Daktuiltje

Daktuiltjes (bouquetje, torentje, kopje, topje, hoedje of kuifje) waren een omhoog gebonden stro- of hoekspil aan strodaken. Praktisch behoorde dit tot een van de belangrijkste onderdelen van een strodak. Naar hun vorm herkende men de meester-dekker. Het tuiltje had tot doel om het stro van de vorstuiteinden te beletten buiten de dakranden te verschuiven en weervast te houden. De techniek was een al bij al eerder Vlaams fenomeen dat ondertussen, samen met de antieke strodaken, geheel is verdwenen. Het werd in 1980 beschreven door C.V.Trefois.

De techniek komt overeen met de spits toelopende gevelplanken, de zogenaamde windveren waarvan het gebruik in stedelijke omgeving en in Nederland (zie wolfseindeversieringen) meer voorkwam.

Trefois herkende ook reeds de bijgelovige toevoegingen: kruisen met hartvormige tracering, ook Andrieskruisen en het symbool van de Drieëenheid. In dergelijke nog sprekende afweertekens heeft de bijgelovige boer van geslacht op geslacht zijn vertrouwen gesteld.

Navolgend zijn tekeningen van daktuiltjes overgenomen uit: Het Boerendak, Clemens V. Trefois, Danthe, St-Niklaas, 1980.

In heel wat schilderijen vinden we hiervan voorstellingen terug: Foto's - Pictures - Des Photos

  • David Teniers, Boeren tijdens bolspel, ca. 1630
  • David Teniers, Boeren voor een dorpsherberg
  • David Teniers, Boerenbruiloft, 1637
  • David Teniers, Boerendans
  • David Teniers, Boerendans, 1651
  • David Teniers, Doedelzakspeler met dansers
  • David Teniers, Dorpsfeest
  • David Teniers, Dorpsgezicht
  • David Teniers, Dorpskermis
  • David Teniers, Kermis voor herberg De Halve Maan
  • David Teniers, Kermis, 1648
  • David Teniers, Kermis, 1649
  • David Teniers, Landschap met boeren voor herberg
  • David Teniers, Landschap met bolspelende boeren
  • David Teniers, Landschap met kegelspelers
  • David Teniers, Sint-Joriskermis
  • David Teniers, Veeboeren voor een herberg
  • David Teniers, Voor de kroeg
  • David Teniers, dansende en feestende boeren
  • David Teniers
  • Vincent van Gogh, hoeve met turfstapels
  • Vincent Van Gogh, hoeve en schuur
  • Esaias van de Velde, Hoeve met duiventil langs rivier
  • Dirk Baksteen, de schuur, 1923
  • Dirk Baksteen, landschap met kapelletje, 1924
  • Dirk Baksteen, november, 1921
  • Dirk Baksteen, ouderdom, 1930
  • Dirk Baksteen-erf (1919-1920)
  • Adriaen van Ostade, reizigers buiten de herberg
  • Isaack van Ostade, werkmannen
  • Adriaen Brouwer, dorpstafereel met drinkende mannen (1631-1635)

BIBLIOGRAFIE:

  • Jan en Everhard Jans, Gevel- en stiepeltekens in Oost-Nederland, Vander Loeff BV, Enschede, 1975
  • Cl.V. Trefois, Landelijke architectuur, Danthe NV, St-Niklaas, 1979.
  • Cl.V. Trefois, Het boerendak, Danthe NV, St-Niklaas, 1980.