නූතන ශ්‍රී ලංකාවේ ජාතික ගෞරව සම්මාන ලබා දීම 1986 දී අරඹන ලද්දේ , National Honours Act of 1986 මගිනි.
ශ්‍රී ලාංකිකයන් හෝ වෙනත් ජාතිකයන් විසින් ඉටු කරන ලද සේවය පිළිගැනීම සඳහා පිරිනමනු ලබන දේශීය ගෞරව ක්‍රමයක් මෙමගින් ස්ථාපිත කරන ලදී.
ජාතියට කළ සේවය සඳහා
1.ශ්‍රී ලංකාභිමන්‍ය
ශ්‍රී ලංකාභිමාන්‍ය පිරිනමනු ලබන්නේ “ජාතියට සුවිශේෂී හා කැපී පෙනෙන සේවයක් කළ අයටය.මෙම ගෞරවය හිමිවිය හැක්කේ සමකාලීනව ශ්‍රී ලාංකිකයන් පස් දෙනෙකුට පමණක් වන අතර මරණින් පසු වුවද ප්‍රදානය කළ හැකිය.
2.දේශමාන්‍ය
“ඉහළ පුණ්‍ය සේවාවක් වෙනුවෙන්” ශ්‍රී ලංකා රජය විසින් පිරිනමනු ලබන ශ්‍රී ලංකා ජාතික ගෞරවය ශ්‍රී ලංකාභිමාන්‍ය සම්මානයට පසුව දෙවැනි අභිමානය වේ.
3.දේශබන්දු
දේශබන්දු යනු ශ්‍රී ලංකාවේ තුන්වන ඉහළම ජාතික ගෞරවයයි. එය පිරිනමනු ලබන්නේ "පුණ්‍ය සේවය වෙනුවෙන්"
4.ශ්‍රී ලංකා සිඛාමනි
ශ්‍රී ලංකාවේ සිඛාමනි (ශ්‍රී ලංකාවේ වටිනා මැණික) යනු “ජාතියට සේවය කිරීම” සඳහා වූ ජාතික ගෞරවයකි.
5.ශ්‍රී ලංකා තිලක
ශ්‍රී ලංකා තිලක යනු “ජාතියට කරන සේවය වෙනුවෙන්” යන නාමික නොවන ජාතික ගෞරවයකි.
නිර්භීතකම සඳහා
6.වීර චුඩාමනී
වීරා චුදාමානි යනු "ඉහළම පෙළේ නිර්භීත ක්‍රියා වෙනුවෙන්" පිරිනමන ලද ජාතික ගෞරවයකි. වීර චුදාමනී දේශබන්දුට වඩා පහත් මට්ටමක සිටී.
7.වීරා ප්‍රතාපා
වීරා ප්‍රතාපා යනු “ඉහළම පෙළේ නිර්භීත ක්‍රියා වෙනුවෙන්” පිරිනමන නාමික නොවන ජාතික ගෞරවයකි. වීරා ප්‍රතාපා ශ්‍රී ලංකා තිලක සම්මානයට වඩා පහත් මට්ටමක සිටී.
විද්‍යාත්මක ජයග්‍රහණය සඳහා
8.විද්‍යා ජෝති
විද්‍යා ජෝති යනු “විශිෂ්ට විද්‍යාත්මක හා තාක්‍ෂණික ජයග්‍රහණ වෙනුවෙන්” පිරිනමන ජාතික ගෞරවයකි. තෝරාගත් ක්‍ෂේත්‍රයේ කැපවීමෙන් කටයුතු කිරීම තුළින් රටේ සංවර්ධනයට කැපී පෙනෙන දායකත්වයක් සැපයීම ශ්‍රී ලංකාවේ විද්‍යාවට ලැබෙන ඉහළම ජාතික ගෞරවයයි. එය සාම්ප්‍රදායිකව සම්මානලාභියාගේ නමට මාතෘකාවක් හෝ උපසර්ගයක් ලෙස භාවිතා කරයි. විද්‍යා ජෝති සම්මානය වීරා චුඩාමනී සම්මානයට ට වඩා පහත් මට්ටමක සිටී.
