AURKIBIDEA 

1.- Dantza soltea. 

2.- Helburuak. 

3.- Txapelketen antolakuntza. 

4.- Kategoriak. 

5.- Egutegia, partehartzea eta izen-emateak. 

6.- Bikoteen aurkezpena eta dantza-ordena. 

7.- Piezak eta Musikariak. 

8.- Dantza eta pausoak. 

9.- Epaimahaia eta bere osaketa. 

10.- Puntuazio sistema eta irizpideak. 

11.- Puntuazioak, azken sailkapena eta sariak. 

12.- Txapelketan berrikuntza. 

13.- Antolaketa egitura. 

14.- Prestakuntza: Eskola sarea eta irakasleak. 

ANEXO 1: Puntuazio orria. 

1.- DANTZA SOLTEA

Dantza solteaz hitz egiten dugunean, kutsu herrikoia duten bi dantzez ari gara, herrietako jaietan eta erromerietan dantzatu izan eta, oraindik ere, dantzatzen direnak.

Dantza hauek ez dira Euskal Herrikoak jatorriz. Antza, Fandangoak Andaluzian du jatorria eta Arin-arina Europako iparraldean dantzatzen ziren kontradantzetatik eratorri omen da. Hauek ezaugarri propioak hartu dituzte Euskal Herrian, eta modu berezituak, halaber, gure herriko txoko ezberdinetan.

XX. mendearen erdialdetik aurrera hartu zuten indarra dantza solteko txapelketek, garai honen aurreko txapelketen berri egon badaude ere.

Dantza soltea hiru dantzez dago osaturik: fandangoa, arin-arina, eta biribilketa. Azken hau festetan eta erromerietan ageri arren ez da ohikoa txapelketetan.

2.- HELBURUAK

Araudi honetan Euskal Herriko dantza solte txapeketen antolaketarako irizpide batzuk ezartzen dira. Hauek, xede orientatzailea izanik, herrietako txapelketen oinarriak sortzeko garrantzizko erreferentzia izan nahi dute.

Arautu nahi da txapelketetan parte hartzen duten persona, estamentu eta giza-taldeen arteko erlazioak.

Zehazten dira zenbait alderdi: dantza-kategoriak, bikoteen partehartzea, zozketa, aurkezpenak, musikariak, dantzaren muina, epaimahaia, puntutuazio irizpideak eta abar…

Sustatu nahi dira bide berriak, txapelketak egungo garaietara egoki daitezen, ideia berriak bideratuz eta txapelketa formato berriak bultzatuz.

Bikoteen partehartzea areagotu nahi da. Ikusita, azken garaietan bikote gutxixeago dabiltzala txapelketetan, joera hau aldatzeko neurriak indartuko dira. Ildo honetan, dantza taldeen atea joko dugu taldeko dantzariak herriko edo inguruko herrietako txapelketetan partehartzera anima daitezen.

Dantza solte txapelketa “tranpolin” ederra izanik bikotearentzat eta berau osatzen duten dantzarientzat, hauen garapen pertsonal eta artistikoan eragina izan nahi dugu.

3.- TXAPELKETEN ANTOLAKETA

Udaletxe bakoitza bere herriko txapelketaren oinarria sortzez arduratuko da.

Azken urteotan eman den bezala, Gipuzkoako EDBn integraturik dagoen dantza solteko batzordeak txapelketa antolatzeko babesa emango die laguntza eskatzen duten herrietako antolatzaileei, trukean diru-sari bat ezarriz.

“Dsueltoa” weborrian ezagutzera emango dira urteko txapelketen egutegia eta hauen oinarriak ere. Honez gain, txapelketa amaitu ondoren, emandako sailkapena eta egindako argazkiak ere hemen zintzilikatuko dira.

Dantza solte batzordea arduratuko da:

● Bikoteen izen-emateaz

● Epaimahaia izendatzeaz: idazkaria, eta mahaikideak

● Dantzarako orden-zozketa egiteaz

● Joko diren musika doinuak eta erritmoak ontzat emateaz.

● Txapelketaren sailkapena erabakitzea, bikote bakoitzaren dantza-saioa puntuatuz ezarrita dauden irizpideak jarraituta.

● Txapelketa hobetzeko, antolatzaileei iradokizunak egiteaz.

Herrietako antolatzaileen esku geratuko dira:

● Txapelketen oinarriak sortzea.

●Ongi atondutako eszenalekua jartzea, dantzarako egokia den taulatuaren zoruari inportantzia emanez.

● Aldagela txukuna jartzea; komunekin eta, ahal balitz, dutxarekin.

● Txapelketetan jotzeko trebatuta dauden musikariak aukeratzea.

