്രവർതന്തേ മാർദവം സ്യാത്കലേവരേ .. 147..

ജിത്വാ വൃഷ്ട്യാദികം ജാഡ്യം ഖേചരഃ സ ഭവേന്നരഃ .

സർവജ്ഞോസൗ ഭവേത്കാമരൂപഃ പവനവേഗവാൻ .. 148..

ക്രീഡതേ ത്രിഷു ലികേഷു ജായന്തേ സിദ്ധയോഽഖിലാഃ .

കർപൂരേ ലീയമാനേ കിം കാഠിന്യം തത്ര വിദ്യതേ .. 149..

അഹങ്കാരക്ഷയേ തദ്വദ്ദേഹേ കഠിനാ കുതഃ .

സർവകർതാ ച യോഗീന്ദ്രഃ സ്വതന്ത്രോഽനന്തരൂപവാൻ .. 150..

ജീവന്മുക്തോ മഹായോഗീ ജായതേ നാത്ര സംശയഃ .

ദ്വിവിധാഃ സിദ്ധയോ ലോകേ കൽപിതാഽകൽപിതാസ്തഥാ .. 151..

രസൗഷധിക്രിയാജാലമന്ത്രാഭ്യാസാധിസാധനാത് .

സിദ്ധ്യന്തി സിദ്ധയോ യാസ്തു കൽപിതാസ്താഃ പ്രകീർതിതാഃ .. 152..

അനിത്യാ അൽപവീര്യാസ്താഃ സിദ്ധയഃ സാധനോദ്ഭവാഃ .

സാധനേന വിനാപ്യേവം ജായന്തേ സ്വത ഏവ ഹി .. 153..

സ്വാത്മയോഗൈകനിഷ്ഠേഷു സ്വാതന്ത്ര്യാദ്ദീശ്വരപ്രിയാഃ .

പ്രഭൂതാഃ സിദ്ധയോ യാസ്താഃ കൽപനാരഹിതാഃ സ്മൃതാഃ .. 154.

സിദ്ധാനിത്യാ മഹാവീര്യാ ഇച്ഛാരൂപാഃ സ്വയോഗജാഃ .

ചിരകാലാത്പ്രജായന്തേ വാസനാരഹിതേഷു ച .. 155..

താസ്തു ഗോപ്യാ മഹായോഗാത്പരമാത്മപദേഽവ്യയേ .

വിനാ കാര്യം സദാ ഗുപ്തം യോഗസിദ്ധസ്യ ലക്ഷണം .. 156..

യഥാകാശം സമുദ്ദിശ്യ ഗച്ഛദ്ഭിഃ പഥികൈഃ പഥി .

നാനാ തീർഥാനി ദൃശ്യന്തേ നാനാമാർഗാസ്തു സിദ്ധയഃ .. 157..

സ്വയമേവ പ്രജായന്തേ ലാഭാലാഭവിവർജിതേ .

യോഗമാർഗേ തഥൈവേദം സിദ്ധിജാലം പ്രവർതതേ .. 158..

പരീക്ഷകൈഃ സ്വർണകാരൈർഹേമ സമ്പ്രോച്യതേ യഥാ .

സിധിഭിർലക്ഷയേത്സിദ്ധം ജീവന്മുക്തം തഥൈവ ച .. 159..

അലൗകികഗുണസ്തസ്യ കദാചിദ്ദൃശ്യതേ ധ്രുവം .

സിദ്ധിഭിഃ പരിഹീനം തു നരം ബദ്ധം തു ലക്ഷയേത് .. 160..

അജരാമരപിണ്ഡോ യോ ജീവന്മുക്തഃ സ ഏവ ഹി .

പശുകുക്കുടകീടാദ്യാ മൃതിം സമ്പ്രാപ്നുവന്തി വൈ .. 161..

തേഷാം കിം പിണ്ഡപാതേന മുക്തിർഭവതി പദ്മജ .

ന ബഹിഃ പ്രാണ ആയാതി പിണ്ഡസ്യ പതനം കുതഃ .. 162..

പിണ്ഡപാതേന യാ മുക്തിഃ സാ മുക്തിർന തു ഹന്യതേ .

ദേഹേ ബ്രഹ്മത്വമായാതേ ജലാനാം സൈന്ധവം യഥാ .. 163..

അനന്യതാം യദാ യാതി തദാ മുക്തഃ സ ഉച്യതേ .

വിമതാനി ശരീരാണി ഇന്ദ്രിയാണി തഥൈവ ച .. 164..

ബ്രഹ്മ ദേഹത്വമാപന്നം വാരി ബുദ്ബുദതാമിവ .

ദശദ്വാര പുരം ദേഹം ദശനാഡീമഹാപഥം .. 165..

ദശഭിർവായുഭിർവ്യാപ്തം ദശേന്ദ്രിയപരിച്ഛദം .

ഷഡാധാരാപവരകം ഷഡന്വയമഹാവനം .. 166..

ചതുഃപീഠസമാകീർണം ചതുരാമ്നായദീപകം .

ബിന്ദുനാദമഹാലിംഗം ശിവശക്തിനികേതനം .. 167..

ദേഹം ശിവാലയം പ്രോക്തം സിദ്ധിദം സർവദേഹിനാം .

ഗുദമേഢ്രാന്തരാലസ്ഥം മൂലാധാരം ത്രികോണകം .. 168..

ശിവസ്യ ജീവരൂപസ്യ സ്ഥാനം തദ്ധി പ്രചക്ഷതേ .

യത്ര കുണ്ഡലിനീനാമ പരാ ശക്തിഃ പ്രതിഷ്ഠിതാ .. 169..

യസ്മാദുത്പദ്യതേ വായുര്യസ്മാദ്വഹ്നിഃ പ്രവർതതേ .

യസ്മാദുത്പദ്യതേ ബിന്ദുര്യസ്മാന്നാദഃ പ്രവർതതേ .. 170..

യസ്മാദുത്പദ്യതേ ഹംസോ യസ്മാദുത്പദ്യതേ മനഃ .

തദേതത്കാമരൂപാഖ്യം പീഠം കാമഫലപ്രദം .. 171..

സ്വാധിഷ്ഠാനാഹ്വയം ചക്രം ലിംഗമൂലേ ഷഡസ്രകേ .

നാഭിദേശേ സ്ഥിതം ചക്രം ദശാരം മണിപൂരകം .. 172..

ദ്വാദശാരം മഹാചക്രം ഹൃദയേ ചാപ്യനാഹതം .

തദേതത്പൂർണഗിര്യാഖ്യം പീഠം കമലസംഭവ .. 173..

കണ്ഠകൂപേ വിശുദ്ധ്യാഖ്യം യച്ചക്രം ഷോഡശാസ്രകം .

പീഠം ജാലന്ധര നാമ തിഷ്ഠത്യത്ര സുരേശ്വര .. 174..

ആജ്ഞാ നാമ ഭ്രുവോർമധ്യേ ദ്വിദലം ചക്രമുത്തമം .

ഉഡ്യാനാഖ്യം മഹാപീഠമുപരിഷ്ടാത്പ്രതിഷ്ഠിതം .. 175..

ചതുരസ്രം ധരണ്യാദൗ ബ്രഹ്മാ തത്രാധിദേവതാ .

അർധചന്ദ്രാകൃതി ചലം വിഷ്ണുസ്തസ്യാധിദേവതാ .. 176..

ത്രികോണമണ്ഡലം വഹ്നീ രുദ്രസ്തസ്യാധിദേവതാ .

വായോർബിംബം തു ഷട്കോണമീശ്വരോഽസ്യാധിദേവതാ .. 177..

ആകാശമണ്ഡലം വൃത്തം ദേവതാസ്യ സദാശിവഃ .

നാദരൂപം ഭ്രുവോർമധ്യേ മനസോ മണ്ഡലം വിദുഃ .. 178..

