Opowiadania nowe

I. Przeklęty dom

Historia lubi się powtarzać.

Przed II wojną światową domki wokół rynku w naszym miasteczku były zasiedlone tak przez Żydów, jak i przez Polaków. Z tym, że Żydów wywleczono z nich w brutalny sposób, a opornych hitlerowscy Niemcy mordowali na miejscu. W niejedną ścianę budynku dawnego getta żydowskiego wsiąkła krew i została tam na zawsze. 16 października 1942 r. społeczność żydowska miasteczka Ćmielów doświadczyła prawdziwie ,,strasznych dni”, choć nie był to okres świąt Rosz Haszana i Jom Kippur. Był to wszakże dzień ,,ostatecznego rozwiązania” kwestii żydowskiej, jak buchalteryjnie nazywali ten akt okrucieństwa Niemcy. Ten palący problem, jakim była obecność Żydów w społeczeństwie środkowoeuropejskim rozwiązano już w wielu okolicznych miasteczkach. Tym razem przyszła kolej na nasze miasteczko.

Oczywiście możemy sobie wyobrazić, jak wyglądała taka ,,przeprowadzka” z naszego miasteczka do Treblinki, ze świata żywych do świata umarłych. Hitlerowcy zawsze zadziwiali regularnością i systematycznością, sprowadzając sztukę zabijania do prawdziwie fabrycznego procesu.

Najpierw każdy Żyd musiał nałożyć żółtą opaskę z niebieską Gwiazdą Dawida. Żeby każdy mógł wiedzieć, że to Żyd.

Potem utworzono getto. Żeby wszystkich Żydów mieć w jednym miejscu, jak to się mówi, w razie potrzeby ,,pod ręką”. Osiedlono więc na małej przestrzeni w środkowej i wschodniej części miasteczka prawie 700 Żydów. Dowieziono jeszcze tych z Wiednia i z Radomia. Osiedlenie było tak naprawdę dla wielu wyrzuceniem z domu – jeśli ktoś mieszkał nie w tej co trzeba części miasta – a dla innych skazaniem na potworną ciasnotę, bo w domu w którym mieszkało czasem i kilkoro dzieci, staruszkowie i dorośli, trzeba było podzielić się schronieniem z tymi, którzy przybyli. Brakowało: podłogi, tlenu, lekarstw i żywności. Nie brakowało: chorób, głodu, wycieńczenia i śmierci tych słabszych.

Następnie zamknięto getto. Żeby Żydzi nie uciekli i nie rozproszyli się. Nie można było getta już opuszczać i to pod karą śmierci. Każdy kto przyjąłby Żyda, rozmawiał z nim poza gettem, ustąpił miejsca na chodniku (tak, bo Żydom nie wolno było korzystać z chodników), bądź udzieliłby Żydowi jakiejkolwiek pomocy – mógł zostać rozstrzelany. Ci, co siedzieli stłoczeni za murami getta z przerażeniem oczekiwali na swój los…Jak człowiek poruszający się w ciemnościach, który jest wrażliwy na najmniejszy nawet szmer, nasłuchiwali każdej wiadomości, każdego sygnału, który mógł zdecydować o ich życiu. O ich śmierci. Wszyscy doskonale wiedzieli, bo przecież Waśniów czy Ostrowiec nie były daleko, co wydarzy się, gdy do miasta przyjedzie oddział Łotyszy lub Ukraińców w czarnych mundurach i w czapkach z trupimi główkami. Najbardziej zrozpaczeni byli ci, którzy mieli dzieci, tracili głowy, nie wiedząc, co począć, aby je uchronić. Czarne zastępy nie znały żadnej litości i słynęły z okrucieństwa.

W połowie października, tak jak i dzisiaj świeciło słońce. Świtem słońce zbudziło się leniwie, wysyłając strumyki światła pomiędzy kłębiaste chmurki płynące po wschodzie nieba. W polskich miasteczkach jesień potrafi być naprawdę piękna. Drzewa mienią się kolorami: klony żółtymi i czerwonymi liśćmi, kasztany brązowymi, a brzozy ognisto – seledynowymi. Szumiący za rynkiem, w dole po drugiej stronie rzeki, sosnowy las przynosił powiew rześkiego i soczystego powietrza. Nici babiego lata unosiły się na krzewach. Wiatr lekko tylko pogwizdywał sobie, jak ten mały pastuszek wyprowadzający krowy na łąkę. Wydawałoby się, że w powietrzu słychać…ciszę i błogi, złotawy spokój.

