Trục máy phay là thành phần cốt lõi quyết định khả năng di chuyển và phạm vi hoạt động của máy phay CNC. Mỗi trục đại diện cho một hướng di chuyển cụ thể của đầu phay hoặc bàn máy, cho phép thực hiện các thao tác gia công trên phôi. Trục X thường thể hiện chuyển động ngang, trục Y là chuyển động dọc, và trục Z là chuyển động lên xuống.

Với máy phay CNC 3 trục, đầu phay hoặc bàn máy có thể di chuyển theo ba hướng cơ bản này. Khi nâng cấp lên máy 4 trục, một trục quay (thường là trục A) được thêm vào, cho phép xoay phôi hoặc đầu phay quanh một trục cố định. Điều này mở rộng khả năng gia công, đặc biệt với các chi tiết có hình dạng phức tạp.

Máy phay CNC 5 trục thậm chí còn linh hoạt hơn với hai trục quay bổ sung (thường là trục B và C). Sự kết hợp của năm trục này cho phép tiếp cận phôi từ gần như mọi góc độ, tạo điều kiện gia công các bề mặt phức tạp, cong và các chi tiết yêu cầu độ chính xác cao.

Tóm lại, trục máy phay đóng vai trò quan trọng trong việc xác định khả năng gia công của máy phay CNC. Số lượng và loại trục càng nhiều, máy càng có khả năng thực hiện các thao tác phức tạp và đa dạng hơn, đáp ứng nhu cầu sản xuất ngày càng cao của ngành công nghiệp.

Đặc điểm của máy phay CNC 3 trục, 4 trục, 5 trục 

Cùng là máy phay CNC nhưng máy phay CNC 3 trục, 4 trục, 5 trục sẽ có những đặc điểm riêng biệt.

Máy phay CNC 3 trục

Máy phay CNC 3 trục hoạt động dựa trên nguyên lý di chuyển đồng thời của đầu phay hoặc bàn máy theo ba trục cơ bản X, Y và Z. Điều này đồng nghĩa với việc trong quá trình gia công, đầu phay sẽ tiếp xúc với bề mặt phôi ở cùng một vị trí cố định trên ba trục này. Ưu điểm của máy phay 3 trục là sự đơn giản, dễ vận hành và chi phí đầu tư thấp. Nhờ đó, nó trở thành lựa chọn phổ biến cho các ứng dụng gia công cơ bản, không đòi hỏi độ phức tạp cao như phay mặt phẳng, phay rãnh, khoan lỗ hay tạo hình các chi tiết đơn giản. Tuy nhiên, hạn chế của máy phay 3 trục là không thể gia công các bề mặt cong phức tạp hoặc các chi tiết yêu cầu độ chính xác cao.

Máy phay CNC 4 trục

Máy phay CNC 4 trục về cơ bản hoạt động tương tự như máy phay CNC 3 trục, nhưng được bổ sung thêm một trục A quan trọng. Trục A này có khả năng quay quanh trục X, cho phép phôi hoặc dụng cụ cắt xoay theo một góc định trước. Nhờ đó, máy phay 4 trục không chỉ thực hiện các chuyển động cơ bản trên 3 trục X, Y, Z mà còn có thể gia công các bề mặt cong phức tạp, các chi tiết yêu cầu độ chính xác cao và các sản phẩm có hình dạng 3D.

Trục A đóng vai trò quan trọng trong việc gia công đồng đều và tự động lật vật liệu, giúp tiết kiệm thời gian và công sức so với việc phải điều chỉnh thủ công. Nhờ khả năng cắt gọt linh hoạt, máy phay CNC 4 trục được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, từ gia công khuôn mẫu, chế tạo đồ trang sức, đến sản xuất các chi tiết máy chính xác trong ngành hàng không vũ trụ và y tế.

Máy phay CNC 5 trục

Máy phay CNC 5 trục là một bước tiến vượt bậc trong công nghệ gia công, sở hữu khả năng linh hoạt và độ chính xác vượt trội. Bên cạnh ba trục cơ bản (X, Y, Z), máy phay 5 trục được trang bị thêm hai trục quay, thường là trục A và trục B hoặc trục A và trục C. Sự kết hợp này cho phép đầu phay hoặc bàn máy xoay quanh các trục này, tạo điều kiện tiếp cận phôi từ nhiều góc độ khác nhau mà không cần phải tháo lắp và định vị lại phôi.