ഇതി പ്രഥമോഽധ്യായഃ .. 1..

പുനര്യോഗസ്യ മാഹാത്മ്യം ശ്രോതുമിച്ഛാമി ശങ്കര .

യസ്യ വിജ്ഞാനമാത്രേണ ഖേചരീസമതാം വ്രജേത് .. 1..

ശൃണു ബ്രഹ്മൻപ്രവക്ഷ്യാമി ഗോപനീയം പ്രയത്നതഃ .

ദ്വാദശാബ്ദം തു ശുശ്രൂഷാം യഃ കുര്യാദപ്രമാദതഃ .. 2..

തസ്മൈ വാച്യം യഥാതഥ്യം ദാന്തായ ബ്രഹ്മചാരിണേ .

പാണ്ഡിത്യാദർഥലോഭാദ്വാ പ്രമാദാദ്വാ പ്രയച്ഛതി .. 3..

തേനാധീതം ശ്രുതം തേന തേന സർവമനുഷ്ഠിതം .

മൂലമന്ത്രം വിജാനാതി യോ വിദ്വാൻഗുരുദർശിതം .. 4..

ശിവശക്തിമയം മന്ത്രം മൂലാധാരാത്സമുത്ഥിതം .

തസ്യ മന്ത്രസ്യ വൈ ബ്രഹ്മഞ്ഛ്രോതാ വക്താ ച ദുർലഭഃ .. 5..

ഏതത്പീഠമിതി പ്രോക്തം നാദലിംഗം ചിദാത്മകം .

തസ്യ വിജ്ഞാനമാത്രേണ ജീവന്മുക്തോ ഭവേജ്ജനഃ .. 6..

അണിമാദികമൈശ്വര്യമചിരാദേവ ജായതേ .

മനനാത്പ്രാണനാച്ചൈവ മദ്രൂപസ്യാവബോധനാത് .. 7..

മന്ത്രമിത്യുച്യതേ ബ്രഹ്മന്മദധിഷ്ഠാനതോഽപി വാ .

മൂലത്വാത്സർവമന്ത്രാണാം മൂലാധാരാത്സമുദ്ഭവാത് .. 8..

മൂലസ്വരൂപലിംഗത്വാന്മൂലമന്ത്ര ഇതി സ്മൃതഃ .

സൂക്ഷ്മത്വാത്കാരണാത്വാച്ച ലയനാദ്ഗമനാദപി .. 9..

ലക്ഷണാത്പരമേശസ്യ ലിംഗമിത്യഭിധീയതേ .

സംനിധാനാത്സമസ്തേഷു ജന്തുഷ്വപി ച സന്തതം .. 10..

സൂചകത്വാച്ച രൂപസ്യ സൂത്രമിത്യഭിധീയതേ .

മഹാമായാ മഹാലക്ഷ്മീർമഹാദേവീ സരസ്വതീ .. 11..

ആധാരശക്തിരവ്യക്താ യയാ വിശ്വം പ്രവർതതേ .

സൂക്ഷ്മാഭാ ബിന്ദുരൂപേണ പീഠരൂപേണ വർതതേ .. 12..

ബിന്ദുപീഠം വിനിർഭിദ്യ നാദലിംഗമുപസ്ഥിതം .

പ്രാണേനോച്ചാര്യതേ ബ്രഹ്മൻഷണ്മുഖീകരണേന ച .. 13..

ഗുരൂപദേശമാർഗേണ സഹസൈവ പ്രകാശതേ .

സ്ഥൂലം സൂക്ഷ്മം പരം ചേതി ത്രിവിധം ബ്രഹ്മണോ വപുഃ .. 14..

പഞ്ചബ്രഹ്മമയം രൂപം സ്ഥൂലം വൈരാജമുച്യതേ .

ഹിരണ്യഗർഭം സൂക്ഷ്മം തു നാദം ബീജത്രയാത്മകം .. 15..

പരം ബ്രഹ്മ പരം സത്യം സച്ചിദാനന്ദലക്ഷണം .

അപ്രമേയമനിർദേശ്യമവാങ്മനസഗോചരം .. 16..

ശുദ്ധം സൂക്ഷ്മം നിരാകാരം നിർവികാരം നിരഞ്ജനം .

അനന്തമപരിച്ഛേദ്യമനൂപമമനാമയം .. 17..

ആത്മമന്ത്രസദാഭ്യാസാത്പരതത്ത്വം പ്രകാശതേ .

തദഭിവ്യക്തചിഹ്നാനി സിദ്ധിദ്വാരാണി മേ ശൃണു .. 18..

ദീപജ്വാലേന്ദുഖദ്യോതവിദ്യുന്നക്ഷത്രഭാസ്വരാഃ .

ദൃശ്യന്തേ സൂക്ഷ്മരൂപേണ സദാ യുക്തസ്യ യോഗിനഃ .. 19..

അണിമാദികമൈശ്വര്യമചിരാത്തസ്യ ജായതേ .

നാസ്തി നാദാത്പരോ മന്ത്രോ ന ദേവഃ സ്വാത്മനഃ പരഃ .. 20..

നാനുസന്ധേഃ പരാ പൂജാ ന ഹി തൃപ്തേഃ പരം മുഖം .

ഗോപനീയം പ്രയത്നേന സർവദാ സിദ്ധിമിച്ഛതാ .

മദ്ഭക്ത ഏതദ്വിജ്ഞായ കൃത കൃത്യഃ സുഖീ ഭവേത് .. 21..

യസ്യ ദേവേ പരാ ഭക്തിര്യഥാ ദേവേ തഥാ ഗുരൗ .

തസ്യൈതേ കഥിതാ ഹ്യർഥാഃ പ്രകാശന്തേ മഹാത്മനഃ .. 22.. ഇതി ..

ഇതി ദ്വിതീയോഽധ്യായഃ .. 2..

യന്നമസ്യം ചിദാഖ്യാതം യത്സിദ്ധീനാം ച കാരണം .

യേന വിജ്ഞാതമാത്രേണ ജന്മബന്ധാത്പ്രമുച്യതേ .. 1..

അക്ഷരം പരമോ നാദഃ ശബ്ദബ്രഹ്മേതി കഥ്യതേ .

മൂലാധാരഗതാ ശക്തിഃ സ്വാധാരാ ബിന്ദുരൂപിണീ .. 2..

തസ്യാമുത്പദ്യതേ നാദഃ സൂക്ഷ്മബീജാദിവാങ്കുരഃ .

താം പശ്യന്തീം വിദുർവിശ്വം യയാ പശ്യന്തി യോഗിനഃ .. 3..

ഹൃദയേ വ്യജ്യതേ ഘോഷോ ഗർജത്പർജന്യസംനിഭഃ .

തത്ര സ്ഥിതാ സുരേശാന മധ്യമേത്യഭിധീയതേ .. 4..

പ്രാണേന ച സ്വരാഖ്യേന പ്രഥിതാ വൈഖരീ പുനഃ .

ശാഖാപല്ലവരൂപേണ താല്വാദിസ്ഥാനഘട്ടനാത് .. 5..

അകാരാദിക്ഷകാരാന്താന്യക്ഷരാണി സമീരയേത് .

അക്ഷരേഭ്യഃ പദാനി സ്യുഃ പദേഭ്യോ വാക്യസംഭവഃ .. 6..

സർവേ വാക്യാത്മകാ മന്ത്രാ വേദശാസ്ത്രാണി കൃത്സ്നശഃ .

പുരാണാനി ച കാവ്യാനി ഭാഷാശ്ച വിവിധാ അപി .. 7..

സപ്തസ്വരാശ്ച ഗാഥാശ്ച സർവേ നാദസമുദ്ഭവാഃ .

ഏഷാ സരസ്വതീ ദേവീ സർവഭൂതഗുഹാശ്രയാ .. 8..

