കഠോപനിഷത്ത് (മലയാളം)

കൃഷ്ണ യജുർവേദീയ' വിഭാഗത്തില്‍പ്പെടുന്ന, ദശോപനിഷത്തുകളില്‍ ഒരു ഉപനിഷത്താണ് ഇത്.

(സ്വതന്ത്ര മലയാളം പരിഭാഷ സഹിതം)

ഓം

കഠോപനിഷത്ത്

ശാന്തിപാഠം

ഓം സഹ നാവവതു . സഹ നൗ ഭുനക്തു . സഹവീര്യം കരവാവഹൈ .

തേജസ്വി നാവധീതമസ്തു . മാ വിദ്വിഷാവഹൈ ..

ഓം ശാന്തിഃ ശാന്തിഃ ശാന്തിഃ ..

അദ്ധ്യായം 1

കാണ്ഡം I

ഓം ഉശൻ ഹ വൈ വാജശ്രവസഃ സർവവേദസം ദദൗ .

തസ്യ ഹ നചികേതാ നാമ പുത്ര ആസ .. 1..

തം ̐ ഹ കുമാരം ̐ സന്തം ദക്ഷിണാസു

നീയമാനാസു ശ്രദ്ധാവിവേശ സോഽമന്യത .. 2..

പീതോദകാ ജഗ്ധതൃണാ ദുഗ്ധദോഹാ നിരിന്ദ്രിയാഃ .

അനന്ദാ നാമ തേ ലോകാസ്താൻ സ ഗച്ഛതി താ ദദത് .. 3..

സ ഹോവാച പിതരം തത കസ്മൈ മാം ദാസ്യസീതി .

ദ്വിതീയം തൃതീയം തം ̐ ഹോവാച മൃത്യവേ ത്വാ ദദാമീതി .. 4..

ബഹൂനാമേമി പ്രഥമോ ബഹൂനാമേമി മധ്യമഃ .

കിം ̐ സ്വിദ്യമസ്യ കർതവ്യം യന്മയാഽദ്യ കരിഷ്യതി .. 5..

അനുപശ്യ യഥാ പൂർവേ പ്രതിപശ്യ തഥാഽപരേ .

സസ്യമിവ മർത്യഃ പച്യതേ സസ്യമിവാജായതേ പുനഃ .. 6..

വൈശ്വാനരഃ പ്രവിശത്യതിഥിർബ്രാഹ്മണോ ഗൃഹാൻ .

തസ്യൈതാം ̐ ശാന്തിം കുർവന്തി ഹര വൈവസ്വതോദകം .. 7..

ആശാപ്രതീക്ഷേ സംഗതം ̐ സൂനൃതാം

ചേഷ്ടാപൂർതേ പുത്രപശൂം ̐ശ്ച സർവാൻ .

ഏതദ്വൃങ്ക്തേ പുരുഷസ്യാൽപമേധസോ

യസ്യാനശ്നന്വസതി ബ്രാഹ്മണോ ഗൃഹേ .. 8..

തിസ്രോ രാത്രീര്യദവാത്സീർഗൃഹേ മേ-

ഽനശ്നൻ ബ്രഹ്മന്നതിഥിർനമസ്യഃ .

നമസ്തേഽസ്തു ബ്രഹ്മൻ സ്വസ്തി മേഽസ്തു

തസ്മാത്പ്രതി ത്രീന്വരാന്വൃണീഷ്വ .. 9..

ശാന്തസങ്കൽപഃ സുമനാ യഥാ സ്യാദ്

വീതമന്യുർഗൗതമോ മാഽഭി മൃത്യോ .

ത്വത്പ്രസൃഷ്ടം മാഽഭിവദേത്പ്രതീത

ഏതത് ത്രയാണാം പ്രഥമം വരം വൃണേ .. 10..

യഥാ പുരസ്താദ് ഭവിതാ പ്രതീത

ഔദ്ദാലകിരാരുണിർമത്പ്രസൃഷ്ടഃ .

സുഖം ̐ രാത്രീഃ ശയിതാ വീതമന്യുഃ

ത്വാം ദദൃശിവാന്മൃത്യുമുഖാത് പ്രമുക്തം .. 11..

സ്വർഗേ ലോകേ ന ഭയം കിഞ്ചനാസ്തി

ന തത്ര ത്വം ന ജരയാ ബിഭേതി .

ഉഭേ തീർത്വാഽശനായാപിപാസേ

ശോകാതിഗോ മോദതേ സ്വർഗലോകേ .. 12..

സ ത്വമഗ്നിം ̐ സ്വർഗ്യമധ്യേഷി മൃത്യോ

പ്രബ്രൂഹി ത്വം ̐ ശ്രദ്ദധാനായ മഹ്യം .

സ്വർഗലോകാ അമൃതത്വം ഭജന്ത

ഏതദ് ദ്വിതീയേന വൃണേ വരേണ .. 13..

പ്ര തേ ബ്രവീമി തദു മേ നിബോധ

സ്വർഗ്യമഗ്നിം നചികേതഃ പ്രജാനൻ .

അനന്തലോകാപ്തിമഥോ പ്രതിഷ്ഠാം

വിദ്ധി ത്വമേതം നിഹിതം ഗുഹായാം .. 14..

ലോകാദിമഗ്നിം തമുവാച തസ്മൈ

യാ ഇഷ്ടകാ യാവതീർവാ യഥാ വാ .

സ ചാപി തത്പ്രത്യവദദ്യഥോക്തം

അഥാസ്യ മൃത്യുഃ പുനരേവാഹ തുഷ്ടഃ .. 15..

തമബ്രവീത് പ്രീയമാണോ മഹാത്മാ

വരം തവേഹാദ്യ ദദാമി ഭൂയഃ .

തവൈവ നാമ്നാ ഭവിതാഽയമഗ്നിഃ

സൃങ്കാം ചേമാമനേകരൂപാം ഗൃഹാണ .. 16..

ത്രിണാചികേതസ്ത്രിഭിരേത്യ സന്ധിം

ത്രികർമകൃത്തരതി ജന്മമൃത്യൂ .

ബ്രഹ്മജജ്ഞം ദേവമീഡ്യം വിദിത്വാ

നിചായ്യേമാം ̐ ശാന്തിമത്യന്തമേതി .. 17..

ത്രിണാചികേതസ്ത്രയമേതദ്വിദിത്വാ

യ ഏവം വിദ്വാം ̐ശ്ചിനുതേ നാചികേതം .

സ മൃത്യുപാശാൻ പുരതഃ പ്രണോദ്യ

ശോകാതിഗോ മോദതേ സ്വർഗലോകേ .. 18..

ഏഷ തേഽഗ്നിർനചികേതഃ സ്വർഗ്യോ

യമവൃണീഥാ ദ്വിതീയേന വരേണ .

ഏതമഗ്നിം തവൈവ പ്രവക്ഷ്യന്തി ജനാസഃ

തൃതീയം വരം നചികേതോ വൃണീഷ്വ .. 19..

യേയം പ്രേതേ വിചികിത്സാ മനുഷ്യേ-

ഽസ്തീത്യേകേ നായമസ്തീതി ചൈകേ .

ഏതദ്വിദ്യാമനുശിഷ്ടസ്ത്വയാഽഹം

വരാണാമേഷ വരസ്തൃതീയഃ .. 20..

ദേവൈരത്രാപി വിചികിത്സിതം പുരാ

ന ഹി സുവിജ്ഞേയമണുരേഷ ധർമഃ .

അന്യം വരം നചികേതോ വൃണീഷ്വ

മാ മോപരോത്സീരതി മാ സൃജൈനം .. 21..

ദേവൈരത്രാപി വിചികിത്സിതം കില

ത്വം ച മൃത്യോ യന്ന സുജ്ഞേയമാത്ഥ .

വക്താ ചാസ്യ ത്വാദൃഗന്യോ ന ലഭ്യോ

നാന്യോ വരസ്തുല്യ ഏതസ്യ കശ്ചിത് .. 22..

ശതായുഷഃ പുത്രപൗത്രാന്വൃണീഷ്വാ

ബഹൂൻപശൂൻ ഹസ്തിഹിരണ്യമശ്വാൻ .

ഭൂമേർമഹദായതനം വൃണീഷ്വ

സ്വയം ച ജീവ ശരദോ യാവദിച്ഛസി .. 23..

ഏതത്തുല്യം യദി മന്യസേ വരം

വൃണീഷ്വ വിത്തം ചിരജീവികാം ച .

മഹാഭൂമൗ നചികേതസ്ത്വമേധി

കാമാനാം ത്വാ കാമഭാജം കരോമി .. 24..

യേ യേ കാമാ ദുർലഭാ മർത്യലോകേ

സർവാൻ കാമാം ̐ശ്ഛന്ദതഃ പ്രാർഥയസ്വ .

ഇമാ രാമാഃ സരഥാഃ സതൂര്യാ

ന ഹീദൃശാ ലംഭനീയാ മനുഷ്യൈഃ .

ആഭിർമത്പ്രത്താഭിഃ പരിചാരയസ്വ

നചികേതോ മരണം മാഽനുപ്രാക്ഷീഃ .. 25..

ശ്വോഭാവാ മർത്യസ്യ യദന്തകൈതത്

സർവേന്ദ്രിയാണാം ജരയന്തി തേജഃ .

അപി സർവം ജീവിതമൽപമേവ

തവൈവ വാഹാസ്തവ നൃത്യഗീതേ .. 26..

ന വിത്തേന തർപണീയോ മനുഷ്യോ

ലപ്സ്യാമഹേ വിത്തമദ്രാക്ഷ്മ ചേത്ത്വാ .

ജീവിഷ്യാമോ യാവദീശിഷ്യസി ത്വം

വരസ്തു മേ വരണീയഃ സ ഏവ .. 27..

അജീര്യതാമമൃതാനാമുപേത്യ

ജീര്യന്മർത്യഃ ക്വധഃസ്ഥഃ പ്രജാനൻ .

അഭിധ്യായൻ വർണരതിപ്രമോദാൻ

അതിദീർഘേ ജീവിതേ കോ രമേത .. 28..

യസ്മിന്നിദം വിചികിത്സന്തി മൃത്യോ

യത്സാമ്പരായേ മഹതി ബ്രൂഹി നസ്തത് .

യോഽയം വരോ ഗൂഢമനുപ്രവിഷ്ടോ

നാന്യം തസ്മാന്നചികേതാ വൃണീതേ .. 29..

.. ഇതി കാഠകോപനിഷദി പ്രഥമാധ്യായേ പ്രഥമാ വല്ലീ ..

________________________________________

അദ്ധ്യായം 1

കാണ്ഡം II

അന്യച്ഛ്രേയോഽന്യദുതൈവ പ്രേയ-

സ്തേ ഉഭേ നാനാർഥേ പുരുഷം ̐ സിനീതഃ .

തയോഃ ശ്രേയ ആദദാനസ്യ സാധു

ഭവതി ഹീയതേഽർഥാദ്യ ഉ പ്രേയോ വൃണീതേ .. 1..

ശ്രേയശ്ച പ്രേയശ്ച മനുഷ്യമേതഃ

തൗ സമ്പരീത്യ വിവിനക്തി ധീരഃ .

ശ്രേയോ ഹി ധീരോഽഭി പ്രേയസോ വൃണീതേ

പ്രേയോ മന്ദോ യോഗക്ഷേമാദ്വൃണീതേ .. 2..

സ ത്വം പ്രിയാൻപ്രിയരൂപാംശ്ച കാമാൻ

അഭിധ്യായന്നചികേതോഽത്യസ്രാക്ഷീഃ .

നൈതാം സൃങ്കാം വിത്തമയീമവാപ്തോ

യസ്യാം മജ്ജന്തി ബഹവോ മനുഷ്യാഃ .. 3..

ദൂരമേതേ വിപരീതേ വിഷൂചീ

അവിദ്യാ യാ ച വിദ്യേതി ജ്ഞാതാ .

വിദ്യാഭീപ്സിനം നചികേതസം മന്യേ

ന ത്വാ കാമാ ബഹവോഽലോലുപന്ത .. 4..

അവിദ്യായാമന്തരേ വർതമാനാഃ

സ്വയം ധീരാഃ പണ്ഡിതംമന്യമാനാഃ .

ദന്ദ്രമ്യമാണാഃ പരിയന്തി മൂഢാ

അന്ധേനൈവ നീയമാനാ യഥാന്ധാഃ .. 5..

ന സാമ്പരായഃ പ്രതിഭാതി ബാലം

പ്രമാദ്യന്തം വിത്തമോഹേന മൂഢം .

അയം ലോകോ നാസ്തി പര ഇതി മാനീ

പുനഃ പുനർവശമാപദ്യതേ മേ .. 6..

ശ്രവണായാപി ബഹുഭിര്യോ ന ലഭ്യഃ

ശൃണ്വന്തോഽപി ബഹവോ യം ന വിദ്യുഃ .

ആശ്ചര്യോ വക്താ കുശലോഽസ്യ ലബ്ധാ

ആശ്ചര്യോ ജ്ഞാതാ കുശലാനുശിഷ്ടഃ .. 7..

ന നരേണാവരേണ പ്രോക്ത ഏഷ

സുവിജ്ഞേയോ ബഹുധാ ചിന്ത്യമാനഃ .

അനന്യപ്രോക്തേ ഗതിരത്ര നാസ്തി

അണീയാൻ ഹ്യതർക്യമണുപ്രമാണാത് .. 8..

നൈഷാ തർകേണ മതിരാപനേയാ

പ്രോക്താന്യേനൈവ സുജ്ഞാനായ പ്രേഷ്ഠ .

യാം ത്വമാപഃ സത്യധൃതിർബതാസി

ത്വാദൃങ്നോ ഭൂയാന്നചികേതഃ പ്രഷ്ടാ .. 9..

