Embedded Files
CON EL NAVEGADOR CHROME PUEDE VISUALIZARSE EL SITIO EN CASTELLANO (TRADUCIR). LOS INFORMES DE LOS RETOS (TXOSTENA) SON BILINGÜES
Sarrera
Sarrera
Koronabirusaren pandemia eguneroko bihurtu da normalean kaxoien hondoan gordeta dauden objektuetara. Termometroa da horietako bat.
Koronabirusaren pandemia eguneroko bihurtu da normalean kaxoien hondoan gordeta dauden objektuetara. Termometroa da horietako bat.
Koronabirusaren sintoma nagusietako bat sukarra da, eta eskala handian neurtzea arazo bihur daiteke. Ziur aski, ez dago munduan biztanle guztiei tenperatura hartzeko termometro indibidual tradizional nahikorik. Baina badira termometro infragorriak, kontakturik behar izan gabe, eta oso azkarrak.
Koronabirusaren sintoma nagusietako bat sukarra da, eta eskala handian neurtzea arazo bihur daiteke. Ziur aski, ez dago munduan biztanle guztiei tenperatura hartzeko termometro indibidual tradizional nahikorik. Baina badira termometro infragorriak, kontakturik behar izan gabe, eta oso azkarrak.
Horregatik erabiltzen dira termometro infragorriak aireportuetako kontroletan, mota guztietako enpresetan, etab. Termometro horien funtzionamendua objektuek berotzen direnean askatzen duten bero-erradiazioan oinarritzen da.
Horregatik erabiltzen dira termometro infragorriak aireportuetako kontroletan, mota guztietako enpresetan, etab. Termometro horien funtzionamendua objektuek berotzen direnean askatzen duten bero-erradiazioan oinarritzen da.
Zertan oinarritzen da termometro tradizional baten funtzionamendua?
Zertan oinarritzen da termometro tradizional baten funtzionamendua?
Eta tenperatura neurtzeko metodo modernoak?
Eta tenperatura neurtzeko metodo modernoak?
EGINKIZUNA:
EGINKIZUNA:
Jarduera batzuen bidez, zera egindo duzu: termometro klasikoen funtzionamedua ulertzeko esperimentu bat eta tenperatura neurtzeko egungo metodoen analisia.
Jarduera batzuen bidez, zera egindo duzu: termometro klasikoen funtzionamedua ulertzeko esperimentu bat eta tenperatura neurtzeko egungo metodoen analisia.
EKOIZPENA:
EKOIZPENA:
Bai analisia eta esperimentua eginda, emaitzak txosten batean islatu behar duzu, argazki edo marrazki batzuekin lagunduta.
Bai analisia eta esperimentua eginda, emaitzak txosten batean islatu behar duzu, argazki edo marrazki batzuekin lagunduta.
DENBORA ETA EPEA
DENBORA ETA EPEA
-Esperimentuak egiteko: ordu bat
-Esperimentuak egiteko: ordu bat
-Txostena idazteko: ordu bat
-Txostena idazteko: ordu bat
-Entregatzeko epea: irakasleak jarriko du
-Entregatzeko epea: irakasleak jarriko du
JARRAIBIDEAK
JARRAIBIDEAK
Segituan, analisia eta esperimentua egiteko jarraibideak dituzu, baita zure txostena egiteko eredua ere . Txostena bete eta irakasleari bidaliko diozu.
Segituan, analisia eta esperimentua egiteko jarraibideak dituzu, baita zure txostena egiteko eredua ere . Txostena bete eta irakasleari bidaliko diozu.
1) BEHAKETA
1) BEHAKETA
Ahal baduzu, hartu etxean duzun termometro tradizional bat eta begiratu ondo. Bestela, hurrengo bideoa ikus dezakezu: termómetro de mercurio.
Ahal baduzu, hartu etxean duzun termometro tradizional bat eta begiratu ondo. Bestela, hurrengo bideoa ikus dezakezu: termómetro de mercurio.
Termometro tradizionala diametro oso txikiko beirazko hodi batez osatuta dago (kapilarra) eta mutur batean, alkoholez beteta dagoen erraboila dauka.
Termometro tradizionala diametro oso txikiko beirazko hodi batez osatuta dago (kapilarra) eta mutur batean, alkoholez beteta dagoen erraboila dauka.
HIPOTESIA
HIPOTESIA
Zertan oinarritzen da termometro horren funtzionamendua? Zure hipotesia da:......................................................
Zertan oinarritzen da termometro horren funtzionamendua? Zure hipotesia da:......................................................
2) ESPERIMENTUA: etxeko termometro bat egingo dugu
2) ESPERIMENTUA: etxeko termometro bat egingo dugu
2.-Orain hasiko gara gure esperimentazioa.