വായുനാ വഹ്നിയുക്തേന പ്രേര്യമാണാ ശനൈഃ ശനൈഃ .

തദ്വിവർതപദൈർവാക്യൈരിത്യേവം വർതതേ സദാ .. 9..

യ ഇമാം വൈഖരീ ശക്തിം യോഗീ സ്വാത്മനി പശ്യതി .

സ വാക്സിദ്ധിമവാപ്നോതി സരസ്വത്യാഃ പ്രസാദതഃ .. 10..

വേദശാസ്ത്രപുരാണാനാം സ്വയം കർതാ ഭവിഷ്യതി .

യത്ര ബിന്ദുശ്ച നാദശ്ച സോമസൂര്യാഗ്നിവായവഃ .. 11..

ഇന്ദ്രിയാണി ച സർവാണി ലയം ഗച്ഛന്തി സുവ്രത .

വായവോ യത്ര ലീയന്തേ മനോ യത്ര വിലീയതേ .. 12..

യം ലബ്ധ്വാ ചാപരം ലാഭം മന്യതേ നാധികം തതഃ .

യസ്മിംസ്ഥിതോ ന ദുഃഖേന ഗുരുണാപി വിചാല്യതേ .. 13..

യത്രോപരമതേ ചിത്തം നിരുദ്ധം യോഗസേവയാ .

യത്ര ചൈവാത്മനാത്മാനം പശ്യന്നാത്മനി തുഷ്യതി .. 14..

സുഖമാത്യന്തികം യത്തദ്ബുദ്ധിഗ്രാഹ്യമതീന്ദ്രിയം .

ഏതത്ക്ഷരാക്ഷരാതീതമനക്ഷരമിതീര്യതേ .. 15..

ക്ഷരഃ സർവാണി ഭൂതാനി സൂത്രാത്മാഽക്ഷര ഉച്യതേ .

അക്ഷരം പരമം ബ്രഹ്മ നിർവിശേഷം നിരഞ്ജനം .. 16..

അലക്ഷണമലക്ഷം തദപ്രതർക്യമനൂപമം .

അപാരപാരമച്ഛേദ്യമചിന്ത്യമതിനിർമലം .. 17..

ആധാരം സർവഭൂതാനാമനാധാരമനാമയം .

അപ്രമാണമനിർദേശ്യമപ്രമേയമതീന്ദ്രിയം .. 18..

അസ്ഥൂലമനണുഹ്രസ്വമദീർഘമജമവ്യയം .

അശബ്ദമസ്പർശരൂപമചക്ഷുഃശ്രോത്രനാമകം .. 19..

സർവജ്ഞം സർവഗം ശാന്തം സർവേഷാം ഹൃദയേ സ്ഥിതം .

സുസംവേദ്യം ഗുരുമതാത്സുദുർബോധമചേതസാം .. 20..

നിഷ്കലം നിർഗുണം ശാന്തം നിർവികാരം നിരാശ്രയം .

നിർലേപകം നിരാപായം കൂടസ്ഥമചലം ധ്രുവം .. 21..

ജ്യോതിഷാമപി തജ്ജ്യോതിസ്തമഃപാരേ പ്രതിഷ്ഠിതം .

ഭാവാഭാവവിനിർമുക്തം ഭാവനാമാത്രഗോചരം .. 22..

ഭക്തിഗമ്യം പരം തത്ത്വമന്തർലീനേന ചേതസാ .

ഭാവനാമാത്രമേവാത്ര കാരണം പദ്മസംഭവ .. 23..

യഥാ ദേഹാന്തരപ്രാപ്തേഃ കാരണം ഭാവനാ നൃണാം .

വിഷയം ധ്യായതഃ പുംസോ വിഷയേ രമതേ മനഃ .. 24..

മാമനുസ്മരതശ്ചിത്തം മയ്യേവാത്ര വിലീയതേ .

സർവജ്ഞത്വം പരേശത്വം സർവസമ്പൂർണശക്തിതാ .

അനന്തശക്തിമത്ത്വം ച മദനുസ്മരണാദ്ഭവേത് .. 25.. ഇതി..

ഇതി തൃതീയോഽധ്യായഃ .. 3..

ചൈതനസ്യൈകരൂപത്വദ്ഭേദോ യുക്തോ ന കർഹിചിത് .

ജീവത്വം ച തഥാ ജ്ഞേയം രജ്ജ്വാം സർപഗ്രഹോ യഥാ .. 1..

രജ്ജ്വജ്ഞാനാത്ക്ഷണേനൈവ യദ്വദ്രജ്ജുർഹി സർപിണീ .

ഭാതി തദ്വച്ചിതിഃ സാക്ഷാദ്വിശ്വാകാരേണ കേവലാ .. 2..

ഉപാദാനം പ്രപഞ്ചസ്യ ബ്രഹ്മണോഽന്യന്ന വിദ്യതേ .

തസ്മാത്സർവപ്രപഞ്ചോഽയം ബ്രഹ്മൈവാസ്തി ന ചേതരത് .. 3..

വ്യാപ്യവ്യാപ്യകതാ മിഥ്യാ സർവമാത്മേതി ശാസനാത് .

ഇതി ജ്ഞാതേ പരേ തത്ത്വേ ഭേദസ്യാവസരഃ കുതഃ .. 4..

ബ്രഹ്മണഃ സർവഭൂതാനി ജായന്തേ പരമാത്മനഃ .

തസ്മാദേതാനി ബ്രഹ്മൈവ ഭവന്തീതി വിചിന്തയ .. 5..

ബ്രഹ്മൈവ സർവനാമാനി രൂപാണി വിവിധാനി ച .

കർമാണ്യപി സമഗ്രാണി ബിഭർതീതി വിഭാവയ .. 6..

സുവർണാജ്ജായമാനസ്യ സുവർണത്വം ച ശാശ്വതം .

ബ്രഹ്മണോ ജായമാനസ്യ ബ്രഹ്മത്വം ച തഥാ ഭവേത് .. 7..

സ്വൽപമപ്യന്തരം കൃത്വാ ജീവാത്മപരമാത്മനോഃ .

യസ്തിഷ്ഠതി വിമൂഢാത്മാ ഭയം തസ്യാപി ഭാഷിതം .. 8..

യദജ്ഞാനദ്ഭവേദ്ദ്വൈതമിതരത്തത്പ്രപശ്യതി .

ആത്മത്വേന തദാ സർവം നേതരത്തത്ര ചാണ്വപി .. 9..

അനുഭൂതോഽപ്യയം ലോകോ വ്യവഹാരക്ഷമോഽപി സൻ .

അസദ്രൂപോ യഥാ സ്വപ്ന ഉത്തരക്ഷണബാധിതഃ .. 10..

സ്വപ്നേ ജാഗരിതം നാസ്തി ജാഗരേ സ്വപ്നതാ നഹി .

ദ്വയമേവ ലയേ നാസ്തി ലയോഽപി ഹ്യനയോർന ച .. 11..

ത്രയമേവ ഭവേന്മിഥ്യാ ഗുണത്രയവിനിർമിതം .

അസ്യ ദ്രഷ്ടാ ഗുണാതീതോ നിത്യോ ഹ്യേഷ ചിദാത്മകഃ .. 12..

യദ്വന്മൃദി ഘടഭ്രാന്തിഃ ശുക്തൗ ഹി രജതസ്ഥിതിഃ .

തദ്വദ്ബ്രഹ്മണി ജീവത്വം വീക്ഷമാണേ വിനശ്യതി .. 13..

യഥാ മൃദി ഘടോ നാമ കനകേ കുണ്ഡലാഭിധാ .

ശുക്തൗ ഹി രജതഖ്യാതിർജീവശബ്ദസ്തഥാ പരേ .. 14..

യഥൈവ വ്യോമ്നി നീലത്വം യഥാ നീരം മരുസ്ഥലേ .