ജാനാമ്യഹം ശേവധിരിത്യനിത്യം

ന ഹ്യധ്രുവൈഃ പ്രാപ്യതേ ഹി ധ്രുവം തത് .

തതോ മയാ നാചികേതശ്ചിതോഽഗ്നിഃ

അനിത്യൈർദ്രവ്യൈഃ പ്രാപ്തവാനസ്മി നിത്യം .. 10..

കാമസ്യാപ്തിം ജഗതഃ പ്രതിഷ്ഠാം

ക്രതോരാനന്ത്യമഭയസ്യ പാരം .

സ്തോമമഹദുരുഗായം പ്രതിഷ്ഠാം ദൃഷ്ട്വാ

ധൃത്യാ ധീരോ നചികേതോഽത്യസ്രാക്ഷീഃ .. 11..

തം ദുർദർശം ഗൂഢമനുപ്രവിഷ്ടം

ഗുഹാഹിതം ഗഹ്വരേഷ്ഠം പുരാണം .

അധ്യാത്മയോഗാധിഗമേന ദേവം

മത്വാ ധീരോ ഹർഷശോകൗ ജഹാതി .. 12..

ഏതച്ഛ്രുത്വാ സമ്പരിഗൃഹ്യ മർത്യഃ

പ്രവൃഹ്യ ധർമ്യമണുമേതമാപ്യ .

സ മോദതേ മോദനീയം ̐ ഹി ലബ്ധ്വാ

വിവൃതം ̐ സദ്മ നചികേതസം മന്യേ .. 13..

അന്യത്ര ധർമാദന്യത്രാധർമാ-

ദന്യത്രാസ്മാത്കൃതാകൃതാത് .

അന്യത്ര ഭൂതാച്ച ഭവ്യാച്ച

യത്തത്പശ്യസി തദ്വദ .. 14..

സർവേ വേദാ യത്പദമാമനന്തി

തപാം ̐സി സർവാണി ച യദ്വദന്തി .

യദിച്ഛന്തോ ബ്രഹ്മചര്യം ചരന്തി

തത്തേ പദം ̐ സംഗ്രഹേണ ബ്രവീമ്യോമിത്യേതത് .. 15..

ഏതദ്ധ്യേവാക്ഷരം ബ്രഹ്മ ഏതദ്ധ്യേവാക്ഷരം പരം .

ഏതദ്ധ്യേവാക്ഷരം ജ്ഞാത്വാ യോ യദിച്ഛതി തസ്യ തത് .. 16..

ഏതദാലംബനം ̐ ശ്രേഷ്ഠമേതദാലംബനം പരം .

ഏതദാലംബനം ജ്ഞാത്വാ ബ്രഹ്മലോകേ മഹീയതേ .. 17..

ന ജായതേ മ്രിയതേ വാ വിപശ്ചിൻ

നായം കുതശ്ചിന്ന ബഭൂവ കശ്ചിത് .

അജോ നിത്യഃ ശാശ്വതോഽയം പുരാണോ

ന ഹന്യതേ ഹന്യമാനേ ശരീരേ .. 18..

ഹന്താ ചേന്മന്യതേ ഹന്തും ̐ ഹതശ്ചേന്മന്യതേ ഹതം .

ഉഭൗ തൗ ന വിജാനീതോ നായം ̐ ഹന്തി ന ഹന്യതേ .. 19..

അണോരണീയാന്മഹതോ മഹീയാ-

നാത്മാഽസ്യ ജന്തോർനിഹിതോ ഗുഹായാം .

തമക്രതുഃ പശ്യതി വീതശോകോ

ധാതുപ്രസാദാന്മഹിമാനമാത്മനഃ .. 20..

ആസീനോ ദൂരം വ്രജതി ശയാനോ യാതി സർവതഃ .

കസ്തം മദാമദം ദേവം മദന്യോ ജ്ഞാതുമർഹതി .. 21..

അശരീരം ̐ ശരീരേഷ്വനവസ്ഥേഷ്വവസ്ഥിതം .

മഹാന്തം വിഭുമാത്മാനം മത്വാ ധീരോ ന ശോചതി .. 22..

നായമാത്മാ പ്രവചനേന ലഭ്യോ

ന മേധയാ ന ബഹുനാ ശ്രുതേന .

യമേവൈഷ വൃണുതേ തേന ലഭ്യഃ

തസ്യൈഷ ആത്മാ വിവൃണുതേ തനൂം ̐ സ്വാം .. 23..

നാവിരതോ ദുശ്ചരിതാന്നാശാന്തോ നാസമാഹിതഃ .

നാശാന്തമാനസോ വാഽപി പ്രജ്ഞാനേനൈനമാപ്നുയാത് .. 24..

യസ്യ ബ്രഹ്മ ച ക്ഷത്രം ച ഉഭേ ഭവത ഓദനഃ .

മൃത്യുര്യസ്യോപസേചനം ക ഇത്ഥാ വേദ യത്ര സഃ .. 25..

ഇതി കാഠകോപനിഷദി പ്രഥമാധ്യായേ ദ്വിതീയാ വല്ലീ ..

________________________________________

അദ്ധ്യായം 1

കാണ്ഡം III

ഋതം പിബന്തൗ സുകൃതസ്യ ലോകേ

ഗുഹാം പ്രവിഷ്ടൗ പരമേ പരാർധേ .

ഛായാതപൗ ബ്രഹ്മവിദോ വദന്തി

പഞ്ചാഗ്നയോ യേ ച ത്രിണാചികേതാഃ .. 1..

യഃ സേതുരീജാനാനാമക്ഷരം ബ്രഹ്മ യത് പരം .

അഭയം തിതീർഷതാം പാരം നാചികേതം ̐ ശകേമഹി .. 2..

ആത്മാനം ̐ രഥിതം വിദ്ധി ശരീരം ̐ രഥമേവ തു .

ബുദ്ധിം തു സാരഥിം വിദ്ധി മനഃ പ്രഗ്രഹമേവ ച .. 3..

ഇന്ദ്രിയാണി ഹയാനാഹുർവിഷയാം ̐ സ്തേഷു ഗോചരാൻ .

ആത്മേന്ദ്രിയമനോയുക്തം ഭോക്തേത്യാഹുർമനീഷിണഃ .. 4..

യസ്ത്വവിജ്ഞാനവാൻഭവത്യയുക്തേന മനസാ സദാ .

തസ്യേന്ദ്രിയാണ്യവശ്യാനി ദുഷ്ടാശ്വാ ഇവ സാരഥേഃ .. 5..

യസ്തു വിജ്ഞാനവാൻഭവതി യുക്തേന മനസാ സദാ .

തസ്യേന്ദ്രിയാണി വശ്യാനി സദശ്വാ ഇവ സാരഥേഃ .. 6..

യസ്ത്വവിജ്ഞാനവാൻഭവത്യമനസ്കഃ സദാഽശുചിഃ .

ന സ തത്പദമാപ്നോതി സംസാരം ചാധിഗച്ഛതി .. 7..

യസ്തു വിജ്ഞാനവാൻഭവതി സമനസ്കഃ സദാ ശുചിഃ .

സ തു തത്പദമാപ്നോതി യസ്മാദ്ഭൂയോ ന ജായതേ .. 8..

വിജ്ഞാനസാരഥിര്യസ്തു മനഃ പ്രഗ്രഹവാന്നരഃ .

സോഽധ്വനഃ പാരമാപ്നോതി തദ്വിഷ്ണോഃ പരമം പദം .. 9..

ഇന്ദ്രിയേഭ്യഃ പരാ ഹ്യർഥാ അർഥേഭ്യശ്ച പരം മനഃ .

മനസസ്തു പരാ ബുദ്ധിർബുദ്ധേരാത്മാ മഹാൻപരഃ .. 10..

മഹതഃ പരമവ്യക്തമവ്യക്താത്പുരുഷഃ പരഃ .

പുരുഷാന്ന പരം കിഞ്ചിത്സാ കാഷ്ഠാ സാ പരാ ഗതിഃ .. 11..

ഏഷ സർവേഷു ഭൂതേഷു ഗൂഢോഽഽത്മാ ന പ്രകാശതേ .

ദൃശ്യതേ ത്വഗ്ര്യയാ ബുദ്ധ്യാ സൂക്ഷ്മയാ സൂക്ഷ്മദർശിഭിഃ .. 12..

യച്ഛേദ്വാങ്മനസീ പ്രാജ്ഞസ്തദ്യച്ഛേജ്ജ്ഞാന ആത്മനി .

ജ്ഞാനമാത്മനി മഹതി നിയച്ഛേത്തദ്യച്ഛേച്ഛാന്ത ആത്മനി .. 13..

ഉത്തിഷ്ഠത ജാഗ്രത

പ്രാപ്യ വരാന്നിബോധത .

ക്ഷുരസ്യ ധാരാ നിശിതാ ദുരത്യയാ

ദുർഗം പഥസ്തത്കവയോ വദന്തി .. 14..

അശബ്ദമസ്പർശമരൂപമവ്യയം

തഥാഽരസം നിത്യമഗന്ധവച്ച യത് .

അനാദ്യനന്തം മഹതഃ പരം ധ്രുവം

നിചായ്യ തന്മൃത്യുമുഖാത് പ്രമുച്യതേ .. 15..

നാചികേതമുപാഖ്യാനം മൃത്യുപ്രോക്തം ̐ സനാതനം .

ഉക്ത്വാ ശ്രുത്വാ ച മേധാവീ ബ്രഹ്മലോകേ മഹീയതേ .. 16..

യ ഇമം പരമം ഗുഹ്യം ശ്രാവയേദ് ബ്രഹ്മസംസദി .

പ്രയതഃ ശ്രാദ്ധകാലേ വാ തദാനന്ത്യായ കൽപതേ .

തദാനന്ത്യായ കൽപത ഇതി .. 17..

ഇതി കാഠകോപനിഷദി പ്രഥമാധ്യായേ തൃതീയാ വല്ലീ ..

________________________________________

അദ്ധ്യായം 2

കാണ്ഡം I

പരാഞ്ചി ഖാനി വ്യതൃണത് സ്വയംഭൂ-

സ്തസ്മാത്പരാങ്പശ്യതി നാന്തരാത്മൻ .

കശ്ചിദ്ധീരഃ പ്രത്യഗാത്മാനമൈക്ഷ-

ദാവൃത്തചക്ഷുരമൃതത്വമിച്ഛൻ .. 1..

പരാചഃ കാമാനനുയന്തി ബാലാ-

സ്തേ മൃത്യോര്യന്തി വിതതസ്യ പാശം .

അഥ ധീരാ അമൃതത്വം വിദിത്വാ

ധ്രുവമധ്രുവേഷ്വിഹ ന പ്രാർഥയന്തേ .. 2..

യേന രൂപം രസം ഗന്ധം ശബ്ദാൻ സ്പർശാം ̐ശ്ച മൈഥുനാൻ .

ഏതേനൈവ വിജാനാതി കിമത്ര പരിശിഷ്യതേ . ഏതദ്വൈ തത് .. 3..

സ്വപ്നാന്തം ജാഗരിതാന്തം ചോഭൗ യേനാനുപശ്യതി .

മഹാന്തം വിഭുമാത്മാനം മത്വാ ധീരോ ന ശോചതി .. 4..

യ ഇമം മധ്വദം വേദ ആത്മാനം ജീവമന്തികാത് .

ഈശാനം ഭൂതഭവ്യസ്യ ന തതോ വിജുഗുപ്സതേ . ഏതദ്വൈ തത് .. 5..

യഃ പൂർവം തപസോ ജാതമദ്ഭ്യഃ പൂർവമജായത .

ഗുഹാം പ്രവിശ്യ തിഷ്ഠന്തം യോ ഭൂതേഭിർവ്യപശ്യത . ഏതദ്വൈ തത് .. 6..

യാ പ്രാണേന സംഭവത്യദിതിർദേവതാമയീ .

ഗുഹാം പ്രവിശ്യ തിഷ്ഠന്തീം യാ ഭൂതേഭിർവ്യജായത . ഏതദ്വൈ തത് .. 7..

അരണ്യോർനിഹിതോ ജാതവേദാ ഗർഭ ഇവ സുഭൃതോ ഗർഭിണീഭിഃ .

ദിവേ ദിവേ ഈഡ്യോ ജാഗൃവദ്ഭിർഹവിഷ്മദ്ഭിർമനുഷ്യേഭിരഗ്നിഃ . ഏതദ്വൈ തത് .. 8..

യതശ്ചോദേതി സൂര്യോഽസ്തം യത്ര ച ഗച്ഛതി .

തം ദേവാഃ സർവേഽർപിതാസ്തദു നാത്യേതി കശ്ചന . ഏതദ്വൈ തത് .. 9..

യദേവേഹ തദമുത്ര യദമുത്ര തദന്വിഹ .

മൃത്യോഃ സ മൃത്യുമാപ്നോതി യ ഇഹ നാനേവ പശ്യതി .. 10..

മനസൈവേദമാപ്തവ്യം നേഹ നാനാഽസ്തി കിഞ്ചന .

മൃത്യോഃ സ മൃത്യും ഗച്ഛതി യ ഇഹ നാനേവ പശ്യതി .. 11..

അംഗുഷ്ഠമാത്രഃ പുരുഷോ മധ്യ ആത്മനി തിഷ്ഠതി .

ഈശാനം ഭൂതഭവ്യസ്യ ന തതോ വിജുഗുപ്സതേ . ഏതദ്വൈ തത് .. 12..

അംഗുഷ്ഠമാത്രഃ പുരുഷോ ജ്യോതിരിവാധൂമകഃ .

ഈശാനോ ഭൂതഭവ്യസ്യ സ ഏവാദ്യ സ ഉ ശ്വഃ . ഏതദ്വൈ തത് .. 13..

യഥോദകം ദുർഗേ വൃഷ്ടം പർവതേഷു വിധാവതി .

ഏവം ധർമാൻ പൃഥക് പശ്യംസ്താനേവാനുവിധാവതി .. 14..

