Ở Việt Nam, gà cúng được chọn là gà trống thiến và thông thường được luộc để cúng mà ít khi tế sống. Bởi theo quan niệm dân gian, gà trống là biểu tượng của các đức tính cao quý: nhân, nghĩa, dũng, trí, tín và còn là một hình tượng cát tường trong mỗi dịp xuân sang. Gà được luộc rồi bày lên bàn thờ hoặc bày ra bàn để cúng và sau đó được đưa vào tiệc cho mọi người cùng thưởng thức.
Gà cúng rất phổ biến trong các dịp cúng kỵ, lễ và dịp Tết. Luộc gà cúng phải cẩn thận hơn rất nhiều so với việc luộc gà ăn ngày thường.
Khi chuẩn bị mâm cỗ Giao Thừa, bạn phải đặt gà cúng lên đĩa to, bày ngay ngắn trên đĩa, mỏ ngậm bông hoa hồng đỏ. Điều quan trọng nhất là phải đặt đầu gà quay ra đường để đón quan Hành Khiển năm mới đi qua. Theo quan niệm dân gian thì mỗi năm Thiên Đình lại thay toàn bộ quan quân trông nom việc hạ giới. Cách đặt gà cúng như vậy còn có ý nghĩa gọi mặt trời chiếu vào nhà mình.
Riêng gà đặt cúng trên bàn thờ, quan niệm chung thường là đặt gà quay đầu vào trong bát hương với tư thế há miệng, chân quỳ, cánh duỗi tự nhiên. Tư thế này được coi là “con gà biết kêu, biết gáy, đang chầu”. Không đặt gà quay đầu ra, vì cho đó là gà “không chịu chầu”. Thực tế là gà quay đầu ra ngoài sẽ đẹp hơn khi quay đầu về bát hương, phao câu chổng ra ngoài. Nhưng đó chỉ là hình thức đẹp, chứ không có ý nghĩa gì.
Thu Vân tổng hợp