● Garaikurren eta diru-sarien ardura.

● Txapelketaren aurkezpena prestatu eta aurkezlea/ak aukeratzea.

● Pertsona bat ipintzea, epaimahaiari laguntzeko.

Dantza-solteko batzordeak, gaur egun Gipuzkoako EDBn barne egonik, luzatzen die eskua EDBko beste lurraldeetako ordezkaritzei eta pertsonei lankidetzan aritzeko.

4.- KATEGORIAK

Bi maila ezartzen dira dantzarien adinaren arabera:

● Gaztetxoak: 15 urte artekoak.

● Gazteak: 16 urtetik aurrera.

Bikoteek Gaztetxoen mailan zein Gazteen mailan dantzatzeko aukera

izango dute. Bikote bat osatuta badago kategoria ezberdinetako kideez, hau da, kide bat 15 urtetik behera eta beste kidea 16 urtetik gora, kasu honetan gazteen mailan dantzatzera proposatuko genieke. 

5.- PARTEHARTZEA ETA IZEN-EMATE

● Ohikoa da hainbat herrietan parte hartzea mugatzea, bikote kopuru maximoa jartzen dute. Hau ez da gertatuko ez lurraldetako txapelketetan ez Euskal Herrikoan. Hauetan bikote guztiak onartuko dira.

● Parte hartzea mugatua bada zozketa bidez aukeratuko dira bikoteak. Hori bai, kanpoan geratutako bikoteak zuzenean sartuko dira zozketa bidez ebatzitako hurrengo txapelketan.

● Bikote askok izena eman izanagatik aurre-kanporaketa bat planteatzen bada, txapeketa hau bi egunetan burutzera bideratuko da.

● Bikote gutxik izena emanez gero, aurre-kanporaketa eta ondoren finala egiteko aukera irekita geratzen da, txapelketari mami gehiago ematearren.

● Hamar eguneko izen emate epea ezartzen da.

● Edozein arrazoi dela medio izena emandako bikote batek ezin izango balu txapelketara etorri, aurretik ohartarazi beharko du, itxaron zerrendan dagoen hurrengo bikoteari deitu ahal izateko moduko epean. Hau betetzen ez duen bikotea kanpoan geratuko da zozketaz ebaztuko den hurrengo txapelketan.

● Txapelketa emango den herri bertako eta inguruetako bikoteen parte hartzea sustatuko da.

6.- BIKOTEEN AURKEZPENA ETA DANTZA-ORDENA

● Txapelketan bikoteek dantzatuko duten ordena zozketa bidez ezarriko da. Hau aldez aurretik egingo da, edota txapelketa egunean bertan. Euskal Herriko ta lurralde mailako txapelketetan zozketa beti aldez aurretik burutuko da.

● Izena emandako bikote guztiak sartu egingo dira zozketan, hauek bertan ageri ala ez.

● Gazteen mailan, Bikoteen aurkezpen saioa (II. Eranskina) burutuko da txapelketa hasieran, eta hau puntuagarria izango da. Bi pausotako dantza-saio honetan bikoteak dantzakideari harrera egiteaz gain ikuslearen presentzia hauteman behar du. Dantzan ari diren bitartean aurkezleak bikotearen deskripzio xume bat emango du, sartu gabe aurretik irabazitako sarien aipamenak egiten.

7.- MUSIKARIAK ETA DOINU FROGA

● Txapelketa hasieran dantzatuko diren doinuak froga modura joko dira. Modu honetan bikoteek aukera izango dute ezagutu eta hauetara moldatzeko. Txapelketa bakoitzean epaimahaiak erabakiko du froga hau non burutu: txapelketa aurretik edo behin hau hasita dagoenean.

● Doinuen egokitasuna ikusita, mahai-kideek zuzenketak iradoki dezakete piezen neurrian edota erritmoan.

● Ikusgarritasuna bilatze aldera, doinu ezberdinak jotzea ondo ikusten da, beti ere erritmo eta zailtasun beretsukoak aukeratuz.

● Fandango ta arin arin artean atsedena hartzeko denbora bera izango dute bikote guztiek. Etenaldia 30 - 40 segundukoa izango da.

● Musikarien huts baten ondorioz bikote baten dantza-saioa aldrebestuko balitz, hau, arazorik gabe, errepikatu liteke txapelketa amaieran.

8.- DANTZA ETA PAUSUAK

● Zortzi pausuko (bi bueltako) dantza-saioa izango da Gazteen mailan eta sei pausotako (buelta eta erdikoa) Gaztetxoenean.

● Onartzen da bigarren pausuaren hasieran ekitea dantzan.