9.විද්‍යා නිධි
විද්‍යා නිධි යනු “පුණ්‍ය විද්‍යාත්මක හා තාක්‍ෂණික ජයග්‍රහණ වෙනුවෙන්” පිරිනමන ජාතික ගෞරවයකි. විද්‍යා නිධි සම්මානය ශ්‍රී ලංකා සිඛාමනීසම්මානයට වඩා පහත් මට්ටමක සිටී.
කලා, සංස්කෘතිය හා නාට්‍ය කලාවේ ජයග්‍රහණ සඳහා
10.කලා කීර්ති
කලා කීර්ති යනු "කලා, සංස්කෘතික හා නාට්‍යවල අසාමාන්‍ය ජයග්‍රහණ සහ දායකත්වය වෙනුවෙන්" පිරිනමන ජාතික ගෞරවයකි. එය ශ්‍රී ලංකාවේ කලා, සංස්කෘතිය හා නාට්‍ය සඳහා ඉහළම ජාතික ගෞරවය වේ. එය සාම්ප්‍රදායිකව සම්මානලාභියාගේ නමට මාතෘකාවක් හෝ උපසර්ගයක් ලෙස භාවිතා කරයි. කලා කීර්ති සම්මානය විද්‍යා ජෝතිසම්මානයට වඩා පහත් තැනක සිටී.
11.කලා සූරි
කලා සූරි යනු "කලාවේ දියුණුවට විශේෂ දායකත්වයක් වෙනුවෙන්" පිරිනමන ජාතික ගෞරවයකි. කලා සූරි සම්මානය විද්‍යා නිධි සම්මානයට වඩා පහත් මට්ටමක සිටී.
ජාතික නොවන අය සඳහා
1.ශ්‍රී ලංකාවේ මිත්‍ර විභූෂන
ශ්‍රී ලංකාවේ මිත්‍ර විභූෂන යනු පුරවැසියන් නොවන අයට හිමි ඉහළම ගෞරවය වන අතර එය රාජ්‍ය නායකයින් සහ රාජ්‍ය නායකයින් සඳහා වෙන් කර ඇත.
2.ශ්‍රී ලංකා රත්න
ශ්‍රී ලංකා රත්න යනු ශ්‍රී ලාංකික ගෞරවයක් වන අතර එය විදේශිකයින්ට හෝ ජාතික නොවන අයට “ජාතියට සුවිශේෂී හා විශිෂ්ට සේවාවක් වෙනුවෙන්” පිරිනමනු ලැබේ. එයට රන් පදක්කමක් "නවරත්න" (ශ්‍රී ලාංකික මැණික්) 9 කින් මනෙල් සංකේතයක් (රටේ ජාතික මල) ඇතුළත් කර ඇත.
3.ශ්‍රී ලංකා රංජන
ශ්‍රී ලංකා රංජන යනු ශ්‍රී ලාංකික ගෞරවයක් වන අතර එය විදේශිකයින්ට හෝ ජාතික නොවන අයට “අතිශයින්ම පුණ්‍යවන්ත සේවයේ විශිෂ්ට සේවය වෙනුවෙන්” පිරිනමනු ලැබේ.
4.ශ්‍රී ලංකා රම්‍යා
ශ්‍රී ලංකා රම්‍යා යනු ශ්‍රී ලංකා ගෞරවයක් වන අතර එය විදේශිකයින්ට හෝ ජාතික නොවන අයට “විශිෂ්ට සේවය වෙනුවෙන්” පිරිනමනු ලැබේ.
