Mặt trước, mặt sau dao tiện: Hiểu rõ để sử dụng hiệu quả và an toàn
Trong ngành gia công cơ khí, dao tiện là một công cụ không thể thiếu để tạo hình và hoàn thiện các chi tiết kim loại. Hiệu quả của quá trình gia công phụ thuộc rất nhiều vào việc hiểu và sử dụng đúng cách các bộ phận của dao tiện. Trong đó, mặt trước và mặt sau của dao tiện đóng vai trò đặc biệt quan trọng. Vậy mặt trước, mặt sau của dao tiện là mặt như thế nào và chúng ảnh hưởng ra sao đến quá trình cắt gọt kim loại? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về hai mặt này để nâng cao hiệu suất và độ chính xác trong công việc.
Dao tiện CNC là gì?
Dao tiện CNC (Computer Numerical Control) là một loại dao cắt được sử dụng trong máy tiện CNC để gia công các vật liệu kim loại hoặc phi kim loại theo hình dạng và kích thước mong muốn. Dao tiện CNC có thể thực hiện nhiều thao tác khác nhau như tiện ngoài, tiện trong, tiện ren, cắt rãnh, phay mặt đầu, khoan lỗ,...
Dao tiện CNC được điều khiển bằng máy tính thông qua các mã G-code, giúp đảm bảo độ chính xác và tính lặp lại cao trong quá trình gia công. Dao tiện CNC thường được làm từ các vật liệu cứng như thép gió HSS, thép hợp kim cứng (Carbide) hoặc hợp kim chuyên dụng, giúp tăng độ bền và khả năng chịu mài mòn cao.
Có nhiều loại dao tiện CNC khác nhau, được phân loại theo hình dạng, kích thước, vật liệu làm dao, mục đích sử dụng,... Việc lựa chọn dao tiện CNC phù hợp với từng loại vật liệu và yêu cầu gia công là rất quan trọng để đảm bảo chất lượng và hiệu quả sản phẩm.
Cấu tạo của dao tiện
Dao tiện, một trong những công cụ quan trọng trong gia công cơ khí, có cấu tạo gồm hai phần chính: phần thân và phần lưỡi cắt.
Phần thân dao thường được làm từ thép hợp kim có độ cứng và độ bền cao, đảm bảo khả năng chịu lực và chống mài mòn trong quá trình gia công. Phần thân này có nhiệm vụ kẹp chặt dao vào mâm cặp của máy tiện, đồng thời truyền lực cắt từ máy đến lưỡi cắt.
Phần lưỡi cắt là bộ phận trực tiếp tiếp xúc và cắt gọt vật liệu. Nó được chế tạo từ các loại vật liệu đặc biệt như thép gió, hợp kim cứng hoặc ceramic, có khả năng chịu nhiệt và chống mài mòn tốt. Lưỡi cắt có hình dạng và kích thước đa dạng, phù hợp với từng loại gia công và yêu cầu về độ chính xác của sản phẩm.
Trên lưỡi cắt, ta có thể phân biệt rõ mặt trước, mặt sau, góc trước, góc sau và góc đỉnh. Các góc này có ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình cắt gọt, bao gồm lực cắt, nhiệt độ cắt, độ nhẵn bề mặt và tuổi thọ của dao.
Ngoài ra, tùy thuộc vào mục đích sử dụng và loại vật liệu gia công, dao tiện còn có thể được trang bị thêm các bộ phận khác như lớp phủ chống mài mòn, rãnh thoát phoi hoặc hệ thống làm mát, giúp tối ưu hóa hiệu suất và kéo dài tuổi thọ của dao.
Phân loại dao tiện
Dao tiện là một nhóm công cụ đa dạng, được phân loại dựa trên nhiều tiêu chí khác nhau để đáp ứng các yêu cầu gia công cụ thể.
Phân loại theo hình dáng và vị trí lưỡi cắt:
Dao tiện thẳng: Lưỡi cắt song song với trục dao, thường dùng để tiện phẳng, tiện trụ ngoài.
Dao tiện cong: Lưỡi cắt có dạng cong, thích hợp cho tiện các bề mặt cong, tiện rãnh.
Dao cắt đứt: Lưỡi cắt vuông góc với trục dao, chuyên dụng cho việc cắt đứt phôi.
Phân loại theo công dụng:
Dao phá thô: Loại bỏ lượng lớn vật liệu dư thừa, tạo hình dạng cơ bản cho chi tiết.
Dao tinh: Gia công bề mặt chi tiết để đạt độ chính xác và độ bóng cao.
Dao tiện ren: Tạo các dạng ren khác nhau trên chi tiết.
Dao tiện lỗ: Tiện các lỗ thông hoặc lỗ không thông.
Dao tiện rãnh: Tạo rãnh trên chi tiết.
Dao tiện định hình: Tạo các bề mặt có hình dạng đặc biệt.
Phân loại theo cấu tạo:
Dao liền khối: Được làm từ một loại vật liệu duy nhất.
Dao hàn: Phần lưỡi cắt được hàn vào thân dao.
Dao lắp ghép: Lưỡi cắt được lắp vào thân dao bằng các cơ cấu kẹp.
Phân loại theo vật liệu làm dao:
Thép gió (HSS): Phổ biến, giá thành hợp lý, thích hợp cho gia công tốc độ thấp.
Hợp kim cứng (Carbide): Độ cứng cao, chịu mài mòn tốt, dùng cho gia công tốc độ cao.
Ceramics: Độ cứng rất cao, chịu nhiệt tốt, dùng cho gia công siêu tốc độ.
CBN/PCD: Độ cứng cực cao, dùng cho gia công các vật liệu siêu cứng.
Việc hiểu rõ các loại dao tiện và đặc điểm của chúng sẽ giúp người vận hành lựa chọn đúng công cụ, tối ưu hóa quá trình gia công và đạt được kết quả tốt nhất.
Chi tiết tại: https://atcmachinery.com/mat-truoc-mat-sau-cua-dao-tien-la-mat-nhu-the-nao/