● Pausu berean aldakuntza ezberdinak sartzeko joeren aurrean, garrantzizkoa ikusten da oinarrian dagoen pausua identifikagarria izatea.

● Bikote bakoitzak inongo mugarik gabe aukeratuko ditu bere pausuak. Honek ez du kentzen, hau erespetatuz, zenbait txapelketetan pausu zehatz batzuk dantzatzeko eskatzea, bizirik iraun daitezen lehenagoko dantzakerak.

9.- EPAIMAHAIA ETA BERE OSAKETA

● Epaimahaian parte hartzeko beharrezkoa da:

• • • • Dantzan aditua izatea.

      • Dantza soltearekin lotura izatea: lehenago dantzaria izanagatik, irakasten ari edo aritu izanagatik...

      • Txapelketan parte-hartzen duten dantzariekin inongo (familia edo irakaste) erlaziorik ez izatea.

      •  Puntuazio irizpide eta sistemak ezagutzea eta honetan lan egiteko, partekatzeko eta sakontzeko prest egotea.

●Bi pertsonez gutxienez eta bostez gehienez osatuko dira epaimahaiak.

●Dsueltoko batzordean zehaztuko da txapelketa bakoitzaren epaimahaiaren osaketa, kontuan hartuz kideen gogo eta denbora-ahalmenak, eta, ahal den neurrian, aniztasuna bilatuz: generoa, belaunaldia, esperientzia…

● Ahal den neurrian, mahaikideak aldatu egingo dira txapelketa batetik bestera, errotazio bat sortuz.

● Epaimahai bakoitzean mahaiburua izendatuko da, eta bera izango da txapelketan hartutako erabakien arduraduna, ontzat emanez bukaeran azken emaitza. Erreklamazioak egotekotan berak jaso eta ebatziko ditu, eta idatziz hartuko ditu txapelketan eman litezkeen gertaera aipagarriak.

● Epaimahai, ahal dela, taulatuaren behealdean eta taulatuaren aurrean kokatuko da.

10.- PUNTUAZIO SISTEMA ETA IRIZPIDEAK

Honako kontzeptuak aintzat hartuko dira dantza-saioa puntuatzerakoan:

OINAK ETA PAUSUAK: Trebezia eta kalitate teknikoa pausuak egiterakoan (gerritik behera). - (10 puntu)

● Oin puntan eta oin-bularrean indarra.

● Itxiturak: pausuen bukaerak

● Jaurtiketako pausuak, luzamenduak

● Desplazamenduzko pausuak, gurutzatzeak

● Pikeak

● Hanken gurutzatzea

● Birak

● Pausoen zailtasuna

● Pausoen handitasuna

● Pausoen intentsitatea, indarra

● Pausoen gardentasuna

● Simetria

● Trantsizioak, pauso batetik bestera

● …..

GORPUTZA ETA MUGIMENDUA: Gorputz enborraren, buruaren, besoen eta eskuen erabilera, kalitate teknikoaren ikuspuntutik (gerritik gora) eta bikotearen mugimendua espazioan (koreografia). – (10 puntu)

● Koordinazioa, simetria, sinkronia

● Oreka: kontrola, desorekak…

● Bertikaltasuna: goian ala behean

● Gorputzaren jarrera: bikotearen irudia

● Prestaketa fisikoa

● Irekitzeak

● Espazioaren erabilera: gurutzaketak, harat-honakoak,

aurrera ta atzerakoak, gerturatze eta urruntzeak…

● …………..

EREMU ARTISTIKOA - Dantzaldiaren osotasuna artearen ikuspegitik, hau da, bikoteak transmititzen (komunikatzen) duena, bere identitatea (estiloa), bikotekideen arteko konplizitatea… – (10 puntu)

● Alaitasuna, grazia, naturaltasuna, irribarrea, goxotasuna…

● Galanteoa

● Harmonia

● Fintasuna eta dotorezia

● Osagarritasuna (egokitzapena) bikotekide artean

● Dantzaren intentsitatea, abiada eta honen mantentzea edo

aldaketak bilatzea

● Sormena: formen eta pausuen aniztasuna eta aberastasuna

● Ñabardura, sorpresa: keinuak, imintzioak, geldialdiak…

● Aurpegiaren adierazmena

● Kriskitinak

● Janzkera

● .......

DOINUA ETA ERRITMOA: Musika-piezaren doinu eta erritmoaren interpretazioa. – (10 puntu)

● Gardentasuna: azentuak markatzea

● Azentu guztiak markatuz ala interpretazio malguagoa

● Hasiera eta amaierak nola

● Pausu arteko loturetan

● Doinuaren interpretazioa: pausuen indar eta bizitasun

aldaketa

● Zailtasunarekin lotuta

● Kriskitinak erritmoarekin batera

● ………..