ශ්‍රී ලංකාභිමාන්‍ය සම්මානය
ශ්‍රී ලංකා රජය විසින් මෙරට සිවිල් පුරවැසියෙකුට ලබා දෙන ඉහළම සම්මානය වන්නේ ශ්‍රී ලංකාභිමාන්‍ය හෙවත් ශ්‍රී ලංකා අභිමානී සම්මානය යි. 1986 වසරේ සිට මේ දක්වා ප්‍රදානය කරන ශ්‍රී ලංකාවේ ඉහළම සිවිල් ජාතික ගෞරව අභිධානය වන්නේ එය යි.
රජය නියෝජනය කරමින් ශ්‍රී ලංකාවේ ජනාධිපතිවරයා විසින් මෙම සම්මානය ප්‍රදානය කෙරෙනවා. මෙම ගෞරවාභිධානය සමකාලීනව දැරිය හැක්කේ ශ්‍රී ලාංකිකයන් පස්දෙනෙකුට පමණ යි. ඒ කියන්නේ එම සම්මානය ලබා සිටින පස් දෙනෙකු ජීවතුන් අතර සිටී නම් එම සම්මානය සයවෙනියෙකුට ලබා දිය නොහැකි යි. පුද්ගලයෙකුගේ මරණයෙන් අනතුරුව ද මෙම අභිධානය පිරිනැමිය වන අතර මෙරට අවසාන ශ්‍රී ලංකාභිමාන්‍ය සම්මානය හිමිවූ W.D අමරදේව ශූරීන්ට එම සම්මානය 2017 වසරේ හිමි වන විට ඔහු ජීවත්ව සිටියේ නැත.
දැනට මෙම සම්මානය ලබා ගත් ශ්‍රී ලංකාවේ ගෞරවනීය පුරවැසින් අට දෙනකු සිටී.
1.රණසිංහ ප්‍රේමදාස ජනාධිපතිවරයා (1986 වසරේ දී)
පළමු ශ්‍රී ලංකාභිමාන්‍ය සම්මානය ලබා ගන්නේ එවකට අගමැති ලෙස කටයුතු කළ රණසිංහ ප්‍රේමදාස යි.
පළමු ශ්‍රී ලංකාභිමාන්‍ය සම්මානය ප්‍රදානය කරන්නේ 1986 වසරේ දී එවකට ජනාධිපති ජේ.ආර් ජයවර්ධන අතින් එවකට අගමැති වන වන රණසිංහ ප්‍රේමදාසට යි. සම්මානය පිරිනමන්නේ මෙරට රාජ්‍ය පාලනය හා දේශපාලන ක්ෂේත්‍රය වෙනුවෙනි.
2.D.B විජේතුංග ජනාධිපතිවරයා ( 1993 වසරේදී )
1993 වසරේ දී එවකට ජනාධිපති රණසිංහ ප්‍රේමදාස විසින් එවකට අගමැති ලෙස කටයුතු කළ D.B විජේතුංගට ශ්‍රී ලංකාභිමාන්‍ය සම්මානය පිරිනමනු ලබනවා.ඒ දේශපාලන හා රාජ්‍ය පාලනය සම්බන්ධයෙන් විජේතුංගයන් කළ සේවයට උපහාර පිණිස යි.
ලංකාවේ තුන්වන විධායක ජනාධිපතිවරයා මෙන්ම ජනාධිපතිවරණයකින් තොරව එම ධූරයට පත් වූ එකම ජනාධිපතිවරයා වන්නේ ද D.B විජේතුංග යි.
2005 වසරේ දී එවකට ජනාධිපති චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායක ජනාධිපතිවරිය විසින් ශ්‍රී ලංකාභිමාන්‍ය සම්මාන දෙකක් පිරිනමනවා.