യഥോദകം ശുദ്ധേ ശുദ്ധമാസിക്തം താദൃഗേവ ഭവതി .

ഏവം മുനേർവിജാനത ആത്മാ ഭവതി ഗൗതമ .. 15..

ഇതി കാഠകോപനിഷദി ദ്വിതീയാധ്യായേ പ്രഥമാ വല്ലീ ..

________________________________________

അദ്ധ്യായം 2

കാണ്ഡം II

പുരമേകാദശദ്വാരമജസ്യാവക്രചേതസഃ .

അനുഷ്ഠായ ന ശോചതി വിമുക്തശ്ച വിമുച്യതേ . ഏതദ്വൈ തത് .. 1..

ഹം ̐സഃ ശുചിഷദ്വസുരാന്തരിക്ഷസദ്-

ഹോതാ വേദിഷദതിഥിർദുരോണസത് .

നൃഷദ്വരസദൃതസദ്വ്യോമസദ്

അബ്ജാ ഗോജാ ഋതജാ അദ്രിജാ ഋതം ബൃഹത് .. 2..

ഊർധ്വം പ്രാണമുന്നയത്യപാനം പ്രത്യഗസ്യതി .

മധ്യേ വാമനമാസീനം വിശ്വേ ദേവാ ഉപാസതേ .. 3..

അസ്യ വിസ്രംസമാനസ്യ ശരീരസ്ഥസ്യ ദേഹിനഃ .

ദേഹാദ്വിമുച്യമാനസ്യ കിമത്ര പരിശിഷ്യതേ . ഏതദ്വൈ തത് .. 4..

ന പ്രാണേന നാപാനേന മർത്യോ ജീവതി കശ്ചന .

ഇതരേണ തു ജീവന്തി യസ്മിന്നേതാവുപാശ്രിതൗ .. 5..

ഹന്ത ത ഇദം പ്രവക്ഷ്യാമി ഗുഹ്യം ബ്രഹ്മ സനാതനം .

യഥാ ച മരണം പ്രാപ്യ ആത്മാ ഭവതി ഗൗതമ .. 6..

യോനിമന്യേ പ്രപദ്യന്തേ ശരീരത്വായ ദേഹിനഃ .

സ്ഥാണുമന്യേഽനുസംയന്തി യഥാകർമ യഥാശ്രുതം .. 7..

യ ഏഷ സുപ്തേഷു ജാഗർതി കാമം കാമം പുരുഷോ നിർമിമാണഃ .

തദേവ ശുക്രം തദ്ബ്രഹ്മ തദേവാമൃതമുച്യതേ .

തസ്മിം ̐ല്ലോകാഃ ശ്രിതാഃ സർവേ തദു നാത്യേതി കശ്ചന . ഏതദ്വൈ തത് .. 8..

അഗ്നിര്യഥൈകോ ഭുവനം പ്രവിഷ്ടോ

രൂപം രൂപം പ്രതിരൂപോ ബഭൂവ .

ഏകസ്തഥാ സർവഭൂതാന്തരാത്മാ

രൂപം രൂപം പ്രതിരൂപോ ബഹിശ്ച .. 9..

വായുര്യഥൈകോ ഭുവനം പ്രവിഷ്ടോ

രൂപം രൂപം പ്രതിരൂപോ ബഭൂവ .

ഏകസ്തഥാ സർവഭൂതാന്തരാത്മാ

രൂപം രൂപം പ്രതിരൂപോ ബഹിശ്ച .. 10..

സൂര്യോ യഥാ സർവലോകസ്യ ചക്ഷുഃ

ന ലിപ്യതേ ചാക്ഷുഷൈർബാഹ്യദോഷൈഃ .

ഏകസ്തഥാ സർവഭൂതാന്തരാത്മാ

ന ലിപ്യതേ ലോകദുഃഖേന ബാഹ്യഃ .. 11..

ഏകോ വശീ സർവഭൂതാന്തരാത്മാ

ഏകം രൂപം ബഹുധാ യഃ കരോതി .

തമാത്മസ്ഥം യേഽനുപശ്യന്തി ധീരാഃ

തേഷാം സുഖം ശാശ്വതം നേതരേഷാം .. 12..

നിത്യോഽനിത്യാനാം ചേതനശ്ചേതനാനാം

ഏകോ ബഹൂനാം യോ വിദധാതി കാമാൻ .

തമാത്മസ്ഥം യേഽനുപശ്യന്തി ധീരാഃ

തേഷാം ശാന്തിഃ ശാശ്വതീ നേതരേഷാം .. 13..

തദേതദിതി മന്യന്തേഽനിർദേശ്യം പരമം സുഖം .

കഥം നു തദ്വിജാനീയാം കിമു ഭാതി വിഭാതി വാ .. 14..

ന തത്ര സൂര്യോ ഭാതി ന ചന്ദ്രതാരകം

നേമാ വിദ്യുതോ ഭാന്തി കുതോഽയമഗ്നിഃ .

തമേവ ഭാന്തമനുഭാതി സർവം

തസ്യ ഭാസാ സർവമിദം വിഭാതി .. 15..

ഇതി കാഠകോപനിഷദി ദ്വിതീയാധ്യായേ ദ്വിതീയാ വല്ലീ ..

________________________________________

അദ്ധ്യായം 2

കാണ്ഡം III

ഊർധ്വമൂലോഽവാക്ശാഖ ഏഷോഽശ്വത്ഥഃ സനാതനഃ .

തദേവ ശുക്രം തദ്ബ്രഹ്മ തദേവാമൃതമുച്യതേ .

തസ്മിം ̐ല്ലോകാഃ ശ്രിതാഃ സർവേ തദു നാത്യേതി കശ്ചന . ഏതദ്വൈ തത് .. 1..

യദിദം കിം ച ജഗത് സർവം പ്രാണ ഏജതി നിഃസൃതം .

മഹദ്ഭയം വജ്രമുദ്യതം യ ഏതദ്വിദുരമൃതാസ്തേ ഭവന്തി .. 2..

ഭയാദസ്യാഗ്നിസ്തപതി ഭയാത്തപതി സൂര്യഃ .

ഭയാദിന്ദ്രശ്ച വായുശ്ച മൃത്യുർധാവതി പഞ്ചമഃ .. 3..

ഇഹ ചേദശകദ്ബോദ്ധും പ്രാക്ഷരീരസ്യ വിസ്രസഃ .

തതഃ സർഗേഷു ലോകേഷു ശരീരത്വായ കൽപതേ .. 4..

യഥാഽഽദർശേ തഥാഽഽത്മനി യഥാ സ്വപ്നേ തഥാ പിതൃലോകേ .

യഥാഽപ്സു പരീവ ദദൃശേ തഥാ ഗന്ധർവലോകേ

ഛായാതപയോരിവ ബ്രഹ്മലോകേ .. 5..

ഇന്ദ്രിയാണാം പൃഥഗ്ഭാവമുദയാസ്തമയൗ ച യത് .

പൃഥഗുത്പദ്യമാനാനാം മത്വാ ധീരോ ന ശോചതി .. 6..

ഇന്ദ്രിയേഭ്യഃ പരം മനോ മനസഃ സത്ത്വമുത്തമം .

സത്ത്വാദധി മഹാനാത്മാ മഹതോഽവ്യക്തമുത്തമം .. 7..

അവ്യക്താത്തു പരഃ പുരുഷോ വ്യാപകോഽലിംഗ ഏവ ച .

യം ജ്ഞാത്വാ മുച്യതേ ജന്തുരമൃതത്വം ച ഗച്ഛതി .. 8..

ന സന്ദൃശേ തിഷ്ഠതി രൂപമസ്യ

ന ചക്ഷുഷാ പശ്യതി കശ്ചനൈനം .

ഹൃദാ മനീഷാ മനസാഽഭിക്ലൃപ്തോ

യ ഏതദ്വിദുരമൃതാസ്തേ ഭവന്തി .. 9..

യദാ പഞ്ചാവതിഷ്ഠന്തേ ജ്ഞാനാനി മനസാ സഹ .

ബുദ്ധിശ്ച ന വിചേഷ്ടതേ താമാഹുഃ പരമാം ഗതിം .. 10..

താം യോഗമിതി മന്യന്തേ സ്ഥിരാമിന്ദ്രിയധാരണാം .

അപ്രമത്തസ്തദാ ഭവതി യോഗോ ഹി പ്രഭവാപ്യയൗ .. 11..

നൈവ വാചാ ന മനസാ പ്രാപ്തും ശക്യോ ന ചക്ഷുഷാ .

അസ്തീതി ബ്രുവതോഽന്യത്ര കഥം തദുപലഭ്യതേ .. 12..

അസ്തീത്യേവോപലബ്ധവ്യസ്തത്ത്വഭാവേന ചോഭയോഃ .

അസ്തീത്യേവോപലബ്ധസ്യ തത്ത്വഭാവഃ പ്രസീദതി .. 13..

യദാ സർവേ പ്രമുച്യന്തേ കാമാ യേഽസ്യ ഹൃദി ശ്രിതാഃ .

അഥ മർത്യോഽമൃതോ ഭവത്യത്ര ബ്രഹ്മ സമശ്നുതേ .. 14..

യഥാ സർവേ പ്രഭിദ്യന്തേ ഹൃദയസ്യേഹ ഗ്രന്ഥയഃ .

അഥ മർത്യോഽമൃതോ ഭവത്യേതാവദ്ധ്യനുശാസനം .. 15..

ശതം ചൈകാ ച ഹൃദയസ്യ നാഡ്യ-

സ്താസാം മൂർധാനമഭിനിഃസൃതൈകാ .

തയോർധ്വമായന്നമൃതത്വമേതി

വിഷ്വങ്ങന്യാ ഉത്ക്രമണേ ഭവന്തി .. 16..

അംഗുഷ്ഠമാത്രഃ പുരുഷോഽന്തരാത്മാ

സദാ ജനാനാം ഹൃദയേ സംനിവിഷ്ടഃ .

തം സ്വാച്ഛരീരാത്പ്രവൃഹേന്മുഞ്ജാദിവേഷീകാം ധൈര്യേണ .

തം വിദ്യാച്ഛുക്രമമൃതം തം വിദ്യാച്ഛുക്രമമൃതമിതി .. 17..

മൃത്യുപ്രോക്താം നചികേതോഽഥ ലബ്ധ്വാ

വിദ്യാമേതാം യോഗവിധിം ച കൃത്സ്നം .

ബ്രഹ്മപ്രാപ്തോ വിരജോഽഭൂദ്വിമൃത്യു-

രന്യോഽപ്യേവം യോ വിദധ്യാത്മമേവ .. 18..

സഹ നാവവതു . സഹ നൗ ഭുനക്തു . സഹ വീര്യം കരവാവഹൈ .

തേജസ്വിനാവധീതമസ്തു മാ വിദ്വിഷാവഹൈ .. 19..

ഓം ശാന്തിഃ ശാന്തിഃ ശാന്തിഃ ..

ഇതി കാഠകോപനിഷദി ദ്വിതീയാധ്യായേ തൃതീയാ വല്ലീ ..

ഓം സഹ നാവവതു . സഹ നൗ ഭുനക്തു . സഹവീര്യം കരവാവഹൈ .

തേജസ്വി നാവധീതമസ്തു . മാ വിദ്വിഷാവഹൈ ..

ഓം ശാന്തിഃ ശാന്തിഃ ശാന്തിഃ ..

ഓം തത് സത് ..

ഓം

കഠോപനിഷത്ത് (മലയാളം)

ലക്ഷ്മി നാരായണന്‍

ശാന്തിപാഠം

ഓം സഹ നാവവതു . സഹ നൗ ഭുനക്തു . സഹവീര്യം കരവാവഹൈ .

തേജസ്വി നാവധീതമസ്തു . മാ വിദ്വിഷാവഹൈ ..

ഓം ശാന്തിഃ ശാന്തിഃ ശാന്തിഃ ..

അദ്ധ്യായം 1

വല്ലി-1

ഫലത്തിലുള്ളതായിടുന്നൊരിച്ഛയാല്‍-

ദാനമായ്‌ ധനം നല്‍കിടുന്ന വാ-

ജശ്രവസ്സനുണ്ടായിരുന്നു നല്‍-

പുത്രനാം കുമാരന്‍ നചികേതന്‍. 01

ബ്രാഹ്മണര്‍ക്കു നല്‍‌ദക്ഷിണ കൊടു-

ക്കുന്ന താതനെക്കണ്ടു ബാലനാ-

കും കുമാരനുള്‍പ്പൂവിലങ്കുരി-

ക്കുന്നു ചിന്ത; തന്‍ താതനെപ്രകാ-

രത്തിലുള്ളതാകും പശുക്കളെ-

ത്തന്നെ നല്‍കിടുന്നിന്നു ദക്ഷിണ! 02

ഒട്ടിനി കുനിഞ്ഞീടുവാനവയ്-

ക്കാവതില്ല നീരൊട്ടു മോന്തുവാന്‍.

പുല്ലുതിന്നുവാനാവലില്ലവയ്-

ക്കില്ല പല്ല്-അയവെട്ടുവാനുമാ-

വില്ല, പാല്‍ ചുരത്തീടുകില്ലയീ-

മച്ചിഗോക്കളെ നല്കിടുന്നവര്‍-

ക്കില്ല നല്ല ലോകങ്ങളായവര്‍ -

ഉല്പതിച്ചിടും നീച ലോകവും. 03

ആകയാലവന്‍ ചൊല്ലി താതനോ-

ടച്ഛ, 'ഞാനതാകുന്ന നിന്‍ ധനം

ദാനമായി നീ ആര്‍ക്കു നല്‍കിടും'?