പുരുഷത്വം യഥാ സ്ഥാണൗ തദ്വദ്വിശ്വം ചിദാത്മനി .. 15..

യഥൈവ ശൂന്യോ വേതാലോ ഗന്ധർവാണം പുരം യഥാ .

യഥാകാശേ ദ്വിചന്ദ്രത്വം തദ്വത്സത്യേ ജഗത്സ്ഥിതിഃ .. 16..

യഥാ തരംഗകല്ലോലൈർജലമേവ സ്ഫുരത്യലം .

ഘടനാമ്നാ യഥാ പൃഥ്വീ പടനാമ്നാ ഹി തന്തവഃ .. 17..

ജഗന്നാമ്നാ ചിദാഭാതി സർവം ബ്രഹ്മൈവ കേവലം .

യഥാ വന്ധ്യാസുതോ നാസ്തി യഥാ നസ്തി മരൗ ജലം .. 18..

യഥാ നാസ്തി നഭോവൃക്ഷസ്തഥാ നാസ്തി ജഗത്സ്ഥിതിഃ .

ഗൃഹ്യമാനേ ഘടേ യദ്വന്മൃത്തികാ ഭാതി വൈ ബലാത് .. 19..

വീക്ഷ്യമാണേ പ്രപഞ്ചേ തു ബ്രഹ്മൈവാഭാതി ഭാസുരം .

സദൈവാത്മാ വിശുദ്ധോഽസ്മി ഹ്യശുദ്ധോ ഭാതി വൈ സദാ .. 20..

യഥൈവ ദ്വിവിധാ രജ്ജുർജ്ഞാനിനോഽജ്ഞാനിനോഽനിശം .

യഥൈവ മൃന്മയഃ കുംഭസ്തദ്വദ്ദേഹോഽപി ചിന്മയഃ .. 21..

ആത്മാനാത്മവിവേകോഽയം മുധൈവ ക്രിയതേ ബുധൈഃ ..

സർപത്വേന യഥാ രജ്ജൂ രജതത്വേന ശുക്തികാ .. 22..

വിനിർണീതാ വിമൂഢേന ദേഹത്വേന തഥാത്മതാ .

ഘടത്വേന യഥാ പൃഥ്വീ ജലത്വേന മരീചികാ .. 23..

ഗൃഹത്വേന ഹി കാഷ്ഠാനി ഖഡ്ഗത്വേന ഹി ലോഹതാ .

തദ്വദാത്മനി ദേഹത്വം പശ്യത്യജ്ഞാനയോഗതഃ .. 24.. ഇതി..

ഇതി ചതുർഥോഽധ്യായഃ .. 4..

പുനര്യോഗം പ്രവക്ഷ്യാമി ഗുഹ്യം ബ്രഹ്മസ്വരൂപകം .

സമാഹിതമനാഅ ഭൂത്വാ ശൃണു ബ്രഹ്മന്യഥാക്രമം .. 1..

ദശദ്വാരപുരം ദേഹം ദശനാഡീമഹാപഥം .

ദശഭിർവായുഭിർവ്യാപ്തം ദശേന്ദ്രിയപരിച്ഛദം .. 2..

ഷഡാധാരാപവരകം ഷഡന്വയമഹാവനം .

ചതുഃപീഠസമാകീർണം ചതുരാമ്നായദീപകം .. 3..

ബിന്ദുനാദമഹാലിംഗവിഷ്ണുലക്ഷ്മീനികേതനം .

ദേഹം വിഷ്ണ്വാലയം പ്രോക്തം സിദ്ധിദം സർവദേഹിനാം .. 4..

ഗുദമേഢ്രാന്തരാലസ്ഥം മൂലാധാരം ത്രികോണകം .

ശിവസ്യ ജീവരൂപസ്യ സ്ഥാനം തദ്ധി പ്രചക്ഷതേ .. 5..

യത്ര കുണ്ഡലിനീ നാമ പരാ ശക്തിഃ പ്രതിഷ്ഠിതാ .

യസ്മാദുത്പദ്യതേ വായുര്യസ്മാദ്വഹ്നിഃ പ്രവർതതേ .. 6..

യസ്മാദുത്പദ്യതേ ബിന്ദുര്യസ്മാന്നാദഃ പ്രവർതതേ .

യസ്മാദുത്പദ്യതേ ഹംസോ യസ്മാദുത്പദ്യതേ മനഃ .. 7..

തദേതത്കാമരൂപാഖ്യം പീഠം കാമഫലപ്രദം .

സ്വാധിഷ്ഠാനഹ്വയം ചക്രം ലിംഗമൂലേ ഷഡസ്രകം .. 8..

നാഭിദേശേ സ്ഥിതം ചക്രം ദശാസ്രം മണിപൂരകം .

ദ്വാദശാരം മഹാചക്രം ഹൃദയേ ചാപ്യനാഹതം .. 9..

തദേതത്പൂർണഗിര്യാഖ്യം പീഠം കമലസംഭവ .

കണ്ഠകൂപേ വിശുദ്ധാഖ്യം യച്ചക്രം ഷോഡശാസ്രകം .. 10..

പീഠം ജാലന്ധരം നാമ തിഷ്ഠത്യത്ര ചതുർമുഖ .

ആജ്ഞാ നാമ ഭ്രുവോർമധ്യേ ദ്വിദലം ചക്രമുത്തമം .. 11..

ഉഡ്യാനാഖ്യം മഹാപീഠമുപരിഷ്ടാത്പ്രതിഷ്ഠിതം .

സ്ഥാനാന്യേതാനി ദേഹേഽസ്മിഞ്ഛക്തിരൂപം പ്രകാശതേ .. 12..

ചതുരസ്രധരണ്യാദൗ ബ്രഹ്മാ തത്രാധിദേവതാ .

അർധചന്ദ്രാകൃതി ജലം വിഷ്ണുസ്തസ്യാധിദേവതാ .. 13..

ത്രികോണമണ്ഡലം വഹ്നീ രുദ്രസ്തസ്യാധിദേവതാ .

വായോർബിംബം തു ഷട്കോണം സങ്കർഷോഽത്രാധിദേവതാ .. 14..

ആകാശമണ്ഡലം വൃത്തം ശ്രീമന്നാരായണോഽത്രാധിദേവതാ .

നാദരൂപം ഭ്രുവോർമധ്യേ മനസോ മണ്ഡലം വിദുഃ .. 15..

ശാംഭവസ്ഥാനമേതത്തേ വർണിതം പദ്മസംഭവ .

അതഃ പരം പ്രവക്ഷ്യാമി നാഡീചക്രസ്യ നിർണയം .. 16..

മൂലാധാരത്രികോണസ്ഥാ സുഷുമ്നാ ദ്വാദശാംഗുലാ .

മൂലാർധച്ഛിന്നവംശാഭാ ബ്രഹ്മനാഡീതി സാ സ്മൃതാ .. 17..

ഇഡാ ച പിംഗലാ ചൈവ തസ്യാഃ പാർശ്വദ്വയേ ഗതേ .

വിലംബിന്യാമനുസ്യൂതേ നാസികാന്തമുപാഗതേ .. 18..

ഇഡായാം ഹേമരൂപേണ വായുർവാമേന ഗച്ഛതി .

പിംഗലായാം തു സൂര്യാത്മാ യാതി ദക്ഷിണപാർശ്വതഃ .. 19..

വിലംബിനീതി യാ നാഡീ വ്യക്താ നാഭൗ പ്രതിഷ്ഠിതാ .

തത്ര നാഡ്യഃ സമുത്പന്നസ്തിര്യഗൂർധ്വമധോമുഖാഃ .. 20..

തന്നാഭിചക്രമിത്യുക്തം കുക്കുടാണ്ഡമിവ സ്ഥിതം .

