Txertoaren bila

Koronabirusaren pandemiak txertoa lortzeko benetako lehia eragin du farmazia enpresen artean, baita herrialdeetan ere. Jende askok pentsatzen du zientzialariak ez direla behar bezain eraginkorrak, uste dute txertoa ateratzeko prozesuak berehalakoa izan beharko lukeela, ez dira azaltzen nola eraman dezakeen hainbeste denbora. Beste aldetik, txertoak beharrezkoak ez direla uste duten pertsonak ere badaude, gaizotasunak beren natur-ibilbidea jarraitzea uzten badiegu, era naturalean ere konponduko da arazoa.

Zer dakizu txertoei buruz? Zer kontzeptu eta ideia etortzen zaizkizue burura txertoak pentsatzean? Badakizu zeren kontra txertatuta zaude? Idatzi ideia batzuk, gorde eta jarraitu aurrera

Birusaren kontrako txertoei buruzko plangintza berri bati onarpena ematea eskatu dizute. Oso pertsona arduratsua zara, eta badakizu zure erabakiak oso ondo dokumentatuta egon behar direla Internet oinarrizko informazioaren bila jotzea erabaki duzu eta honako titularrekin topo egin duzu:

• Espainia izan liteke lehena koronabirusaren aurkako txertoa aurkitzen

• 2021era arte txertorik ez dela egongo pentsatzen dute zientzialariek

• AEBk enpresa bati agindu dio bere herrialderako txertoak egiteko, diru kopuru handi baten truke

• Birusa orokortu dute txinatarrek, saltzeko prestatutako txertoa dutelako jada

• Txertoak osasunarentzat zuhurrak dira; hobe da herritarrak modu naturalean immunizatzen joatea

Nor izan liteke artikulu bakoitzaren egilea?, zeintzuk izan dira bere asmoak?

Zure ustez, zein da sinesgarriagoa eta zein ez?, zergatik?

Informazioa behin eskuratura, hurrengo pausoa plangintza baten diseinua da. Irakurri zeintzuk diren txerto berri bat aurrera eramateko prozesuaren faseak eta saia zaitez parekatzen dagozkien erakundeekin.

--Ordenatu, hurrengo etapen artean, zein den ikerketaren ibilbide egokia:

• Sagu bakoitzetik serum-laginak atera eta plaketan jarri

• Aste batzuk itxaron erantzun immunitarioa gertatzeko

• Teknika zehatza aplikatzea

• 3 sagu immunizatzea prestatutako txertoaren bertsio bakoitzarekin

--Bilatu Interneten:

• Animaliekin esperimentatzeko zeintzuk den 3R gomendioak

• Animaliekin esperimentatzeko eredu alternatiboak ea dauden

Pertsonekin hasiko dira txertoa progatzen, baina boluntariorekin ikertzen den bitartean, biztanleria babesteko neurriak hartu behar dira. Erabakia hartzeko, ikusi hurrengo simulazioa:

https://scratch.mit.edu/projects/379386176

Erabili irristagailua etxean geratzen den biztanleriaren portzentajea aldatzeko. Gero, bandera berdea sakatu. Sistema berriro hasteko, botoi gorria.

• Urdinez: kutsatu gabeko pertsonak

• Gorriz: kutsatutako pertsonak

• Berdeaz: sendotuta

Orain biztanleria txertatzeko plangintza diseinatu behar da. Lehendabizi, informazioaren bila jo, oso erraz aurkitu duzu. Gero, erantzun hurrengo galderak:

1. Koronabirusen kasuan, pertsona batzuk arrisku gehiago dute. Zeintzuk dira?

2. Zer da “Immunitate kolektiboa”?, nola lortzen da?

3. Pertsona batzuek ezin dute txertoa jaso. Zer neurriak hartuko zenituzke babesteko?

4. Baloratu eta justifikatu hurrengo esaldia: "Txertoa jartzea ekintza solidarioa da"

• Galdetegietan nabarmentzen da gaiari buruzko informazioa ondo aztertuta dagoela: bilaketa, identifikazioa, ulermena

• Galderak erantzuten ditu azalpenekin eta argudioekin lotuta.

• Hiztegi zientifikoa zuzen erabiltzen du

• Txostena txukun eta garbi antolatuta dago

• Sormena erabiltzen du planteatutako argazki kanpainan

• Desberdintzen du zientzia et sazizientziaren artean

• Badaki nola jokatzen dute txertoek immunitate sistemaren gainean

• Azaltzen ditu txertoak sortzeko prozesuaren faseak

• Ondo argudiatzen du txertoen garrantsia gizartean

• Ikuspuntu zientifikotik eta informazioa behin ikusita, erabaki egokiak hartzen ditu