3.ආතර් සී ක්ලාක් (2005 වසරේදී)
චන්ද්‍රිකා තුනක් පෘථිවියට ඉහළින් රැඳවීමෙන් ලෝකයේ වෙන ඕනෑම සිදුවීමක් ලෝකයේ ඕනෑම ස්ථානයක සිට ආවරණය කළ හැකිය යන සංකල්පය ඉදිරිපත් කරන්නේ ආතර් සී. ක්ලාක් නම් විද්‍යා ප්‍රබන්ධ ලේඛකයා යි. ඔහු ඉදිරිපත් කළ බොහෝ සංකල්ප ලෝකයේ ප්‍රසිද්ධ වෙන අතර චන්ද්‍රිකා තාක්ෂණයේ ප්‍රගමනය උදෙසා ඒවා වැදගත් වෙනවා. මේ හේතුවෙන් බ්‍රිතාන්‍ය ජාතික ක්ලාක්ට මෙරට ගෞරවණිය පුරවැසිභාවය හිමිවෙන අතර ලැබිය හැකි ඉහළම සම්මානය ද පිරිනැමෙනවා.
4.ලක්ෂ්මන් කදිරගාමර්(2005 වසරේදී)
2005 වසරේම මෙම සම්මානය හිමි වන්නේ ඔක්ස්ෆර්ඩ් විශ්වවිද්‍යාලයයේ ශිෂ්‍ය සංගමයේ හිටපු සභාපතිවරයෙක් හා මෙරට ඉතිහාසය තුළ බිහි වූ කීර්තිමත්ම විදේශ කටයුතු අමාත්‍යවරයෙක් වූ ලක්ෂ්මන් කදිරගාමර්ට යි. වෙසක් පොහොය දිනය අන්තජාතික නිවාඩු දිනයක් බවට පත් කිරීමට මූලික වීම මෙන්ම LTTE සංවිධානය මිනීමරු ත්‍රස්ත සංවිධානයක් බව ජාත්‍යන්තරය හමුවේ සාර්ථකව කරුණු දැක්වීමට කැප වී කටයුතු කිරීම කැපී පෙනේ.
2007 වර්ෂයේදී එවකට ජනාධිපති මහින්ද රාජපක්ෂ විසින් ශ්‍රී ලංකාභිමාන්‍ය සම්මාන තුනක් පිරිනමනවා.
5. A.T ආරියරත්න (2007 වර්ෂයේදී)
ශ්‍රී ලංකාවේ විශාලතම ස්වේච්ඡා සේවා සංවිධානය වන සර්වෝදය ව්‍යාපාරය ආරම්භ කරමින් මෙරටට කරන ලද සේවය වෙනුවෙන් A.T ආරියරත්නට එම සම්මානය 2007 වසරේ දී හිමිවෙනවා. එම කාර්යය වෙනුවෙන් ඔහුට 1969 වසරේ දී ආසියාවේ පිළිගැනීමෙන් ඉහළම සම්මානය වන රාමෝන් මැග්සේසේ සම්මානය ද හිමි වෙනවා.
6.ලෙස්ටර් ජේම්ස් පීරිස් (2007 වර්ෂයේදී)
ජාත්‍යන්තර කීර්තියට පත් ප්‍රවීණ සිනමාවේ දී ආචාර්ය ලෙස්ටර් ජේම්ස් පීරිස් කලාකරුවාට ද මෙම සම්මානය 2015 වසරේ දී හිමි වෙනවා. දේශීය සිනමාව අන්තර් ජාතික කීර්තියට පත් කිරීමට සිය නිර්මාණ දායකත්වය සැපයූ ජ්‍යෙෂ්ඨතම ලාංකීය සිනමාකරුවා ලෙස ද ආචාර්ය ලෙස්ටර් හඳුන්වා දිය හැකියි.