Ale nie, nagle wszystko się zmieniło. Najpierw znad dębów przy kościele odfrunęły, krzykliwie furgocząc, spłoszone ptaki. Wróble gromadą zerwały się z drzew gościńca, jakby ktoś oddał do nich salwę z karabinu. Kosy pojedynczo przemykały nad dachami, nie zatrzymując się nawet przy jarzębinach. Wściekle zaczęły ujadać psy, skacząc na płoty i strzygąc uszami przy szosie ostrowieckiej.

Gdy psy nasłuchując na chwilę zamilkły, można już było usłyszeć przyczynę niepokoju. Z wolna, lecz coraz bardziej wyraźnie, słychać było od Ostrowca jakieś brzęczenie. Potem już było wiadomo, że to tupot nóg i warkot motorów. Jakaś chmara ludzka jechała ciężarówkami i odkrytymi samochodami, a większość szła, wystukując jak na bębnach, równy rytm zelówkami o szosę. To byli ci w czarnych mundurach i w czapkach z trupimi główkami.

Potem, blisko pół godziny po świcie, w całym Ćmielowie słychać było krzyki przerażonych istot, pisk dzieci, strzały z karabinów, ujadanie psów, niemieckie przekleństwa, znowu salwy z karabinów, dziki wrzask, płomienie na kilku domach, ryk motorów i znowu krzyki. Wysiedlanie połączone z mordowaniem i rabunkiem trwało kilka godzin. Ci w czarnych mundurach rozbiegli się po całym getcie, ale widać ich było także i poza gettem, na Rynku, gdzie wyznaczono miejsce spędzenia wszystkich Żydów. Wielu z czarnych biegało po ulicach szukając ukrytych, goniąc uciekających, w furii strzelając do nich. Zapachy krwi i ognia, przepoconych koszul czarnych oprawców i łez małych dzieci mieszały się ze sobą.

Tak zamordowano chociażby sześcioletnią Danusię Brykman, czy sześdziesięciopięcio – letniego kupca Szymona Lipszyca, gwałcono i zamordowano 23 – letnią Ethel, matkę dwójki małych dzieci, a gdy jej brat Yudischer Makowski stanął w jej obronie, otrzymał serię z pe – emu.

Siedmioletnia Helenka Brońska, mieszkająca przy Rynku widziała prawie wszystko. Skuliła się przy parapecie okna i przez szparę w oknie patrzyła. Rodzice zabronili jej wychodzić z domu. Sami siedzieli zamknięci na progu we drzwiach. Matka odmawiała ,,Zdrowaś Mario…” z różańcem w dłoni, ojciec milczał głucho, nasłuchując. Z drugiej strony domu, gdzie mieszkali Jaworscy, drzwi były otwarte. Sąsiad stał i patrzył się, jak prowadzą grupki kolejnych Żydów na umschlagplatz. Ciekawiło go to. Grupki Żydów siedziały spędzone na środek Rynku, z tobołkami i walizkami. Otaczały ich gotowe do strzału erkaemy esesmanów. Wyczuwało się, że ludzie są przygnębieni. Byli jakby pogodzeni ze swoim losem, umęczeni widokiem śmierci swoich bliskich i sparaliżowani strachem.

Po kilku minutach wydarzyło się coś zupełnie niespodziewanego.

Z grona siedzących od tej strony rynku, najpierw cicho podniósł się z ziemi, a potem poderwał do biegu młody mężczyzna i pobiegł w kierunku domu Jaworskich. Był nim bardzo lubiany w miasteczku, młody kupiec Jakub ,,Kowka” Majzels. Kowka zawsze był odważny, bo jego ojciec Chaim był w przeszłości zawodowym żołnierzem i przekazał synowi najlepsze junackie cechy. Wszystko stało się tak szybko, że nawet Jaworski nie zdążył zareagować, bo wydawało się, że chciał zamknąć pospiesznie drzwi, ale nie zdążył. Młody Żyd wbiegł do jego domu, a z tyłu za nim podążało dwóch rosłych esesmanów z karabinami, stukając w biegu oficerkami o bruk. Jaworski z zaciekawionego zbrodnią na rynku człowieka, zmienił się w ułamku jednej sekundy w przerażonego śmiercią starca. Twarz jego przybrała taką przepraszającą minę, jakby chciał przekazać czarnym zbrodniarzom: ,,nie chciałem go wpuścić”. Jeden z esesmanów nie chciał tego dostrzec, gdyż biegnąc w kierunku domu nacisnął spust, lufa wypluła serię ołowiu i Jaworski osunął się bezwładnie, upadając na twarz przed schodami.

Helenka widząc to krzyknęła, a jej matka z ojcem wbiegli do kuchni i łapiąc dziecko, usiedli pod ścianą na podłodze. Dysząc cieżko, nasłuchiwali. Matka nie miała już siły modlić się na głos.