രണ്ടുമൂന്നതാവര്‍ത്തി ചോദ്യവും-

കേട്ടു ദേഷ്യമോടൊത്തു താതനും

ചൊല്ലി 'നല്‍കിടുന്നുണ്ടു നിന്നെ ഞാന്‍-

മൃത്യുവിന്നതായിട്ടുതന്നെയും'! 04

ഉത്തമരിലത്യുത്തമനുമാ-

കുന്നു, മദ്ധ്യമര്‍തന്നിലുത്തമന്‍:

ആയിടുന്നതാ മെന്നെയെന്തിനായ്

നല്കിടുന്നതീ മൃത്യുവിന്നതായ്! 05

എപ്രകാരമാകുന്നു പൂര്‍വ്വികര്‍;

എപ്രകാരമാണിപ്പൊഴുള്ളവര്‍;

എന്നതോര്‍ക്കണം മര്‍ത്ത്യനായവന്‍;

സസ്യമെന്നപോള്‍ പാകമായിടും:

പിന്നെ ജീര്‍ണ്ണനായ് മൃത്യുവേവരി-

ച്ചിട്ടു പിന്നെയും സസ്യമെന്നപോല്‍

ജാതനായിടുന്നുണ്ടു ഭൂമിയില്‍. 06

അതിഥിയായിവന്നുള്ള ബ്രാഹ്മണന്‍

അഗ്നിയായ് ഗൃഹംതന്നിലും പ്രവേ-

ശിച്ചിടുന്നവന്നാസനം, ജലം:

ശാന്തിചെയ്യുകസൂര്യ പുത്ര നീ. 07

ഒന്നുമാഹരിക്കാതെ ബ്രാഹ്മണന്‍

വാസമിന്നവനേതുവീട്ടിലാ-

ണാ ഗൃഹത്തിലെയല്പമേഥസാ-

കുന്ന നാഥനുള്ളാഗ്രഹം ഫലി-

ക്കില്ല; നാശമുണ്ടായിടുന്നവന്‍-

തന്‍റെ നല്ല സംഗം ഫലങ്ങളും:

നല്ല വാക്കിനാല്‍ ലഭ്യമായതും:

യാഗമാദിയാലുള്ളതാം ഫലം,

പുത്രരും-പശുമൂലമാം ഫലം-

ആയതൊക്കെയും നാശമായിടും. 08

ഒന്നുരണ്ടതല്ലല്ല മൂന്നുനാള്‍

ഒന്നുമാഹരിക്കാതെയെന്‍റെവീ-

ട്ടിന്‍റെയുള്ളിലായ് അതിഥിയായ് വസി-

ക്കുന്ന ബ്രാഹ്മണശ്രേഷ്ടനങ്ങുതാ-

നെത്രയും നമസ്ക്കാരയോഗ്യനും.

മൂന്നുനാളുനീരാഹാരം വെടി-

ഞ്ഞെന്‍ ഗൃഹത്തില്‍ നീ പാര്‍ത്ത ദോഷമി-

ന്നെന്നിലേശിടാതാക്കുവാനതായ്

തന്നിടാം വരം മൂന്ന്; ബ്രാഹ്മണാ.

സ്വതമായ് ഭവിക്കട്ടെ സര്‍വ്വതും:

ഇഷ്ടമെന്തു ചോദിച്ചുകൊള്ളുക. 09

മൃത്യുദേവയെന്‍ താത'ഗൌതമന്‍'

എന്നെയോര്‍ത്തുവന്നുള്ള താപമെ-

ല്ലാം വെടിഞ്ഞവന്‍ ശാന്തനാകണം;

ചിത്തസൌഖ്യമുണ്ടായിടേണമു-

ണ്ടായിടൊല്ല കോപാദി ദോഷവും:

ആയതിന്നതായിട്ടനുഗ്രഹം.

പിന്നെ തീ തിരിച്ചെന്നെ വീട്ടിലേ-

ക്കായയച്ചിടുംവേളയച്ഛനും

പുത്രനാണുഞാനെന്നതോര്‍ക്കണം;

എന്‍റെ പേരുചൊല്ലീട്ടു കൂട്ടണം.

മൂന്നുതന്നിടാമെന്നു ചോന്നതില്‍

ആദ്യമീവരം ഞാന്‍ വരിച്ചിടാം. 10

അരുണപുത്രനാം നിന്‍റെ താതനു-

ദ്ദാലകന്‍ ഭവിക്കുന്നതുണ്ടു നീ-

എന്‍റെ വീട്ടിലേക്കായ് വരുന്നതിന്‍-

മുന്‍പതെങ്ങിനെ-അപ്രകാരവും.

പ്രീതനായി നീതന്നെ പുത്രനെ-

ന്നുള്ളയോര്‍മ്മയുണ്ടായി വന്നിടും.

എന്നനുഗ്രഹഹേതുവായ് സുഖ-

നിദ്ര രാത്രിശനത്തിലും ഫലം.

മൃത്യുവായില്‍നിന്നൊട്ടു മുക്തനായ്-

എത്തിടുന്ന തന്‍ പുത്രാ ദര്‍ശനം

തീര്‍ത്തിടുനവന്നുള്ള കോപവും;

പ്രീതമാനസനായ് ഭവിച്ചിടും. 11

ഇല്ല സ്വര്‍ഗ്ഗലോകത്തിലൊട്ടുമേ-

യില്ലതും ഭയം, ഇല്ല മൃത്യു നീ.

മൃത്യുവില്ല സ്വര്‍ഗ്ഗത്തിലാകയാ-

ലില്ലതും ഭയം ഇല്ലൊരുത്തനും.

മാത്രമല്ല ദാഹം വിശപ്പുര-

ണ്ടും കടന്നു ശോകം വെടിഞ്ഞു നല്‍-

സ്വര്‍ഗ്ഗമായിടും ലോകമായത്തില്‍

മോദമോടിരിക്കുന്നു സര്‍വ്വരും. 12

അപ്രകാരമാം സ്വര്‍ഗ്ഗലോകവും

സാദ്ധ്യമാക്കിടുന്നഗ്നിസാധനാ-

ജ്ഞാനമുള്ളതാം മൃത്യുദേവ നീ

സ്വര്‍ഗ്ഗലോകമിച്ഛിച്ചിടുന്നതാ-

മെന്നെയഗ്നിദേവന്‍റെ സാധന-

എന്തതെന്നു കേള്‍പ്പിക്കവേണമെ.

എതൊരഗ്നിതന്‍ വിദ്യയഭ്യസി-

ച്ചാണു സ്വര്‍ഗ്ഗലോകത്തിലുള്ളവര്‍

മൃത്യുവെ ജയിച്ചമൃതരായിടു-

ന്നായൊരഗ്നിതന്‍ വിദ്യയെ വരി-

ക്കുന്നു ഞാന്‍ വരം രണ്ടുതന്നെയും. 13

സ്വര്‍ഗ്ഗവാസവും സാദ്ധ്യമാക്കിടും

അഗ്നിസാധന അറിവതുള്ള ഞാന്‍

അറിയുവാനതും ഇച്ഛയുള്ളത-

കും നിനക്കുവേണ്ടീട്ടു ചൊല്ലിടാം.

എന്‍റെ വാക്കുകേട്ടൊക്കെയും പൊരുള്‍

ചിത്തമൊന്നതാക്കീട്ടു കേള്‍ക്കുക.

അനന്തമായിടും സ്വര്‍ഗ്ഗലോകവും

ലഭ്യമാക്കിടുന്നെന്നുമാത്രമ-

ല്ലാശ്രയം അതാമും ചരാചര-

ങ്ങള്‍ക്കതായിടുന്നഗ്നിവിദ്യ വി-

ദ്വാന്‍റെ ബുദ്ധിയാകും ഗുഹക്കക-

ത്തായൊളിഞ്ഞിരിക്കുന്നതുണ്ടതും. 14

ലോകമാദിയാകുന്നൊരഗ്നിയെ-

ന്തെന്നു മൃത്യു കേള്‍പ്പിച്ചവന്നെയും.

ആയതിന്നതായ് വേണ്ടയിഷ്ടിക-

ഏതതൊക്കെയാണെത്രയെണ്ണവും.

ആയതിന്‍ വിധം എന്തതെന്നതും.

മൃത്യുചൊല്ലിയ തത്വമൊക്കെയും

കേട്ട് തന്‍ മനസ്സായിടും ഗുഹ-

ക്കുള്ളിലാക്കിയിട്ടായതൊക്കെയും

മൃത്യുവിന്നെ വീണ്ടും പറഞ്ഞു കേള്‍-

പ്പിച്ചതാം നചികേതസ്സിന്‍റെയും

ബുദ്ധി കണ്ടു സന്തുഷ്ടിപൂണ്ടെമന്‍

ചൊല്ലി ബാലനോടായി പിന്നെയും: 15

പ്രീതമാനസനായ മൃത്യുവീ-

ണ്ടും പറഞ്ഞു; സന്തോഷമേറെയു-

ണ്ടായിടുന്നെനി ക്കാകയാലെ ഞാന്‍

തന്നിടുന്നു വീണ്ടും വരത്തെ 'യീ-

യഗ്നിയിന്നുതൊട്ടായി നിന്‍റെ നാ-

മത്തിനാലെ ചൊല്ലപ്പെടുന്നതും.

സ്വീകരിക്കു ഞാന്‍ നല്‍കിടുന്നതാ-

കുന്നനേക രൂപത്തൊടൊത്തതാം

രത്നമാല; ശബ്ദം മനോഹരം;

സ്വീകരിക്കു നാലാമതാം വരം'. 16

മൂന്നുവട്ടമീ അഗ്നിചയനവും;

മൂന്നിനോടു സംബന്ധമാക്കണം:

മൂന്നുകര്‍മ്മവും ആചരിക്കണം:

വെന്നിടാമാതും ജന്മ-മൃത്യുവെ.

ബ്രഹ്മജന്നെ സര്‍വ്വജ്ഞനഗ്നിയെ

വിധിയതൊത്തവണ്ണം ചയനവും,

സാദ്ധ്യമാക്കിയാല്‍ സാധ്യമായിടും

എന്‍റെ ബുദ്ധിയില്‍ കണ്ട ശാന്തിയെ. 17

അഗ്നിയാം നചികേതസംബന്ധം

വിദ്യ മൂന്നറിയുന്ന ജ്ഞാനികള്‍,

സാദ്ധ്യമാക്കണം അഗ്നിചയനവും:

ആയവന്‍റെ ദേഹം മരിപ്പത്തില്‍-

തൊട്ടുമുന്നിലായ് തട്ടിമാറ്റിടും;

മൃത്യുപാശവും, ശോക-ദോഷവും;

ആകയും കടന്നിട്ടു സ്വര്‍ഗ്ഗലോ-

കത്തിലെത്തി മോദിച്ചിടുന്നിതും. 18

രണ്ടതാം വരം കൊണ്ടു നീ വരി-

ച്ചുള്ളതായിടും സ്വര്‍ഗ്ഗസാദ്ധ്യമാ-

ക്കുന്ന സാധന; അഗ്നിയെയിതാ-

നല്‍കിടുന്നു നീതന്നെയഗ്നിയും.

ഇന്നുതൊട്ടുനിന്‍ പേരുകൊണ്ടുതാന്‍

ചൊല്ലിടുന്നതുണ്ടഗ്നി നാമവും.

നല്‍കിടുന്നിതും നാലതാം വരം,

മൂന്നതാം വരം വേണ്ടതെന്തുതാന്‍? 19

മാനുഷന്‍റെ പ്രേതത്തിനൊത്തതെ-

ല്ലാം നശിച്ചിടുന്നെന്നു ചൊല്ലിടു-

ന്നുണ്ടതല്ല(അ)വന്നില്ല നാശമെ-

ന്നും പറഞ്ഞു കേള്‍പ്പുണ്ടതിന്‍ പര-

മര്‍ത്ഥമെന്തതെന്നങ്ങു ചൊല്ലണം:

മൂന്നതാം വരം ആയിടുന്നിതും. 20

പണ്ടു സംശയം ദേവകള്‍ക്കതു-

ണ്ടായിരുന്നതാകുന്നു; 'ധര്‍മ്മ-മാ-

ത്മാവതെന്തതെന്നുള്ള ജ്ഞാനവും,

സൂക്ഷ്മമാണണുമാത്ര തന്നെയും: 22

ഇല്ലിതത്രപെട്ടെന്നു കിട്ടുകി-

ല്ലീവരം, തരാം വേറെയെന്തു വേ-

ണ്ടുന്നു ചൊല്ലുപേക്ഷിക്കിതീ വരം,

എന്നെയോര്‍ത്തു വേറെ വരിക്കുക. 23

'ഉണ്ടുസംശയം ദേവകള്‍ക്കുമു-

ണ്ടായിരുന്നുപോല്‍ ആത്മതത്വമെ-

ന്തെന്നതെന്നുമിന്നായതിന്നെയും

അറിയുവാനെളുതല്ല'യെന്നതും

ചൊല്ലിടുന്ന ഹേ; മൃത്യുദേവ നീ-

തന്നെയെത്രയും യോഗ്യനായിടു-

ന്നുണ്ടതാത്മതത്വം കഥിപ്പതി-

ന്നന്യരാലെയും ലഭ്യമല്ലതും.

ഇല്ലിതിന്നതൊത്തില്ല വേറെയൊ-

ന്നും വരം; ഇതുതന്നെ വേണ്ടതും. 24

നൂറുകൊല്ലമായുസ്സതുള്ളതാം

പുത്ര-പൌത്രരെ നല്കിടാം പശു-

ക്കൂട്ടമാനകള്‍ , കുതിരകള്‍ ധനം

സ്വര്‍ണ്ണവും വരിച്ചീടുകെന്തിതും. 25

പോരയെങ്കില്‍ വിസ്താരമേറിയ

ഭൂമിയും വരിച്ചീടുകിച്ഛയെ-

ന്തുള്ളതായുസ്സിലത്രകാലവും

ജീവനും നീ വരിച്ചുകൊള്ളുക. 26

ഇല്ല തുല്യമായില്ലതിന്നതൊ-

ത്തെന്നു തോന്നിടുന്നെങ്കില്‍ വേറെയും

വിത്തമെത്രയും തന്നിടാം ചിര-

ഞ്ജീവിയാകുവാന്‍ നല്‍കിടാം വരം. 27

അല്ലയോ നചികേതസ്സെ.. മഹാ-

ഭൂമിതന്നിലെ നാഥനാകിടാം.

കാമമെന്തവയൊക്കെയും ഭുജി-

ച്ചീടുവാനതും നല്കിടാം വരം. 28

മര്‍ത്ത്യലോകമായുള്ളതില്‍ ലഭി-

ക്കാത്തതായിടും കാമ-ഭോഗവും

നല്‍കിടാം നിനക്കിഷ്ടമായതെ-

ന്തൊക്കെയും വരിച്ചീടു നീ വരം. 29

നോക്കു നീ; രഥമേറി വാദ്യമൊ-

ത്തെത്തിടുന്ന നല്ലപ്സരസ്സുകള്‍

ലഭ്യമല്ലിവര്‍ മര്‍ത്യരാലുമേ-

നല്കിടുന്നു ഞാന്‍ നിന്‍റെ കൂട്ടിനായ്.

വേണ്ട വേണ്ടിനി ചോദ്യമൊന്നുമീ

'മരണ'മെന്തതെന്നുള്ള ചോദ്യവും. 30

അല്പമായുസ്സും, അന്ത്യമുള്ളതും,

ഇല്ലനിശ്ചയം നാളെയെന്തതും?

മര്‍ത്ത്യനായവന്‍ തന്‍റെയിന്ദ്രിയം-

തന്‍റെ തേജസ്സില്‍ ജര വരുത്തിടു-

ന്നായിടുന്നതാകുന്ന മൃത്യു നീ-

കാട്ടിടുന്നതാകുന്ന വാഹനം;

നൃത്തഗീതമൊത്തുള്ള നാരിമാര്‍;

വേണ്ടതൊക്കെയും നീയെടുക്കുക. 31

തൃപ്തനായിയിടുന്നില്ല മാനുഷര്‍

വിത്തമെത്രയുണ്ടെന്നിരിക്കിലും

ലഭ്യമെത്രയും വിത്തമങ്ങയെ

കണ്ടുകിട്ടിടുന്നുണ്ടവന്നതും. 32

മൃത്യുശാസകന്‍ അങ്ങതെത്രനാള്‍-

മിത്രമത്രനാളുണ്ടു ജീവനും.

ആകയാല്‍ വരിക്കുന്നു ഞാന്‍ വരം

ആത്മതത്വവിജ്ഞാനമൊന്നതും. 33

ഭൂമിയാമധോലോകവാസിയാം

ജരയതുള്ളതാം മര്‍ത്ത്യനായവന്‍:

ജരയതില്ലതും അമൃതമായിടു-

ന്നുണ്ടവസ്ഥയെ കണ്ടറിഞ്ഞവന്‍

വര്‍ണ്ണ-ഭോഗ-ദോഷാദിഭേദവും

അഭ്യസിച്ചതായുള്ള ബുദ്ധിമാന്‍;

ദീര്‍ഘമായിടും ജീവിതത്തെയി-

ച്ഛിച്ചിടുന്നതും ഇല്ലൊരുത്തനും. 34

മൃത്യുദേവ യാതൊന്നതായതും

ഉണ്ടതുണ്ടതല്ലില്ലയില്ല യെ-

ന്നുള്ള സംശയം ഉള്ളതായിടും

ആയതാം പരലോകതത്വവും; 35

മൂന്നതായിഞാന്‍ വേണമെന്നതും

ചൊന്നതായിടും ഗൂഢമായതും

ആയതാം വരം ഞാന്‍ വരിചിടാം:

ചൊല്ലിടേണമിന്നാത്മതത്ത്വവും. 36

ഇല്ല ഞാന്‍ വരിക്കുന്നതില്ല വേ-

റൊന്നുമീവരംതന്നെ വേണ്ടതും. 37

കഠോപനിഷത്തില്‍ ഒന്നാം അദ്ധ്യായം, ഒന്നാം വല്ലി കഴിഞ്ഞു.

കഠോപനിഷത്ത്

(അദ്ധ്യായം 01, വല്ലി 02)

ശ്രേയസ്സെന്നതും പ്രേയസ്സെന്നതും

ആയിടുന്നു വെവ്വേറെ രണ്ടതും:

ആയിടുന്നിവ രണ്ടുതന്നെ നാ-

നാര്‍ത്ഥമായി ബന്ധിപ്പതുണ്ടത്തിൽ.

ശ്രേയസ്സിന്നെയുൾക്കൊണ്ടിടും പുമാൻ

സാധുവായ് ഭവിക്കുന്നതുണ്ടതും.

ആരുപ്രേയസ്സിന്നെ വരിപ്പവൻ

അര്‍ത്ഥഹീനനായ് ഭ്രഷ്ടനായിടും. 01

പ്രാപ്യമായിടുന്നുണ്ടു മർത്യനും

ശ്രേയസ്സിന്നെയും, പ്രേയസ്സിന്നെയും.

ധീരനായവൻ രണ്ടതിന്നെയും

കണ്ടറിഞ്ഞു രണ്ടും തരംതിരി-

ച്ചിട്ടവിദ്യയാകുന്ന പ്രേയസി-

ന്നെ തഴഞ്ഞവൻ ശ്രേഷ്ഠമായിടും-

വിദ്യയായിടും ശ്രേയസിന്നെയും

സ്വീകരിച്ചിടുന്നുണ്ടു ബുദ്ധിമാൻ.

മന്ദരായിടുന്നൽപബുദ്ധികൾ-

തന്‍റെ ലൗകികം യോഗക്ഷേമവും

ലക്ഷ്യമാണവർക്കാകയാൽ വരി-

ക്കുന്നു പ്രേയസാകുന്നവിദ്യയെ. 02

അല്ലയോ നചികേത ഞാൻ നിന-

ക്കായി നല്‍കിയതാം പ്രിയങ്ങളും,

പ്രീതിയൊക്കെയുണ്ടാക്കിടുന്നതാ-

കുന്ന കാമസാദ്ധ്യങ്ങളായതും

നീ നിരൂപണംചെയ്തു കണ്ടറി-

ഞ്ഞൊക്കെയും ത്യജിച്ചിന്നു ബ്രാഹ്മണ:

വിത്തമേറെയുണ്ടാക്കിടുന്നതി-

ന്നായി മാനുഷർ ബുദ്ധിമുട്ടിയി-

ട്ടായ് ചരിച്ചിടും കര്‍മ്മമാർഗ്ഗവും

നീ വരിച്ചതില്ലാ... വെടിഞ്ഞു നീ. 03

വിദ്യയെന്തുതാനെന്തവിദ്യയും:

ആയിടുന്നിവ രണ്ടതിന്നിട-

ക്കുണ്ടതേറെയാകുന്നു ദൂരവും;

രണ്ടതും വിപരീതമായതും.

അല്ലയോ നചികേത, കാമമാ-

കുന്നവയ്ക്കടിപ്പെട്ടതില്ല നീ.

ആയിടുന്നു നിന്നിച്ഛ വിദ്യയിൽ

എന്നുഞാൻ ധരിക്കുന്നതുണ്ടതും. 04

അവിദ്യതന്‍റെയുള്ളിൽ സ്വയം വസി-

ച്ചിട്ടു ബുദ്ധിമാന്‍-പണ്ടിതന്നുമാ-

കുന്നു താനിതെന്നോർത്തിടുന്നവൻ;

മൂഢനാണവന്‍: ആയിടുന്നവന്‍-

അന്ധനായവാന്‍ തന്‍റെകൈപിടി-

ച്ചിട്ടു ദുർഘടം മാർഗ്ഗമായത്തിൽ-

ക്കൂടി യാത്രചെയ്തുഴറിടുന്നതാം

അന്ധനൊത്തപോലായിടുന്നവന്‍. 05

വിത്തമോഹമാദ്യന്തമേറിടും-

മൂഢനില്ലതും ജ്യോതിസാധന.

ഇല്ലവന്നു പരലോക ചിന്തയും;

ആയിടുന്നിഹംതന്നെ സർവ്വതും.

എത്തിടുന്നവന്‍ എന്‍റടുക്കലും:

പേർത്തു പേർത്തു നൽകുന്നു ജന്മവും. 06

ഇല്ല ലഭ്യമല്ലായ തത്വവും;

കേൾക്കുവാനുമാവില്ലനേകലോ-

കർക്കതല്ലതും കേട്ടിടുന്നതു-

ണ്ടെങ്കിലും ലഭിപ്പില്ല വിദ്യയും.

വിദ്യതന്‍റെവക്താവപൂർവനും:

ബുദ്ധിമത്തനാശ്ചര്യമാണവൻ.

ആയതാം കുശലനാലെ വിദ്യയും-

നേടിടുന്നതത്യന്തമത്ഭുതം. 07

ഉണ്ടതുണ്ടതുണ്ടില്ലയില്ലയെ-

ന്നുള്ളതാം പലമട്ടു കേട്ടിട്ടും-

തത്വമിന്നവരനായിടും നരന്‍-

ചൊല്ലിടുന്നതായീടുകില്‍ അതും-

ഇല്ല വേണ്ടവണ്ണം ഗ്രഹിപ്പതി-

ന്നവുകില്ല പാൾവേലയായിടും.

അനന്യനായവന്‍ ചൊല്ലിയാലതും

തോന്നുകില്ല പലജാതിയെന്നതും.

അണുവതിന്‍റെയും അണുവതായിടും-

വിദ്യ തർക്കശാസ്ത്രത്തിനപ്പുറം. 08

പ്രേഷ്ഠ; പ്രാപ്യമല്ലായ തത്വവും:

തര്‍ക്കമല്ലതിൻ മാർഗ്ഗമായതും.

അനന്യനായവൻതന്നെ ചൊല്ലിവേ-

ണം ഗ്രഹിക്കുവാന്‍ ആത്മതത്വവും.

അല്ലയോ നചികേത-യിച്ഛയു-

ണ്ടായിടുന്നു നീ ശിഷ്യനാവുക. 09

നിധിയതൊൻപതിൽ ഒന്നു ‘ശേവധി’-

യെന്നിരിക്കിലും നിത്യമല്ലതും.

നിത്യമായതാകുന്നതാം നിധി-

ലഭ്യമല്ലഅനിത്യത്തിനാലെയും.

എന്നിരിക്കിലും നിത്യമല്ലതാ-

യുള്ള ദ്രവ്യഹോമാദി പൂജയാല്‍

നിത്യമായിടുന്നായതിന്നെയും:

ലഭ്യമായെനിക്കെമകിരീടവും. 10

തന്നു ഞാന്‍ നിനക്കായി സ്വർഗ്ഗലോ-

കം: നരന്‍റെ കാമത്തിൻ പൂരകം.

ആയിട്ടും ജഗത്തിന്നതാശ്രയം:

അന്ത്യമില്ലഅഭയമായിടുന്നിടം.

ആയിടുന്നതഐശ്വര്യ പൂര്‍ണ്ണമുല്‍-

കൃഷ്ടമായിടുന്നായതാംനില-

കണ്ടറിഞ്ഞതിൻശേഷവും നചി-

കേതസ്സേ: ഉപേക്ഷിച്ചു ധീര നീ. 11

ഇല്ല കാണുവാനാവുകില്ലതും:

ഗൂഢമാണതങ്ങുള്ളിലാണതും.

ഗഹ്വരത്തിലാകുന്നു വാസമാ-

കും പുരാണനാകുന്നതിന്നെയ-

ദ്ധ്യാത്മയോഗമാർഗ്ഗത്തിലൂടെ സാ-

ക്ഷാത്ക്കരിച്ചിടും ബുദ്ധിമത്തവ-

ന്നില്ല ഹർഷമില്ലാവിഷാദവും;

രണ്ടതും ത്യജിക്കുന്നു ധീരനും. 12

മർത്ത്യനാത്മതത്വങ്ങളൊക്കെയും-

കേട്ടു വേണ്ടവണ്ണം പരിഗ്രഹി-

ച്ചിട്ടു ധർമ്മമൊത്തണുവതൊത്തതാ-

മായതിന്നെയും വേർതിരിച്ചറി-

ഞ്ഞിട്ടു മോദമുണ്ടാക്കിടുന്നത്

കൈക്കലാക്കി മോദിച്ചിടുന്നിതും.

ഇപ്രകാരമാം സദ്ഭവനവാ-

തില്‍ നിനക്കുവേണ്ടി തുറന്നിതും. 13

മൃത്യുദേവയെങ്കില്‍ പറഞ്ഞിടൂ;

ധർമ്മമെന്നതിൽനിന്നു വേറെ-യ-

ധർമ്മമെന്നതിൽനിന്നു വേറെയും;

കാര്യ-കാരണം വേറെയെന്തതും?

ഭൂത-ഭാവിയും; പിന്നെയങ്ങറി-

ഞ്ഞുള്ളതൊക്കെയും ആയതിന്നെയും:

യോഗ്യനാനുഞാനെന്നുതോന്നിടു-

ന്നെങ്കിലങ്ങെനിക്കായ് വദിക്കുക. 14

സർവവേദമെന്തൊന്നിനെ വദി-

ക്കുന്നിതെന്തിനായ് ചെയ്തിടും തപ-

സ്സെന്തതിച്ഛയായ് ബ്രഹ്മചര്യവും

ആചരിച്ചിടുന്നായതാം പദം

സംഗ്രഹിച്ചു ഞാൻ ചൊല്ലിടാമതേ-

കാക്ഷരം പദം: ‘ഓം’ അതായിടും. 15

ആയിടുന്നിതീ അക്ഷരം പദം:

ആയിടുന്നിതും ബ്രഹ്മമായതും.

