Nihillisme

Beeldende schilder- en beeldhouwkunst die geen figuratieve weergave is van de waarneembare werkelijkheid, maar zich abstract uitdrukt in niet herkenbare figuren. De stroming begint in 1910 met het werk van de Rus Wassili Kandinski genaamd ‘het abstracte aquarel’. In het tijdschrift De Stijl van de gelijknamige Nederlandse kunstbeweging publiceerde Mondriaan vanaf 1917 een aantal artikelen over de theoretische fundering van zijn kunst die zich van naturalistisch tot volledig abstract ontwikkelde. Hierna ontstonden diverse kunststromingen met abstracte figuren zoals het futurisme, rayonisme, constructivisme en suprematisme. De Rus Kazimir Malevich geldt als het belangrijkste voorbeeld van deze richting. Na de tweede wereldoorlog evolueerde de abstracte stroming met het abstract expressionisme, tachisme, postpainterly abstraction, hard edge en pop art. Sinds begin jaren tachtig onderzoeken kunstenaars binnen een schilderij vaak de relatie figuratie en abstractie. Abstract expressionisme is een begrip in de beeldende kunst, van toepassing op het abstracte werk van een groep New-Yorkse kunstenaars, vervaardigd tussen 1945 en 1960; de eerste belangrijke Amerikaanse bijdrage aan de moderne kunst. Het a. is niet zozeer een bepaalde stijl, als wel een werkwijze, met als belangrijkste principe: spontane, niet van tevoren bedachte expressie met vrije bewegingen. De vormgeving werd beïnvloed door het abstracte werk van surrealisten als Max Ernst, Joan Miró en Roberto Matta en het 'lyrisch abstracte' werk van Wassily Kandinski. Twee hoofdrichtingen: action-painting en colorfield-painting. Belangrijkste vertegenwoordigers: Jackson Pollock, Willem de Kooning en Mark Rothko. Een soortgelijke stroming in Europa was het tachisme. Concrete kunst is een term die Theo van Doesburg in 1930 voor het eerst gebruikte om binnen non-figuratieve kunst een onderscheid te maken tussen abstracte en concrete kunst. Concrete kunst berust op rationele grondslag en niet op een gevoelsmatige benadering. Ook wel gebruikt voor systematische kunst van na 1945. Systematische kunst is die waarin de elementen vorm en kleur volgens een bepaald systeem gerangschikt zijn, waaraan wiskundige wetmatigheden ten grondslag liggen. Deze vorm van kunst ontwikkelde zich met name in Europa na de tweede wereldoorlog. Vertegenwoordigers zijn o.a. Albers, Morellet, Noland, Struycken en Vasarely.