Esesmani wpadli do domu Jaworskich. Nawet zatykając uszy słychać było nieludzki wrzask mordowanego człowieka. Nie było słychać strzałów. Być może Kowka usiłował uciec z korytarza i tam został osaczony. Esesmani zatłukli go kolbami. Po dwóch minutach wyszli z sieni na zewnątrz. Jeden z nich kopnął leżące zwłoki Jaworskiego, drugi otrzepywał ramię munduru z krwi. Po chwili spojrzeli triumfalnie w kierunku stojących na rynku kolegów i uśmiechnęli się. Nikt z siedzących na rynku Żydów nie odważył się w tej chwili podnieść głowy. Wszyscy w milczeniu przeżywali swoją bezgraniczną rozpacz.

Potem Helenka widziała przez szparę w oknie, jak Żydów zabrano. Część załadowano na ciężarówki, a część pędzono pieszo.

Pod wieczór wszystko się uspokoiło. Tylko na rynku pozostało kilka ciał. Rodzice zabrali ciało Jaworskiego do jego domu i złożyli na łóżko, paląc gromnicę.

Ciało młodego Jakuba Majzelsa wynieśli na Rynek i położyli koło innych. Jutro przyjadą tutaj inni Żydzi, zapędzeni przez Niemców do ,,sprzątania”.

Helenka zobaczyła następnego dnia na ścianie w korytarzu domu Jaworskich rozbryzganą brunatno – czerwoną plamę. Umysł i pamięć dziecka są bardzo wrażliwe. Widok ten towarzyszył jej przez całe następne dziesięciolecia. Nie mogła zapomnieć sceny zbrodni i tej plamy, którą widziała we snach i we wspomnieniach, nawet całe lata po wojnie.

***

Wojna zakończyła się, a nasze miasteczko zmieniło się bardzo. Nie było już Żydów, wiele mieszkań zostało na nowo zasiedlonych. Rodzice Helenki zajęli drugą część domu po Jaworskich, żeby było więcej miejsca, a swoją część domu przeznaczyli na posag dla córki.

Helenka po kilkunastu latach wyszła za mąż, urodziła córkę, została teściową, potem babcią. Życie, jak się zwykło mawiać, toczyło się dalej.

Córka Heleny, Izabela nie była jednak odpowiedzialnym dzieckiem. Lubiła towarzystwo wesołych mężczyzn i już od wczesnej młodości sprawiała problemy wychowawcze. Schorowany ojciec, a mąż Helenki, nie dawał sobie z nią rady. Któregoś dnia, kiedy Izabela na kilka dni uciekła z domu i po raz kolejny nie było wiadomo, gdzie jest, umarł na serce.

Izabela zaszła w ciążę z przygodnie poznanym hippisem, który nie miał ani stałego zajęcia, ani nawet ochoty pójść do pracy. W zasadzie najbardziej lubił życie w gronie kolegów i alkoholizowanie się. Po pewnym czasie Izabela także zaczęła nadużywać alkoholu, nie zawsze wracała na noc. Pozostawiona sama sobie wnuczka przychodziła nocować do babci. Helena nie mogła patrzeć, jak córka marnuje sobie życie. Często chodziła do kościoła i żarliwie modliła się, aby córka zawróciła ze złej drogi. Ulgę Helenie zawsze przynosiły spowiedź i komunia święta. W czasie jednej ze spowiedzi, na marcowych rekolekcjach, przyjezdny ksiądz doradził jej, że nie może jako katoliczka tak bezczynnie przyglądać się złu, jakie zapanowało w jej rodzinie.

Po kilku latach, kiedy za ścianą wybuchały kolejne pijackie awantury, Helena wypędziła z domu zięcia, córce zaś pozostawiła wybór: albo zajmie się wychowywaniem córki i prowadzeniem domu, albo niech idzie precz. Można powiedzieć, że córka poszła za głosem serca, bowiem razem z mężem wynajęła mieszkanie w Ostrowcu, gdzie zaczęła pracować jako szwaczka w miejscowej ,,Wólczance”. Zięć nie pracował nigdzie, tylko chodził po spelunkach, więc rzadko można było go spotkać trzeźwego. Jego najlepszymi kolegami byli najgorsi w mieście kryminaliści. Dalej wyglądał jak w latach 60 – tych: wciąż miał długie włosy i brodę, tylko już przysiwiałe i nosił niemodne spodnie rozszerzane u dołu. Wyglądał bardzo dziwacznie, jak Woody Allen w swoich pierwszych filmach.

Pewnego jesiennego wieczoru, przed osławioną w najgorszym tego słowa znaczeniu, knajpą doszło do awantury pomiędzy mężem Izabeli, a jego kompanem od kieliszka. Poszło o przegrane przez tamtego pieniądze w karty.

