Schuldig gebleven erfdeel

Schuldig gebleven erfdelen

(artikel 9, lid 2 SW)

Indien de wettelijke verdeling van toepassing is, of een erflater heeft in zijn testament een ouderlijke boedelverdeling overeengekomen, dan verkrijgen de kinderen een vordering in contanten ter grootte van hun vastgestelde erfdeel.

Bij het overlijden van de eerststervende is over de contante waarde erfdeel door de kinderen successierecht verschuldigd.

Er is erfbelasting over de contante waarde erfdeel schuldig omdat de kinderen niet direct hun erfdeel in handen krijgen en alleen een vordering krijgen ter grootte erfdeel en opeisbaar bij overlijden langstlevende partner.

Omdat de kinderen niet direct over het erfdeel kunnen beschikken is de waarde van het erfdeel minder.

Als de wettelijke verdeling van toepassing is, dan moet de langstlevende partner het successierecht voorschieten. Bij een ouderlijke boedelverdeling staat meestal in het testament op welke manier het successierecht over de contante waarde erfdelen kinderen moet worden verrekend.

(is er geen verrekening erfbelasting in testament opgenomen, dan moet de langstlevende partner de erfbelasting voorschieten en verrekening met de schuld "schuldig gebleven erfdeel kinderen"

De langstlevende partner heeft dan na het overlijden van de eerststervende dan ook een schuld aan de kinderen. Over deze schuld moet de langstlevende een rente betalen.

Bij een wettelijke verdeling is deze te betalen rente vastgesteld op: "de wettelijke rente minus 6"

Wanneer de wettelijke rente in een bepaald jaar 7% is, dan moet de langstlevende in dat jaar een rente van 7% - 6 = 1% bijschrijven bij de hoofdsom.

Ook kan een eeststervende in een testament een ander percentage hebben bepaald. Ook kan bij de wettelijke verdeling, of bij een tenzij clausule in een testament, door de erfgenamen een ander percentage overeenkomen.

Wanneer de erfgenamen een ander rentepercentage willen overeenkomen, kan dit tegenwoordig zonder een notariele akte.

Wel moet er aan bepaalde voorwaarden worden voldaan bij een keuze voor de rente van een schuldig gebleven erfdeel.

Deze voorwaarden zijn:

a. de aangifte erfbelasting eerststervende moet binnen 8 maanden na overlijden zijn ingediend.

b, In de aangifte moet duidelijk zijn aangegeven dat de erfgenamen een ander rente percentage schuldig gebleven erfdeel zijn overeengekomen .

c. het nieuwe percentage moet ook in deze aangifte erfbelasting zijn vermeld.

Tot 2023, moest indien de erfgenamen een ander rente percentage overeen zijn gekomen, dit binnen 8 maanden na datum overlijden doen EN in een notariele akte laten opnemen..

Het is aan te raden ter voorkoming van problemen in de toekomst een renteafspraak via een notaris vast te laten leggen. (ook dan moet in de aangifte erfbelasting eerststervende zijn aangegeven dat er een ander rente percentage van toepassing is)

Is de renteafspraak niet in de aangifte erfbelasting eerststervende aangeven, dan kan de afgesproken rente over het schuldig gebleven erfdeel eerststervende niet in mindering bij het overlijden van de langstlevende worden gebracht;.

Het kan voordelig zijn een zo hoog mogelijke rente overeen te komen. De hoofdsom + rente is opeisbaar bij overlijden langstlevende. Hoe langer de langstlevende blijkt leven, hoe grote de schuld dan wordt. Bij overlijden van de langstlevend kan deze schuld, hoofdsom + rente, in mindering van de nalatenschap langstlevende worden gebracht. Hierover is dan verder geen belasting verschuldigd

voorbeeld

nominale schuld eerststervende eur 50.000
afgesproken rente 5% enkelvoudig
langstlevende komt na 10 jaar te overlijden
Haar schuld inzake erfdeel eerststervende is dan ook hoofdsom eur 50.000 + 10 jaar rente a 5% is  eur  25.000, is totaal schuld  eur  75.000, welke bedrag in mindering wordt gebracht nalatenschap langstlevendeTot het jaar 2009 kon door de erfgenamen ieder percentage worden genomen. Ook kon in een testament elk rentepercentage worden opgenomen.

Er werden afspraken gemaakt, of in een testament opgenomen, dat de rente extreem hoog was, bijvoorbeeld 25% per jaar.

Wanneer de langstlevende echtgenote dan kwam te overlijden, had deze een zo grote schuld aan schuldig gebleven erfdelen, dat de nalatenschap van de langstlevende negatief was.

Deze constructie is nu bij de herziening van de Successiewet in 2010 gerepareerd. Als de rente hoger is dan 6% samengesteld, dan wordt de rente, die hoger is dan 6% samengesteld, fiscaal niet geaccepteerd.

Bij de herziening is geen overgangsregeling van toepassing, de percentages die voor 1-1-2010 zijn afgesproken en extreem hoog zijn, vallen nu ook onder de nieuwe regeling.

De erfrechtelijke mag dus niet hoger zijn dan 6% samengesteld.

Dit percentage moet dan bekeken worden over de gehele periode; een enkelvoudige rente moet dus worden omgerekend naar een samengestelde rente.

voorbeeld

• In het jaar 1999 overlijdt een man. In een testament heeft hij een ouderlijke boedelverdeling opgenomen. De erfdelen van de kinderen moet de langstlevende partner schuldig blijven tegen een rente van 9% samengesteld. De nalatenschap van de man was  eur 500.000, twee erfgenamen, partner en kind ieder de helft is  eur  250.000.
  In het jaar 1999 is er over de verkrijging door het kind totaal een bedrag van  eur  37.199 aan successierecht voldaan, die, conform de bepaling in het testament, door de langstlevende partner moest worden voorgeschoten.
  In het jaar 2010 overlijdt de langstlevende partner.
  
  De partner heeft een schuld aan kind van de hoofdsom

e  250.000,  voorgeschoten successierechten 1999  eur  37.399 is  totaal schuld e 212.601

vermeerderd met 11 jaar rente a 9% samengesteld is e 336.000

De totale schuld van de overleden partner aan kind is dus e 548.601

• In de herziening Successiewet 2010 is nu opgenomen dat rente over de schuldig gebleven erfdeel eerst-overledene partner niet hoger mag zijn dan 6% samengesteld. (artikel 9, lid 2 SW)
  
  Is de berekende rente over de onderbedelingsschuld meer dan 6% samengesteld, dan is het meerdere fictief belast met Erfbelasting.
  
  In bovenstaande voorbeeld is de berekening dan:
  De partner heeft een schuld aan kind van de hoofdsom e 250.000,  minus voorgeschoten successierechten 1999 e 37.399 blijft totaal schuld e 212.601,  vermeerderd met 11 jaar rente  6% samengesteld is e 190.979

De totale schuld van de overleden partner aan kind is dus e 403.580

Het verschil tussen de schuld inclusief 9% samengestelde rente ad. e 548.601 en de schuld berekent tegen 6% samengestelde rente ad e 403.580, is e 146.021, zal belast zijn met Erfbelasting.