ആയിടുന്നൊരോം(ഓം)കാരമക്ഷരം

ജ്ഞാനിയായവവ്വിച്ഛയെന്തതാ-

യീടുവാനവൻ ആയിടുന്നത്. 16

ആയിടുന്നിതാലംബനം പര-

ബ്രഹ്മലബ്ധിയുണ്ടാകുവാൻ അതി-

ശ്രേഷ്ഠമായതോം(ഓം)കാരമായിടും.

ആയൊരക്ഷരജ്ഞാനി പൂജ്യനാ-

കുന്നു ബ്രഹ്മലോകത്തിലും അവൻ. 17

ഇല്ല ജന്മമില്ലാ മരിച്ചിടു-

ന്നില്ല നിത്യജ്ഞാനസ്വരൂപമാ-

ത്മാവതിന്‍റെയും കാര്യ-കാരണം

അല്ലയല്ല മറ്റൊന്നുമല്ലതും:

ആയിടുന്നു വേറൊന്നുതന്നെയാ-

ത്മാവുതിത്യനാകുന്നു, ശാശ്വതൻ,

ആയിടും പുരാണൻ ഹനിപ്പതി-

ന്നവുകില്ലദേഹം ഹനിക്കിലും. 18

ഹനിച്ചിടുന്നവൻ ധരിച്ചു ഞാൻ ഹനി-

ച്ചെന്നു, മറ്റവൻ ഞാൻ മരിപ്പതും:

ധരിച്ചിടുന്നതില്ലായ രണ്ടുപേർ;

ആത്മതത്വമെന്തെന്ന സത്യവും.

ഇല്ല കൊല്ലുവാനാവുകില്ലയാ-

ത്മാവിനില്ലതും നാശമായതും. 19

ചെറുതതായിടുന്നണുവിലും ചെറു-

തായതും മഹീയം മഹത്തിലും.

ആയിടുന്നൊരാത്മാവു ജന്തുവി-

ന്നുള്ളിലെ ഗുഹക്കുള്ളിൽ വാസവും.

കാമമറ്റതാം ജീവിതന്‍റെ ധാ-

തുക്കൾതൻ പ്രസാദത്തിനാലെയാ-

ത്മാവുതൻ മഹിമാവതിന്നെ ശോ-

കം വെടിഞ്ഞു ദർശ്ശിച്ചിടുന്നതും. 20

ദൂരെ ദൂരെ ദിക്കൊക്കെയും പറ-

ന്നെതിടുന്നനങ്ങാതിരിക്കിലും:

എത്തിടുന്നിതെല്ലായിടത്തുമാ-

ത്മാവു നീ ശയിച്ചീടുകെങ്കിലും.

മദിച്ചിടുന്നതും, മദിച്ചിടാത്തതും,

ആയിടുന്നതാമാത്മദേവനെ

ഞാനൊഴിച്ചതിന്നാരതിന്നെയും

അറിയുവാനതും അർഹനല്ലതും. 21

അനിത്യമായിടും ദേഹമായതി-

ന്നുള്ളിൽ വാസമാക്കുന്ന ദേഹഹീ-

നൻ മഹാൻ വിഭും ആകുമാത്മനെ

കണ്ടറിഞ്ഞുസാക്ഷാത്കരിച്ചിടും

ബുദ്ധിമാനവന്നില്ല ശോകവും. 22

ലഭ്യമല്ലയാത്മാവതിന്നെയും

പുസ്തകം പഠിച്ചൊക്കെയും ഗ്രഹി-

ച്ചെന്നിരിക്കിലും, പ്രവചനത്തിലും,

ശാസ്ത്രതത്ത്വമൊക്കെഗ്രഹിക്കിലും.

ഏതൊരുതനെ ആയവൻ വരി-

ക്കുന്നവന്നുമാത്രം ലഭിച്ചിട്ടും:

ആയവന്നെയാത്മാവുതന്‍റെസ-

ത്യസ്വരൂപവും കാട്ടിടുന്നിതും. 23

ഇല്ല കണ്ടുകിട്ടീടുകില്ലയാ-

ത്മാവതിന്നെ; ദുശ്ചരിതമായതിൽ-

നിന്നുപിൻതിരിയാത്തവൻ അവൻ

ബ്രഹ്മജ്ഞാനിയാണെന്നിരിക്കിലും:

ശാന്തിചിന്തയാൽ ചിത്തശാന്തികൈ-

വിട്ടവന്നു കിട്ടില്ലയാത്മനെ. 24

ബ്രഹ്മ-ക്ഷത്രവർണ്ണങ്ങൾ രണ്ടതും-

അന്നമാക്കിടുന്നാത്മനായവൻ;

മൃത്യുവേക്കറിയാക്കി ഭോജനം-

ചെയ്തിടുന്നവൻ വേദവിത്തവൻ;

അറിവതെന്തതെന്നറിയുമായവൻ;

അറിവതാത്മതത്വത്തെ ആയവൻ. 25

കഠോപനിഷത്ത് ഒന്നാം അദ്ധ്യായം-

രണ്ടാം വല്ലി കഴിഞ്ഞു.

--- x ---

കഠോപനിഷത്ത്

(അദ്ധ്യായം 01, വല്ലി 03)

സുകൃതസിദ്ധമാകും ഫലം കുടി-

ക്കുന്നു ജീവയാത്മാവതൊക്കെയും;

ബുദ്ധിയാംഗുഹാവാസി പരമ-

മാത്മാവു രണ്ടതും; വെയിലിനാലെയു-

ണ്ടായിടും തണൽപോലെ രണ്ടതാ-

ത്മാക്കളെന്നു ചൊല്ലുന്നു ബ്രഹ്മവി-

ത്തുക്കളായവർ; മാത്രമല്ല മൂ-

ന്നഗ്നിചയനവും ചെയ്തിടുന്നവർ:

അഗ്നിയഞ്ചതൊത്തുള്ളതാം ഗൃഹ-

സ്ഥാശ്രമിക്കുമാകും മതം ഇത്. 01

യാതൊരഗ്നിതൻ യജനമായിടു-

ന്നുണ്ടു കര്‍മ്മികൾക്കാശ്രയം, അവർ-

ക്കായതാം നചികേതനഗ്നിചയ-

നത്തിനുള്ളതാം ശക്തി ലഭ്യവും.

അഭയമായിടും അക്കരക്കുചെ-

ന്നെത്തുവാനതങ്ങിച്ഛയുള്ളവർ-

ക്കാശ്രയം അതാകുന്നൊരക്ഷരം:

ബ്രഹ്മവിദ്യ കൈവല്യമായിടും. 02

ദേഹമായിടും തേരതിന്‍റെ തേ-

രാളിയാണതാത്മാവുതന്നെയും.

മനസ്സതാം കടിഞ്ഞാണിനാലെയാ-

തേർ തെളിച്ചിടും ബുദ്ധി; സാരഥി.

ആശ്വമായിടുന്നിന്ദ്രിയങ്ങൾതൻ

മാർഗ്ഗമാണതും; വിഷയസൌഖ്യവും.

ദേഹമിന്ദ്രിയം മനസ്സുചേർന്നയാ-

ത്മാവുതന്നെ ഭോക്താവതാവതായതും. 03/4

ആരതും സദാ യുക്തിഹീനമാം-

ചിത്തമൊത്തഅവിജ്ഞാനിയായ് ഭവി-

ക്കുന്നവന്‍റെയാ ബുദ്ധി-സാരഥി-

ക്കാവതില്ലധീനം; മെരുക്കമെ-

ത്താത്തയിന്ദ്രിയാശ്വങ്ങളഞ്ചതും. 05

ആരതും സദാ യുക്തിഭദ്രമാം-

ചിത്തമൊത്തു വിജ്ഞാനിയായ് ഭവി-

ക്കുന്നവന്‍റെയാ ബുദ്ധി: സാരഥി-

ക്കായിടുന്നധീനം; മെരുക്കമു-

ള്ളശ്വമഞ്ചതും ആകുമിന്ദ്രിയം. 06

ഏതുസാരഥി ആയിടുന്നവി-

ജ്ഞാനിയും സദാ പാപചിന്തയാൽ

ചഞ്ചലിച്ചിടും ചിത്തബുദ്ധിമാൻ:

എത്തുകില്ലവൻ അക്ഷരംപദം;

വീണിടുന്നു സംസാരസാഗരം. 07

ഏതുസാരഥി ആയിടുന്നു വി-

ജ്ഞാനിയും സദാ ശുദ്ധമായിടും

ചിന്തയാല്‍ ദൃഢചിത്ത-ബുദ്ധിമാൻ:

എത്തിടും പുനർജന്മമില്ലതും,

ആയിടുന്നിടം അക്ഷരംപദം. 08

ജ്ഞാനിസാരഥി ഉള്ളതായിടും

ചിത്തമുൾവലിച്ചുള്ളതാം രഥി

എത്തിടുന്നു സംസാരമായിടും

സാഗരത്തിനങ്ങേക്കരക്കത്തും:

എത്തിടുന്നവൻ പരമമാം പദം-

ആയിടുന്നിടം വിഷ്ണുതൻ പദം. 09

സ്തൂലമായിടും ഇന്ദ്രിയങ്ങൾത-

ന്നർത്ഥമഞ്ചതും സൂക്ഷ്മമായിടും.

സൂക്ഷ്മമായിടുന്നർത്ഥമായതി-

ന്നേറെസൂക്ഷ്മവും ആയിട്ടും മനസ്സ്.

ഏറെ സൂക്ഷ്മമാകും മനസ്സിലും

സൂക്ഷ്മമായിടുന്നുണ്ടു ബുദ്ധിയും.

ആയിടുന്നതുണ്ടുണ്ടു ബുദ്ധിയേ-

ക്കാളുമെത്രയും സൂക്ഷ്മമായിടും;

ആയിടുന്നതാത്മാവുതന്നെയും:

പരമമായിടുന്നൂ, മഹത് അത്. 10

ആയിടുന്നു സൂക്ഷ്മം മഹത്തിനേ-

ക്കാളുമേറെ അവ്യക്തമായത്.

ആയിട്ടും പരം പുരുഷനായിടു-

ന്നേറെസൂക്ഷ്മമവ്യക്തമപ്പുറം.

ആയിടുന്നതും പരമകാഷ്ടയാ-

കുന്നതാംഗതി ആണു പുരുഷനും. 11

ഗൂഢമായിരിക്കുന്നു സർവ്വഭൂ-

തത്തിനുള്ളിലായ്ത്തന്നെ പുരുഷനും.

ആകയാലവൻ ഇല്ലതുംപ്രകാ-

ശിപ്പതില്ലയാത്മാവതെന്നപോൽ.

എന്നിരിക്കിലും കണ്ടിടുന്നതു-

ണ്ടുണ്ടു സൂക്ഷ്മദൃക്കുക്കളായതാം-

ബുദ്ധിമത്തതാകുന്ന പണ്ഡിതർ:

ഏകാഗ്രമായിടും തന്‍റെ ബുദ്ധിയാൽ. 12

പ്രാജ്ഞനായവൻ വാക്കതിന്നെയും

ചിത്തമായതിന്നുള്ളിലാക്കണം.

ആയതാം മനസ്സിന്നെ ജ്ഞാനമാ-

കുന്നതാം പ്രകാശത്തിലാക്കണം.

ആയതായിടും ജ്ഞാനദീപമാ-

ത്മാവതാം മഹാൻ തന്നിലാക്കണം.

ആയതാം മഹാത്മാവതിന്നെയും

ആക്കിടേണ്ടതുണ്ടുണ്ടു ശാന്തമാം

സാക്ഷിയായിടും മുഖ്യമായതാ-

കുന്നതാം പരം ആത്മനുള്ളിലും. 13

ഉണരുവിൻ ഉണർന്നേൽക്കുവിൻ-

ഗുരുവരനിൽനിന്നു നേടീടു ബോധവും.

മൂർച്ചകൂട്ടിയ കത്തിവായ്ത്തല-

മേലെയുള്ളതാം യാത്ര ദുർഘടം.

ആയതാംവഴി യാത്ര ദുർഗ്ഗമെ-

ന്നുംകഥിധിപ്പതുണ്ടുണ്ടു ബുദ്ധിമാൻ. 14

ശബ്ദമില്ലതും, സ്പർശ്ശമില്ലതും;

രൂപമില്ല രസ-ഗന്ധമില്ലതും:

ക്ഷയമതില്ലതും, നിത്യമായതും

അദിയില്ലയാകുന്നനന്തവും

മഹത്തിൽനിന്നുമാകുന്നതും പരം-

പൊരുളതും ധൃവം ആയിടുന്നതും:

ആയതിന്നെയും ആത്മനെന്നറി-

യുന്നവന്നതില്ലില്ല മൃത്യുവും. 15

നചികേതസിന്നതും ലഭ്യമായതും

മൃത്യുദേവനാലെ പറഞ്ഞതും

ആയിടുന്നതാകും സനാതനം:

മൂന്നുവല്ലിയില്‍ ചൊന്നതായതും

കേട്ടിടുന്നതും, ചൊല്ലിടുന്നതും

ആയ ബുദ്ധിമാൻ പൂജ്യനായിടു-

ന്നുണ്ടു ബ്രഹ്മലോകത്തിലായവൻ. 16

ശുദ്ധിയോടെയീ പരമമായിടും

ഗുഹ്യമായതാകുന്നതാം കഥ

ശ്രാദ്ധകാലമതിങ്കലും ശ്രവി-

ക്കുന്നവന്നുമാ കാഥികന്നുമ-

നന്തമാം ഫലം ലഭ്യമായിടും. 17

ഇപ്രകാരം ഒന്നാം അദ്ധ്യായം

മൂന്നാം വല്ലി കഴിഞ്ഞു.

ഒന്നാം അദ്ധ്യായവും കഴിഞ്ഞു.