- Oszukiwałeś, chamie! – ryczał pijany koleżka.

- Zamknij się, bo pożałujesz! – groził niemniej pijany mąż Izabeli.

W pewnym momencie koleżka złapał go za ubranie i zaczął się z nim szarpać. Wtedy mąż Izabeli wyjął nóż i zaczął nim wymachiwać, chcąc odstraszyć napastnika. Nieszczęśliwie jednak tamten był tak pijany, że zupełnie zatracił instynkt samozachowawczy. Rzucił się ponownie w stronę nożownika, który nie cofnął w porę ręki i…w jednym momencie osunął się na ziemię. Jasnoczerwona plama broczącej krwi kontrastowała z czernią marynarki, tworząc kompozycje znane czasem z występów na arenach walki byków. W tym momencie ofiara wyglądała jak ugodzony przez byka torreador, tak czerń i czerwień zlewały się ze sobą.

Mąż Izabeli otrzeźwiał w jednej sekundzie. Niestety, było już za późno.

Potem otrzymał wyrok 25 lat pozbawienia wolności, a Izabela wróciła do matki. Zamieszkała w tej części domu którą nazywano ,,po Jaworskich”. Spokój nie trwał jednak długo.

***

Pewnego wieczoru Helena siedziała z dziesięcioletnią wnuczką w pokoju. Helena oglądała telewizję, zaś wnuczka odrabiała lekcje. Zza okna słychać było jęk słabo nasmarowanej furtki, którą ktoś otwierał. Machinalnie Helena wyjrzała przez okno i zobaczyła swoją córkę, która prowadziła jakiegoś podpitego mężczyznę, zapraszając do siebie. Helena pomyślała wtedy, że córka znów weszła na złą drogę i że z tego nic dobrego nie wyjdzie. Ponieważ mała odrabiała lekcje i niczego nie widziała, jak również chcąc uniknąć awantury, Helena nie poszła do córki pretensjami. Powiedziała do siebie:

- W końcu jest już dorosła. Całe życie nie będę za nią chodzić. Niech tylko przyjdzie do mnie po jakąś pomoc, to zobaczy!

Zza ściany słychać było chichoty i odgłosy ogólnie wesołej zabawy. Po pewnym czasie wszystko ucichło.

Od następnego dnia w sąsiedztwie ,,u Jaworskich” zamieszkał konkubin Izabeli. W przeciwieństwie do zięcia był to człowiek, który chodził do pracy. Ale jak każdy szanujący się murarz, alkohol lubił nie mniej niż tamten, przeklinał na czym świat stoi i w przeciwieństwie do zięcia – lubił od czasu do czasu przekazać Izabeli, kto w domu rządzi. Skutkiem tych przekazów były siniaki i opuchlizna na jej twarzy. Ale matka nic jej nie mówiła, bo prawie ze sobą nie rozmawiały. Jedyny kontakt ze sobą miały przez córkę.

Wśród sąsiadów konkubin uchodził za raczej drobnego pijaczka, ale zawsze się ukłonił i powiedział dzień dobry. Nawet Helenie, mimo, że nie zawsze mu odpowiadała na pozdrowienia.

Izabela, gdy jej murarz pił, chodziła czasem na plotki, do sklepu i pod sklep. Czasem napiła się z jakimiś kolegami. Murarz stawał się podejrzliwy.

Któregoś dnia pobił Izabelę tak mocno, że zabrało ją Pogotowie. Helena nie mówiła już odtąd mu nigdy ,,dzień dobry”. Izabela odmówiła jednak zeznań na Policji. Wróciła do domu i wszystko było prawie jak dawniej. Byłoby może tak samo, gdyby nie to, że murarz dowiedział się, że Izabela zdradza go z innym. Może to była prawda, a może nie. Z plotką trudno jest walczyć. Murarz z początku nie dowierzał, choć pił na umór co dzień. Po kilku dniach, pewnej soboty, postanowił to wyjaśnić. Pokłócili się. Krzyki tam były częste, słyszała je i Helena i wnuczka. Tym razem było bardzo głośno i obie nie spały, nasłuchując.

Zdenerwowana Izabela rzuciła:

- A jak to jest prawda, to co? To moje życie! Możesz się spakować i nic mnie to nie będzie obchodzić!

Wtedy murarz złapał za nóż.

Izabela uciekła do korytarza. Skuliła się w tym samym kącie, co kiedyś Jakub ,,Kowka” Majzels. Kompletnie pijany furiat zakończył grzeszne życie Izabeli. Krzywe zwierciadło życia: była żoną zabójcy i kochanką innego zabójcy, który właśnie ją pozbawił życia.