ഗാന്ധാരീ ഹസ്തിജിഹ്വാ ച തസ്മാന്നേത്രദ്വയം ഗതേ .. 21..

പൂഷാ ചാലംബുസാ ചൈവ ശ്രോത്രദ്വയമുപാഗതേ .

ശൂരാ നാമ മഹാനാഡീ തസ്മാദ്ഭ്രൂമധ്യമാശ്രിതാ .. 22..

വിശ്വോദരീ തു യാ നാഡീ സാ ഭുങ്ക്തേഽന്നം ചതുർവിധം .

സരസ്വതീ തു യാ നാഡീ സാ ജിഹ്വാന്തം പ്രസർപതി .. 23..

രാകാഹ്വയാ തു യാ നാഡീ പീത്വാ ച സലിലം ക്ഷണാത് .

ക്ഷുതമുത്പാദയേദ് ഘ്രാണേ ശ്ലേഷ്മാണം സഞ്ചിനോതി ച .. 24..

കണ്ഠകൂപോദ്ഭവാ നാഡീ ശംഖിനാഖ്യാ ത്വധോമുഖീ .

അന്നസാരം സമാദായ മൂർധ്നി സഞ്ചിനുതേ സദാ .. 25..

നാഭേരധോഗതാസ്തിസ്രോ ജാഡയഃ സ്യുരധോമുഖഃ .

മലം ത്യജേത്കുഹൂർനാഡീ മൂത്രം മുഞ്ചതി വാരുണീ .. 26..

ചിത്രാഖ്യാ സീവിനി നാഡീ ശുക്ലമോചനകാരണീ .

നാഡീചക്രമിതി പ്രോക്തം ബിന്ദുരൂപമതഃ ശൃണു .. 27..

സ്ഥൂലം സൂക്ഷ്മം പരം ചേതി ത്രിവിധം ബ്രഹ്മണോ വപുഃ .

സ്ഥൂലം ശുക്ലാത്മകം ബിന്ദുഃ സൂക്ഷ്മം പഞ്ചാഗ്നിരൂപകം .. 28..

സോമാത്മകഃ പരഃ പ്രോക്തഃ സദാ സാക്ഷീ സദാച്യുതഃ .

പാതാലാനാമധോഭാഗേ കാലാഗ്നിര്യഃ പ്രതിഷ്ഠിതഃ .. 29..

സമൂലാഗ്നിഃ ശരീരേഽഗ്നിര്യസ്മാന്നാദഃ പ്രജായതേ .

വഡവാഗ്നിഃ ശരീരസ്ഥോ ഹ്യസ്ഥിമധ്യേ പ്രവർതതേ .. 30..

കാഷ്ഠപാഷാണയോർവഹ്നിർഹ്യസ്ഥിമധ്യേ പ്രവർതതേ .

കാഷ്ഠപാഷണജോ വഹ്നിഃ പാർഥിവോ ഗ്രഹണീഗതഃ.. 31..

അന്തരിക്ഷഗതോ വഹ്നിർവൈദ്യുതഃ സ്വാന്തരാത്മകഃ .

നഭസ്ഥഃ സൂര്യരൂപോഽഗ്നിർനാഭിമണ്ഡലമാശ്രിതഃ .. 32..

വിഷം വർഷതി സൂര്യോഽസൗ സ്രവത്യമൃതമുന്മുഖഃ .

താലുമൂലേ സ്ഥിതശ്ചന്ദ്രഃ സുധാം വർഷത്യധോമുഖഃ .. 33..

ഭ്രൂമധ്യനിലയോ ബിന്ദുഃ ശുദ്ധസ്ഫടികസംനിഭഃ .

മഹാവിഷ്ണോശ്ച ദേവസ്യ തത്സൂക്ഷ്മം രൂപമുച്യതേ .. 34..

ഏതത്പഞ്ചാഗ്നിരൂപം യോ ഭാവയേദ്ബുദ്ധിമാന്ധിയാ .

തേന ഭുക്തം ച പീതം ച ഹുതമേവ ന സംശയഃ .. 35..

സുഖസംസേവിതം സ്വപ്നം സുജീർണമിതഭോജനം.ജ് .

ശരീരശുദ്ധിം കൃത്വാദൗ സുഖമാസനമാസ്ഥിതഃ .. 36..

പ്രാണസ്യ ശോധയേന്മാർഗം രേചപൂരകകുംഭകൈഃ .

ഗുദമാകുഞ്ച്യ യത്നേന മൂലശക്തിം പ്രപൂജയേത് .. 37..

നാഭൗ ലിംഗസ്യ മധ്യേ തു ഉഡ്യാനാഖ്യം ച ബന്ധയേത് .

ഉഡ്ഡീയ യാതി തേനൈവ ശക്തിതോഡ്യാനപീഠകം .. 38..

കണ്ഠം സങ്കോചയേത്കിഞ്ചിദ്ബന്ധോ ജാലന്ധരി ഹ്യയം .

ബന്ധയേത്ഖേചരി മുദ്രാം ദൃഢചിത്തഃ സമാഹിതഃ .. 39..

കപാലവിവരേ ജിഹ്വാ പ്രവിഷ്ടാ വിപരീതഗാ .

ഭ്രുവോരന്തർഗതാ ദൃഷ്ടിർമുദ്രാ ഭവതി ഖേചരീ .. 40..

ഖേചര്യാ മുദ്രിതം യേന വിവരം ലംബികോർധ്വതഃ .

ന പീയൂഷം പതത്യഗ്നൗ ന ച വായുഃ പ്രധാവതി .. 41..

ന ക്ഷുധാ ന തൃഷാ നിദ്രാ നൈവാലസ്യം പ്രജായതേ .

ന ച മൃത്യുർഭവേത്തസ്യ യോ മുദ്രാം വേത്തി ഖേചരീം .. 42..

തതഃ പൂർവാപരേ വ്യോമ്നി ദ്വാദശാന്തേഽച്യുതാത്മകേ .

ഉഡ്ഡ്യാനപീഠേ നിർദ്വന്ദ്വേ നിരാലംബേ നിരഞ്ജനേ .. 43..

തതഃ പങ്കജമധ്യസ്ഥം ചന്ദ്രമണ്ഡലമധ്യഗം .

നാരായണമനുധ്യായേത്സ്രവതമമൃതം സദാ .. 44..

ഭിദ്യതേ ഹൃദയഗ്രന്ഥിശ്ഛിദ്യന്തേ സർവസംശയാഃ .

ക്ഷീയന്തേ ചാസ്യ കർമാണി തസ്മിദ്നൃഷ്ടേ പരാവരേ .. 45..

അഥ സിദ്ധിം പ്രവക്ഷ്യാമി സുഖോപായം സുരേശ്വര .

ജിതേന്ദ്രിയാണാം ശാന്താനാം ജിതശ്വാസവിചേതസാം .. 46..

നാദേ മനോലയം ബ്രഹ്മന്ദൂരശ്രവണകാരണം .

ബിന്ദൗ മനോലയം കൃത്വാ ദൂരദർശനമാപ്നുയാത് .. 47..

കാലാത്മനി മനോ ലീനം ത്രികാലജ്ഞാനകാരണം .

പരകായമനോയോഗഃ പരകായപ്രവേശകൃത് .. 48..

അമൃതം ചിന്തയേന്മൂർധ്നി ക്ഷുത്തൃഷാവിഷശാന്തയേ .

പൃഥിവ്യാം ധാരയേച്ചിത്തം പാതാലഗമനം ഭവേത് .. 49..

സലിലേ ധാരയേച്ചിത്തം നാംഭസാ പരിഭൂയതേ .

അഗ്നൗ സന്ധാരയേച്ചിത്തമഗ്നിനാ ദഹ്യതേ ന സഃ .. 50..

വായൗ മനോലയം കുര്യാദാകാശഗമനം ഭവേത് .