--- x ---

കഠോപനിഷത്ത്

(അദ്ധ്യായം 02, വല്ലി 01)

(ബുദ്ധി എകാഗ്രമാകാതിരിക്കുവാനുള്ള

കാരണം അറിഞ്ഞാൽമാത്രമേ അതിനെ

തരണംചെയ്യുവാനാവുകയുള്ളു.

ആകയാൽ അതിന്‍റെ കാരണങ്ങൾ

എന്താണെന്ന് അന്വേഷിക്കുന്നു.)

ഇന്ദ്രിയങ്ങളഞ്ചും ബഹിർമുഖം-

ആയിടുന്നതുണ്ടാസ്വദിച്ചിടു-

ന്നുണ്ടു സർവ്വതും; ആകയാലവൻ

കണ്ടിടുന്നതില്ലന്തരാത്മനെ.

ധീരനായവൻ പിൻതിരിച്ചിടു-

ന്നിന്ദ്രിയേച്ഛകൾ; അമൃതനാകുവാൻ.

ഇച്ഛയുള്ളിലുണ്ടാകയാലവൻ

കണ്ടിടുന്നതുണ്ടന്തരാത്മനെ. 01

അല്‍പബുദ്ധികൾ ആഗ്രഹിപ്പതു-

ണ്ടുണ്ടനിത്യമാകുന്ന സൌഖ്യവും.

ആകയാലതിൽ വ്യാപരിപ്പവൻ

മൃത്യുവിന്‍റെ പാശത്തിലായിടും.

ബുദ്ധിമാനവന്‍ ആഗ്രഹിചിടു-

ന്നില്ല മൃത്യുവൊത്തുള്ള നിത്യമ-

ല്ലാത്തതൊന്നിലും, ആഗ്രഹിച്ചിടു-

ന്നമൃതമായിടും നിത്യമായതും. 02

ഏതുകൊണ്ടറിയുന്നതുണ്ടതും:

രൂപവും, രസം, ഗന്ധ-ശബ്ദവും;

ആയതായതാലാണതറിവതും

ഏതതും ‘പരിശിഷ്യ’മായതും;

ആയതാണതദ്വൈതമായ ‘തത്’. 03

ഏതിനാലറിയുന്നു സ്വപ്നവും,

ഏതിനാലറിയുന്നുണർവ്വിലും.

ആയതായിടുന്നൂ മഹാൻ വിഭു:

ആയിടുന്നതാത്മാവതെന്നതും

അറിവതുള്ളതാകുന്ന ബുദ്ധിമാൻ;

ഇല്ലവന്നതും ഇല്ല ശോകവും. 04

ആരതും ഫലം ആസ്വദിപ്പതും;

ഏതിനാലെ ജീവൻ തുടിച്ചിടു-

ന്നായിടുന്നതാത്മാവു തന്നെയും.

ഭൂത-ഭാവികൾ രണ്ടതിന്‍റെയീ-

ശാനനെന്നറിയുന്ന ജ്ഞാനികൾ-

ക്കില്ല ചിത്തവിഭ്രംശവും ഭയം:

അറിവതും അവൻ ‘തത്’ അതാത്മനും. 05

പണ്ടുപണ്ടതുണ്ടായതും തപ-

സ്സാലെ പഞ്ചഭൂതങ്ങൾതന്‍റെയും-

മുൻപുവന്നു സർവത്ര വസ്തുവി-

ന്നുള്ളിലഞ്ചുഭൂതങ്ങളൊത്തുവാ-

ഴുന്നവന്നെയും കണ്ടിടുന്നവൻ-

കണ്ടിടുന്നു ‘തത്’ ആകുമാത്മനെ. 06

സര്‍വ്വദേവതാരൂപമായിവ-

ന്നിന്ദ്രിയങ്ങളെയാസ്വദിപ്പവൻ;

പ്രാണനായിവന്നുള്ളതാമവൻ:

പഞ്ചഭൂതമൊത്തൊത്തുവന്നവൻ;

പ്രാണിതൻ ഗുഹക്കുള്ളിൽ വാസവൻ;

ആയവന്നെയും കണ്ടിടുന്നവൻ

കണ്ടിടുന്നു ‘തത്’ ആകുമാത്മനെ. 07

അരണികൾ അവയ്ക്കുള്ളിലുള്ളതാം

ജാതവേദസാകുന്നയഗ്നിയെ

കാത്തു രക്ഷകൾ ചെയ്തിടുന്നതും:

‘ഗ്രർഭമെപ്രകാരത്തിൽ ഗർഭിണി’.

മാത്രമല്ലയീ കർമ്മികൾ ഹവി-

സ്സാലെ യാഗ-ഹോമാദിയാലെയും,

യോഗിതന്‍റെ ഹൃത്തിന്‍റെയുള്ളിലും

നിത്യവും സ്തുതി-വന്ദനങ്ങളാൽ

കാത്തു രക്ഷകൾ ചെയ്തിടുന്നതാം

അഗ്നിതന്നെയാകുന്നു ‘തത്’ അത്. 08

സൂര്യനേതിൽനിന്നാണുദിപ്പതും,

എതിലേക്കതാണസ്തമിപ്പതും

ആയതിന്‍റെയും ഉള്ളിലർപ്പിതം-

ആയിരിപ്പതും സർവ്വദേവരും.

ഇല്ലതിക്രമിച്ചീടുവാനൊരു-

ത്തന്നുമാവതില്ലായതിന്നെയും:

ആയതായിടുന്നുണ്ടു ‘തത്’ അത്. 09

ഇവിടെയുള്ളതേതൊന്നതായിടു-

ന്നവിടെയുള്ളതും ആയിടുന്നത്.

അവിടെയുള്ളതേതൊന്നതായിടു-

ന്നിവിടെയുള്ളതും ആയിടുന്നത്.

അവിടെയുള്ളതും, ഇവിടെയുള്ളതും

ഒന്നതല്ല, വെവ്വേറെയെന്നുതാൻ

കണ്ടിടുന്നവന്നുണ്ടു മൃത്യു-ജ-

ന്മങ്ങളൊന്നതല്ലുണ്ടതനവധി. 10

മനസ്സിലാക്കുകീയാപ്തവാക്യവും;

ഇല്ല തെല്ലുനാനാത്വമില്ലതും.

ആരവന്നെ വെവ്വേറെ കണ്ടിടും

ആയവന്നതുണ്ടായിടുന്നതും-

മൃത്യുവൊന്നതല്ലേറെവട്ടവും. 11

പെരുവിരൽവലുപ്പത്തിനൊത്തതാം

ഹൃദയമദ്ധ്യമായ് വാസമായതാം

പുരുഷനായവൻ ഭൂത-ഭാവിതൻ

ഈശനെന്നറിഞ്ഞുള്ളമാനുഷ-

ന്നില്ല ചിത്തവിഭ്രംശമായത്:

ആയിടുന്നു ‘തത്’ ആയിടുന്നത്. 12

പെരുവിരൽവലുപ്പത്തിനൊത്തവൻ,

പുകയതൊട്ടുമില്ലാത്ത ജ്യോതിസ്സ്:

ഭൂത-ഭാവിതൻ ഈശനായിടും

പുരുഷനാണതങ്ങുള്ളിലുള്ളവൻ;

നാശമില്ലവന്നുണ്ടു നാളെകൾ

ആയിടുന്നു ‘തത്’ ആയിടുന്നത്. 13

മുകളിൽനിന്നു വീഴുന്നതാം ജലം

പർവതങ്ങളിൽ വീണു ചിതറിടും:

ആയപോലെ വെവ്വേറെതന്നെയും

ആത്മതത്വവും കണ്ടിടുന്നവൻ;

വെവ്വേറെയായിടും ധർമ്മമായതി-

ന്നൊത്തുദേഹവും മാറി മാറ്റിടും. 14

ശുദ്ധമാംജലം തന്നിൽ വാർത്തിടും

ശുദ്ധമാംജലം ശുദ്ധമൊന്നുതാൻ.

ആയപോലെയാകുന്നു ഗൌതമ!

രണ്ടതല്ലയൊന്നാണതാത്മനെ-

ന്നറിവതാം മുനി അറിയുമാത്മനെ. 15

ഇപ്രകാരം കഠോപനിഷത്തിൽ

രണ്ടാം അദ്ധ്യായതിൽ

ഒന്നാം വല്ലി കഴിഞ്ഞു.

--- x ---

കഠോപനിഷത്ത്

(അദ്ധ്യായം 02, വല്ലി 02)

ഉണ്ടതും പുരത്തിന്നതും പതി-

നൊന്നു വാതിലുണ്ടായിടുന്നത-

(അ)വക്രചേതസ്സാകുന്നവന്‍റെയും.

വേണ്ടപോലനുഷ്ടാനാമുണ്ടതെ-

ന്നാകിലില്ല ശോകം വിമുക്തനും,

ഇല്ല പിന്നെ ദേഹംഗ്രഹിക്കുകി-

ല്ലായിടുന്നു ‘തത്’ ആയിടുന്നത്. 01

ഉണ്ടു ഹംസമായുണ്ടതുണ്ടതാ-

കാശ സൂര്യനിൽ, വസുവിലുള്ളത്;

അന്തരീക്ഷസത്തായ വായുവിൽ,

ഉണ്ടതഗ്നിയിൽ, വേദിതന്നിലും;

അതിഥിതന്നിലുണ്ടുണ്ടവൻ കുട-

ത്തിന്‍റെയുള്ളിലായുള്ള നീരിലും.

മാനുഷന്നിലുണ്ടുണ്ടുദേവരിൽ,

യാഗമായതിൽ, വ്യോമമായതിൽ,

ജലത്തിനുള്ളിലെ ജീവിതന്നിലും,

ഭൂമിതൻ വിളതന്‍റെയുള്ളിലും:

യജ്ഞമായതിന്‍റംഗമായതിൽ,

പർവതത്തിൽനിന്നുത്ഭവിപ്പതിൽ-

ഉണ്ടു സത്യമാകുന്നവൻ ബൃഹുത്. 02

പ്രാണവായു മേൽപ്പോട്ടുതള്ളി അ-

പാനനെയഥോഭാഗമാക്കിടും-

നേരമായിടും രണ്ടതിന്‍റെമ-

ദ്ധ്യത്തിലായ് വസിക്കുന്ന വാമനൻ;

ആയ വാമനൻ ആയതിന്നെയാ-

കുന്നുപാസനം വിശ്വദേവകൾ. 03

ദേഹമായതിന്നുള്ളിലുള്ളതാം-

ദേഹി ദേഹവും വിട്ടുപോയതിൻ-

ശേഷമായതാം ദേഹമായതിൽ

എന്തതില്ലതാകുന്നു ‘തത്’ അത്. 04

അല്ല പ്രാണനാലല്ലപാനനാൽ-

മർത്യനായവൻതന്‍റെ ജീവനം.

ഏതതിന്നെയും ആശ്രയിച്ചിവ-

രണ്ടതൊന്നുചേർന്നായിരിപ്പത്:

ആയവന്നതാൽ ആണു ജീവനും;

ആയവൻ അതാകുന്നു ‘തത്’അത്. 05

ചൊല്ലിടാം നിനക്കായി ഗൌതമാ-

ഗുഹ്യമായതാകും സനാതനം-

പ്രഹ്മമെന്തതെന്നിന്നു ചൊല്ലിടാം;

മരണശേഷമാത്മാവതെപ്രകാ-

രം ജനിപ്പതും? ചൊല്ലിടാമതും. 06

ചെയ്ത യജ്ഞകര്‍മ്മാദികൾക്കതൊ-

ത്താണു ദേഹി ദേഹം ധരിപ്പതും.

ആയവക്കതൊത്തൊത്തുതന്നെയും

ഏതുയോനിയെന്നുള്ള നിശ്ചയം.

മറ്റു ദേഹികൾ വൃക്ഷമാദിയാം-

സ്ഥാവരങ്ങളും ആയിടുന്നതും. 07

ഉറങ്ങിടുമ്പൊഴും ഉണർന്നിരുന്നുകാ-

മിച്ചതൊക്കെയുണ്ടാക്കിടുന്നവൻ-

ആയിടുന്നവൻ ശുദ്ധബ്രഹ്മവും;

ആയിടുന്നതാകുന്നതമൃതവും;

മൂന്നുലോകവും ആശ്രയിപ്പതും;

ഇല്ലതിക്രമിച്ചീടുവാനൊരു-

ത്തന്നുമാവതില്ലായവന്നെയും;

ആയിടുന്നതാകുന്നു ‘തത്’ അത്. 08

രൂപമേതതുൾക്കൊണ്ടിരുന്നിടും-

വസ്തുവൊത്തു വെവ്വേറെയായ് ഭവി-

ക്കുന്നതുണ്ടതും, ആയപോലെയും

സര്‍വ്വഭൂതമുൾവാസി ആത്മനൊ-

ന്നായിടുന്നവൻ എന്നിരിക്കിലും

ദേഹ രൂപഭേദത്തിനൊത്തു വെ-

വ്വേറെ രൂപമായ്‌താൻ ഭവിപ്പതും;

ആയിടുന്നവൻതൻ സ്വരൂപമാ-

കാശമായപോലായിടുന്നതും. 09

എപ്രകാരമൊന്നായിടുന്നതാം-

വായു, ആയതുൾക്കൊണ്ടിരുന്നിടും

ഭൂതമായതിൻ രൂപമായ്‌ ഭവി-

ക്കുന്നതുണ്ടതും, ആയപോലെയും

സര്‍വ്വഭൂതമുൾവാസി ആത്മനൊ-

ന്നായിടുന്നവൻ എന്നിരിക്കിലും

ദേഹ രൂപഭേദത്തിനൊത്തു വെ-

വ്വേറെ രൂപമായ്‌താൻ ഭവിപ്പതും;

ആയിടുന്നവൻതൻ സ്വരൂപമാ-

കാശമായപോലായിടുന്നതും. 10

സർവ്വലോകവും കാട്ടിടുന്നതാം

കണ്ണതായിടുന്നുണ്ടു സൂര്യനും-

എന്നിരിക്കിലും കണ്ണിലൂടെനാം

കണ്ടിടുന്നതാം ദോഷമൊന്നുമേ

സൂര്യനായിടും കണ്ണിലൂടെയും

കാട്ടുവാനതാവില്ലതാര്‍ക്കുമേ.

