รู้รักภาษาไทย

วัน ศุกร์ ที่ ๑๑ เดือน พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๕๙ ขึ้น ๑๒ ค่ำ เดือน ๑๒

ขอเสนอคำว่า เถลิงถวัลยราชสมบัติ

คำว่า เถลิงถวัลยราชสมบัติ (ถะ-เหฺลิง-ถะ-หฺวัน-ละ-ยะ-ราด-ชะ-สม-บัด) เป็นคำกริยาราชาศัพท์ประกอบด้วยคำว่า เถลิง (ถะ-เหลิง) ถวัลย (ถะ-หวัน) และราชสมบัติ (ราด-ชะ-สม-บัด) เถลิง เป็นคำที่รับมาจากคำภาษาเขมรว่า เฬิง (เลิง) แปลว่า ขึ้น แล้วนำมาแผลงเป็นคำว่า เถลิง คำว่า ถวัลย์ แปลว่า ครองคำว่า เถลิงถวัลยราชสมบัติ จึงแปลว่า ขึ้นครองราชสมบัติ หมายความว่า เป็นพระเจ้าแผ่นดินเมื่อสิ้นรัชกาลก่อน เช่น พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชเสด็จเถลิงถวัลยราชสมบัติเป็นพระมหากษัตริย์พระองค์ที่ ๙ แห่งพระบรมราชจักรีวงศ์ เมื่อวันที่ ๙ มิถุนายน พุทธศักราช ๒๔๘๙ และครบรอบ ๖๐ ปีแห่งการเถลิงถวัลยราชสมบัติในปีพุทธศักราช ๒๕๔๙

ที่มา : บทวิทยุรายการ “รู้ รัก ภาษาไทย” ออกอากาศทางสถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย เมื่อวันที่ ๒๖ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๕๐

เวลา ๗.๐๐-๗.๓๐ น.