ആകാശേ ധാരയേച്ചിത്തമണിമാദികമാപ്നുയാത് .. 51..

വിരാഡ്രൂപേ മനോ യുഞ്ജന്മഹിമാനമവാപ്നുയാത് .

ചതുർമുഖേ മനോ യുഞ്ജഞ്ജഗത്സൃഷ്ടികരോ ഭവേത് .. 52..

ഇന്ദ്രരൂപിണമാത്മാനം ഭാവയന്മർത്യഭോഗവാൻ .

വിഷ്ണുരൂപേ മഹായോഗീ പാലയേദഖിലം ജഗത് .. 53..

രുദ്രരൂപേ മഹായോഗീ സംഹരത്യേവ തേജസാ .

നാരായണേ മനോ യുഞ്ജൻസർവസിദ്ധിമവാപ്നുയാത് .. 54..

യഥാ സങ്കൽപയേദ്യോഗീ യോഗയുക്തോ ജിതേന്ദ്രിയഃ .

തഥാ തത്തദവാപ്നോതി ഭാവ ഏവാത്ര കാരണം .. 55..

ഗുരുർബ്രഹ്മാ ഗുരുർവിഷ്ണുർഗുരുർദേവഃ സദാച്യുതഃ .

ന ഗുരോരധികഃ കശ്ചിത്ത്രിഷു ലോകേഷു വിദ്യതേ .. 56..

ദിവ്യജ്ഞാനോപദേഷ്ടാരം ദേശികം പരമേശ്വരം .

പൂജയേത്പരയാ ഭക്ത്യാ തസ്യ ജ്ഞാനഫലം ഭവേത് .. 57..

യഥാ ഗുരുസ്തഥൈവേശോ യഥൈവേശോസ്തഥാ ഗുരുഃ .

പൂജനീയോ മഹാഭക്ത്യാ ന ഭേദോ വിദ്യതേഽനയോഃ .. 58..

നാദ്വൈതവാദം കുർവീത ഗുരുണാ സഹ കുത്രചിത് .

അദ്വൈതം ഭാവയേദ്ഭക്ത്യാ ഗുരോർദേവസ്യ ചാത്മനഃ .. 59..

യോഗശിഖാം മഹാഗുഹ്യം യോ ജാനാതി മഹാമതിഃ .

ന തസ്യ കിഞ്ചിദജ്ഞാതം ത്രിഷു ലോകേഷു വിദ്യതേ .. 60..

ന പുണ്യപാപേ നാസ്വസ്ഥോ ന ദുഃഖം ന പരാജയഃ .

ന ചാസ്തി പുനരാവൃത്തിരസ്മിൻസംസാരമണ്ഡലേ .. 61..

സിദ്ധൗ ചിത്തം ന കുർവീത ചഞ്ചലത്വേന ചേതസഃ .

തഥാ വിജ്ഞാതതത്ത്വോഽസൗ മുക്ത ഏവ ന സംശയഃ .. 62..

ഇത്യുപനിഷത് .. ഇതി പഞ്ചമോഽധ്യായഃ .. 5..

ഉപാസനാപ്രകാരം മേ ബ്രൂഹി ത്വം പരമേശ്വര .

യേന വിജ്ഞാതമാത്രേണ മുക്തോ ഭവതി സംസൃതേഃ .. 1..

ഉപാസനാപ്രകാരം തേ രഹസ്യം ശ്രുതിസാരകം .

ഹിരണ്യഗർഭ വക്ഷ്യാമി ശ്രുത്വാ സമ്യഗുപാസയ .. 2..

സുഷുമ്നായൈ കുണ്ഡലീന്യൈ സുധായൈ ചന്ദ്രമണ്ഡലാത് .

മനോന്മന്യൈ നമസ്തുഭ്യം മഹാശക്ത്യൈ ചിദാത്മനേ .. 3..

ശതം ചൈകാ ച ഹൃദയസ്യ നാഡ്യ-

സ്താസാം മൂർധാനമഭിനിഃസൃതൈകാ .

തയോർധ്വമായന്നമൃതത്വമേതി

വിശ്വങ്ങ്ന്യാ ഉത്ക്രമണേ ഭവന്തി .. 4..

ഏകോത്തരം നാഡിശതം താസാം മധ്യേ പരാ സ്മൃതാ .

സുഷുമ്നാ തു പരേ ലീനാ വിരജാ ബ്രഹ്മരൂപിണീ .. 5..

ഇഡാ തിഷ്ഠതി വാമേന പിംഗലാ ദക്ഷിണേന തു .

തയോർമധ്യേ പരം സ്ഥാനം യസ്തദ്വേദ സ വേദവിത് .. 6..

പ്രാണാൻസന്ധാരയേത്തസ്മിന്നാസാഭ്യാന്തരചാരിണഃ .

ഭൂത്വാ തത്രായതപ്രാണഃ ശനൈരേവ സമഭ്യസേത് .. 7..

ഗുദസ്യ പൃഷ്ഠഭാഗേഽസ്മിന്വീണാദൻഡഃ സ ദേഹഭൃത് .

ദീർഘാസ്തിദേഹപര്യന്തം ബ്രഹ്മനാഡീതി കഥ്യതേ .. 8..

തസ്യാന്തേ സുഷിരം സൂക്ഷ്മം ബ്രഹ്മനാഡീതി സൂരഭിഃ .

ഇഡാപിംഗലയോർമധ്യേ സുഷുമ്നാ സൂര്യരൂപിണീ .. 9..

സർവം പ്രതിഷ്ഠിതം തസ്മിൻസർവഗം വിശ്വതോമുഖം .

തസ്യ മധ്യഗതാഃ സൂര്യസോമാഗ്നിപരമേശ്വരാഃ .. 10..

ഭൂതലോകാ ദിശഃ ക്ഷേത്രാഃ സമുദ്രാഃ പർവതാഃ ശിലാഃ .

ദ്വീപാശ്ച നിമ്നഗാ വേദാഃ ശാസ്ത്രവിദ്യാകലാക്ഷരാഃ .. 11..

സ്വരമന്ത്രപുരാണാനി ഗുണാശ്ചൈതേ ച സർവശഃ .

ബീജം ബീജാത്മകസ്തേഷാം ക്ഷേത്രജ്ഞഃ പ്രാണവായവഃ .. 12..

സുഷുമ്നാന്തർഗതം വിശ്വം തസ്മിൻസർവം പ്രതിഷ്ഠിതം .

നാനാനാഡീപ്രസവഗം സർവഭൂതാന്തരാത്മനി .. 13..

ഊർധ്വമൂലമധഃശാഖം വായുമാർഗേണ സർവഗം .

ദ്വിസപ്തതിസഹസ്രാണി നാഡ്യഃ സ്യുർവായുഗോചരാഃ .. 14..

സർവമാർഗേണ സുഷിരാസ്തിര്യഞ്ചഃ സുഷിരാത്മതാഃ .

അധശ്ചോർധ്വം ച കുണ്ഡല്യാഃ സർവദ്വാരനിരോധനാത് .. 15..

വായുനാ സഹ ജീവോർധ്വജ്ഞാനാന്മോക്ഷമവാപ്നുയാത് .

ജ്ഞാത്വാ സുഷുമ്നാം തദ്ഭേദം കൃത്വാ പായും ച മധ്യഗം .. 16..

കൃത്വാ തു ചൈന്ദവസ്ഥാനേ ഘ്രാണരന്ധ്രേ നിരോധയേത് .

ദ്വിസപ്തതിസഹസ്രാണി നാഡീദ്വാരാണി പഞ്ജരേ .. 17..

സുഷുമ്നാ ശാംഭവീ ശക്തിഃ ശേഷാസ്ത്വന്യേ നിരർഥകാഃ .

ഹൃല്ലേഖേ പരമാനന്ദേ താലുമൂലേ വ്യവസ്ഥിതേ .. 18..

