Pan Tadeusz, czyli Ostatni zajazd na Litwie Adama Mickiewicza to nasza epopeja narodowa. Pozostaje ona jednym z najczęściej tłumaczonych na języki obce dzieł literatury polskiej obok Trenów Jana Kochanowskiego. Ta Historia szlachecka z 1811 i 1812 roku we dwunastu księgach wierszem, wydana w 1834 roku w Paryżu to ukoronowanie długiego rozwoju polskiego trzynastozgłoskowca. Opisy Soplicowa i zaszłych nim wydarzeń są ubrane przez autora w trzynastozgłoskowce. Dialogi trzynastozgłoskowcem, umiejętnie podawane przez wybitnych aktorów, między innymi Daniela Olbrychskiego, Andrzeja Seweryna, Marka Kondrata, Grażynę Szapołowską i Bogusława Lindę, zostały zachowane również w ekranizacji eposu, filmie Andrzeja Wajdy z 1999 roku. Trzynastozgłoskowiec w dużym stopniu decyduje o giętkości toku wierszowego opisów i rozmów przedstawionych w poemacie. Żaden inny rozmiar polskiego wiersza nie zapewnia równej swobody wypowiedzi poetyckiej.