Całe miasteczko szybko dowiedziało się, co zaszło. Nikt otwarcie nie współczuł jednak zmarłej. Jakby murarzowi przysługiwało prawo vendetty, bycia panem życia i śmierci swojej kobiety. Na niedzielnej mszy kazanie było na inny temat. Niewypowiedziane wtedy przez nikogo słowa pouczenia brzmiały: ,,To nie był przecież pierwszy raz. Wy, bliźni z tego miasteczka, nie musicie się szczególnie kochać, ale przestańcie się w końcu mordować!” Tak doskonała okazja do przypomnienia treści piątego przykazania umknęła bezszelestnie.

Pogrzeb był już tylko festiwalem goryczy Heleny i jej wnuczki. Helena zbyt często w swoim życiu musiała patrzeć na śmierć. Uważała to za niesprawiedliwe i miała o to do Boga pretensje. Jaworski, Kowka, jej rodzice, mąż – a teraz…to największy cios dla rodzica przeżyć własne dziecko.

Gdy Helena i jej wnuczka wracały z pogrzebu do domu, na murze nad drzwiami wejściowymi, patrząc od strony Rynku zobaczyły jakąś czerwoną plamę.

- To niemożliwe - pomyślała Helena - wcześniej nic takiego tam nie było.

Jak zły sen znów powrócił zapamiętany z dzieciństwa obraz rozbryzganej na ścianie brunatno – czerwonej plamy.

- Ten dom jest napiętnowany, sprzedamy go – powiedziała do wnuczki.

Po pewnym czasie do domu ,,po Jaworskich” wprowadził się nowy, młody lokator wraz z rodziną. Wcześniej zrobił generalny remont i wytynkował elewację.

Czerwona plama nad wejściem jednak nie zniknęła i jest tam do dziś.

Od autora: wszelkie ewentualne podobieństwo do osób i postaci żyjących współcześnie jest niezamierzone i wynika wyłącznie z wyobraźni autora.

II. Lena

W naszym miasteczku zawsze wiele się działo. Po krótkich okresach zupełnego zastoju, nadciągała fala nowych wydarzeń.

Tak było i tym razem. Mieliśmy wczesną wiosnę i ludzie w miasteczku dopiero leniwie budzili się, jakby z zimowego snu. Zima tego roku była naprawdę tęga, ze śniegiem tworzącym dwumetrowe zaspy i z mrozami sięgającymi, bywało, do 30 stopni. Dlatego też większość z ulgą przyjęła roztopy i nadejście wiosny. Ale senna atmosfera ciężkiej zimy nie przeminęła jeszcze.

W przyrodzie nic wszakże nie zapowiadało, że pewnego zupełnie sennego poranka nadszedł dzień, który zapisze się jako wyjątkowy dla całej społeczności. Nikt też nie zdawał sobie sprawy, że od dzisiaj przez najbliższe kilka dni nasze miasteczko będzie sławne na całą Polskę, że zjadą się tutaj kamery telewizyjne wszystkich ogólnokrajowych stacji i reporterzy z najbardziej poczytnych czasopism. Wszyscy oni przyjadą, żeby zrobić reportaż o małym i skromnym bohaterze. Ale nie uprzedzajmy faktów.

W naszym miasteczku mieszkała rodzina Guzików, z tyłu za rynkiem, niedaleko rzeki. Jeszcze po wojnie znajdował się tam młyn wodny, ale niestety, spalił się. Teraz miejsce to służyło mieszkańcom miasteczka za teren przeznaczony na niedzielne spacery, piesze bądź rowerowe.

Jadwidze i Marianowi Guzikom jakoś rodziły się wyłącznie córki. Było ich cztery, najstarsza miała dwanaście lat, a najmłodsza trzy. Wszystkie były śliczne i podobne do siebie, miały burze jasnych blond włosów ze złocistymi, falującymi kosmykami i niebieskie oczy. Rzec można, wyglądały jak aniołki.

- Idziemy do sklepu – powiedziała Guzikowa do średniej, ośmioletniej córki, stwierdzając po południu, że do wieczora zabraknie chleba na kolację.

- Tak mamo – odparła Zuzia- ale… kupisz mi coś?

Każda z dziewczynek powtarzała to zapytanie przy okazji wyjścia do sklepu, dlatego Jadwiga Guzik za każdym razem zabierała tylko jedną z nich. Przygotowała się też na to, że w sklepie córka będzie wołać aby jej kupić jakieś słodycze. Gdyby zabrała je równocześnie wszystkie, musiałaby zrobić zakupy dużo większe od planowanych.

- A mi? A mi? – wołały jedna przez drugą sześcioletnia Kasia i najmłodszy mikrus.

- Wam też coś kupię, tylko bądźcie grzeczne i słuchajcie Małgosi.

- Ja chse iść – sepleniła mała Karolcia.

- Nie córeczko, ty pójdziesz jutro z mamcią - tłumaczyła Jadwiga i szybko zaczęła ubierać się do wyjścia.

Karolcia nie dawała za wygraną.

- Jutlo nie, dzisiej! Lolcia dzisiej chce!- zaczęła wymuszać na matce.

- Loluś, mama szybko wróci. Co ci kupić?

- Nie, nie, dzisiej – rozpłakała się mała – trzymając się spodni najstarszej Małgosi, która była świadkiem sceny.

Małgosia nie odzywała się wcale, miała do odrobienia lekcje, które przed chwilą zaczęła pisać. W jej charakterze leżała skromność, potrafiła dzielić się z młodszymi siostrami i raczej nie dopominała się głośno swoich racji. Pomagała często matce w opiekowaniu się Karolcią i Kasią. Zdawała sobie sprawę, że matce jest ciężko. Gdzieś na dnie swoich marzeń, gdzie rodziła się w niej wcześnie pobudzona opiekuńczość, marzyła o małym braciszku. Lubiła się uczyć, choć czasami młodsze siostrzyczki skutecznie jej w tym przeszkadzały.

- A tobie co kupić, Gosiu? – spytała nieoczekiwanie matka. Karolcia w tym czasie mocno wołała ( - Maaamo, ja chce iść, maaamo weź…) więc nie było już specjalnie czasu na rozmowę.

- Mi? Nic, no, może być lizak.

- Dobra, to ty patrz na nie – Jadwiga wskazała ręką na córki i szybko wyszła razem z Zuzią.

Zapłakana Karolcia położyła się w progu domkniętych drzwi wejściowych. Dalej zawodziła, bo nie płakała już, ale nie potrafiła się jeszcze uspokoić po doznanej porażce.

W tym czasie sześcioletnia Kasia poszła do pokoju, przykucnęła na podłodze, potem wzięła do rąk lalkę, którą zaczęła na przemian ubierać i rozbierać. Mówiła do niej uspokajająco, żeby była ,,grzecna” i nie płakała.

Karolcia słysząc słowa siostry powoli się uspokajała, w końcu w korytarzyku zapadła całkowita cisza. Gosia uznała, że sytuacja jest całkowicie opanowana i poszła odrabiać lekcje. Usiadła w kącie pokoju przy stole i wpisywała liczby do zeszytu ćwiczeń, czasem licząc na głos. Kasia bawiła się obok lalką, a potem przeszła na łóżko i czekając na powrót mamy, słodko zasnęła.

Tak upłynęło kilkanaście minut. Gosia po wykonaniu jednego ćwiczenia wstała od stołu i poszła do korytarzyka zobaczyć co u Lolci. Idąc była przekonana, że mała zasnęła na podłodze, co czasem się jej przytrafiało.

Gosia ze zdziwieniem stwierdziła, że Lolci nie ma, a drzwi na dwór są otwarte. Trochę się zaniepokoiła, bo nie przypuszczała, że Lolcia otworzy drzwi tak cicho, żeby ona tego nie usłyszała (,,może się za bardzo zamyśliłam” – usprawiedliwiała się w duchu).

Jadwiga i Zuzia Guzikowe były jakieś dwieście metrów od domu, kiedy zobaczyły biegnącą w ich kierunku Małgosię. Jadwiga zaczęła odczuwać niepokój, przeczuwając, że stało się coś złego – wszak Małgosia nie zostawiłaby dwóch młodszych sióstr samych.

- Mamo, mamo! – krzyczała Małgosia przez łzy.

- Co się stało, Madziu?

- Mamo, nie ma…nie ma Karolci – łkając ledwie wyszeptała Małgosia.

- Jezus Maria! Jak to nie ma?

- Nie wiem, uciekła, nie ma jej nigdzie, szukałam…i nic – dopowiedziała Małgosia i zemdlona padła na ziemię.

Po powrocie do domu, co po tej hiobowej wieści zajęło im zaledwie kilka chwil, Jadwiga Guzikowa i jej córki były białe jak kreda.

- Loluś, gdzie jesteś, Loluś – szukała matka i szukały siostry.

Loli nie było jednak nigdzie: ani w domu, ani w zabudowaniach gospodarczych, ani u sąsiadów.

Gdy Jadwiga Guzik stwierdziła u sąsiada, że tam dziecka również nie było, po prostu opadły jej ręce. Usiadła wtedy na podstawionym naprędce krześle i zaczęła płakać z bezsilności.

Sąsiad, Stanisław Woźniak zadzwonił na Policję.

- Halo… zgłaszam zaginięcie dziecka, 4 – latka…Karolcia Guzik…jaki adres?...Zaraz jaki u was adres Guzikowa?… Tak, ulica Ogrodowa….Dziękuję.

Policja z psami tropiącymi przyjechała nadzwyczaj szybko. Zbiegło się już dużo ludzi. Nikt jednak nie widział dziecka.

Potem przyjechało kilka zastępów Straży Pożarnej. Przez nasze miasteczko raz po raz przejeżdżał jakiś samochód z włączonymi sygnałami alarmowymi – a to Straż, a to ostrowiecka Policja. Posiłki przyjechały z Kielc i z Sandomierza. Miasteczko zostało ruszone z posad – przejmujące wycie sygnałów samochodów powodowało oddźwięk u psów, które też wyły, a razem tworzyło to upiorny klimat. Atmosfera była jak w jakimś średniowiecznym, opuszczonym zamczysku.

Wszyscy to wiedzieli, że trzeba się było spieszyć, bo zmrok zapadał szybko, jak to w kwietniu. A noce były zimne. Utworzono tyralierę z bodaj 200 osób.

Guzikowie bali się strasznie – najgorzej jak dziecko doszło do rzeki i wpadło. Wtedy nie ma szans. Rzeka w tym miejscu głęboka. Liczono jednak, że Karolcia poszła na rozległe łąki, a wtedy się po prostu znajdzie. Byleby tylko zdążyć ją znaleźć przed zmrokiem.

Po dwóch godzinach gorączkowego szukania sytuacja stawała się dramatyczna. Było już ciemno, a dziecka ani śladu. Psy policyjne doszły blisko rzeki, potem odbiły w kierunku podmokłych łąk i…zgubiły ślad.

Poszukiwań jednak nie przerywano.

***

Kiedy mała Karolcia wyszła przed dom, jak zwykle podbiegł do niej piesek, kundelkowata suczka Lena. Była to przybłęda, którą Guzikowie przygarnęli jakiś rok temu. Psów w małych miejscowościach nie kupuje się z ogłoszeń, najczęściej zgłaszają się same do właściciela: jest nim ten, kto pierwszy da dobrze zjeść. Lenkę nakarmiono właśnie u Guzików, no i została. Sama będąc w przeszłości matką, bardzo lubiła dzieci, a już Karolcię w szczególności. Nie było więc nic dziwnego w tym, że merdając ogonkiem podbiegła do Karolci, a kiedy ta ją pogłaskała odwdzięczyła się liżąc dziecko po policzku, aż Karolcia zaczęła się śmiać.

- Lena, idziemy do sklepa. Tam mama jest, wies?

W odpowiedzi Lena radośnie zamerdała ogonem.

W ten właśnie sposób Karolcia postanowiła pójść po mamę i siostrę do sklepu. Nie wiedziała jednak, że poszła dróżką w przeciwnym, niż sklep kierunku…

(Lena pomyślała: pójdę za nią, mały dzieciak nie wiadomo co zrobi, lepiej jej samej nie zostawiać).

- Idziemy piesku, idziemy – mówiła mała do Leny gdy byli na dróżce prowadzącej w kierunku łąk.

Słońce świeciło jasno, nad łąkami czuć było już zapach świeżej trawy. Karolcię cieszyła ta przygoda i śmiała się do siebie, ze swobody, z wiosny i z tego, że zrobi mamie niespodziankę.

Po około pół kilometra okazało się że droga wśród łąk nagle się skończyła. Karolcia nie zauważyła tego od razu, po prostu szła przez łąki, a dopiero, kiedy buty jej zamokły od wilgoci poczuła, że nie wie gdzie jest. Jakoś za chwilę doszła do brzegu rzeki.

(Lena poczuła niepokój: - dziecko nie idź tam proszę! Raz pływałam w rzece i wiem, jak bardzo trzeba się starać, by nie utonąć. Co mam zrobić? Muszę ją jakoś odciągnąć).

Karolcia jednak pamiętała, że mama opowiadała jej o topielcach, które siedzą w rzece i tylko na to czekają, aż dziecko dojdzie do wody, żeby je porwać. Bała się tego.

-Lena, tu są topielce, wies? Ja się boje topielców, bo one mogą porwać! – Karolcia zrobiła przy tym bardzo znaczącą, groźną minę. Chciała pokazać Lenie, że tajemniczych mieszkańców rzeki naprawdę należy się bać. Lena chyba się wystraszyła topielców, bo nagle się poderwała i zaczęła biec od rzeki, znów na łąki. Po chwili przystanęła i patrzyła za małą.

- Chces żeby cie gonić? Złape cie! –zawołała Karolcia i rzeczywiście zaczęła biec przez łąki za suczką. Po kilkuset metrach Karolcia się zmęczyła. Lena przestała uciekać. Szły wolnym krokiem przez łąki. Stamtąd nie było widać ani jednego domu, zupełne odludzie.

(- I co teraz? – pomyślała Lena. Gdzie ta mała idzie? Nie wiem, czy nie pobiec do domu i sprowadzić pomoc, pokazać, gdzie jest. Ale, co będzie gdy mnie nie zrozumieją? Albo gdy mała wróci do rzeki sama? Muszę przy niej zostać, nie mogę tak po prostu wrócić do mojej pani. Gdyby małej coś się stało, jak wtedy spojrzałabym w jej oczy?)

- Mama, mama! – wołała Karolcia wiedząc już, że się zgubiła.

- Pić mi się chce – skarżyła się.

Lena tylko patrzyła żałośnie na małą, nie mogła przecież nic powiedzieć.

Karolcia usiadła, a suczka się do niej przytuliła. Odpoczywały.

Gdy prawie zaczęło się ściemniać, Karolcia i Lenka wstały i poszły dalej. Karolcia chciała już tylko wrócić do domu. Płakała cicho:

- Mama, mama, gdzie jesteś?

Lenka szła ze zwieszonym pyskiem, chciało się jej wyć, ale wiedziała, że to tylko wystraszy małą i pogorszy sytuację.

Niekończące się podmokłe łąki były wtedy jak pustynia, na której nie widać śladu ludzkiego istnienia.

Za to miejsce to uczęszczały inne indywidua: Lena z daleka już wyczuła ostry zapach lisa.

- O, piesek – rzuciła mała Karolcia.

(- To lis, dziecinko – pomyślała Lena i utwierdziła się w przekonaniu, że dobrze postąpiła nie zostawiając małej samej.)

Lena zaczęła warczeć i szczekać. Najeżyła sierść, stała się jakby dwa razy większa niż wcześniej. Lis niby nic sobie z tego nie robił, ale gdy zobaczył determinację Leny, ominął ich łukiem w odległości 30 metrów i zniknął w zaroślach.

Ściemniło się. Karolcia szła już coraz wolniej, właściwie tylko dreptała, powłócząc nogami. Łąki się skończyły, a zamiast podmokłego gruntu widać było pojedyncze sosny i żwirowiska.

( - Teraz to już sama nie wiem, gdzie jesteśmy, nigdy tu nie byłam – pomyślała Lena).

- Boi się – oznajmiła Karolcia pieskowi.

Lena nic nie odpowiedziała. Szli dalej, aż w pewnym momencie dziecko potknęło się i sturlało do niezbyt głębokiej jamy w żwirowisku.

- Auuu- zawyła wystraszona Lena. Bała się o małą.

Na szczęście nic się nie stało. Mała otrzepała się i wstała, nawet nie zapłakała. Zrobiła się dzielniejsza i bardziej odporna na przeciwieństwa losu.

- Lena- rzekła Karolcia do pieska - tu sobie zacekamy.

Usiedli w tym małym jarze. Karolcia oparła się plecami o żwirowy grzbiet urwiska, a Lena położyła się na jej brzuchu. Grzała dziecko. Tak mała usnęła. Lenka przez całą noc nie zmrużyła oka. Nasłuchiwała.

Następnego dnia około godziny szóstej rano policjant z naszego Komisariatu Policji odkrył dziecko przytulone w jarze do pieska. Dziecko żyło, było tylko brudne, wystraszone i wyziębione.

- Zaniosę cię do mamy – powiedział sierżant. Czyj to piesek?

- Mój – powiedziała z dumą Karolcia.

- Jak ma na imię?

- Lena.

- Lena, idziemy – padł rozkaz, któremu piesek oczywiście się podporządkował.

Sława Leny – ratowniczki dziecka rozeszła się po całej Polsce. Bez wątpienia Lena należy do tej licznej rasy bohaterskich psów, prawdziwych przyjaciół człowieka.

Lena otrzymała od władz kilka kilogramów kiełbasy…Padła nawet propozycja, aby postawić jej w naszym miasteczku pomnik.

O czym tak naprawdę myślała Lena? Tego tak naprawdę nigdy się nie dowiemy. Możemy się jedynie gubić w domysłach.

Chociaż jedno jest pewne. Psy - w przeciwieństwie do ludzi - nie odczuwają potrzeby posiadania własnych pomników.

Od autora: wszelkie ewentualne podobieństwo do osób i postaci żyjących współcześnie jest niezamierzone i wynika wyłącznie z wyobraźni autora.

Copyright by Allen Mironov 2012. All rights reserved. Prawa autorskie zastrzeżone.

Kopiowanie i rozpowszechnianie bez zgody autora zabronione.