അത ഊർധ്വം നിരോധേ തു മധ്യമം മധ്യമധ്യമം .

ഉച്ചാരയേത്പരാം ശക്തിം ബ്രഹ്മരന്ധ്രനിവാസിനീം .

യദി ഭ്രമരസൃഷ്ടിഃ സ്യാത്സംസാരഭ്രമണം ത്യജേത് .. 19..

ഗമാഗമസ്ഥം ഗമനാദിശൂന്യം

ചിദ്രൂപദീപം തിമിരാന്ധനാശം .

പശ്യാമി തം സർവജനാന്തരസ്ഥം

നമാമി ഹംസം പരമാത്മരൂപം .. 20..

അനാഹതസ്യ ശബ്ദസ്യ തസ്യ ശബ്ദസ്യ യോ ധ്വനിഃ .

ധ്വനേരന്തർഗതം ജ്യോതിർജ്യോതിഷോഽന്തർഗതം മനഃ .

തന്മനോ വിലയം യാതി തദ്വിഷ്ണോഃ പരമം പദം .. 21..

കേചിദ്വദന്തി ചാധാരം സുഷുമ്നാ ച സരസ്വതീ .

ആധാരാജ്ജായതേ വിശ്വം വിശ്വം തത്രൈവ ലീയതേ .. 22..

തസ്മാത്സർവപ്രയത്നേന ഗുരുപാദം സമാശ്രയേത് .

ആധാരശക്തിനിദ്രായാം വിശ്വം ഭവതി നിദ്രയാ .. 23..

തസ്യാം ശക്തിപ്രബോധേന ത്രൈലോക്യം പ്രതിബുധ്യതേ .

ആധാരം യോ വിജാനാതി തമസഃ പരമശ്നുതേ .. 24..

തസ്യ വിജ്ഞാനമാത്രേണ നരഃ പാപൈഃ പ്രമുച്യതേ .. 25..

ആധാരചക്രമഹസാ വിദ്യുത്പുഞ്ജസമപ്രഭാ .

തദാ മുക്തിർന സന്ദേഹോ യദി തുഷ്ടഃ സ്വയം ഗുരുഃ .. 26..

ആധാരചക്രമഹസാ പുണ്യപാപേ നികൃന്തയേത് .

ആധാരവാതരോധേന ലീയതേ ഗഗനാന്തരേ .. 27..

ആധാരവാതരോധേന ശരീരം കമ്പതേ യദാ .

ആധാരവാതരോധേന യോഗീ നൃത്യതി സർവദാ .. 28..

ആധാരവാതരോധേന വിശ്വം തത്രൈവ ദൃശ്യതേ .

സൃഷ്ടിമാധാരമാധാരമാധാരേ സർവദേവതാഃ .

ആധാരേ സർവവേദാശ്ച തസ്മാദാധാരമാശ്രയേത് .. 29..

ആധാരേ പശ്ചിമേ ഭാഗേ ത്രിവേണീസംഗമോ ഭവേത് .

തത്ര സ്നാത്വാ ച പീത്വാ ച നരഃ പാപാത്പ്രമുച്യതേ .. 30..

ആഹാരേ പശ്ചിമം ലിംഗം കവാടം തത്ര വിദ്യതേ .

തസ്യോദ്ഘാടനമാത്രേണ മുച്യതേ ഭവബന്ധനാത് .. 31..

ആധാരപശ്ചിമേ ഭാഗേ ചന്ദ്രസൂര്യൗ സ്ഥിരൗ യദി .

തത്ര തിഷ്ഠതി വിശ്വേശോ ധ്യാത്വാ ബ്രഹ്മമയോ ഭവേത് .. 32..

ആധാരപശ്ചിമേ ഭാഗേ മൂർതിസ്തിഷ്ഠതി സഞ്ജ്ഞയാ .

ഷട് ചക്രാണി ച നിർഭിദ്യ ബ്രഹ്മരന്ധ്രാദ്ബഹിർഗതം .. 33..

വാമദക്ഷേ നിരുന്ധന്തി പ്രവിശന്തി സുഷുമ്നയാ .

ബ്രഹ്മരന്ധ്രം പ്രവിശ്യാന്തസ്തേ യാന്തി പരമാം ഗതിം .. 34..

സുഷുമ്നായാം യദാ ഹംസസ്ത്വധ ഊർധ്വം പ്രധാവതി .

സുഷുമ്നായാം യദാ പ്രാണം ഭ്രാമയേദ്യോ നിരന്തരം .. 35..

സുഷുമ്നായാം യദാ പ്രാണഃ സ്ഥിരോ ഭവതി ധീമതാം .

സുഷുമ്നായാം പ്രവേശേന ചന്ദ്രസൂര്യൗ ലയം ഗതൗ .. 36..

തദാ സമരസം ഭാവം യോ ജാനാതി സ യോഗവിത് .

സുഷുമ്നായാം യദാ യസ്യ മ്രിയതേ മനസോ രയഃ .. 37..

സുഷുമ്നായാം യദാ യോഗീ ക്ഷണൈകമപി തിഷ്ടതി .

സുഷുമ്നായാം യദാ യോഗീ ക്ഷണാർധമപി തിഷ്ഠതി .. 38..

സുഷുമ്നായാം യദാ യോഗീ സുലഗ്നോ ലവണാംബുവത് .

സുഷുമ്നായാം യദാ യോഗീ ലീയതേ ക്ഷീരനീരവത് .. 39..

ഭിദ്യതേ ച തദാ ഗ്രന്ഥിശ്ചിദ്യന്തേ സർവസംശയാഃ .

ക്ഷീയന്തേ പരമാകാശേ തേ യാന്തി പരമാം ഗതിം .. 40..

ഗംഗായാം സാഗരേ സ്നാത്വാ നത്വാ ച മണികർണികാം .

മധ്യനാഡീവിചാരസ്യ കലാം നാർഹന്തി ഷോഡശീം .. 41..

ശ്രീശൈലദർശനാന്മുക്തിർവാരാണസ്യാം മൃതസ്യ ച .

കേദാരോദകപാനേന മധ്യനാഡീപ്രദർശനാത് .. 42..

അശ്വമേധസഹസ്രാണി വാജപേയശതാനി ച .

സുഷുമ്നാധ്യാനയോഗസ്യ കലാം നാർഹന്തി ഷോഡശീം .. 43..

സുഷുമ്നായാം സദാ ഗോഷ്ഠീം യഃ കശ്ചിത്കുരുതേ നരഃ .

സ മുക്തഃ സർവപാപേഭ്യോ നിശ്രേയസമവാപ്നുയാത് .. 44..

സുഷുമ്നൈവ പരം തീർഥം സുഷുമ്നൈവ പരം ജപഃ .

സുഷുമ്നൈവ പരം ധ്യാനം സുഷുമ്നൈവ പരാ ഗതിഃ .. 45..

അനേകയജ്ഞദാനാനി വ്രതാനി നിയമാസ്തഥാ .

സുഷുമ്നാധ്യാനലേശസ്യ കലാം നാർഹന്തി ഷോഡശീം .. 46..

ബ്രഹ്മരന്ധ്രേ മഹാസ്ഥാനേ വർതതേ സതതം ശിവാ .

ചിച്ഛക്തിഃ പരമാദേവീ മധ്യമേ സുപ്രതിഷ്ഠിതാ .. 47..

മായാശക്തിർലലാടാഗ്രഭാഗേ വ്യോമാംബുജേ തഥാ .

നാദരൂപാ പരാശക്തിർലലാടസ്യ തു മധ്യമേ .. 48..

ഭാഗേ ബിന്ദുമയീ ശക്തിർലലാടസ്യാപരാംശകേ .

ബിന്ദുമധ്യേ ച ജീവാത്മാ സൂക്ഷ്മരൂപേണ വർതതേ .. 49..

