พื้นที่อำเภอเมืองปัตตานี จังหวัดปัตตานีมีต้นตาลจำนวนไม่น้อย ส่วนใหญ่เป็นตาลที่ขึ้นตามธรรมชาติ ต้นตาลจะมีอายุยืนยาวเกินร้อยปี ให้ผลผลิตอย่างต่อเนื่อง ตำบลกะมิยอ ขึ้นชื่อเรื่องการทำน้ำตาลแว่นและน้ำตาลเหลว เหมาะสำหรับการปรุงอาหาร ขนมหวาน และผสมเครื่องดื่ม
แรกเริ่มเดิมที ชาวบ้านแต่ละท้องถิ่น จะผลิตน้ำตาลแว่นออกมาตามสูตรของแต่ละบ้านแต่ละ ครัวเรือน ตาลตานี โตนด ๑๐๐% เป็นน้ำตาลแว่นที่มีกระบวนการผลิตโดยภูมิปัญญาแบบดั่งเดิมที่สืบทอดมากกว่า ๖๐ ปี ออกมาเป็นตาลตานี ที่มีความหอมของกลิ่นตาล มีรสชาติหวาน กลมกล่อม ชวนลิ้มลอง สัมผัสได้ถึงคุณภาพจากธรรมชาติ ๑๐๐%
น้ำตาลแว่นตาลตานี เป็นภูมิปัญญาทางด้านเกษตรกรรมที่มีการนำวัตถุดิบน้ำตาลโตนด ๑๐๐%ที่มีอยู่ในพื้นที่มาแปรรูปให้เกิดผลิตภัณฑ์และสร้างรายได้แก่ชุมชน เป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นที่มีตั้งแต่บรรพบุรุษดั่งเดิม สืบทอดกันมาหลายชั่วอายุจากรุ่นสู่รุ่น เป็นภูมิปัญญาการทำน้ำตาลแว่นจากน้ำตาลโตนดแท้ ๑๐๐% ที่มีวัตถุดิบอยู่ในพื้นที่ตำบลกะมิยอ ณ ปัจจุบันก็ยังคงมีการพัฒนาผลิตภัณฑ์อย่างต่อเนื่องเพื่อให้เกิดความหลากหลายในสินค้าและผลิตภัณฑ์มีความโดดเด่นตามความต้องการของตลาด
การทำน้ำตาลแว่นในอดีต จะนำน้ำตาลโตนดมาเคี่ยวโดยใช้ก้านใบของต้นตาลเป็นเชื้อเพลิงเคี่ยวจนข้นใช้เวลาประมาณ 7 – 8 ชั่วโมง จนเหนียวตามที่ต้องการ หรือบางครั้งตักใส่กระบอกไม้ไผ่ ต่อมาพัฒนาเป็นแว่นขนาดใหญ่ และขนาดกลาง
ปัจจุบันการทำน้ำตาลแว่นได้พัฒนาโดยนำน้ำตาลโตนดมาเคี่ยว โดยใช้ฟืนไม้ยางเป็นเชื้อเพลิง และเตาที่เก็บความร้อนดี ประหยัดเชื้อเพลิง เคี่ยวประมาณ 5 – 6 ชั่วโมง เคี่ยวจนได้ที่ตามต้องการและนำมาหยอดใส่แว่น ปัจจุบันจะทำเป็นแว่นเล็ก ๆ และนำมาแปรรูปเป็นน้ำตาลผง นำมาบรรจุภัณฑ์ใส่ขวดโหล ชะลอม หรือถุง ตามความต้องการของตลาด
น้ำตาลแว่นเป็นภูมิปัญญาที่มีเอกลักษณ์ที่โดดเด่นเนื่องจากกระบวนการผลิตจากออแกนิกไม่มีสารเจือปน วัตถุดิบจากตาลโตนดแท้ ๑๐๐% เหมาะสำหรับผู้บริโภคที่รักสุขภาพ เป็นภูมิปัญญาที่สามารถสร้างอาชีพ สร้างรายได้และสร้างชื่อเสียงให้แก่คนในชุมชนให้เป็นที่รู้จักและยอมรับสู่คนภายนอก แต่ยังคงรักษาความเป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นดั่งเดิมให้คงอยู่เพื่อให้คนรุ่นหลังได้ศึกษาเรียนรู้และได้ตระหนักถึงความสำคัญของตาลโตนดต่อไป ปัจจุบันมีการพัฒนาต่อยอดตาลตานีโตนด ๑๐๐% ทำเป็นน้ำตาลแว่นจิ๋วที่นำไปใส่ในเครื่องดื่ม ชา กาแฟ เหมาะสำหรับคนรักสุขภาพ มีการทำน้ำตาลผงตาลโตนด และมีการพัฒนาบรรจุภัณฑ์ และตรายี่ห้อของผู้ผลิต ให้สวยงามเหมาะสมกับผลิตภัณฑ์และเพิ่มมูลค่าของสินค้าให้มีราคาสูงขึ้น
ผลิตภัณฑ์ ตาลตานีโตนด ๑๐๐%
ลูกตาลตานีโตนด
ชุดผลิตภัณฑ์ตาลตานี
น้ำตาลโตนดชะลอมจิ๋ว
น้ำตาลโตนดสด 100 %
ข้าวเหนียวแก้ว
ตาลตานีโตนดผง
ตาลตานีโตนดแว่นใหญ่
น้ำตาลโตนดเหลว
ช่องทางการจำหน่ายสินค้าผ่านทางการค้าออนไลน์ที่ได้รับความนิยมในปัจจุบัน ส่งเสริมให้มีการออกบูธสินค้าตามสถานที่ต่างๆ