De Successiewet

Staatssecretaris De Jager heeft op 20 april 2009 het wetsvoorstel 'Vereenvoudiging bedrijfsopvolgingsregeling en herziening tariefstructuur in de Successiewet 1956, alsmede introductie van een regeling voor afgezonderd particulier vermogen in de Wet inkomstenbelasting 2001 en de Successiewet 1956' naar de Tweede Kamer gestuurd. Dit wetsvoorstel is aangenomen en wordt dan ook gebruikt vanaf 1 januari 2010

In de volgende hoofdstukken worden de wijzigingen van de Successiewet 1956 behandeld, zoals deze per 1 januari 2010 zijn ingegaan (voor hoofdstukken klikt links op hamburgermenu)

Een van de wijzigen is dat "Successierecht" vanaf 1 januari 2010 "Erfbelasting" is en dan "Schenkingsrecht" per 1 januari 2010 "Schenkbelasting" is.

Uitvoerig wordt deze herziening behandeld in mijn boek "Successiewet 1956, herziening 2010.

Dit boek is gratis te downloaden via Successiewet 2010 in pdf"

Na het overlijden zal er aangifte erfbelasting moeten worden gedaan.

Door de gemeente wordt aan de Belastingdienst de naam van de overledene doorgegeven en de naam van degene die aangifte van het overlijden heeft gedaan bij de gemeente.

Binnen 14 dagen na overlijden zal de Belastingdienst een antwoordkaart versturen of een nalatenschapsbrief. 

Daarop moet de volgende gegevens worden ingevuld en doorgegeven  moeten worden aan de belastingdienst.

a.  correspondentieadres,
b. aantal kinderen en
c. of er een testament is.

Enige tijd na overlijden wordt een aangiftebiljet toegezonden aan het adres die op het antwoordkaartje was ingevuld.

Is de informatie nooit retour gezonden, dan wordt de aangifte aan een van de erfgenamen verzonden. (meestal aan het oudste kind)

Indien u na ongeveer 5 maanden geen aangifte erfbelasting heeft ontvangen en u weet dat er erfbelasting verschuldigd is, moet men zelf om een aangifte vragen (anders een boete) (belastingtelefoon 0800 0543) 

Dit is niet nodig wanneer iedere erfgenaam minder verkrijgt dan het vrijgestelde bedrag voor de erfbelasting.

Ingevolge de successiewet is er erfbelasting verschuldigd over de waarde welke krachtens erfrecht wordt verkregen door een erfgenaam of legataris.

voorbeeld

Erflater overleden, erfgenaam is 1 kind. Bij testament heeft erflater een bedrag van e 10.000 gelegateerd aan zijn vriendin. 

Saldo nalatenschap e 100.000.
Verkrijging door vriendin is e 10.000. Verkrijging uit de nalatenschap door kind is e 90.000
Vriendin is dan erfbelasting verschuldigd over e 10.000 en kind over e 90.000.

Tevens zijn er in de successiewet bepaalde verkrijging vermeld, die niet krachtens erfrecht worden verkregen, maar toch belast zijn met erfbelasting. 

Een verkrijging die niet krachtens erfrecht worden verkregen en fiscaal toch belast zijn, zijn onder andere polisuitkeringen van verzekeringsmaatschappijen of schenkingen door de overledene tijdens leven zijn gedaan binnen 180 dagen voor overlijden.

schenkingen binnen 180 dagen voor overlijden 

De successiewet heeft een bepaling, die aangeeft dat alle schenkingen die een erflater binnen 180 dagen voor zijn overlijden heeft gedaan, geacht wordt krachtens erfrecht te zijn verkregen.

voorbeeld

Erflater overleden op 1 maart 2024, geen testament
Op 1 januari 2024 heeft hij aan zijn zoon een schenking gegeven van e 10.000 in contanten
Erfgenamen zijn zoon en dochter ieder 1/2, saldo nalatenschap e 100.000
Dochter verkrijgt dus de helft is e 50.000 over dit bedrag is dan erfbelasting verschuldigd
Zoon verkrijgt de helft is e 50.000 + de schenking binnen 180 dagen ad e 10.000.
Zoon is dus over een bedrag van e 60.000 erfbelasting verschuldigd.

(Over de schenking van e 10.000 is ook schenkbelasting verschuldigd. Deze schenkbelasting  wordt dan evenredig in mindering gebracht bij de erfbelasting van de zoon)

Berekening erfbelasting

Indien er geen testament is en er sprake is van de wettelijk verdeling, dan wordt de erfbelasting op de volgende manier vastgesteld.

casus 

Er sprake is van wettelijke verdeling en rente volgens de wet, is wettelijke rente minus 6, dan wordt er geacht een vruchtgebruik te zijn. (dus er wordt geen ander rentepercentage gekozen) 

Gezien de wet worden de schuldig gebleven erfdelen geacht renteloos te zijn.

Erfbelasting is dan verschuldigd over de waarde van het verkregen erfdeel, dan

voor de partner:
over de waarde vruchtgebruik

voor de kinderen:
over de waarde blote eigendom

voorbeeld 

(met eventuele vrijstellingen voor successie geen rekening gehouden.)

saldo nalatenschap e 75.000 partner en twee kinderen erfgenaam
ieder erfdeel 1/3 is e 25.000

alles wordt toebedeeld aan partner, opeisbaar bij overlijden partner.
de kinderen hebben een vordering op partner. Over de waarde van deze vordering is erfbelasting verschuldigd.

erfbelasting verschuldigd over:
verkrijging en erfbelasting 

door partner 

schuldig erfbelasting over erfdeel e 25000 plus vruchtgebruik over erfdelen kinderen

door kinderen ieder 

schuldig over erfdeel 1/3 is e 25.000 minus waarde vruchtgebruik partner 

FICTIES

Erfbelasting is verschuldigd over de belastbare verkrijging.

Een belastbare verkrijging is de verkrijging uit de nalatenschap plus de ficties.

Ficties zijn bedragen welke bij worden geteld bij een verkrijging die voortkomen uit overeenkomsten die een erflater met een erfgenaam heeft gemaakt. Ook de polisuitkeringen vallen onder deze ficties

ficties zijn onder andere:

1. schenkingen gedaan binnen 180 dagen voor overlijden.

2. verkoop eigen woning aan kind een de verkoper blijft er wonen

3. verblijvingsbeding, de gezamenlijke goederen gaan naar de partner

polis uitkeringen/verzekeringsuitkeringen

Deze zijn niet makkelijk te bepalen of deze voor de erfbelasting zijn belast of niet

De basis voor een polisuitkering is dat indien de verzekeringnemer is overleden, de polisuitkering altijd is belast voor de erfbelasting.

Een uitzondering is hierop, indien het een lijfrentepolis betreft. Een lopende lijfrentepolis is vrij van erfbelasting.

Alleen indien een lijfrente wordt verkregen door een partner, dan wordt de gekapitaliseerde waarde van die polisuitkering verminderd van de vrijstelling partner.

Echter en kapitaalpolis met een lijfrenteclausule is weer belast voor de erfbelasting, mogelijk ook nog rekening houdende met de inkomstenbelasting die over de verzekeringsuitkering schuldig kan zijn.

Het successierecht zelf berekenen kan via de site van de Belastingdienst.