AKATSAK – Akatsa nabarmena denean puntuak kentzen zigortuko da. - (puntu negatiboz)

● Puntu galera galdutako konpasen araberakoa izango da

● Deskoordinazioa nabarmen atzeman behar da.

● Mahaikide guztiak bat egonda akats larri bat eman dela, honek eramango du bikotea postu bat galtzera sailkapenean. Hau da nabarmenak diren akatsak zigortu egingo dira.

● ………

11.- PUNTUAZIOAK, AZKEN SAILKAPENA ETA SARIAK 

• • • I. gehigarrian agertzen da epaimahaiak puntuatzeko erabiltzen duen orria. 

    • Txapelketaren azken sailkapena bi eratan atera liteke: 

      • 1. Epaileen puntuazioen batuketa eginez.

        2. Epaile bakoitzari ateratzen zaion sailkapenari begiratuta. Modu honetan epaile bakoitzak lehenengo sailkatu duen bikoteari 25 puntu emango dizkio, bigarrenari 24, hirugarrenari 23, eta banan bana gutxituz atzetik datozenei. Puntuazio hauen batura eginez aterako da txapelketaren emaitza. 

    Bi modu hauen artean, ahal dela, bigarrena erabiliko da. 

• • • Bi bikotek puntuazio berbera lortuko balute, epaileen esku geratuko litzateke berdinketa desegitea. Sailkapena bigarren prozedura bitartez lortu bada, hau desegingo da mahaikide guztiek emandako puntuazioen batuketa eginez. Hau eginda berdinketak oraindik ere iraungo balu, dantza saioa errepikatu egin beharko lukete bikoteek. Berdinketa saritu gabeko bikote artean emanez gero, hau ez litzateke desengingo. 

    • Sari banaketan soilik aurreneko postuak irabazi dituzten bikoteen puntuazio emango da. Gainontzeko bikoteei dantzatutako ordenean deituko zaie taulatura. 

    • Trofeoak, eta diru sariak, txapelketaren oinarriaetan jaso bezala banatuko dira. 

    • Jantzi-saria emanez gero, adituak diren pertsonek emango dute epaia. 

    • Bikotea izanik dantza hauen egile eta helburua, banakako saria ez da gomendatzen. 

    • Gazte mailako edozein bikotekidek edo Gaztetxo mailako irakasleak txapelketaren puntuazio orokorra eskatzeko eskubidea du. 

    • Epaimahaiaren huts nabarmena gertatuz gero, honen ebazpena antolatzaileen eskutik etorriko litzateke, epaimahai buruarekin eta auzian suertatu dire bikoteekin harremanetan jarrita. 

    • Erreklamazioa izatekotan, hau epaimahai buruari egingo zaizkio. 

12.- TXAPELKETEN BERRIKUNTZA 

• • • Berrikuntza bultzatze arren eta txapelketa formato berriak bilatze bidean, ideia berriak sustatu eta froga ezberdinak burutuko dira. Hauek aldez aurretik jakin araziko dira. 

    • Orain arte egindako saikerak lotuta daude...: 

      • • zozketarekin. 

        • txapelketa hasieran egiten den bikoteen aurkezpenarekin. 

        • bikote gutxi dagoenean, aurreneko hiru bikoteen artean finala. jokatzearekin. 

        • bizpahiru koreografia prestatzea txapelketak era ezberdinetan ixteko. 

        • txapelketaren muina aldatzearekin. 

        • hirukoteen txapelketak egiteko aukera irekitzearekin, alebin mailan adibidez. 

13.- ANTOLAKETA EGITURA 

• • • Hiru bilerek egituratzen dute Dantza Soltearen antolakuntza: 

      • • Dantzarien bilerak 

        • irakasleen bilerak 

        • eta epaimahaien bilerak. 

    • Bilera hauek indarrean egonda, Dantza Solte batzordea sei perstonez osaturik legoke: Gazteen mailako bi dantzari, bi irakasle, eta bi epaimahaikide. 

    • Batzordearen koordinatzailea sei hauetatik aterako litzateke. 

    • Urtero, uda sasoia bukatutakoan, asanbladara deituko da, txapelketen balantzea egiteko, batetik, eta, aurrera begira jarrita, ideia berriak proposatzeko, bestetik. Hauek, noski, arautegian jasoko dira eta modu honetan etengabeko eguneraketa emango da. 

14.- PRESTAKUNTZA: ESKOLA SAREA ETA IRAKASLEAK 

• • • Ikastaroak eta irakasle arteko elkartrukea sustatuko da.