ഹൃദയേ സ്ഥൂലരൂപേണ മധ്യമേന തു മധ്യഗേ .. 50..

പ്രാണാപാനവശോ ജീവോ ഹ്യധശ്ചോർധ്വം ച ധാവതി .

വാമദക്ഷിണമാർഗേണ ചഞ്ചലത്വാന്ന ദൃശ്യതേ .. 51..

ആക്ഷിപ്തോ ഭുജദണ്ഡേന യഥോച്ചലതി കന്ദുകഃ .

പ്രാണാപാനസമാക്ഷിപ്തസ്തഥാ ജീവോ ന വിശ്രമേത് .. 52..

അപാനഃ കർഷതി പ്രാണം പ്രാണോഽപാനം ച കർഷതി .

ഹകാരേണ ബഹിര്യാതി സകാരേണ വിശേത്പുനഃ .. 53..

ഹംസഹംസേത്യമും മന്ത്രം ജീവോ ജപതി സർവദാ .

തദ്വിദ്വാനക്ഷരം നിത്യം യോ ജാനാതി സ യോഗവിത് .. 54..

കന്ദോർധ്വേ കുണ്ഡലീശക്തിർമുക്തിരൂപാ ഹി യോഗിനാം .

ബന്ധനായ ച മൂഢാനാം യസ്താം വേത്തി സ യോഗവിത് .. 55..

ഭൂർഭുവഃസ്വരിമേ ലോകാശ്ചന്ദ്രസൂര്യാഽഗ്നിദേവതാഃ .

യാസു മാത്രാസു തിഷ്ഠന്തി തത്പരം ജ്യോതിരോമിതി .. 56..

ത്രയഃ കാലാസ്ത്രയോ ദേവാസ്ത്രയോ ലോകാസ്ത്രയഃ സ്വരാഃ .

ത്രയോ വേദാഃ സ്ഥിതാ യത്ര തത്പരം ജ്യോതിരോമിതി .. 57..

ചിത്തേ ചലതി സംസാരോ നിശ്ചലം മോക്ഷ ഉച്യതേ .

തസ്മാച്ചിത്തം സ്ഥിരീകുര്യാത്പ്രജ്ഞയാ പരയാ വിധേ .. 58..

ചിത്തം കാരണമർഥാനാം തസ്മിൻസതി ജഗത്ത്രയം .

തസ്മിൻക്ഷീണേ ജഗത്ക്ഷീണം തച്ചികിത്സ്യം പ്രയത്നതഃ .. 59..

മനോഹം ഗഗനാകാരം മനോഹം സർവതോമുഖം .

മനോഹം സർവമാത്മാ ച ന മനഃ കേവലഃ പരഃ .. 60..

മനഃ കർമാണി ജായന്തേ മനോ ലിപ്യതി പാതകൈഃ .

മനശ്ചേദുന്മനീഭൂയാന്ന പുണ്യം ന ച പാതകം .. 61..

മനസാ മന ആലോക്യ വൃത്തിശൂന്യം യദാ ഭവേത് .

തതഃ പരം പരബ്രഹ്മ ദൃശ്യതേ ച സുദുർലഭം .. 62..

മനസാ മന ആലോക്യ മുക്തോ ഭവതി യോഗവിത് .

മനസാ മന ആലോക്യ ഉന്മന്യന്തം സദാ സ്മരേത് .. 63..

മനസാ മന ആലോക്യ യോഗനിഷ്ഠഃ സദാ ഭവേത് .

മനസാ മന ആലോക്യ ദൃശ്യന്തേ പ്രത്യയാ ദശ .. 64..

യദാ പ്രത്യയാ ദൃശ്യന്തേ തദാ യോഗീശ്വരോ ഭവേത് .. 65..

ബിന്ദുനാദകലാജ്യോതീരവീന്ദുധ്രുവതാരകം .

ശാന്തം ച തദതീതം ച പരംബ്രഹ്മ തദുച്യതേ .. 66..

ഹസത്യുല്ലസതി പ്രീത്യാ ക്രീഡതേ മോദതേ തദാ .

തനോതി ജീവനം ബുദ്ധ്യാ ബിഭേതി സർവതോഭയാത് .. 67..

രോധ്യതേ ബുധ്യതേ ശോകേ മുഹ്യതേ ന ച സമ്പദാ .

കമ്പതേ ശത്രുകാര്യേഷു കാമേന രമതേ ഹസൻ .. 68..

സ്മൃത്വാ കാമരതം ചിത്തം വിജാനീയാത്കലേവരേ .

യത്ര ദേശേ വസേദ്വായുശ്ചിത്തം തദ്വസതി ധ്രുവം .. 69..

മനശ്ചന്ദ്രോ രവിർവായുർദൃഷ്ടിരഗ്നിരുദാഹൃതഃ .

ബിന്ദുനാദകലാ ബ്രഹ്മൻ വിഷ്ണുബ്രഹ്മേശദേവതാഃ .. 70..

സദാ നാദാനുസന്ധാനാത്സങ്ക്ഷീണാ വാസനാ ഭവേത് .

നിരഞ്ജനേ വിലീയേത മരുന്മനസി പദ്മജ .. 71..

യോ വൈ നാദഃ സ വൈ ബിന്ദുസ്തദ്വൈ ചിത്തം പ്രകീർതിതം .

നാദോ ബിന്ദുശ്ച ചിത്തം ച ത്രിഭിരൈക്യം പ്രസാദയേത് .. 72..

മന ഏവ ഹി ബിന്ദുശ്ച ഉത്പത്തിസ്ഥിതികാരണം .

മനസോത്പദ്യതേ ബിന്ദുര്യഥാ ക്ഷീരം ഘൃതാത്മകം .. 73..

ഷട് ചക്രാണി പരിജ്ഞാത്വാ പ്രവിശേത്സുഖമണ്ഡലം .

പ്രവിശേദ്വായുമാകൃഷ്യ തഥൈവോർധ്വം നിയോജയേത് .. 74..

വായും ബിന്ദും തഥാ ചക്രം ചിത്തം ചൈവ സമഭ്യസേത് .

സമാധിമേകേന സമമമൃതം യാന്തി യോഗിനഃ .. 75..

യഥാഗ്നിർദാരുമധ്യസ്ഥോ നോത്തിഷ്ഠേന്മഥനം വിനാ .

വിനാ ചാഭ്യാസയോഗേന ജ്ഞാനദീപസ്തഥാ നഹി .. 76..

ഘടമധ്യേ യഥാ ദീപോ ബാഹ്യേ നൈവ പ്രകാശതേ .

ഭിന്നേ തസ്മിൻ ഘടേ ചൈവ ദീപജ്വാലാ ച ഭാസതേ .. 77..

സ്വകായം ഘടമിത്യുക്തം യഥാ ജീവോ ഹി തത്പദം .

ഗുരുവാക്യസമാഭിന്നേ ബ്രഹ്മജ്ഞാനം പ്രകാശതേ .. 78..

കർണധാരം ഗുരും പ്രാപ്യ തദ്വാക്യം പ്ലവവദൃഢം .

അഭ്യാസവാസനാശക്ത്യാ തരന്തി ഭവസാഗരം .. 79..

ഇത്യുപനിഷത് . ഇതി യോഗശിഖോപനിഷദി ഷഷ്ഠോഽധ്യായഃ .. 6..

ഓം സഹ നാവവതു സഹ നൗ ഭുനക്തു സഹ വീര്യം കരവാവഹൈ .

തേജസ്വിനവധീതമസ്തു മാ വിദ്വിഷാവഹൈ ..

ഓം ശാന്തിഃ ശാന്തിഃ ശാന്തിഃ .. ഓം തത്സത് ..

ഇതി യോഗശിഖോപനിഷത്സമാപ്താ ..