ປະທາຍເພັດ ແມ່ນ ວັດຖຸພື້ນຖານໃນການກໍ່ສ້າງທີ່ຢູ່ອາໄສ, ອາຄານບ້ານຊ່ອງ ແລະ ພຸດທະສາສະໜາສະຖານແບບບູຮານລາວ ຍັງບໍ່ສາມາດລະບຸ ຕົ້ນກຳເນີດ ແລະ ຜູ້ປະດິດສ້າງຂຶ້ນ. ປະທາຍເພັດໄດ້ຖືກນຳໃຊ້ ໃນສະໄໝອານາຈັກລາວລ້ານຊ້າງ ປະມານທ້າຍສະຕະວັດທີ 10, ພະພຸດທະຮູບອົງໃຫຍ່ມະຫຶມາ ແລະ ຫໍໄຫວ້ຕ່າງໆ ທີ່ສ້າງຂຶ້ນໃນສະໄໝລາຊະວົງລາວຈົກ ທີ່ນະຄອນເມືອງຢາງສຸວັນນະໂຄມຄຳບໍລິເວນເມືອງຕົ້ນເຜິ້ງ, ແຂວງບໍ່ແກ້ວ ທີ່ຫຼົງເຫຼືອໃນປະຈຸບັນນີ້, ກໍ່ລ້ວນແລ້ວແຕ່ນຳໃຊ້ປູນປະທາຍເພັດເປັນວັດຖຸກໍໍ່ສ້າງທັງນັ້ນ, ຖ້າຫາກວ່າຈະຄຳນວນເວລາທີ່ປະທາຍເພັດທີ່ໄດ້ໂອບລ້ອມພະພຸດທະຮູບເຫຼົ່ານັ້ນກໍ່ນັບເປັນເວລາ 1,000 ກວ່າປີມາແລ້ວ.
ປູນປະທາຍເພັດ ໄດ້ຖືກນຳໃຊ້ເປັນວັດຖຸກໍ່ສ້າງ ແລະ ປະດິດເປັນດອກດວງປະດັບປະດາ ບູຮານສະຖານທີ່ໂດດເດັ່ນ ມີຊື່ສຽງດ້ວຍສິລະປະອັນສວຍສົດງົດງາມພາຍໃນນະຄອນຫຼວງພະບາງ, ໂດຍສະເພາະແມ່ນພຸດທະສະຖານ ທັງໝົດ 65 ແຫ່ງ ໃນສະໄໝກ່ອນ. ມາຮອດໃນປະຈຸບັນນີ້ ຍັງເຫຼືອພຽງ 52 ແຫ່ງ, ແຕ່ທັງໝົດກໍ່ຍັງເປັນສະຖານທີ່ສັກກາລະບູຊາ ຂອງປວງຊົນລາວ.
ມີປູນຊີເມັນສຳເລັດຮູບຈາກໂຮງງານມາທົດແທນ, ຄວາມນິຍົມຊົມໃຊ້ປະທາຍເພັດຫຼຸດນ້ອຍຖອຍລົງ, ຂາດຜູ້ສືບທອດ, ວັດຖຸດິບຫາຍາກ.
ໃຊ້ເວລາດົນແຕ່ມີລາຍຮັບຕໍ່າຖ້າທຽບໃສ່ອາຊີບອື່ນໆ, ມີວັດສະດຸອື່ນທີ່ໃຊ້ແທນປະທາຍເພັດໄດ້ ແລະ ນຳໃຊ້ງົບປະມານນ້ອຍກວ່າ.
ວັດຖຸດິບທີ່ມານໍາໃຊ້ປະກອບເຮັດປະທາຍເພັດຫາຍາກ ຫຼື ບາງປະເພດແມ່ນໃກ້ຈະສູນຫາຍເຊັ່ນ: ປູນຂາວ, ເຄືອໃບສາມຫາງ, ຢາງບົງ, ເຄືອເຂົາຮໍ...
ປະທາຍປູນ ແລະ ປະທາຍເຟືອງມີສ່ວນປະສົມໜ້ອຍກວ່າ ແລະ ບໍ່ຫຍຸ້ງຍາກໃນການຊອກຫາວັດຖຸດິບ.
ປະທາຍປູນ ສາມາດໃຊ້ແທນປະທາຍເພັດໄດ້ ໃນການໂບກຝາ.
ອອກນິຕິກຳຄຸ້ມຄອງວັດສະດຸດັ້ງເດີມເພື່ອປະຕິສັງຂອນບູຮານສະຖານ.
ຈັດຝຶກອົບຮົມ ໃຫ້ຄວາມຮູ້ກ່ຽວກັບວັດຖຸປະສົມຂອງສູດປະທາຍເພັດແບບດັ້ງເດີມ ແລະ ວິທີການປະສົມປະທາຍເພັດໃຫ້ນາຍຊ່າງ, ພະສົງສໍາມະເນນ, ບໍລິສັດຮັບເໝົາກໍ່ສ້າງ ແລະ ຜູ້ສົນໃຈທົ່ວໄປ.
ສ້າງຕໍາລາ ແລະ ປຶ້ມຄູ່ມືການເຮັດສູດປະທາຍເພັດ, ນຳເອົາຫຼັກສູດປະທາຍເພັດເຂົ້າໃນການສຶກສາແບບບັງຄັບໂດຍສະເພາະແມ່ນວິທະຍາໄລວິຈິດສິນພື້ນເມືອງຫຼວງພະບາງ.
ອຳນາດການປົກຄອງທີ່ກ່ຽວຂ້ອງຄວນມີນະໂຍບາຍສົ່ງເສີມ, ມີການລົງໂຄສະນາເຜີຍແຜ່ເພື່ອເຮັດໃຫ້ທຸກຄົນໃນສັງຄົມຮູ້ຄຸນຄ່າປະທາຍເພັດຫຼາຍຂຶ້ນ.
ພາກລັດ ແລະ ເອກະຊົນ ຄວນສົ່ງເສີມການປູກ-ການລ້ຽງເພື່ອສະໜອງວັດຖຸດິບໃຫ້ແກ່ປະທາຍເພັດ.
ສະເໜີໃຫ້ພາກສ່ວນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ຈົດທະບຽນຂຶ້ນບັນຊີ ການປັ້ນປະທາຍເພັດ ເປັນມໍລະດົກທາງດ້ານວັດທະນະທຳທີ່ບໍ່ເປັນວັດຖຸໃນລະດັບທ້ອງຖິ່ນ.
