Bài 72: uơn yêt

Lẽ tuần huờn, yết thị, thời hạ nguơn, tam nguơn đại lược, xã Vĩnh Nguơn (Châu đốc), yết thị, Yết kiêu, yết giá, yết đế (qua đi), huờn lại, hòa huỡn, huỡn.

Ông Yết Kiêu

Ông Yết Kiêu người Hải Dương. Cha mất sớm. Ngày ngày, ông mò cua bắt ốc về nuôi mẹ. Lớn lên, nhờ có sức khỏe, Yết Kiêu được về hầu cận cho tướng Trần Hưng Đạo.

Yết Kiêu bơi lặn rất giỏi, nên được chức giữ thuyền ở bến sông Lục Nam. Khi quân Nguyên sang đánh Việt Nam, Yết Kiêu tình nguyện, ngày đêm lặn dưới biển, lấy dùi khoan thủng thuyền giặc, gây thiệt hại rất nhiều.

Yết Kiêu là một trong những người tài của đức thánh Trần, cùng với Dã Tượng, Cao Mang, Đại Hành và Địa Lô. Ngài nói: Chim hồng hộc muốn bay cao phải nhờ cánh khỏe. Ý nói, ngài cần những phụ tá giỏi.

Ngày nay, đền thờ Yết Kiêu còn ở tỉnh Hải Dương, bên tả ngạn sông Đáy, gọi là đền Quát.

Có mấy loại viết văn? Miêu tả, kể chuyện, biện luận, và giảng giải.

Khi kể chuyện em dùng thì quá khứ, khi biện luận em dùng thì hiện tại.

Phù Đổng Thiên Vương

Khi khổng khi không, em xách cái roi đồng.

Em lên ngựa sắt, em đánh đuổi giặc Ân.

Em chỉ lên ba, em đã biết yêu nước nhà.

Hôm nay em đèn sách, ngày mai giúp nước non nhà.

Mạc Phúc Hải, 1540 – 1546.

Mạc Phúc Nguyên, 1546 – 1561.

Mạc Mậu Hợp, 1561 – 1592.