7.ක්‍රිස්ටෝපර් වීරමන්ත්‍රී (2007 වර්ෂයේදී)
නීති ක්ෂේත්‍රයෙන් මෙරට පුරවැසියෙක් ගමන් කළ ඉහළම ස්ථානය වන්නේ අන්තර්ජාතික අධිකරණයේ උප සභාපති ධූරය යි. එම ධූරයේ කටයුතු කළ එකම ලාංකිකයා වන්නේ ක්‍රිස්ටොෆර් වීරමන්ත්‍රී යි. 1997 වසරේ සිට 2000 වසර දක්වා වූ කාල සිමාවේ දී ඔහු එම ධූරය උසුලනු ලබනවා. ඔහුටත් 2007 වසරේ දී එම සම්මානය හිමි වෙනවා.
8.ආචාර්ය පණ්ඩිත් අමරදේව (2017 වසරේදී )
“හෙළයේ මහා ගාන්ධර්වයා”ලෙසින් කීර්තිනාම ලැබූ, තම විෂයය පරතෙරට උගත්, සිංහල සංගීතය වෙනුවෙන් සුවිසල් මෙහෙවරක් ඉටු කළ ආචාර්ය පණ්ඩිත් W.D අමරදේවයන්ගේ නමට ශ්‍රී ලංකාභිමාන්‍ය සම්මානය හිමි වෙන්නේ 2017 වසරේ දී යි. එය දැනට ශ්‍රී ලංකාභිමාන්‍ය සම්මානයක් ලබා දුන් අවසන් අවස්ථාව ලෙස ද සඳහන් කළ හැකි යි. වත්මන් ජනපති මෛත්‍රිපාල සිරිසේන විසින් ඒ සම්මානය පිරිනැමෙන විට අමරදේවයන් මෙලොව හැරගොස් සිටියේය.
ශ්‍රී ලංකා මිත්‍ර විභූෂන
ශ්‍රී ලංකා මිත්‍ර විභූෂන සම්මානය ශ්‍රී ලාංකික නොවන අයට පිරිනමන පිදෙන ගෞරවයක් වන අතර, ශ්‍රී ලංකාව සුහද සබඳතා පවත්වන රාජ්‍ය නායකයින්ට සහ රාජ්‍ය නායකයින්ට ඔහු / ඇය ඒ සදහා සුදුසු යැයි සිතන විට සහ ශ්‍රී ලංකා ජනාධිපතිවරයා විසින් පිරිනමනු ලැබේ.
ගෞරවය ලබන්නාට උපුටා දැක්වීමක් සහ රිදී පදක්කමක් පිරිනමනු ලබන අතර එය ගෙල වටා පැළඳිය යුතු අතර, නෙළුම් මල, ලෝකය, සූර්යයා, සඳ සහ සංකේත සහිත ශ්‍රී ලංකා මැණික් වර්ග නවයක් (නවරත්න) වලින් සරසා අලංකාර කර ඇත.
2008 පෙබරවාරි මාසයේදී ජනාධිපති මහින්ද රාජපක්ෂ මහතා විසින් මෙම ගෞරවය හඳුන්වා දෙන ලදී.
Awardees include:
2008
Maumoon Abdul Gayoom
2014
Mahmoud Abbas
Yasser Arafat
ශ්‍රී ලංකා රත්න
ශ්‍රී ලංකා රත්න යනු විදේශිකයින්ට හෝ ජාතික නොවන අයට ශ්‍රී ලංකාවේ දී පිදෙන ජාතික ගෞරවයක් වන අතර එය “ජාතියට සුවිශේෂී හා විශිෂ්ට සේවාවක් වෙනුවෙන්” පිරිනමනු ලැබේ. එම සම්මානයට උපුටා දැක්වීමක් සහ රන් පදක්කමක් "නවරත්න" (ශ්‍රී ලාංකික මැණික්) 9 කින් මනෙල් සංකේතයක් (රටේ ජාතික මල) ඇතුළත් කර ඇත.
Awardees
1998
Susumu Saegi
2005
Bernard de Gaulle
David C. Sanders
Hosel Norota
Sir Michael Morris
Michael Ondaatje
N. Ram
S. D. Muni
Tetsuya Hino
Thilo W. Hoffmann
2019
Yasushi Akashi