Nhờ khả năng xoay linh hoạt này, máy phay CNC 5 trục có thể gia công các bề mặt phức tạp, cong và các chi tiết yêu cầu độ chính xác cao một cách dễ dàng. Đây là lý do tại sao loại máy này thường được ứng dụng trong các ngành công nghiệp đòi hỏi độ tinh xảo cao như hàng không, tàu thuyền, ô tô và sản xuất khuôn mẫu.

Tuy nhiên, để khai thác tối đa tiềm năng của máy phay CNC 5 trục, cần có hệ thống lập trình chuyên nghiệp và đội ngũ kỹ thuật viên lành nghề. Việc mã hóa các thông số và điều khiển máy phay 5 trục đòi hỏi kiến thức chuyên sâu và kinh nghiệm thực tế. Chỉ khi đó, máy mới có thể hoạt động hiệu quả và tạo ra những sản phẩm chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu khắt khe của khách hàng.

So sánh sự khác biệt máy phay CNC 3 trục, 4 trục, 5 trục

Sự khác biệt giữa máy phay CNC 3 trục, 4 trục và 5 trục chủ yếu nằm ở số lượng trục và khả năng gia công.

• Máy phay CNC 3 trục: Đây là loại máy cơ bản nhất, chỉ có 3 trục chuyển động (X, Y, Z) cho phép gia công các bề mặt phẳng và các chi tiết đơn giản. Máy 3 trục thường được sử dụng trong các ứng dụng gia công phổ biến như phay mặt, khoan, doa lỗ...

• Máy phay CNC 4 trục: Ngoài 3 trục cơ bản, máy 4 trục còn có thêm một trục quay (thường là trục A) cho phép xoay phôi hoặc đầu phay quanh một trục cố định. Điều này giúp gia công được các chi tiết có hình dạng phức tạp hơn như các bề mặt có rãnh xoắn, các chi tiết có hình trụ...

• Máy phay CNC 5 trục: Là loại máy tiên tiến nhất, máy 5 trục có thêm hai trục quay so với máy 3 trục, cho phép tiếp cận phôi từ gần như mọi góc độ. Nhờ đó, máy 5 trục có thể gia công các bề mặt cực kỳ phức tạp, các chi tiết có hình dạng tự do, các sản phẩm có độ chính xác cao như cánh tuabin, khuôn mẫu...

Tóm lại, sự khác biệt về số lượng trục và khả năng gia công của máy phay CNC 3 trục, 4 trục và 5 trục mang đến cho người dùng nhiều lựa chọn phù hợp với nhu cầu sản xuất cụ thể. Máy 3 trục phù hợp với các ứng dụng đơn giản, máy 4 trục mở rộng khả năng gia công các chi tiết phức tạp hơn, và máy 5 trục là lựa chọn tối ưu cho những sản phẩm đòi hỏi độ chính xác và tính thẩm mỹ cao.

Ưu điểm của máy phay CNC 5 trục và 4 trục

Máy phay CNC 5 trục và 4 trục mang đến nhiều ưu điểm vượt trội so với máy 3 trục truyền thống, giúp nâng cao năng suất và chất lượng gia công.

Đầu tiên, cả hai loại máy này đều giúp giảm thiểu thời gian thiết lập và gia công. Nhờ khả năng tiếp cận phôi từ nhiều góc độ, người vận hành không cần phải tháo lắp và định vị lại phôi nhiều lần, tiết kiệm đáng kể thời gian và công sức.

Thứ hai, máy phay CNC 4 trục và 5 trục có thể gia công các chi tiết phức tạp với độ chính xác cao. Các bề mặt cong, góc nghiêng, lỗ khoan phức tạp đều có thể được thực hiện một cách dễ dàng và chính xác.

Thứ ba, việc giảm thiểu số lần thay đổi dụng cụ và định vị phôi giúp cải thiện đáng kể tuổi thọ của dụng cụ cắt, giảm chi phí sản xuất.

Cuối cùng, cả hai loại máy này đều có khả năng tạo ra bề mặt gia công chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu khắt khe về độ bóng và độ nhẵn.

Tóm lại, máy phay CNC 4 trục và 5 trục là những công cụ mạnh mẽ, giúp nâng cao năng suất, chất lượng và tính linh hoạt trong gia công cơ khí. Sự lựa chọn giữa hai loại máy này phụ thuộc vào độ phức tạp của sản phẩm và yêu cầu cụ thể của từng dự án.

Nên sử dụng loại máy phay mấy trục?