4-Eskolaren zeregina
A.- Eskolak ZER egin behar duen
Eskolak ahozkoa landu behar du. Entzun, esate baterako, zer dioen Joxerra Garziak ahozkoa lantzeari buruz.
B.- Eskolak NOLA egin
1. Tresna bat erabilita
Ikasleek Ahozko ekoizpenak egin behar dituztenez, horiek sortu ahal izateko sekuentzia didaktikoak (1) diseinatuko ditugu eta horietan testu generoak bitarteko izanen ditugu. Besteak beste, honakoak nabarmendu nahi ditugu bide honetan:
"Testua, testu generoa eta hizkuntzaren ikas/irakaskuntza" (2) artikuluan Luis Mari Larringanek 516-520 orrialdeetan esandakoak nabarmendu nahi genituzke.
Generoak eta sekuentziazioa hizkuntza arloko curriculumean (3) artikuluan Joaquin Dolzek esandakoak
Ahozko hizkuntza lantzen (4): Haur hezkuntzan hasi eta unibertsitateraino. Mondragon Unibertsitateko Miker taldeak handik eta hemendik ekarritako ekarpenak, egindako ikerketak eta prestakuntza jaso ditugu.
Josune Zabala (5) eta Maitane Ayerza andreen eskutik jasotako prestakuntza ahozko sekuentzia didaktikoak egiteko eta nola egin irakasteko. Ondorioz, ikastetxeetako irakasleekin eta haiekin batera sekuentziak gelaratzen egindako bidea eta praktikatik ikasitakoa.
Hizkuntzen trataera bateratzeko eta irakaskuntzan dauden hizkuntzak ikasteko adibide modura, 2005 eta 2009 artean, Bizkaiko hiru ikastetxetan gauzatutako esperientzia edo ikerketa (6).
---------------------------------- Dokumentuak----------------------------------
2. Irakaslea isilduta eta ikasleei hitza emanda
Lan egiteko modu honetan irakaslea isiltzea eta ikasleari protagonismoa ematea nahitaezkoa da. Ikaslea egon behar da erdigunean. Egin diren ikerketek nahiz gelako behaketek adierazi dute gelako elkarrizketa gehienak irakasleek kontrolatzen dituztela eta ikasleen ekoizpenak, sarritan, irakasleen galderei erantzuteko baino ez direla; hori dela-eta, ekoizpen horiek, oro har, oso laburrak izan ohi dira. Gure ustez, ikasleek euskaraz hitz egin dezaten, hitz egiten jarri behar ditugu.
3. Gela demokratizatuta eta gelako antolaketa eraldatuta
Ahozko ekoizpenetan ikasleen esperientzia irakaslearekin negoziatu beharrekoa da. Bide honetatik ikasleek hartzen duten protagonismoa ikaragarri handitzen da. Esan beharrik ez da, modu honetan lan eginez, ikasleen motibazioa anitzez ere handiagoa dela, parte hartzeak berak motibatzen dituelako.
4. Ahozko lanketari buruz gogoeta eginda
Horretarako ezinbestekotzat jotzen dugu:
Ahozko sekuentzia didaktikoak sortzea eta gelaratzea
Irakasleek eskolan erabiltzen dituzten keinu didaktikoak eta estrategiak etengabe aztertzea
Ikasleen ekoizpenak aztertzea eta ebaluatzea
Ikasleen iritziak, aurrerabideak eta ebaluazioa kontuan hartzea
Laburbilduz, eta nahiz eta errepikatu, gure ustez eskolak honela landu behar du ahozkoa:
Hizkuntza curriculumeko edukien bitartez landuz. Edukien bidezko irakaskuntza lantzen denean, edukien helburuak batu ohi dira proiektu komun bat aurrera eramateko. Hala, bizpahiru (edo lau) arlotako edukiak uztarturik eraiki ditugu SDak.
Ikaslearen parte hartzea bultzatzen duen ikuspegi pedagogikoa sustatuz. Elkarrekintza testuinguru ezberdinak landu behar dira, hizkuntza modu esanguratsuan erabiltzeko eta hizkuntza zein zientzia ezagutzak eraikitzeko. Alderdi honetatik elkarrekintza ugaritzea eta progresiboki garatzea da gure oinarria.
Ikasleen artean izaten diren ahozko komunikazio ez formal horietan ikasleak euskaraz trebatuz.