സര്‍വ്വഭൂതമുൾ-ബാഹ്യവാസിയാ-

മേകനായവൻ ആയിടുന്നവൻ-

തന്നിലേശിടുന്നില്ല തെല്ലു ഭൂ-

ലോക ദുഃഖവും ഒന്നുപോലുമേ. 11

എതൊരുത്തനാകുന്നതന്തരാ-

ത്മാവു സര്‍വ്വഭൂതങ്ങൾതന്‍റെയും;

ഏകനായവൻസർവ്വതും വശ-

ത്താക്കിടുന്നവൻ ഏതൊരുത്തനും;

ഏകമായിടും തൻസ്വരൂപവും

വേറെ വേറെ രൂപത്തിലാക്കിയാ-

ത്മാവതായിദേഹത്തിൽ വാസവും:

ആയവന്നെ ദർശ്ശിച്ചറിഞ്ഞിടും-

ധീരനായവന്നുണ്ടു ശാശ്വതം-

ആകുമാത്മമാനന്ദമാം സുഖം:

അന്യരായവർക്കില്ല ലഭ്യമ-

ല്ലാത്മസൗഖ്യമാനന്ദമാം സുഖം. 12

നാശമുള്ളതിൽ നിത്യനായവൻ

ചൈതന്യമുള്ളതിൽ ചേതസ്സുള്ളവൻ

എകനായവൻ ആയിടുന്നവൻ

കാമമാദികൾ ഏകിടുന്നവൻ

ആത്മനായി ദേഹത്തിൽ വാസവൻ

ആയവന്നെ ദർശ്ശിച്ചറിഞ്ഞിടും-

ധീരനായവന്നുണ്ടു ശാശ്വതം-

ആകുമാത്മമാനന്ദമാം സുഖം:

അന്യരായവർക്കില്ല ലഭ്യമ-

ല്ലാത്മസൗഖ്യമാനന്ദമാം സുഖം. 13

ചൊല്ലിടാനസാദ്ധ്യം അതായിടും

ആത്മജ്ഞാനമാകുന്നതാം അത്;

കണ്ടിടാമതെന്നങ്ങു ചൊന്നത്;

ആയതും പ്രകാശിച്ചിടുന്നുവോ?

കണ്ടവനെഞാനെന്നതെങ്ങനെ

ഞാനറിഞ്ഞിടും എന്നു ചൊല്ലുക? 14

ഇല്ലവന്‍റെയുള്ളിൽ പ്രകാശമു-

ണ്ടാക്കിടുന്നതില്ലില്ല സൂര്യനും:

ഇല്ല ചന്ദ്രനും, താരകങ്ങളും;

ഇല്ല മിന്നലും, ഇല്ലയഗ്നിയും

ഇല്ലവന്‍റെയുള്ളിൽ പ്രകാശമു-

ണ്ടാക്കിടുന്നതില്ലില്ലിതൊന്നുമേ.

സ്വപ്രകാശിതൻ ആയിടുന്നവൻ-

തന്‍റെ ദീപ്തിയാൽ ദീപ്തമൊക്കെയും. 15

ഇപ്രകാരം കഠോപനിഷത്തിൽ

രണ്ടാം അദ്ധ്യായതിൽ

രണ്ടാം വല്ലി കഴിഞ്ഞു.

--- x ---

കഠോപനിഷത്ത്

(അദ്ധ്യായം 02, വല്ലി 03)

സംസാരമായിടും വൃക്ഷമായതിൻ

വേരുമുകളിലേക്കായിടുന്നതിൻ

ശാഖ; വാക്കുകീഴ്തൂങ്ങിടുന്നര-

യാലതായിടുന്നൂ സനാതനം:

ആയിടുന്നതിൻ ശുക്രനായിടു-

ന്നായതാണതും ബ്രഹ്മമായത്.;

ആയിടുന്നമൃതം അതാശ്രയം

ആയിടുന്നു ലോകത്തിനാകയും.

ഇല്ലതിക്രമിക്കുന്നതില്ലയാ-

തൊന്നിനാലെയും ആയിടുന്നത്. 01

ഈ ജഗത്തിലങ്ങുള്ളതൊക്കെയും

പ്രാണനായതിനാൽ ചലിപ്പതും.

ഘോര ഘോരമാകുന്നതാം ഭയം-

ആയതിന്‍റെയും കാരണം അത്;

ഓങ്ങിടുന്ന വജ്രായുധത്തിനൊ-

ത്തായിടുന്നതാകുന്നതാം അത്;

ആയതൊക്കെയാകുന്ന ‘തത്’അതെ-

ന്തെന്നതറിവവൻ അമൃതനായിടും. 02

ആയവന്നിലായുള്ളതാം ഭയം-

കാരണം ജ്വലിക്കുന്നിതഗ്നിയും;

സൂര്യനും തപിക്കുന്നിതാകയാൽ

ഇന്ദ്രദേവനും, വായുദേവനും-

പിന്നെയഞ്ചതാകുന്ന മൃത്യുവും-

ചെയ്തിടുന്നു കര്‍മ്മം ഭയത്തിനാൽ. 03

ഈയിഹത്തിൽ ദേഹം നശിപ്പതിൻ-

മുന്നമേയതെന്തെന്നബോധമു-

ണ്ടായിടുന്നവൻ മുക്തനായിടും:

അല്ലയെങ്കിൽ സൃഷ്ടിക്കുയോഗ്യമാ-

യുള്ള ഭൂമിപോലുള്ളതായിടും-

ലോകമായതിൽ ദേഹമേറിവീ-

ണ്ടും ജനിക്കുവാന്‍ യോഗമായിടും. 04

ദർപ്പണത്തിലൂടുള്ള ദർശ്ശനം-

പോലെയായിടുന്നാത്മദർശ്ശനം:

സ്വപ്നമായതിൽ ഉള്ളദർശ്ശനം-

തന്നെതാൻ പിതൃലോകദർശ്ശനം.

ജലത്തിലുള്ളപോലായിടുന്നു ഗ-

ന്ധർവ്വലോകമങ്ങുള്ള ദർശ്ശനം;

വെയിലിനൊത്തതങ്ങുള്ളതാം നിഴൽ-

പോലെ ബ്രഹ്മലോകത്തിൽ ദർശ്ശനം. 05

വേറെ വേറെയായിന്ദ്രിയങ്ങളു-

ണ്ടായിടുന്നതിൻ കാരണങ്ങളാ-

കാശമാദിയാകുന്നു; ഉണർന്നിരി-

ക്കുന്നമാത്ര മാത്രം ശ്രവിപ്പതും:

ഇല്ലുറങ്ങിടുംനേരമില്ലതു-

പോലെയല്ലയാത്മാവതെന്നതും-

അറിവവന്നതും ഇല്ല ശോകവും. 06

ഇന്ദ്രിയങ്ങളേക്കാളുമായിടും-

പരമമായിടുന്നൂ മനസ്സത്:

മനസ്സിനപ്പുറം ബുദ്ധി, ബുദ്ധിതൻ-

മേലെയും മഹാത്മാവതായിടും.

ആയിടും മഹാത്മാവതിന്നുമേൽ-

ആയിടുന്നതവ്യക്തമുത്തമം. 07

ഉത്തമത്തിനും അപ്പുറത്തതാ-

കുന്നതും പരൻ പുരുഷനായതും.

ലിംഗമാദികൾ ഒന്നുമില്ലവൻ-

വ്യാപരിച്ചിടും സർവ്വദിക്കിലും.

ആയവന്നെ ശാസ്ത്രാദിയാലറി-

യുന്നതാം നരൻ അമൃതനായിടും. 08

ഇല്ല ദൃശ്യമല്ലായരൂപവും-

കണ്ണുകൊണ്ടു കാണപ്പെടുന്നതി-

ല്ലില്ലയിന്ദ്രിയം ഒന്നുകൊണ്ടതും-

കണ്ടുകിട്ടുകില്ലില്ലവനെയും.

മനസ്സതിന്നെയും വരുതിയാക്കിടും-

ഹൃത്തിനുള്ളിലായുള്ള ബുദ്ധിയാൽ-

മനക്കണ്ണുകൊണ്ടതങ്ങുള്ള ദർശ്ശനം-

കിട്ടിടുന്നവൻ അറിയുമാത്മനെ.

ആയ’തത്’ അതെന്തെന്നതറിവവൻ

അമൃതനായ് ഭവിക്കുന്നതുണ്ടതും. 09

മനസ്സിനൊത്തു പഞ്ചേന്ദ്രിയങ്ങളും-

പിന്നതിന്നുമേലുള്ള ബുദ്ധിയും-

ആയതിന്‍റെ കർമ്മങ്ങളൊക്കെയും

പൂർണ്ണമായി നിർത്തുന്നവസ്ഥയെ

ചൊല്ലിടുന്നതും പരമമാംഗതി. 10

ചൊല്ലിടുന്നതുണ്ടുണ്ടുയോഗമെ-

ന്നിന്ദ്രിയങ്ങൾതൻ ധാരണത്തെയും:

ഏറിയും കുറഞ്ഞും ഭവിപ്പതു-

ണ്ടുണ്ടു യോഗമെന്നുള്ളതാകയാൽ

അപ്രമത്തനായി ഭവിക്കണം

യോഗധാരണം കാലമാകയും. 11

ഇല്ല വാക്കിനാൽ പ്രാപ്യമല്ലതും,

മനസ്സിനാലെയാവില്ല കണ്ണിനാൽ:

ഉണ്ടവൻ അതിൽ എങ്കിലെങ്ങിനെ

വേറെയുള്ളതിൽ ലഭ്യമായിടും? 12

ഉണ്ടതുണ്ടവൻ എന്നതറിയണം;

തത്ത്വമെന്നഭാവത്തിലറിയണം.

ഉണ്ടതില്ലയെന്നുള്ള രണ്ടതിൽ-

ഉണ്ടതെന്നതത്വം തെളിഞ്ഞിടും. 13

മർത്യനായവൻ തന്‍റെ ഹൃത്തതി-

ന്നുള്ളിലുള്ള കാമങ്ങൾ പൂര്‍ണ്ണമായ്

തീർന്നിടുമ്പൊഴാണമൃതനാവത്:

ബ്രഹ്മമായ്ഭവിക്കുന്നു ഭൂമിയിൽ. 14

മർത്യനായവൻ തന്‍റെ ഹൃത്തിലെ-

ഗ്രന്ഥിതന്‍റെയും കെട്ടതൊക്കെയും-

പൊട്ടിടുമ്പൊഴാകുന്നു മുന്നമേ-

മർത്യനായവൻ അമൃതനാവത്:

ആയിടുന്നനുശാസനം ഇത്-

ആയിടുന്നു വേദാന്തമായതിൻ. 15

ഉണ്ടതുണ്ടു ഹൃത്തിന്‍റെയുള്ളിലാ-

യുണ്ടുനാഡി നൂറ്റൊന്നതെണ്ണവും:

ആയനാഡിയിൽ ഒന്നുതന്നെ മൂർ-

ദ്ധാവതിന്നെ ഭേദിച്ചിടുന്നത്.

ആയനാഡിയിൽക്കൂടി മുകളിലേ-

ക്കേറിടുന്നവൻ അമൃതനായിടും.

പലവിധത്തിലുള്ളന്ന്യനാഡി സം-

സാരകാരകം; മരണകാരണം. 16

പെരുവിരൽ വലുപ്പത്തിനൊപ്പമാ-

യീടുമന്തരാത്മാവ്: പുരുഷനും.

ജനിച്ചിടുന്നവൻ ഹൃത്തിനുള്ളിലായ്

വാസമാക്കിടുന്നായ പുരുഷനെ-

മുഞ്ജമെന്നുതാൻ പേരതുള്ളതാം

പുല്ലിൽനിന്നതിന്നീർക്കിലെന്നപോൽ

ധൈര്യമോടെതൻ ദേഹമായത്തിൽ-

നിന്നു ദേഹിയെ വേർപെടുത്തണം.

ആയതായിടും പുരുഷനായിടു-

ന്നുണ്ടു ശുദ്ധമാമമൃതമായത്. 17

ഇപ്രകാരമീ മൃത്യുദേവനിൽ-

നിന്നു കേട്ടതാം ബ്രഹ്മവിദ്യയും;

യോഗമായതിൻ വിധികളാകയും

ലഭ്യമായ നചികേതനും രജ-

സ്സൊക്കെയറ്റവൻ അമൃതനായവൻ

ആയ്ഭവിച്ചു ബ്രഹ്മജ്ഞനായവൻ.

ഇപ്രകാരമദ്ധ്യാത്മജ്ഞാനമു-

ണ്ടായിടുന്നതാകുന്നതാം ജനം

വിരജനായിടും, അമൃതനായിടും;

ആയ്ഭവിച്ചിടും ബ്രഹ്മമായവൻ. 18

ഓം

സഹ നാവവതു .

സഹ നൗ ഭുനക്തു .

സഹവീര്യം കരവാവഹൈ .

തേജസ്വി നാവധീതമസ്തു .

മാ വിദ്വിഷാവഹൈ ..

ഓം ശാന്തിഃ ശാന്തിഃ ശാന്തിഃ ..

ഇപ്രകാരം കഠോപനിഷത്തിൽ

രണ്ടാം അദ്ധ്യായതിൽ

മൂന്നാം വല്ലി കഴിഞ്ഞു.

രണ്ടാം അദ്ധ്യായവും കഴിഞ്ഞു,

കഠോപനിഷത്തും കഴിഞ്ഞു.

--- x ---