06. Nork jaten du nor?
Ekosistema baten izaki bizidunek beren ingurumenarekin harremanak dituzte, baita haien artean ere. Harreman garrantsitzuenek elikadurarekin zerikusirik dute: harreman trofikoak.
1) Maila, kate eta sare trofikoak
Arbel digitalean hurrengo animazioa ikusten dugu guztion artean:
Orain, taldean, ondorengo definizioak bilatzen ditugu Interneten:
- Lehenengo mailako kontsumitzaileak
- Bigarren mailako kontsumitzaileak
- Hirugarren mailako kontsumitzaileak
- Deskonposatzaileak
- Maila trofikoa /Kate trofikoa / Sare trofikoa
Nork birpasoa egiten du ariketa hauen bidez:
- Zer dakizu maila trofikoei buruz?
- Maila trofiken argazkiak
- Maila trofio bakoita dagokion lekua
- Ekosistema bateko elikadura mailak
- Kateak, sareak, mailak eta piramide trofikoak
- Kate trofikoak
2) Kate eta sare trokikoak eraikitzen ditugu
Lehen bezala, arbel digitalean hurrengo interaktiboa ikusten dugu:
Talde bakoitzak lau sare trofiko aztertuko ditu. Ikasle bakoitza sare batez arduratzen da, galderak erantzuten ditu eta bere kideei azaltzen die, iradokizunak entzuten.
- Zenbat kate trofiko ikusten dituzu? Eraiki bat.
- Eraiki dagokion piramide trofikoa
- Identifikatu espezie klabe bat. Zer gertatuko litzateke desagertuko balitz?
3) Harreman trofikoak itsasertzeko ekosisteman
Jolas honen bidez itsasertzeko ekosisteman bizi diren izaki bizidunen arteko harreman trofikoak aztertzen ditugu. Lehenengo, bakoitzak hurrengo koadroa irakurtzen du arretaz:
Orain jolasten dugu:
- Borobil batean kokaturik, bakoitzak itsasertzeko ekosistemako izaki bizidunaren txartel bat hartzen du eta jartzen du besteei ikusgai geratzeko.
- Haril baten bitartez, ikasle batek jokua hasten du esaten: "...(e)z elikatzen naiz", eta dagokion "harrapakinari" luzatzen dio haria.
- Txanda batzuk egin ondoren, sare trofikoa osoa ikusgai geratuko da
- Amaieran, haria askatzerakoan, kate trofikoari inpakto gehiago eragiten dion espezie klabea identifikatu ahal dugu.
Bukatzeko, nork ekosistema honen kate eta sare trofiko bat irudikatzen ditu.
Irudia: Portal Paula
Gehiago nahi?
Simulazio hauen bidez jolastu:
- Simulazioa kate trofikoa
- Simulazioa harrapakaria-harrapakina
- Jokua: Fish Food Game
- Jokua: Built a food web
Eraiki Antonio del Salto irakaslearen klase bezalako kate trofikoak
Bilatu Sarean hau bezalako bideoak eta egin bildumatxo bat: