An Dương

An Dương là một xã thuộc huyện Tân Yên, tỉnh Bắc Giang, Việt Nam.

Xã An Dương có diện tích 11,51 km², dân số năm 1999 là 6546 người,[1] mật độ dân số đạt 569 người/km².

Cây Dã hương có tên khoa học là Cinnamomum camphora L. Nees. et Eberm, thuộc họ Long não (Lauraceae). Ngoài ra, loài cây này còn có một số tên gọi khác như Chương não, Triều não, Não tử... Cây dã hương có hoa nhỏ màu vàng nhạt, nở vào cuối mùa xuân. Các bộ phận của thân cây có chứa tinh dầu thơm, gỗ đốt thơm như hương trầm. Chiều cao của thân cây có thể đạt tới 50m, cành thưa nhẵn, lá mọc so le, hình bầu dục. Cuống lá dài từ 2,5 đến 3,5cm. Hoa nhỏ, mọc thành chùy ở kẽ, ngắn hơn lá. Quả hình cầu, to bằng hạt tiêu, phía dưới có cuống nhỏ hình chén.

Với cây Dã hương nằm trong Khu di tích Quốc gia đặc biệt đình Dương Lâm có chiều cao 25m, chu vi gốc 4,6 m, tuổi trên 100 năm – Đây là 1 trong 3 cây cổ thụ của huyện Tân Yên vừa được công nhận Cây di sản Việt Nam.

Cây Dã hương cổ thụ nằm trong Di tích đình Dương Lâm, đó là một ngôi đình cổ được xây dựng từ thời Lê trên một khoảng đất cao, thoáng mát ở trung tâm của làng Dương Lâm, xã An Dương, huyện Tân Yên. Tương truyền, trước đó ngôi đình được xây dựng ở khu Bãi Đình, song vì lý do đình ở xa làng lại nhiều giặc giã thường đến quấy phá nên Hoàng Hoa Thám đã cùng với nghĩa quân Yên Thế bàn với nhân dân di chuyển đình về vị trí trung tâm làng Dương Lâm như hiện nay.

Đình Dương Lâm là nơi thờ Đức Thánh Cao Sơn từ thời Hùng Vương thứ 18, Lâm Giang đô thống và phối thờ ba vị Quận công Dương Đình Bột, Dương Đình Tuấn, Dương Đình Cúc.

Trong Khởi nghĩa nông dân Yên Thế (1884 – 1913) tại Dương Lâm có Dương Đình Hậu (còn gọi là cụ Cai Hậu) là người đã giúp Hoàng Hoa Thám rất đắc lực trong việc đánh thực dân Pháp từ năm 1885-1895. Truyền tích về Cai Hậu được mọi người dân trong làng Dương Lâm khắc ghi và truyền cho đời sau, rằng trong Khởi nghĩa Yên Thế, đình Dương Lâm là nơi đi về và là pháo đài vững chắc của nghĩa quân Yên Thế ngay trước dinh phủ của Pháp và tay sai ở Nhã Nam. Cũng trong thời gian chiến đấu sinh tử ấy, Đề Thám đã gửi con trai cả của mình là Cả Trọng đến làng Dương Lâm ăn học tại nhà cụ Cai Hậu. Để đảm bảo an toàn cho các tướng lĩnh và nghĩa quân Yên Thế, cụ Cai Hậu đã cho đào một hầm bí mật từ hậu cung đình Dương Lâm xuyên ra bờ ao rồi thông đi nơi khác. Đến nay dấu vết vẫn còn. Đình Dương Lâm đã chứng kiến biết bao cuộc họp quan trọng diễn ra giữa thủ lĩnh nghĩa quân với các tướng lĩnh của Hoàng Hoa Thám như Thống Lĩnh (Dương Lâm), Đề Trung (làng Hạ), Đề Thị (làng Thị), Thống Luận (làng Trũng)…

Trong thời gian này tại làng Dương Lâm đã diễn ra nhiều cuộc đụng độ giữa nghĩa quân Yên Thế với quân Pháp, bọn chúng đã vây làng Dương Lâm. Nhân dân và nghĩa quân đã cùng nhau kề vai sát cánh, dũng cảm chống lại kẻ thù dưới sự chỉ huy của Cai Hậu và Hoàng Hoa Thám buộc chúng phải rút lui.

Trong cuộc đấu tranh quyết liệt với kẻ thù, vị thủ lĩnh nghĩa quân Yên Thế vẫn đặc biệt quan tâm tới những công trình kiến trúc tín ngưỡng, đặc điệt là đình Dương Lâm. Đề Thám đã bàn với Cai Hậu chuyển đình về trung tâm làng và Đề Thám đã cùng cụ Cai Hậu trồng cây Dã Hương ở trước sân đình làm kỷ niệm. Từ khi đó đến nay đã hơn 100 năm trôi qua, cây Dã Hương đã trở thành cây cổ thụ quanh năm che mát mảnh đất linh cùng với những câu chuyện kể về một thời kỳ lịch sử oanh liệt còn vang mãi trong tâm mỗi người dân nơi đây.

Hội đình Dương Lâm hàng năm diễn ra vào ngày 19 tháng Giêng. Đây là dịp để dân làng ôn lại truyền thống và tri ân những người có công với làng, nước.