Heilige Geestschans

De Heilige Geestwinning op de Aardenweg werd in 1355 al vermeld als leengoed in het bezit van de Heilige Geesttafel (of armentafel, nu OCMW) van Diest. Sinds 1736 zijn er zonder onderbreking leden van de familie Raeymaekers als pachters.

In zijn boek: Geschiedenis van Webbekom (1982) omschrijft Frans Claes De Heilige Geest hoeve als schans.

Zo heb ik gevonden dat er op de hoeve van de Heilige-Geesttafel op de Aardeweg een schans was, waar de mensen uit de omgeving naartoe konden vluchten. In 1635 was het huis met de schuur daar afgebrand door de soldaten; alleen de stal en het bakhuis waren blijven staan (DHG 1510, 86). Het volgende jaar werd er ijzerwerk geleverd voor de schans aldaar (DHG 1512). In 1641 moest de "optreekende brugghe ende poort" gemaakt worden "aende Schans se opden Eerdenwech", zoals die ook in Miskom gemaakt waren. Het bakhuis moest toen afgebroken en hersteld worden. Er was ook sprake van de "wallen" van de Schans (DHG 1520, 103v'-). Hetzelfde jaar ook werden de poorten, vensters en deuren aan deze Schans gemaakt en is er sprake van een nieuwe stal aldaar (DHG 1522, 107). Hoelang deze schans bestaan heeft, weten we niet. De laatste vermelding dateert van omstreeks 1690, wanneer er sprake is van "de schans van den heiligen Geest van diest" (DHG lade 33).

Het is opmerkelijk dat ook in Miskom en in Assent de hoeve van de Heilige-Geesttafel als schans heeft gediend.

Op de Villaret-kaart uit 1748 is er nog een deel van de omgrachting weergegeven...!

Toponymie : ?

Kartografie :

  • Uittreksel uit de Villaretkaart (1748). De "Cense du S.Esprit" is vermeld en nog weergegeven met een gedeeltelijke omgrachting.
  • Uittreksel uit de Atlas der Buurtwegen met omcirkelde weergave van de Heilige Geesthoeve. Er zijn geen sporen meer van een omgrachting. Of was er enkel een wal? voor de periode dat de hoeve nog niet (terug) geheel gesloten was?
Villaret-kaart (1748): "Cense de l'esprit"
https://sites.google.com/site/schansenbrabant/home/diest/webbekom/heilige-geestschans/AB-Heilige%20Geestschans1.png?attredirects=0