2.-Orain hasiko gara gure esperimentazioa.
Materialak:
Materialak:
Ontzi bat
• Litro-erdiko plastikozko botila gardena.
• Ura
Alkohola (gutxi gorabehera 300 mL edo botila erdia betetzeko behar den kopurua)
Gutxienez 20 cm-ko luzera duen lastotxo garden bat
Plastilina
Botilaren estalkia zulatzeko erabil daitekeen guraizeak edo metalezko objekturen bat.
Plastikozko inbutu
Koloratzaile artifiziala
Koloretako errotuladoreak.
Edalontzi bat (200 mL) ur hotzarekin
Hainbat izotz-kubo
Edalontzi bat (200 mL) ur beroarekin
Prozedura
Prozedura
Ontzi batean botila erdira arte betetzeko adina alkohol botatzen duzu.
Gehitu alkoholdun ontzian koloratzaile artifizialaren tanta bat edo bi. Gomendagarria da kolore gorriko koloratzaile bat erabiltzea benetako termometroak simulatzeko. Eragin alkoholari eta koloragarriari.
Alkohola koloreztatuta botilan isurtzen baduzu, inbutu batekin lagun dezakezu, alkohola botilatik kanpora ez isurtzeko.
Egin zulo bat botilaren estalkian, lastotxoa pasatu ahal izateko, eta sartu lastotxoa zuloan.
Ondoren, tapa itxi eta plastilinaz zigilatu, zulorik ez geratzeko eta lastotxoa bere lekuan finko mantentzeko. Garrantzitsua da lastotxoak botilaren hondoa ez ukitzea.
Botilaren alde batean, markatu alkoholaren maila botilaren barruan, giro-tenperaturan dagoenean.
7. Sartu termometroa izotz kubituz betetako ontzi batean (edo hozkailuan). Ondoren, egin marka bat alkoholaren posizioa adierazteko.
Zer gertatu da?
8. Jarri orain termometroa leku bero batetik edo bero-iturri batetik gertu, labe bat, berogailu bat, adibidez, edo probatu ile-lehorgailu baten aire beroarekin. Handik minutu batzuetara, markatu orain non dagoen alkohola.
Zer gertatu da?
3) EMAITZAK
3) EMAITZAK
4) EMAITZEN INTERPRETAZIOA
4) EMAITZEN INTERPRETAZIOA
5) ONDORIOAK
5) ONDORIOAK
Esperimentua egin ondoren eta emaitzak ikusita, ondorioak atera behar dituzu. Hipotesia bete da?
Esperimentua egin ondoren eta emaitzak ikusita, ondorioak atera behar dituzu. Hipotesia bete da?
3) TERMOMETRO MODERNOAK
3) TERMOMETRO MODERNOAK
Hona hemen bideo batzuk, non egungo termometro-motak azaltzen diren. Ikusi ondoren:
Hona hemen bideo batzuk, non egungo termometro-motak azaltzen diren. Ikusi ondoren:
Eraiki haien arteko taula konparatibo bat: egitura, erabilera, neurri-denbora, abentailak eta desabentailak.
Bilatu hiztegi batean ulertzen ez dituzun kontzeptuak et zerrendatu, hala nola izpi infragorriak, sentsorea…
Zein den, zure aburuz, fidagarriena?
TXOSTENA
TXOSTENA
Sakontzeko
Sakontzeko
2014ra arte, etxeko termomentroak ez ziren alkoholezkoak, merkuriozkoak baizik. Urte horretan merkurioa zuten aparatuak erabiltzea debekatu zuten, zergatik?.
2014ra arte, etxeko termomentroak ez ziren alkoholezkoak, merkuriozkoak baizik. Urte horretan merkurioa zuten aparatuak erabiltzea debekatu zuten, zergatik?.
Hemen duzu pistaren bat:
Hemen duzu pistaren bat:
Zure lana ebaluatuko da hurrengo irizpideen bidez:
Zure lana ebaluatuko da hurrengo irizpideen bidez:
Problemen aurrean, hipotesi egiaztagarriak egiten ditu
Esperimentuaren ebidentziak agertzen dira, argazkiak, marrazkiak, datu-taulak, materialak, prozedura
Emaitzen interpretazioa eta ondorioak argudioak emanez adierazita daude
Hiztegi zientifikoa zuzen erabiltzen du
Sormena erabiltzen du planteatutako esperimentuaren garapenean eta galdereierantzuna ematean
Txostena txukun eta garbi antolatuta dago
Ondo azaltzen ditu, zeintzuk diren termometro klasikoen printzipio kimikoak
Sailkatzen ditu tenperatura neurtzeko egungo metodoak
Etxean egiteko dokumentu osoa
Etxean egiteko dokumentu osoa
Page updated
Google Sites
Report abuse